Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: Sędzia NSA Roman Ciąglewicz Sędziowie Sędzia NSA Andrzej Wawrzyniak (spr.) Sędzia del. WSA Piotr Broda Protokolant starszy inspektor sądowy Wioletta Lasota po rozpoznaniu w dniu 25 października 2018 r. na rozprawie w Izbie Ogólnoadministracyjnej sprawy ze skargi kasacyjnej S. O. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie z dnia 29 sierpnia 2017 r. sygn. akt III SA/Kr 1811/16 w sprawie ze skargi S. O. na decyzję Małopolskiego Państwowego Wojewódzkiego Inspektora Sanitarnego w Krakowie z dnia [...] października 2016 r. nr [...] w przedmiocie choroby zawodowej uchyla zaskarżony wyrok i zaskarżoną decyzję oraz poprzedzającą ją decyzję Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w Krakowie z dnia [...] stycznia 2016 r. nr [...].

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie wyrokiem z dnia 29 sierpnia 2017 r. oddalił skargę S. O. na decyzję Małopolskiego Państwowego Wojewódzkiego Inspektora Sanitarnego w Krakowie (dalej MPWIS) z dnia [...] października 2016 r. w przedmiocie choroby zawodowej.

Wyrok zapadł w następującym stanie faktycznym i prawnym sprawy:

Zaskarżoną decyzją MPWIS utrzymał w mocy decyzję Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w Krakowie (dalej PPIS) z [...] stycznia 2016 r. o braku podstaw do stwierdzenia choroby zawodowej u S. O., pod postacią obustronnego trwałego odbiorczego ubytku słuchu typu ślimakowego lub czuciowo-nerwowego spowodowanego hałasem, wyrażonym podwyższeniem progu słuchu o wielkości co najmniej 45 dB w uchu lepiej słyszącym, obliczonym jako średnia arytmetyczna dla częstotliwości audiometrycznych 1, 2 i 3 kHz, schorzenia wymienionego w pozycji 21 wykazu chorób zawodowych, określonego w przepisach w sprawie chorób zawodowych, wydanych na podstawie art. 237 § 1 pkt 3-6 i § 1 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (j.t. Dz.U. 2014 r. poz. 1502 ze zm.; dalej k.p.).

W sprawie tej ustalono, że skarżący zatrudniony był:

- od 10 stycznia 1968 r. do 31 marca 1972 r. w Wojewódzkim Zarządzie Melioracji Urządzeń Wodnych w N. (aktualnie Małopolski Zarząd Melioracji i Urządzeń Wodnych w Krakowie – Inspektorat Rejonowy w N.), jako pracownik fizyczny;

- od 1 września 1972 r. do 31 marca 1976 r. w K. w K. (zakład zlikwidowany) na stanowisku kopacz robót ziemnych;

- od 1 kwietnia 1976 r. do 16 września 1978 r. w Z. w T. (zakład zlikwidowany), na stanowisku kopacz robót ziemnych;

- od 25 września 1978 r. do 30 czerwca 1982 r. w Spółdzielni K. w G. (aktualnie S. w G. z/s w B.), na stanowisku kierowca – traktorzysta;

- od 17 sierpnia 1982 r. do 16 lipca 1993 r. w Przedsiębiorstwie B. Oddział Z., które zostało przekształcone w H. S.A. K. (aktualnie S. S.A. w W.), na stanowisku betoniarz - kierowca.

Na podstawie oceny narażenia zawodowego i oświadczenia zainteresowanego dotyczącego rodzaju wykonywanych czynności i używanego sprzętu (maszyny budowlane, sprężarki spalinowe, młoty kompresowi, koparki, ciągniki, cyklopy, samochody ciężarowe marki Tatra, Kockums) przyjęto, że skarżący przez cały okres zatrudnienia pracował w narażeniu na hałas ponadnormatywny.

Skarżący był badany w Małopolskim Ośrodku Medycyny Pracy w Krakowie, który w dniu [...] lipca 2014 r. wydał orzeczenie lekarskie nr [...] o braku podstaw do rozpoznania choroby zawodowej obustronnego trwałego odbiorczego ubytku słuchu typu ślimakowego czuciowo-nerwowego spowodowanego hałasem, wyrażonym podwyższeniem progu słuchu o wielkości co najmniej 45 dB w uchu lepiej słyszącym, obliczonym jako średnia arytmetyczna dla częstotliwości audiometrycznych 1, 2, i 3 kHz, wymienionej w pozycji 21 obowiązującego wykazu chorób zawodowych.

W uzasadnieniu podano, iż przeprowadzona diagnostyka audiologiczna (badanie audiometrii impedancyjnej, badanie otoemisji akustycznej, badanie potencjałów słuchowych wywołanych z pnia mózgu ABR – latencje) oraz badania videonystagmograficzne wykazały ślimakową lokalizację niedosłuchu. U pacjenta podwyższenie progu słuchu w trzech badaniach audiometrii tonalnej, obliczone jako średnia arytmetyczna dla częstotliwości 1, 2 i 3 kHz wynosiło kolejno dla UP = 46 dB, 45 dB, 48 db, dla UL=40 dB, 45 dB, 68 dB. Stwierdzono brak dokumentacji medycznej, która potwierdziłaby istnienie niedosłuchu spełniającego kryteria choroby zawodowej w okresie pracy w narażeniu do 2 lat od jej zaprzestania. Z uwagi na powyższe orzeczono, że brak jest podstaw do rozpoznania u skarżącego choroby zawodowej.

Skarżący odwołał się od tego orzeczenia lekarskiego do Instytutu Medycyny Pracy i Zdrowia Środowiskowego w S., jednak orzeczenie nie zostało wydane przez jednostkę II stopnia, bowiem zainteresowany nie stawił się na badania.

Na podstawie ww. orzeczenia lekarskiego oraz oceny narażenia zawodowego PPIS w dniu [...] stycznia 2016 r. wydał decyzję o braku podstaw do stwierdzenia u skarżącego choroby zawodowej pod postacią obustronnego, trwałego, odbiorczego ubytku słuchu typu ślimakowego lub czuciowo-nerwowego, spowodowanego hałasem, wyrażonym podwyższeniem progu słuchu o wielkości co najmniej 45 dB w uchu lepiej słyszącym, obliczonym jako średnia arytmetyczna dla częstotliwości audiometrycznych 1, 2 i 3 kHz, wymienionej w pozycji 21 obowiązującego wykazu chorób zawodowych.

Rozpoznając odwołanie skarżącego MPWIS analizując zgromadzony materiał dowodowy dopatrzył się rozbieżności w dokumentacji medycznej dołączonej do odwołania. MPWIS pismem z dnia [...] maja 2016 r. przesłał kserokopię tej dokumentacji, tj. audiogram z [...] lutego 1996 r., dokumentację z Poradni Laryngologicznej z 1996 r., zaświadczenie lekarskie NZ ZOZ "Lekarz Rodzinny" K. W. l oraz legitymację ubezpieczeniową do Małopolskiego Ośrodka Medycyny Pracy w Krakowie z prośbą o analizę i wydanie opinii czy przedmiotowa dokumentacja może mieć wpływ na treść wydanego w sprawie orzeczenia lekarskiego z dnia [...] lipca 2014 r.

W odpowiedzi Ośrodek podał, że po szczegółowym przeanalizowaniu przesłanej dokumentacji medycznej nie znaleziono podstaw do zmiany treści orzeczenia lekarskiego z [...] lipca 2014 r. Zgodnie z wykazem chorób zawodowych, aby rozpoznać zawodowe uszkodzenie narządu słuchu należy stwierdzić, w okresie do dwóch lat od zakończenia pracy w narażeniu na hałas, trwały obustronny odbiorczy ubytek słuchu typu ślimakowego lub czuciowo-nerwowego wyrażony podwyższeniem progu słuchu w uchu lepiej słyszącym o co najmniej 45 dB. Pacjent zakończył pracę w 1993 r. W audiogramie z lutego 1996 r. wielkość odbiorczego ubytku słuchu wynosiła dla UP-26 dB, dla UL-20 dB (obliczona jako średnia arytmetyczna dla częstotliwości 1,2,3 kHZ) i nie spełniała kryteriów do rozpoznania choroby zawodowej.

W dniu [...] czerwca 2016 r. do MPWIS wpłynęło pismo skarżącego z informacją, że cała dokumentacja zaginęła. Do pisma dołączył zaświadczenie lekarskie z [...] marca 2016 r. wystawione przez NZOZ "Lekarz Rodzinny" K. W.

Pismem z dnia [...] lipca 2016 r. organ odwoławczy przesłał do Małopolskiego Ośrodka Medycyny Pracy w Krakowie ww. pismo wraz z zaświadczeniem lekarskim do zaopiniowania, czy przedłożona dokumentacja może mieć wpływ na treść wydanego w sprawie orzeczenia lekarskiego. W odpowiedzi Ośrodek poinformował, iż nie znajduje podstaw do zmiany treści orzeczenia lekarskiego z [...] lipca 2014 r.

W konsekwencji powyższego MPWIS decyzją z dnia [...] października 2016 r. utrzymał w mocy rozstrzygnięcie organu I instancji.

W uzasadnieniu organ odwoławczy powołał się na art. 235¹ k.p. w zakresie definicji choroby zawodowej oraz na treść rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 30 czerwca 2009 r. w sprawie chorób zawodowych (j.t. Dz.U. z 2013 r., poz. 1367). Organ podniósł, że chorobę zawodową narządu słuchu można rozpoznać pod warunkiem wystąpienia w okresie do 2 lat od zakończenia narażenia zawodowego na hałas (kryterium czasowe) udokumentowanych objawów chorobowych spełniających warunki określone w punkcie 21 wykazu, tj. obustronny trwały ubytek słuchu typu ślimakowego lub czuciowo-nerwowego (kryterium jakościowe) oraz ubytek wynoszący co najmniej 45 dB w uchu lepiej słyszącym. Organ odwoławczy uznał, że w przypadku skarżącego zostało spełnione tylko kryterium jakościowe. Podwyższenie progu słuchu do wielkości spełniającej kryterium ilościowe, tzn. co najmniej 45 dB w uchu lepiej słyszącym, zostało stwierdzone przez Małopolski Ośrodek Medycyny Pracy Krakowie w roku 2014, czyli po 21 latach od ustania narażenia zawodowego. Tymczasem kryterium czasowe dla jednostki chorobowej wymienionej w poz. 21 wynosi 2 lata. Nie zostało więc spełnione kryterium czasowe. MPWIS stwierdził, że w zgromadzonym materiale dowodowym brak jest dokumentacji medycznej, dowodów na istnienie u skarżącego w okresie narażenia zawodowego lub do 2 lat od jego ustania, ubytków słuchu o odpowiedniej wielkości uzasadniającej rozpoznanie zawodowego uszkodzenia słuchu wywołanego działaniem hałasu w środowisku pracy.

Na powyższą decyzję S. O. wniósł skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie. Zarzucił naruszenie art. 7, 8, 75, 77 i 80 k.p.a. Podniósł, że podczas wykonywanej pracy narażony był na ponadnormatywny hałas, co spowodowało powstanie choroby zawodowej. Odnosząc się dwuletniego okresu od momentu zakończenia pracy do zdiagnozowania choroby zawodowej powołał się na audiogram oraz historię choroby i wywiódł, że przesłanka ta została spełniona. Nadto zakwestionował wyniki badań jednostki orzeczniczej I stopnia i podniósł, że organ powinien dokonać samodzielnej oceny w zakresie stwierdzenia choroby zawodowej.

Pismem z dnia [...] sierpnia 2017 r. pełnomocnik skarżącego uzupełnił skargę, zarzucając zaskarżonej decyzji naruszenie art. 107 § 3 w zw. z art. 140 k.p.a. oraz art. 138 § 1 pkt 2 k.p.a. Pełnomocnik skarżącego podniósł, że organ oparł swoją decyzję jedynie na orzeczeniu Małopolskiego Ośrodka Medycyny Pracy w Krakowie i brak było orzeczenia jednostki II stopnia, która mogłaby zweryfikować to orzeczenie. Podniósł, że mimo pisma skarżącego usprawiedliwiającego jego nieobecność na badaniach wyznaczonych przez jednostkę orzeczniczą II stopnia z dnia [...] listopada i [...] grudnia 2015 r. oraz przedstawionych zaświadczeń lekarskich – badania te nie zostały przeprowadzone w terminie późniejszym. Podniesiono też, że w aktach sprawy jest dokumentacja medyczna potwierdzająca możliwość stwierdzenia u skarżącego choroby zawodowej określonej w poz. 21 wykazu chorób zawodowych, tj. audiogram z 1996 r., kserokopia legitymacji ubezpieczeniowej skarżącego potwierdzająca leczenie laryngologiczne w 1995 r., zaświadczenie lekarza z dnia [...] marca 2016 r. Powołano się również na okoliczność zniszczenia dokumentacji lekarskiej skarżącego.

W odpowiedzi na skargę MPWIS wniósł o jej oddalenie.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie oddalił skargę. Sąd wskazał, że materialnoprawną podstawę wydania zaskarżonego rozstrzygnięcia stanowiły przepisy rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 30 czerwca 2009 r. w sprawie chorób zawodowych oraz Kodeksu pracy. Przywołując art. 235¹ i art. 235² k.p. oraz § 6 ust. 1, § 5 ust. 1 i § 8 ust. 1 i 2 rozporządzenia Sąd podkreślił, że orzeczenia lekarskie, o których mowa w § 5 i 6 rozporządzenia, stanowią dowód w rozumieniu art. 75 w zw. z art. 84 § 1 k.p.a., podlegający ocenie organu administracji właściwego do stwierdzenia choroby zawodowej. Okoliczność, że organ administracji nie może we własnym zakresie, bez uzyskania orzeczenia lekarskiego, dokonać rozpoznania choroby i ustalenia, czy rozpoznane schorzenie mieści się w wykazie chorób zawodowych, nie zwalnia organu od oceny tego orzeczenia stosownie do art. 77 § 1 i art. 80 k.p.a. nakazującymi w sposób wyczerpujący zebrać i rozpatrzyć cały materiał dowodowy i na podstawie całokształtu materiału dowodowego ocenić, czy dana okoliczność została udowodniona.

Podnosząc, że zgodnie z poz. 21 załącznika do ww. rozporządzenia, okres, w którym wystąpienie udokumentowanych objawów chorobowych upoważnia do rozpoznania choroby zawodowej mimo wcześniejszego zakończenia pracy w narażeniu zawodowym w przypadku obustronnego trwałego odbiorczego ubytku słuchu typu ślimakowego lub czuciowo-nerwowego spowodowanego hałasem, wyrażonego podwyższeniem progu słuchu o wielkości co najmniej 45 dB w uchu lepiej słyszącym, obliczonego jako średnia arytmetyczna dla częstotliwości audiometrycznych 1, 2 i 3 kHz, wynosi 2 lata, Sąd I instancji zaznaczył, że w stanie faktycznym niniejszej sprawy nie było sporne między stronami, że stwierdzony u skarżącego ubytek słuchu pozostaje w związku przyczynowym z wykonywaną przez niego pracą, z uwagi na występowanie w okresie zatrudnienia narażenia skarżącego na ponadnormatywny hałas. Sporna jest natomiast kwestia wystąpienia udokumentowanych objawów chorobowych upoważniających do rozpoznania choroby zawodowej w terminie 2 lat od zakończenia pracy. Pełnomocnik skarżącego w odpowiedzi na skargę podniósł również zarzut oparcia zaskarżonego rozstrzygnięcia jedynie na orzeczeniu Małopolskiego Ośrodka Medycyny Pracy w Krakowie, bez uzyskania orzeczenia jednostki II stopnia, mimo wniesienia odwołania przez skarżącego.

Odnosząc się do powyższego Sąd stwierdził, że skarżący istotnie odwołał się od orzeczenia jednostki pierwszego stopnia, niemniej jednak do wydania orzeczenia przez jednostkę II stopnia nie doszło albowiem skarżący nie stawił się na badania w wyznaczonym terminie z powodu złego stanu zdrowia. W ocenie Sądu – jakkolwiek przyczyna niestawiennictwa skarżącego na badania w Instytucie Medycyny Pracy i Zdrowia Środowiskowego w S. miała charakter obiektywny i nie jest kwestionowana – organy zasadnie wydały rozstrzygnięcie w oparciu o zebraną w sprawie dokumentację oraz orzeczenie jednostki I stopnia. Skarżący podając zły stan zdrowia jako przyczynę niestawiennictwa na badania przed jednostką II stopnia nie domagał się wyznaczenia nowego terminu, a jedynie wydania orzeczenia w trybie zaocznym na podstawie zgromadzonej dokumentacji medycznej. W piśmie z [...] lutego 2015 r. Instytut Medycyny Pracy i Zdrowia Środowiskowego w S. wskazał, że nie jest możliwe wydanie orzeczenia w trybie zaocznym z uwagi na potrzebę przeprowadzenia diagnostyki audiologicznej, co wymagało osobistego stawiennictwa. Trudno zatem dopatrywać się jakichkolwiek uchybień, czy zaniedbań w postępowaniu organów czy też jednostki orzeczniczej II stopnia, skoro skarżący nie wnioskował o wyznaczenie nowego terminu stawiennictwa, domagając się jedynie wydania orzeczenia w trybie zaocznym, co z przyczyn obiektywnych nie było możliwe.

W ocenie Sądu, mimo braku orzeczenia jednostki orzeczniczej II stopnia, organ odwoławczy dążył do rozwiania wszelkich wątpliwości i prawidłowego ustalenia stanu faktycznego sprawy. W tym celu kilkakrotnie przedstawiał nadesłaną przez skarżącego dokumentację medyczną Małopolskiemu Ośrodkowi Medycyny Pracy w Krakowie w celu ustalenia, czy dokumentacja ta może mieć wpływ na treść wydanego w sprawie orzeczenia lekarskiego. Powyższe wskazuje, że organy nie oparły się wyłącznie na orzeczeniu lekarskim jednostki pierwszego stopnia, którym były związane, ale wydały rozstrzygnięcie na podstawie całego materiału dowodowego zebranego w sprawie, zwracając się do jednostki orzeczniczej o analizę nadsyłanej przez skarżącego dokumentacji medycznej.

Sąd uznał też za prawidłowe stanowisko organu II instancji w kwestii wystąpienia u skarżącego udokumentowanych objawów chorobowych upoważniających do rozpoznania choroby zawodowej w terminie 2 lat od zakończenia pracy. Organ odwoławczy jednoznacznie stwierdził, że podczas badania słuchu wykonywanego przy wydawaniu orzeczenia przez jednostkę I stopnia stwierdzono ubytek słuchu odpowiadający warunkom dla stwierdzenia choroby zawodowej obustronnego trwałego ubytku słuchu typu ślimakowego lub czuciowo-nerwowego, jednak miało to miejsce w 2014 r., czyli po 21 latach od ustania narażenia zawodowego. W ocenie Sądu, organ zasadnie więc przyjął, że w sprawie nie zostało spełnione kryterium czasowe. W zgromadzonym w sprawie materiale dowodowym brak jest dokumentacji medycznej i dowodów na istnienie u skarżącego w okresie narażenia zawodowego lub do 2 lat od jego ustania, ubytków słuchu o odpowiedniej wielkości uzasadniającej rozpoznanie zawodowego uszkodzenia słuchu wywołanego działaniem hałasu w środowisku pracy. Dołączona przez skarżącego dokumentacja medyczna, w tym audiogram z 1996 r., który w ocenie strony świadczy o chorobie zawodowej, była przedmiotem analizy specjalistów Małopolskiego Ośrodka Medycyny Pracy w Krakowie. Audiogram skarżącego z lutego 1996 r. był wykonany trzy lata po zakończeniu pracy w narażeniu na hałas, gdyż skarżący zakończył pracę w dniu [...] lipca 1993 r. Ponadto wielkość odbiorczego ubytku słuchu w tym badaniu nie spełniała kryterium ilościowego do rozpoznania choroby zawodowej. Za uzasadnione Sąd uznał stanowisko organu odwoławczego, że pozostała dokumentacja medyczna przedłożona przez skarżącego nie miała wpływu na treść dokonanego rozpoznania. Nie wynika z niej aby w okresie narażenia na ponadnormatywny hałas w związku z wykonywaną pracą lub w okresie 2 lat od ustania zatrudnienia u skarżącego występowały objawy chorobowe upoważniające do rozpoznania choroby zawodowej. Sam fakt pozostawania skarżącego w leczeniu laryngologicznym w 1995 r. nie stanowi okoliczności uzasadniającej stwierdzenie omawianej choroby zawodowej.

Nie dopatrując się również innych naruszeń prawa procesowego i materialnego, Sąd skargę oddalił.

Skargę kasacyjną od tego wyroku wniósł S. O., reprezentowany przez profesjonalnego pełnomocnika, domagając się uchylenia zaskarżonego wyroku i przekazania sprawy do ponownego rozpoznania WSA w Krakowie oraz zasądzenia kosztów pomocy prawnej udzielonej z urzędu. Wyrokowi temu zarzucił naruszenie:

1. prawa materialnego przez błędną wykładnię § 8 ust. 2 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 30 czerwca 2009 r. w sprawie chorób zawodowych – przez jego niezastosowanie polegające na nieuwzględnieniu braku pełnej dokumentacji sprawy, a tym samym błędne uznanie, iż zostały spełnione przesłanki do stwierdzenia, że w przedmiotowej sprawie nie występuje przypadek choroby zawodowej;

2. przepisów postępowania, tj. art. 1 § 1 i 2 w zw. z art. 145 § 1 pkt 1 lit. c) w zw. z art. 134 § 1 w zw. z art. 151 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (j.t. Dz.U. z 2017 r., poz. 1369 ze zm.; dalej p.p.s.a.) w zw. z art. 7, 8, 9 i 77 § 1, 80, 107 § 3 k.p.a., polegające na oddaleniu zamiast uwzględnieniu skargi, a w konsekwencji nieuchyleniu decyzji organów administracji obu instancji, gdyż Sąd błędnie przyjął, że doszło do dokładnego zbadania wszelkich okoliczności sprawy, a tym samym postępowanie prowadzone było w sposób budzący zaufanie obywateli do organów państwa, podczas gdy organ administracyjny nie zebrał i nie rozpatrzył w sposób wyczerpujący całego materiału dowodowego, do czego zobowiązuje art. 77 § 1 k.p.a., a naruszenie to miało istotny wpływ na wynik sprawy, gdyż skutkowało utrzymaniem w mocy decyzji MPWIS oraz poprzedzającej jej decyzji z [...] stycznia 2016 r., zamiast ich uchylenia.

Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:

Zgodnie z art. 183 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (j.t. Dz.U. z 2018 r. poz. 1302; dalej p.p.s.a.), Naczelny Sąd Administracyjny rozpoznaje sprawę w granicach skargi kasacyjnej, bierze jednak z urzędu pod rozwagę nieważność postępowania. W niniejszej sprawie nie występują, enumeratywnie wyliczone w art. 183 § 2 p.p.s.a., przesłanki nieważności postępowania sądowoadministracyjnego. Z tego względu, przy rozpoznaniu sprawy Naczelny Sąd Administracyjny związany był granicami skargi kasacyjnej. Granice te są wyznaczone każdorazowo wskazanymi w skardze kasacyjnej podstawami, którymi – zgodnie z art. 174 p.p.s.a. – może być: 1) naruszenie prawa materialnego przez błędną jego wykładnię lub niewłaściwe zastosowanie lub 2) naruszenie przepisów postępowania, jeżeli uchybienie to mogło mieć istotny wpływ na wynik sprawy.

Związanie Naczelnego Sądu Administracyjnego granicami skargi kasacyjnej polega na tym, że jest on władny badać naruszenie jedynie tych przepisów, które zostały wyraźnie wskazane przez stronę skarżącą. Ze względu na ograniczenia wynikające ze wskazanych regulacji prawnych, Naczelny Sąd Administracyjny nie może we własnym zakresie konkretyzować zarzutów skargi kasacyjnej, uściślać ich, ani w inny sposób korygować.

Rozpoznając w tak zakreślonych granicach skargę kasacyjną wniesioną w tej sprawie należy stwierdzić, iż została ona oparta na usprawiedliwionych podstawach.

W rozpatrywanej sprawie skarga kasacyjna oparta została na zarzutach naruszenia zarówno prawa materialnego, jak i procesowego.

Istota obu tych zarzutów sprowadza się do tego, że w niniejszej sprawie organ administracyjne oparły swoje rozstrzygnięcia jedynie na orzeczeniu Małopolskiego Ośrodka Medycyny Pracy w Krakowie i brak było orzeczenia jednostki II stopnia, która mogłaby zweryfikować to orzeczenie.

W orzecznictwie sądowoadministracyjnym trafnie podkreślano, że wydanie jednego tylko orzeczenia lekarskiego nie stwierdzającego choroby zawodowej może mieć wpływ na wynik sprawy (por. wyrok WSA w Warszawie z 31 sierpnia 2016 r., VII SA/Wa 885/15, LEX nr 2149008). Prowadzenie postępowania dowodowego służy do poczynienia ustaleń istotnych z punktu widzenia rozstrzygnięcia w sprawie. Jeśli materiał dowodowy wskazuje na jednoznaczne wnioski (opinie wydane przez wszystkie ośrodki medyczne są zgodne i jednoznaczne), że choroba nie ma zawodowej etiologii, to organy nie mają obowiązku poszukiwania innych przyczyn choroby i nie może być uznane za skuteczne domaganie się przeprowadzania kolejnych dowodów (wyrok NSA z 16 czerwca 2016 r., II OSK 2519/14, LEX nr 2106677). Inna zatem jest sytuacja, gdy opinia została wydana tylko przez jeden ośrodek medyczny. Nie można bowiem wówczas twierdzić, że opinie wydane przez wszystkie ośrodki medyczne są zgodne i jednoznaczne, skoro opinia taka jest tylko jedna i nie została zweryfikowana przez uprawnioną do takiej weryfikacji jednostkę właściwą do rozpoznania choroby zawodowej.

Mając na uwadze, że orzeczenie lekarskie jednostki właściwej do rozpoznania chorób zawodowych ma charakter opinii biegłego, a organ prowadzący postępowanie jest nim związany i nie ma prawa do samodzielnej oceny dokumentacji lekarskiej, prowadzącej do odmiennego rozpoznania schorzenia, wskazane jest, aby pracownik (były pracownik) został poddany stosownym badaniom dwukrotnie, a więc również przez jednostkę orzeczniczą II stopnia. Badanie takie winno być przeprowadzone zwłaszcza w sytuacji, gdy – jak ma to miejsce w rozpatrywanej sprawie – pracownik przez cały czas zatrudnienia pracował w narażeniu na hałas ponadnormatywny.

W realiach niniejszej sprawy fakt, że z zachowanych i znanych organowi dokumentów lekarskich nie wynika, że w ciągu 2 lat od ustania narażenia zawodowego nie stwierdzono u skarżącego kasacyjnie objawów choroby zawodowej, nie wyklucza, że w tym okresie objawy te już występowały i mogły być udokumentowane. Kwestia ta jednak może być wyjaśniona jedynie przez właściwą jednostkę orzeczniczą, taką jak Instytut Medycyny Pracy i Zdrowia Środowiskowego w S. Stan zdrowia skarżącego kasacyjnie może co prawda utrudniać przeprowadzenie stosownych badań przez Instytut, ale nie uniemożliwia ich przeprowadzenia. Istnieją możliwości np. przetransportowania skarżącego na konieczne badania, również połączone z ewentualną obserwacją badanego w warunkach pobytu w szpitalu. Trudności takie nie mogą stanowić przeszkody w jego należytym zbadaniu przez uprawnioną jednostkę.

Biorąc pod uwagę specyfikę postępowania dowodowego w postępowaniu administracyjnym prowadzonym w przedmiocie choroby zawodowej, jak również fakt, że skarżący kasacyjnie jest starszym, schorowanym człowiekiem, nie dysponującym wiedzą medyczną i prawniczą w zakresie rozpoznawania chorób zawodowych, obowiązkiem organu administracyjnego było podjęcie niezbędnych działań mających na celu poddanie skarżącego badaniom przez jednostkę orzeczniczą II stopnia. Od obowiązku tego nie mogło w szczególności zwalniać organu stanowisko skarżącego, który nie dysponując odpowiednią wiedzą o wymogach niezbędnych do rozpoznania choroby zawodowej nie zwracał się o wyznaczenie kolejnego terminu badań, lecz domagał się jedynie wydania orzeczenia w trybie zaocznym. Organ I instancji nie występując do jednostki orzeczniczej II stopnia o dodatkową konsultację i poddanie skarżącego stosowny badaniom naruszył § 8 ust. 2 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 30 czerwca 2009 r. w sprawie chorób zawodowych i w konsekwencji nie wyjaśnił należycie stanu faktycznego przedmiotowej sprawy, naruszając w ten sposób również art. 7, 8, 9, 77 § 1, 80 i 107 § 3 k.p.a.

Podniesione w skardze kasacyjnej zarzuty znajdują w tej sytuacji usprawiedliwione podstawy.

Mając na względzie przedstawione wyżej okoliczności rozpatrywanej sprawy należy dojść do wniosku, że jej istota jest dostatecznie wyjaśniona.

W tym stanie rzeczy na podstawie art. 188 w zw. z art. 145 § 1 pkt 1 lit. a) i c) p.p.s.a. orzeczono jak w sentencji wyroku.

Ponownie rozpatrując sprawę organ administracji zobowiązany jest uwzględnić powyższe uwagi i zastosować się do nich.

Wskazać jednocześnie należy, że Naczelny Sad Administracyjny nie orzekł o przyznaniu wynagrodzenia za zastępstwo prawne wykonane na zasadzie prawa pomocy, gdyż przepisy art. 209 i 210 p.p.s.a. mają zastosowanie tylko do kosztów postępowania między stronami. W związku z tym należne od Skarbu Państwa wynagrodzenie pełnomocnika za wykonaną pomoc prawną z urzędu (także przed Naczelnym Sądem Administracyjnym) przyznawane jest przez wojewódzki sąd administracyjny w postępowaniu określonym w przepisach art. 258-261 p.p.s.a.