Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący Sędzia NSA Małgorzata Pocztarek po rozpoznaniu w dniu 29 lipca 2015 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Ogólnoadministracyjnej zażalenia Gminy [..] na postanowienie Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie z dnia 21 kwietnia 2015 r., sygn. akt III SA/Kr 218/15 oddalające wniosek o wstrzymanie wykonania zaskarżonego aktu w sprawie ze skargi Gminy [..] na rozstrzygnięcie nadzorcze Wojewody Małopolskiego z dnia 5 stycznia 2015 r. znak: [..] w przedmiocie stwierdzenia nieważności zarządzenia Burmistrza [..] nr [..] z dnia 10 lipca 2014 r. w sprawie powierzenia stanowiska dyrektora szkoły podstawowej postanawia: oddalić zażalenie.

Postanowieniem z dnia 21 kwietnia 2015 r., sygn. akt III SA/Kr 218/15 Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie oddalił wniosek Gminy [..] o wstrzymanie wykonania rozstrzygnięcia nadzorczego Wojewody Małopolskiego z dnia 5 stycznia 2015 r. znak: [..] w przedmiocie stwierdzenia nieważności zarządzenia Burmistrza [..] nr [..] z dnia 10 lipca 2014 r. w sprawie powierzenia stanowiska dyrektora szkoły podstawowej.

Z uzasadnienia zaskarżonego postanowienia wynika, że w dniu 9 lutego 2015 r. do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie, za pośrednictwem Wojewody Małopolskiego, wpłynęła skarga Burmistrza [..] na rozstrzygnięcie nadzorcze Wojewody Małopolskiego z dnia 5 stycznia 2015 r. znak: [..] w przedmiocie stwierdzenia nieważności zarządzenia Burmistrza [..] nr [..] z dnia 10 lipca 2014 r. w sprawie powierzenia stanowiska Dyrektora Szkoły Podstawowej nr [..] im. [..] w [..]. W skardze zawarto wniosek o wstrzymanie wykonania zaskarżonego aktu. W uzasadnieniu wniosku wskazano, że wykonanie treści zaskarżonego aktu nieodwracalnie niweczyłoby sens składania i rozpatrywania skargi.

Sąd I instancji powołał art. 61 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz.U. z 2012 r., poz. 270 ze zm., zwanej dalej P.p.s.a.) i stwierdził, że w niniejszej sprawie brak było podstaw do wstrzymania wykonania rozstrzygnięcia nadzorczego Wojewody Małopolskiego z dnia 5 stycznia 2015 r., a to dlatego, że wnioskodawca nie wykazał, że istnieją pozytywne przesłanki, od których ustawa uzależnia wstrzymanie wykonania decyzji przez sąd. W ocenie Sądu I instancji, skarżąca gmina nie uprawdopodobniła, że zachodzą ustawowe przesłanki wstrzymania wykonania decyzji, ograniczając się do lakonicznego i skrótowego uzasadnienia. Sąd podkreślił, iż w takiej sytuacji pozbawiony został możliwości oceny zasadności wniosku, polegającej na zbadaniu, czy wykonanie zaskarżonego aktu może rodzić niebezpieczeństwo wyrządzenia znacznej szkody lub spowodować trudne do odwrócenia skutki dla strony skarżącej.

Na powyższe postanowienie Gmina [..] wniosła zażalenie, zaskarżając postanowienie w całości, zarzuciła Sądowi I instancji naruszenie prawa procesowego tj. art. 61 § 3 P.p.s.a..

W konkluzji zażalenia wniesiono o zmianę zaskarżonego postanowienia poprzez wstrzymanie wykonania rozstrzygnięcia nadzorczego Wojewody Małopolskiego z dnia 5 stycznia 2015 r.

Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:

Zażalenie nie ma usprawiedliwionych podstaw.

Zgodnie z art. 61 § 3 P.p.s.a. po przekazaniu sądowi skargi sąd może na wniosek skarżącego wydać postanowienie o wstrzymaniu wykonania w całości lub w części aktu lub czynności, o których mowa w § 1, jeżeli zachodzi niebezpieczeństwo wyrządzenia znacznej szkody lub spowodowania trudnych do odwrócenia skutków.

Wskazać należy, że warunkiem wydania postanowienia o wstrzymaniu wykonania aktu lub czynności jest wskazanie przez stronę we wniosku okoliczności uzasadniających niebezpieczeństwo wyrządzenia znacznej szkody lub spowodowania trudnych do odwrócenia skutków, albowiem ciężar uprawdopodobnienia przesłanek wstrzymania wykonania zaskarżonego aktu lub czynności spoczywa na stronie, która wywodzi skutki prawne ze swych twierdzeń. Uzasadnienie wniosku powinno odnosić się do konkretnych okoliczności. Sąd ma obowiązek zbadać, czy argumenty przedstawione przez stronę przemawiają za wydaniem postanowienia o wstrzymaniu wykonania zaskarżonego aktu. Okoliczności wskazane we wniosku muszą mieć charakter konkretny i zindywidualizowany, pozwalający ustalić, iż wstrzymanie zaskarżonego aktu lub czynności jest zasadne w stosunku do danego wnioskodawcy. Brak uzasadnienia wniosku o wstrzymanie wykonania zaskarżonej decyzji uniemożliwia jego merytoryczną ocenę. Podkreślenia wymaga, że wniosek powinien zawierać spójną argumentację, popartą faktami oraz ewentualnie odnoszącymi się do nich dowodami, które uzasadniają wstrzymanie wykonania zaskarżonego aktu. Sąd rozpoznając wniosek nie dokonuje oceny zawartości skargi, dlatego też wniosek powinien zawierać odrębne uzasadnienie, bowiem samo powołanie się na skutki wymienione w art. 61 § 3 P.p.s.a. nie stanowi uprawdopodobnienia ich wystąpienia.

Należy przy tym mieć na uwadze, że skoro ustawa przyznaje stronie prawo do wystąpienia do sądu z takim wnioskiem, uzależniając możliwość udzielenia tej stronie ochrony tymczasowej od wystąpienia choć jednej z dwóch wskazanych w powołanym przepisie przesłanek, to obowiązkiem strony jest wskazanie we wniosku okoliczności na poparcie spełnienia przynajmniej jednej z tychże przesłanek. Decyzja o skorzystaniu z możliwości ubiegania się o udzielenie ochrony tymczasowej należy do strony postępowania, jednakże powinna ona mieć świadomość, że uprawnienie to wiąże się z obowiązkiem uzasadnienia wniosku, poprzez poparcie go stosownymi twierdzeniami i dokumentami na okoliczność spełnienia ustawowych przesłanek wstrzymania wykonania decyzji (zob. postanowienie Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 26 listopada 2007 r., sygn. akt II FZ 338-339/07).

Mając powyższe na uwadze, należy podzielić stanowisko Sądu I instancji, że w rozpoznawanej sprawie nie zachodzą okoliczności uzasadniające wstrzymanie wykonania zaskarżonego rozstrzygnięcia nadzorczego Wojewody Małopolskiego. Samo wskazanie, że wykonanie zaskarżonego aktu nieodwracalnie niweczyłoby sens składania skargi do sądu, nie może stanowić uzasadnienia wniosku o wstrzymanie wykonania zaskarżonego rozstrzygnięcia nadzorczego. Stwierdzić zatem należy, że skarżąca gmina nie uprawdopodobniła wystąpienia przesłanek określonych w art. 61 § 3 P.p.s.a., nie wskazała bowiem, ani nie udokumentowała konkretnych okoliczności, które mogłyby spowodować możliwość wyrządzenia znacznej szkody lub trudnych do odwrócenia skutków.

Ponadto należy zwrócić uwagę, iż przedmiotem skargi w rozpoznawanej sprawie jest rozstrzygnięcie nadzorcze Wojewody Małopolskiego, którym stwierdzono nieważność zarządzenia Burmistrza [..] sprawie powierzenia stanowiska dyrektora szkoły podstawowej. Wobec tego niezbędne jest zwrócenie uwagi na art. 92 ust. 1 oraz art. 98 ust. 5 u.s.g.

Zgodnie z brzmieniem art. 92 ust. 1 u.s.g., stwierdzenie przez organ nadzoru nieważności uchwały lub zarządzenia organu gminy wstrzymuje ich wykonanie z mocy prawa w zakresie objętym stwierdzeniem nieważności, z dniem doręczenia rozstrzygnięcia nadzorczego. Przepis art. 98 ust. 5 u.s.g. przewiduje zaś, że rozstrzygnięcia nadzorcze stają się prawomocne z upływem terminu do wniesienia skargi bądź z datą oddalenia lub odrzucenia skargi przez sąd.

Z powyższej regulacji wynika - co powszechnie podkreśla się w orzecznictwie i literaturze przedmiotu - że rozstrzygnięcie nadzorcze wywołuje skutki prawne w postaci wyeliminowania z obrotu wadliwego aktu organu samorządowego z mocą wsteczną (od dnia wydania), dopiero z momentem, kiedy stało się prawomocne w wyniku upływu terminu do jego zaskarżenia bądź też oddalenia lub oddalenia skargi na to rozstrzygnięcie przez sąd administracyjny (por. np. postanowienie Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 14 czerwca 2013 r. o sygn. akt II GZ 271/13, dostępne w bazie orzeczeń na stronie: orzeczenia.nsa.gov.pl; wyroki Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 10 stycznia 2002 r., sygn. akt II SA 1244/01, LEX nr 82677 oraz z dnia 3 października 2000 r., sygn. akt III SA 1387/00, LEX nr 47979). Nieprawomocne rozstrzygnięcie nadzorcze nie wywołuje zatem skutków, których wystąpienie należałoby wstrzymać do czasu rozpoznania sprawy przez sąd.

W rozpoznawanej sprawie zaskarżone rozstrzygnięcie nadzorcze nie pobawiło mocy prawnej zakwestionowanego zarządzenia Burmistrza [..], lecz jedynie - z mocy prawa (art. 92 ust. 1 u.s.g.) - wstrzymało jego wykonanie i stan taki trwać będzie do czasu uprawomocnienia się podjętego rozstrzygnięcia albo jego wzruszenia przez sąd administracyjny.

W tej sytuacji stwierdzić należy, że również z tego powodu nie było podstaw do wstrzymania wykonania zaskarżonego rozstrzygnięcia nadzorczego, skoro rozstrzygnięcie to nie nabrało jeszcze waloru wykonalności. Ponadto, uwzględnienie żądania wstrzymania wykonania rozstrzygnięcia nadzorczego niweczyłoby skutki rozwiązania przyjętego w przepisie art. 92 ust. 1 u.s.g., którego charakter prawny pozwala na zaliczenie go do regulacji bezwzględnie obowiązujących (por. postanowienie Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Rzeszowie z dnia 17 grudnia 2009 r., sygn. akt II SA/Rz 894/09; postanowienie Naczelnego Sądu Administracyjnego oz. we Wrocławiu z dnia 6 maja 2003 r., sygn. akt II SA/Wr 708/03 – orzeczenia dostępne w ww. w bazie orzeczeń)

Mając powyższe na względzie, Naczelny Sąd Administracyjny na podstawie art. 184 w związku z art. 197 § 2 P.p.s.a. postanowił jak w sentencji.