Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: sędzia NSA Marek Stojanowski sędzia NSA Wojciech Jakimowicz (spr.) sędzia del. WSA Marian Wolanin Protokolant starszy asystent sędziego Łukasz Mazur po rozpoznaniu w dniu 9 czerwca 2017 r. na rozprawie w Izbie Ogólnoadministracyjnej skargi kasacyjnej K.D. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu z dnia 9 kwietnia 2015 r. sygn. akt III SA/Po 196/14 w sprawie ze skargi K.D. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Koninie z dnia [..] grudnia 2013 r. nr [..] w przedmiocie skierowania na badania psychologiczne oddala skargę kasacyjną.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu wyrokiem z dnia 9 kwietnia 2015 r., sygn. akt: III SA/Po 196/14 w punkcie pierwszym oddalił skargę K.D. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Koninie z dnia [..] grudnia 2013 r. nr [..] w przedmiocie skierowania na badania psychologiczne, w punkcie drugim przyznał pełnomocnikowi zwrot kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej stronie skarżącej z urzędu.

Wyrok ten zapadł w następujących okolicznościach faktycznych i prawnych sprawy:

W dniu [..] lipca 2013 r. Komendant Wojewódzki Policji w Poznaniu skierował do Starosty Powiatowego w Pile wniosek o skierowanie na badania psychologiczne K.D. z uwagi na przekroczenie w okresie od dnia 1 grudnia 2012 r. do dnia 25 czerwca 2013 roku 24 punktów karnych za naruszenie przepisów ruchu drogowego.

K.D. zwrócił się do Komendanta Wojewódzkiego Policji z pismem, w którym podważył zasadność wniosku z uwagi na fakt, że zakwestionował przed Sądem Rejonowym w K. wysokość mandatu.

W odpowiedzi Komendant Wojewódzki Policji w Poznaniu poinformował K.D., że wyrokiem Sądu Rejonowego w K. został on uznany winnym popełnienia wykroczenia w dniu 1 grudnia 2012 r., co spowodowało, że punkty przyznane tymczasowo stały się ostateczne.

Starosta Kolski decyzją z dnia [..] sierpnia 2013 r., znak: [..] skierował K.D. na badanie psychologiczne. W uzasadnieniu wskazano, że decyzja wydana została z powodu uzyskania od Komendanta Wojewódzkiego Policji informacji o przekroczeniu liczby 24 punktów otrzymanych za naruszenie przepisów ruchu drogowego.

K.D. złożył odwołanie od powyższej decyzji, zarzucając organom naruszenie art. 8, 9 i 10 k.p.a. Jednocześnie do odwołania załączył wyrok Sądu Rejonowego w K., w którym uznano go za winnego wykroczenia z art. 92 § 1 Kodeksu Wykroczeń. Dodatkowo w dniu 26 października 2013 r skierował do Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Koninie pismo, w którym podtrzymał odwołanie i podniósł, że punkty karne naliczono mu bez jego wiedzy.

Samorządowe Kolegium Odwoławcze w Koninie decyzją z dnia [..] grudnia 2013 r., nr [..] utrzymało w mocy zaskarżoną decyzję, podkreślając, że starosta wydając decyzję o skierowaniu na badania psychologiczne w razie przekroczenia 24 punktów karnych za przekroczenie przepisów ruchu drogowego nie ma uprawnień do badania prawidłowości ich naliczenia kierowcy. Kwestie ilości nałożonych na posiadacza prawa jazdy punktów za naruszenie przepisów ruchu drogowego oraz zasadności kar za wykroczenia drogowe rozstrzygane są w odpowiednim trybie przez policję i podlegają kontroli sądowej.

Zaskarżając powyższą decyzję do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu K.D. podniósł, że postępowanie przed Samorządowym Kolegium Odwoławczym toczyło się bez jego udziału.

W odpowiedzi na skargę organ wniósł o oddalenie skargi. Wskazując na stan faktyczny i podstawy rozstrzygnięcia, w odniesieniu do zarzutu skarżącego Kolegium wskazało, że pismem z dnia 4 listopada 2013 r. poinformowało stronę o możliwości zapoznania się ze zgromadzonym materiałem dowodowym, wypowiedzenia się co do zebranych dowodów i materiałów oraz złożenia końcowego oświadczenia przed wydaniem decyzji.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu rozpoznając skargę stwierdził, że informacja uzyskana od Komendanta Wojewódzkiego Policji w Poznaniu o przekroczeniu przez kierowcę liczby 24 punktów karnych jest dla organu orzekającego wiążąca. Organ wydający decyzję o skierowaniu na badania na podstawie art. 99 ust. 1 pkt 3 lit. b ustawy z dnia 5 stycznia 2011 r. o kierujących pojazdami, nie ma kompetencji do korygowania wpisów w ewidencji kierowców prowadzonych przez policję, a tym samym do oceny i weryfikacji poprawności przepisanej ilości punktów karnych. Decyzja Starosty w tym zakresie ma charakter związany, zobowiązujący go do wydania skierowania na skutek prawidłowego wniosku. Kontrolujący postępowanie Sąd uznał, że wyrok Sądu Rejonowego w K., Wydział II Karny z dnia [..] kwietnia 2013 r., którym uznano skarżącego winnym wykroczenia z art. 92 § 1 Kodeksu Wykroczeń, potwierdza zasadność wniosku o skierowanie na badania psychologiczne, a pozostały materiał dowodowy w żaden sposób nie podważa decyzji organów. Oceniając zarzut pozbawienia strony udziału w postępowaniu Sąd zauważył, że zawiadomienie o możliwości zapoznania się z aktami w siedzibie organu i wypowiedzenia co do zebranych dowodów zostało odebrane przez skarżącego osobiście w dniu 8 listopada 2013 r.

Skargę kasacyjną od powyższego wyroku wywiódł K.D. zaskarżając ten wyrok w części oddalającej skargę, wnosząc o uchylenie wyroku w punkcie I i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Wojewódzkiemu Sądowi Administracyjnemu w Poznaniu, zasądzenie kosztów nieopłaconej pomocy prawnej oraz zarzucając:

1) naruszenie przepisów prawa materialnego, które miało wpływ na wynik sprawy, tj. art. 99 ust. 1 pkt 3 lit. b w związku z art. 99 ust. 2 pkt 2 ustawy z dnia 5 stycznia 2011 r. o kierujących pojazdami poprzez ich błędną wykładnię skutkującą bezpodstawnym i wadliwym przyjęciem, że w przypadku zgłoszenia wniosku o skierowanie na badania psychologiczne przez organ kontroli ruchu drogowego, zasadność wniosku nie podlega badaniu przez starostę, który automatycznie wydaje decyzję zgodną z tym wnioskiem, podczas gdy prawidłowa wykładnia spornych przepisów skutkować winna przyjęciem, że w przypadku zakwestionowania przez stronę wniosku w zakresie liczby punktów karnych starosta winien tę okoliczność ustalić w ramach postępowania dowodowego, zgodnie z przepisem art. 77 § 1 k.p.a., w tym w oparciu o dodatkową informację organu prowadzącego ewidencję punktów karnych;

- naruszenie przepisów postępowania, które miało istotny wpływ na wynik sprawy, tj. art. 133 § 1, art. 141 § 4, art. 151 w związku z art. 145 § 1 p.p.s.a. poprzez bezpodstawne oddalenie skargi, która zasługiwała na uwzględnienie z powodu naruszenia przez SKO w Koninie przepisów art. 99 ust. 1 pkt 3 lit. b oraz ust. 2 pkt 2 ustawy o kierujących pojazdami oraz art. 77 § 1 k.p.a. poprzez ich błędną wykładnię skutkującą bezpodstawnym i wadliwym przyjęciem, że w przypadku zgłoszenia wniosku przez organ kontroli ruchu drogowego, zasadność takiego wniosku o skierowanie na badanie psychologiczne nie podlega badaniu przez starostę, podczas gdy prawidłowa wykładnia spornego przepisu skutkować winna uwzględnieniem skargi na mocy art. 145 § 1 p.p.s.a., uchyleniem decyzji SKO i skierowaniem sprawy do ponownego rozpoznania przez SKO w Koninie w celu zbadania przesłanek faktycznych skierowania skarżącego na badania oraz zapewnienia należytego udziału skarżącego w postępowaniu administracyjnym.

Uzasadniając zarzuty kasacyjne wskazano, że wbrew przepisowi art. 141 § 4 p.p.s.a., w uzasadnieniu Sąd przeinaczył zarzuty i twierdzenia skarżącego w konsekwencji nie rozpoznając ich, nie rozważył nienależytego rozpoznania sprawy przez SKO w Koninie (zgodnie z art. 77 § 1 k.p.a.), koncentrując się na związaniu starosty informacją sporządzoną przez Komendanta Wojewódzkiego Policji. Tymczasem zdaniem skarżącego kasacyjnie, skoro kwestionował on prawidłowość informacji stanowiącej podstawę orzekania, obowiązkiem organu było zwrócenie się do Komendanta o odniesienie się do zarzutów strony, dopiero wówczas można byłoby uznać, że organ wyjaśnił sprawę, zebrał i rozparzył materiał dowodowy. Zdaniem skarżącego kasacyjnie argumentacja Sądu wskazuje, że "Sąd nie zapoznał się należycie ze skargą i argumentacją strony orz dokonał błędnej wykładni przepisów art. 99 ust. 1 pkt 3 lit. b w zw. z art. 99 ust. 2 pkt 2 ustawy "o kierowaniu pojazdami". Ponadto podniesiono, iż Sąd wadliwie stwierdził brak naruszenia prawa skarżącego do udziału w postępowaniu, ponieważ, chociaż skarżący rzeczywiście otrzymał zawiadomienie o możliwości zapoznania się z aktami, w rozmowie telefonicznej pracownik organu stwierdził, że obecność skarżącego jest niepotrzebna.

Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:

Zgodnie z art. 183 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t.j.: Dz.U. z 2016 r., poz. 718) - dalej p.p.s.a., Naczelny Sąd Administracyjny rozpoznaje sprawę w granicach skargi kasacyjnej, bierze jednak z urzędu pod rozwagę nieważność postępowania. W sprawie nie występują, enumeratywnie wyliczone w art. 183 § 2 p.p.s.a., przesłanki nieważności postępowania sądowoadministracyjnego. Z tego względu, przy rozpoznaniu sprawy, Naczelny Sąd Administracyjny związany był granicami skargi kasacyjnej.

Skargę kasacyjną można oprzeć na następujących podstawach:

1) naruszeniu prawa materialnego przez błędną jego wykładnię lub niewłaściwe zastosowanie;

2) naruszeniu przepisów postępowania, jeżeli uchybienie to mogło mieć istotny wpływ na wynik sprawy (art. 174 p.p.s.a.).

Granice skargi kasacyjnej wyznaczają wskazane w niej podstawy.

Naczelny Sąd Administracyjny, ze względu na ograniczenia wynikające ze wskazanych regulacji prawnych, nie może we własnym zakresie konkretyzować zarzutów skargi kasacyjnej, uściślać ich bądź w inny sposób korygować. Do autora skargi kasacyjnej należy wskazanie konkretnych przepisów prawa materialnego lub przepisów postępowania, które w jego ocenie naruszył Sąd I instancji i precyzyjne wyjaśnienie, na czym polegało ich niewłaściwe zastosowanie lub błędna interpretacja, w odniesieniu do prawa materialnego, bądź wykazanie istotnego wpływu naruszenia prawa procesowego na rozstrzygnięcie sprawy przez Sąd I instancji.

W skardze kasacyjnej zarzucono naruszenie prawa materialnego i naruszenie przepisów postępowania. Rozpoznając skargę kasacyjną w tak zakreślonych granicach, stwierdzić należy, że skarga ta nie zasługuje na uwzględnienie.

Zasadniczo w pierwszej kolejności rozpatrzeniu podlegają zarzuty naruszenia przepisów postępowania. W niniejszej sprawie zarzuty te jednak w sposób bezpośredni wiążą się z zarzutem naruszenia przez Sąd I instancji prawa materialnego przez błędną wykładnię, stąd ocena przez Naczelny Sąd Administracyjny zarzutów naruszenia przepisów postępowania wymaga uprzedniego odniesienia się do istoty problemu w niniejszej sprawie, tj. do poprawności dokonanej przez Sąd I instancji wykładni art. 99 ust. 1 pkt 3 lit. b oraz ust. 2 pkt 2 ustawy z dnia 5 stycznia 2011 r. o kierujących pojazdami (Dz.U. z 2011 r. Nr 30, poz. 151) w zakresie w jakim Sąd uznał, że w przypadku zgłoszenia wniosku przez organ kontroli ruchu drogowego zasadność wniosku o skierowaniu na badania psychologiczne nie podlega badaniu przez starostę.

Przepisy, których zarzucenie naruszono w skardze kasacyjnej stanowią, że starosta, na wniosek organu kontroli ruchu drogowego i dyrektora wojewódzkiego ośrodka ruchu drogowego, wydaje decyzję administracyjną o skierowaniu kierowcy na badanie psychologiczne w zakresie psychologii transportu, jeżeli przekroczył on liczbę 24 punktów otrzymanych za naruszenia przepisów ruchu drogowego.

Zastosowana konstrukcja przepisu – "starosta wydaje" wskazuje na zobligowanie organu do wydania decyzji o skierowaniu kierowcy na badanie, w sytuacji zaistnienia okoliczności wskazanych w przepisie, a więc w przypadku wniosku innego organu, który stwierdził przekroczenie dopuszczalnej ilości punktów karnych za naruszenia przepisów prawa drogowego. Starosta nie jest więc uprawniony do tego, aby podważać skuteczność wpisów w ewidencji kierowców naruszających przepisy ruchu drogowego.

Przepis art. 130 ust. 1 zd. pierwsze ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. Prawo o ruchu drogowym (t.j.: Dz.U. z 2012 r., poz. 1137) stanowi, że Policja prowadzi ewidencję kierowców naruszających przepisy ruchu drogowego. Szczegółowe regulacje dotyczące sposobu punktowania i liczby punktów odpowiadających naruszeniu przepisów ruchu drogowego, warunków i sposobu prowadzenia ewidencji kierowców naruszających przepisy ruchu drogowego oraz trybu występowania z wnioskami o kontrolne sprawdzenie kwalifikacji; programu szkolenia i jednostek upoważnionych do prowadzenia szkolenia; liczby punktów odejmowanych z tytułu odbytego szkolenia; podmiotów uprawnionych do uzyskiwania informacji zawartych w ewidencji, zawarte zostały w wydanym na podstawie delegacji określonej w art. 130 ust. 4 Prawa o ruchu drogowym, rozporządzeniu Ministra Spraw Wewnętrznych z dnia 25 kwietnia 2012 r. w sprawie postępowania z kierowcami naruszającymi przepisy ruchu drogowego (Dz.U. z 2012 r., poz. 488). W akcie tym określa się w szczególności, że ewidencję kierowców naruszających przepisy ruchu drogowego prowadzi komendant wojewódzki Policji właściwy ze względu na miejsce zamieszkania ewidencjonowanych (§ 3 ust. 1), że wpisu do ewidencji dokonuje policjant lub pracownik jednostki Policji (§ 4 ust. 8) z tym, że wpisu ostatecznego dokonuje się, jeżeli naruszenie przepisów ruchu drogowego stwierdzone zostanie prawomocnym wyrokiem sądu, postanowieniem sądu o warunkowym umorzeniu postępowania, mandatem karnym albo orzeczeniem organu orzekającego w sprawie o naruszenie w postępowaniu dyscyplinarnym, a wpisu tymczasowego niezwłocznie po ujawnieniu naruszenia, jednakowoż po stwierdzeniu naruszenia jednym z ww. rozstrzygnięć wpis ten staje się wpisem ostatecznym (§ 4 ust. 1, 2 i 4). Analiza treści powyższych regulacji prowadzi w ocenie Naczelnego Sądu Administracyjnego do wniosku, że ewidencja, o której mowa w art. 130 ust. 1 ustawy Prawo o ruchu drogowym jest rejestrem, w którym wpisów dokonuje wyłącznie uprawniony do tego organ Policji, tylko on ma również kompetencję do usuwania punktów karnych. W sytuacji bowiem, w której danemu podmiotowi zostało przyznane prawo do prowadzenia określonej ewidencji, rejestru czy innego wykazu, tylko ten podmiot jest odpowiedzialny za prawidłowe jego prowadzenie i zgodność z prawem dokonanych wpisów.

Zgodnie z § 9 cyt. rozporządzenia, osoba zainteresowana ma prawo uzyskać od Policji ustną informację lub zaświadczenie o wpisach w ewidencji, ostatecznych i tymczasowych, dotyczących punktów odpowiadających dokonanym przez siebie naruszeniom. Informacji udziela się lub zaświadczenie wydaje się w każdej jednostce organizacyjnej Policji posiadającej odpowiednie możliwości techniczne.

Z kolei, zgodnie z § 7 rozporządzenia, komendant wojewódzki Policji występuje do organu właściwego w sprawach wydawania prawa jazdy z wnioskiem o kontrolne sprawdzenie kwalifikacji kierowcy, w zakresie wszystkich posiadanych przez niego kategorii praw jazdy, w razie przekroczenia przez kierowcę 24 punktów otrzymanych za naruszenie przepisów ruchu drogowego. W takiej sytuacji ustawodawca założył, że wielokrotne naruszenia przepisów świadczą o utracie kwalifikacji i w związku z tym taka osoba powinna być poddana ich kontrolnemu sprawdzeniu. Decyzja organu wydawana na podstawie art. 99 ust. 1 pkt 3 lit. b ustawy z 2011 r. o kierujących pojazdami będzie miała zatem charakter związany. Treść obowiązujących przepisów ma charakter imperatywny i nie pozostawiający organowi jakichkolwiek możliwości uznaniowego decydowania w przedmiocie wydania skierowania na badania. Zobowiązują one starostę do podjęcia stosownych czynności w przypadku przekroczenia przez kierującego pojazdem silnikowym liczby 24 punktów w ewidencji kierowców, wydanie decyzji jest obligatoryjne w każdym wypadku, kiedy tylko kierowca przekroczy określoną wyżej liczbę punktów w ewidencji kierowców (por. wyroki: WSA w Rzeszowie z dnia 25 lutego 2014 r., II SA/Rz 1361/13; WSA w Białymstoku z dnia 18 marca 2014 r., II SA/Bk 956/13; WSA w Poznaniu z dnia 11 grudnia 2014 r., III SA/Po 1101/14; WSA w Kielcach z dnia 13 stycznia 2016 r., II SA/Ke 823/15; WSA w Rzeszowie z dnia 22 marca 2016 r., II SA/Rz 944/15; WSA we Wrocławiu z dnia 19 maja 2016 r., III SA/Wr 1294/15; WSA w Bydgoszczy z dnia 1 czerwca 2016 r., II SA/Bd 856/15; WSA w Kielcach z dnia 1 września 2016 r., II SA/Ke 1076/15; WSA w Poznaniu z dnia 23 listopada 2016 r., III SA/Po 80/16; NSA z dnia 8 lutego 2017 r., I OSK 825/15).

Z faktu, że starosta wydaje decyzję na wniosek, nie można wywodzić uprawnienia organu do podważania dokonanych przez inny organ wpisów w ewidencji przezeń prowadzonej. Jeżeli wniosek właściwego komendanta wojewódzkiego Policji został sporządzony na podstawie wpisów ostatecznych, to organ zobligowany jest skierować kierującego na badania psychologiczne i nie ma uprawnień do weryfikacji przypisanej kierowcy liczby punktów.

Prób kwestionowania prawidłowości dokonanych wpisów, osoba może podejmować w postępowaniu prowadzonym przed organami Policji. Wpis do ewidencji prowadzonej przez komendanta wojewódzkiego Policji stanowi czynność materialno-techniczną, o której mowa w art. 3 § 2 pkt 4 p.p.s.a., a zatem przysługuje od niej prawo wniesienia skargi do wojewódzkiego sądu administracyjnego. W przypadkach spornych tylko sąd administracyjny może stwierdzić nieprawidłowość dokonanego wpisu do wspomnianej wyżej ewidencji, lecz następuje to w odrębnym postępowaniu (vide: wyroki Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 9 sierpnia 2013 r., I OSK 855/12; z dnia 4 kwietnia 2013 r., I OSK 127/13; z dnia 24 października 2012 r., I OSK 1203/11 i I OSK 1306/11; z dnia 15 marca 2012 r., I OSK 413/11; z dnia 9 grudnia 2011 r., I OSK 73/11; z dnia 13 października 2011 r., I OSK 1721/10; z dnia 15 września 2010 r., I OSK 1456/09; z dnia 7 września 2010 r., I OSK 1451/09 i postanowienie z dnia 30 sierpnia 2011 r., I OSK 1413/11). Zagadnienie to nie może zatem być rozpatrywane ani w postępowaniu administracyjnym, w którym ilość punktów uwidocznionych w prowadzonej przez Policję ewidencji kierowców naruszających przepisy ruchu drogowego, jest przesłanką rozstrzygnięcia (np. w sprawie skierowania kierowcy na kontrolne sprawdzenie kwalifikacji), ani też w postępowaniu sądowym prowadzonym ze skargi na decyzje wydane w takich sprawach. (por. wyrok NSA z dnia 24 stycznia 2017 r., I OSK 731/15). Skoro wobec powyższego to jedynie komendant wojewódzki Policji jest organem, który dokonuje wpisów do w/w ewidencji, a więc w drodze czynności materialno-technicznych ujawnia w ewidencji punkty karne przyznane poszczególnym kierowcom i dokonuje ich wykreśleń, a zainteresowany kierowca może zaskarżyć do sądu administracyjnego powyższe czynności, to kwestia prawidłowości takich wpisów, a co za tym idzie, ilości punktów karnych przyznanych danemu kierowcy, może być jedynie rozważana w sprawie ze skargi na taką czynność (wyrok NSA z dnia 6 kwietnia 2017 r., I OSK 2000/15). Powyższe czyni więc automatycznie niezasadnym zarzut strony skarżącej kasacyjnie, że Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu dopuścił się obrazy przepisów prawa materialnego, gdyż kwestia prawidłowości naliczonych punktów nie była ani nie mogła być przedmiotem kontroli w niniejszej sprawie. Starosta nie był uprawniony do weryfikowania prawidłowości naliczonych punktów, co oznacza, że ocena postępowania dokonana przez Sąd I instancji nie narusza przepisów. Z ustaleń organów w niniejszej sprawie wynika, że skarżący w okresie od dnia 1 grudnia 2012 r. do dnia 25 czerwca 2013 r. wielokrotnie naruszył przepisy ruchu drogowego, za co łącznie otrzymał 27 punktów karnych. Stanowiło to podstawę do skierowania go na badania psychologiczne, zgodnie z wnioskiem Komendanta Wojewódzkiego Policji w Poznaniu z dnia [..] lipca 2013 r. Przyjąć należało, że zostały spełnione przesłanki o skierowaniu skarżącego na badanie psychologiczne, skoro w postępowaniu skarżący nie zakwestionował zgodności podstawy wniosku o skierowanie na badanie psychologiczne z rzeczywistym wpisem w ewidencji. Jedynie różnice w zakresie wpisu ujawnionego w ewidencji z umieszczoną we wniosku komendanta wojewódzkiego Policji ilością punktów i wydanie na tej podstawie decyzji przez Starostę mogłoby stanowić skuteczny zarzut w niniejszym postępowaniu.

Nie jest możliwe przyjęcie poglądu odmiennego, jaki reprezentuje skarżący kasacyjnie. Stanowisko takie mogłoby bowiem skutkować tym, że po pierwsze, nie byłoby żadnej pewności, ile punktów karnych zostało danemu kierowcy przyznane. Inna ich ilość wynikałaby z wpisów zawartych w ewidencji prowadzonej przez komendanta wojewódzkiego Policji, a inna - byłaby przyjmowana jako fakt w prowadzonym przez dany organ postępowaniu administracyjnym. Po drugie, taki stan rzeczy prowadziłby praktycznie do obejścia przepisów prawa, gdyż organ niebędący komendantem wojewódzkim Policji, prowadząc własne postępowanie dowodowe na okoliczność ilości naliczonych kierowcy punktów karnych, w ten sposób w rzeczywistości decydowałby o ich ilości. W rezultacie ewidencja policyjna stawałaby się całkowicie zbędną. Po trzecie, w ten sposób inny organ administracyjny, uznając, że stan faktyczny jest odmienny, niż wynika to z zapisów istniejących w ewidencji, niejako "poprawiałby" zawarte w niej dane. Taka zaś sytuacja powodowałaby, że to nie sąd administracyjny sprawowałby kontrolę administracji publicznej, a kontrolę tę sprawowałby de facto inny organ administracyjny, choć takich uprawnień nie posiada (wyrok NSA z dnia 7 października 2016 r., I OSK 3206/14).

W tym stanie rzeczy nietrafne okazały się także zarzuty w zakresie uchybień procesowych.

Przepis art. 133 § 1 p.p.s.a. reguluje powinność sądu administracyjnego orzekania generalnie na podstawie akt sprawy, uprawniając do przeprowadzenia innych dowodów tylko w organicznym zakresie, i zamknięcia rozprawy w wyniku uznania wyjaśnienia sprawy do rozstrzygnięcia. Do naruszenia art. 133 § 1 p.p.s.a. dojść mogłoby zatem wtedy, gdyby sąd wyrokując dokonał własnych ustaleń na podstawie przeprowadzonych przed nim dowodów innych niż określone w przepisie art. 106 § 3 p.p.s.a., jak również wtedy, gdyby zaniechał przeprowadzenia takiego dowodu, jeżeli dowód ten miałby istotne znaczenie dla dokonania oceny zgodności z prawem zaskarżonego aktu, a przede wszystkim gdyby nie podjął rozstrzygnięcia na podstawie akt sprawy postępowania administracyjnego. Należy podkreślić, że zarzut naruszenia tego przepisu nie został w skardze kasacyjnej w jakikolwiek sposób uzasadniony. Z tego powodu zarzut ten nie mógł odnieść zamierzonego skutku.

Z powodu kwestionowania ustaleń w zakresie stanu faktycznego sprawy za pomocą art. 141 § 4 p.p.s.a. nie był uzasadniony również zarzut naruszenia tego przepisu.

Należy bowiem podkreślić, że zarzut naruszenia art. 141 § 4 p.p.s.a. może być skutecznie postawiony w dwóch przypadkach: gdy uzasadnienie wyroku nie zawiera wszystkich elementów, wymienionych w tym przepisie i gdy w ramach przedstawienia stanu sprawy, wojewódzki sąd administracyjny nie wskaże, jaki i dlaczego stan faktyczny przyjął za podstawę orzekania (por. uchwałę NSA z dnia 15 lutego 2010 r., II FPS 8/09, LEX nr 552012; wyrok NSA z dnia 20 sierpnia 2009 r., II FSK 568/08, LEX nr 513044). Naruszenie to musi być przy tym na tyle istotne, aby mogło mieć wpływ na wynik sprawy (art. 174 pkt 2 p.p.s.a.). Ponadto uchybienie to musi uniemożliwiać kontrolę kasacyjną zaskarżonego wyroku. Za pomocą zarzutu naruszenia powyższego przepisu nie można skutecznie zwalczać prawidłowości przyjętego przez sąd stanu faktycznego, czy też stanowiska sądu co do wykładni bądź zastosowania prawa materialnego. Przepis art. 141 § 4 p.p.s.a. jest przepisem proceduralnym, regulującym wymogi uzasadnienia. W ramach rozpatrywania zarzutu naruszenia tego przepisu Naczelny Sąd Administracyjny zobowiązany jest jedynie do kontroli zgodności uzasadnienia zaskarżonego wyroku z wymogami wynikającymi z powyższej normy prawnej. Uzasadnienie zaskarżonego wyroku zawiera przedstawienie stanu sprawy, zarzutów podniesionych w skardze, stanowiska strony przeciwnej, podstawę prawną rozstrzygnięcia oraz jej wyjaśnienie. Sąd I instancji wyjaśnił podstawę prawną rozstrzygnięcia oraz rozpoznał sprawę sądowoadministracyjną zgodnie z jego kontrolnymi kompetencjami. Z wywodów Sądu wynika, dlaczego w jego ocenie nie doszło do naruszenia prawa wskazanego w skardze, a zatem zaskarżony wyrok poddaje się kontroli sądowoadministracyjnej. Podnoszone w ramach podstawy kasacyjnej wskazanej w art. 174 pkt 2 p.p.s.a. naruszenie tego przepisu przez sąd tylko wówczas może zostać uwzględnione przez Naczelny Sąd Administracyjny, jeśli zawarta w uzasadnieniu relacja jest niepełna, niejasna, niespójna lub zawierająca innego rodzaju wadę, która nie pozwala na dokonanie kontroli kasacyjnej (por. wyroki NSA z dnia 13 stycznia 2012 r., I FSK 1696/11; z dnia 16 sierpnia 2012 r., II GSK 285/12; z dnia 19 grudnia 2013 r., II GSK 2321/13).

Wbrew twierdzeniu skarżącego kasacyjnie, Sąd I instancji odniósł się do zarzutów skargi oceniając zarówno zaskarżoną decyzję pod względem jej zgodności z prawem, jak i odnosząc się do podniesionej w skardze kwestii naruszenia prawa skarżącego do udziału w postępowaniu. Podnoszony w uzasadnieniu skargi kasacyjnej argument dotyczący naruszenia tego prawa, w świetle akt sprawy i wobec niesformułowania zarzutu zgodnie z wymogami skargi kasacyjnej p.p.s.a. nie mógł zostać uwzględniony.

Na uznanie nie zasługuje także zarzut naruszenia przepisu art. 151 p.p.s.a. Przepis ten jest tzw. przepisem wynikowym, mającym zastosowanie w razie zajścia wskazanych w nim okoliczności (legalności kontrolowanego aktu), czyli stwierdzenia braku uchybień organu w toku rozpatrywania sprawy, czyli niewystąpienia okoliczności uregulowanych w art. 145 § 1 i 2 tej ustawy (por. m.in. wyrok NSA z dnia 28 sierpnia 2015 r., I OSK 2812/13, publ. CBOSA). Generalnie reguluje on formę rozstrzygnięć w przypadkach pozwalających na oddalenie skargi. Nie może jednakże stanowić samodzielnej podstawy kasacyjnej, tym bardziej w powiązaniu z alternatywnym przepisem "art. 145 § 1" p.p.s.a. (bez wskazania szczegółowej jednostki redakcyjnej), będącym także przepisem wynikowym, stosowanym w przypadku stwierdzenia naruszeń prawa w toku postępowania przed organami. Należy zarzut taki powiązać z innymi przepisami postępowania, których naruszenie miało istotny wpływ na wynik sprawy, a tego w sprawie nie uczyniono.

W związku z powyższym, Naczelny Sąd Administracyjny, na podstawie art. 184 p.p.s.a., nie znajdując podstaw do uznania skargi kasacyjnej za usprawiedliwioną, orzekł jak w sentencji wyroku.

Odnosząc się do wniosku pełnomocnika o zasądzenie zwrotu kosztów zastępstwa procesowego udzielonego w ramach instytucji prawa pomocy, zauważyć należy, że prawidłowo skonstruowany wniosek zgodnie z przepisami p.p.s.a. rozpoznawany jest przez wojewódzki sąd administracyjny.