Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Agnieszka Wilczewska-Rzepecka (spr.), , Sędzia WSA Mariola Kowalska, Asesor WSA Jolanta Augustyniak-Pęczkowska, Protokolant Agnieszka Ciszek, po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 24 marca 2009 r. sprawy ze skarg J. H., E. D., A. S., Z. S., I. G., W. K., B. K., A. W. na decyzję Głównego Inspektora Nadzoru Budowlanego z dnia [...] stycznia 2008 r. znak [...] w przedmiocie zatwierdzenia projektu budowlanego i udzielenia pozwolenia na budowę I. uchyla zaskarżoną decyzję, II. stwierdza, że zaskarżona decyzja nie podlega wykonaniu do czasu uprawomocnienia się niniejszego wyroku, III. zasądza od Głównego Inspektora Nadzoru Budowlanego na rzecz skarżących J. H., B. K., A. W., po 500 zł na każdego z nich (pięćset złotych) i na rzecz I. G. kwotę 312 zł (trzysta dwanaście złotych) tytułem zwrotu kosztów postępowania sądowego. IV. przyznaje ze środków budżetowych Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w W. na rzecz adwokata H. M. z Kancelarii Adwokackiej przy ul. [...], w Warszawie, tytułem zwrotu kosztów nieopłaconej pomocy prawnej kwotę 250 zł (dwieście pięćdziesiąt złotych) oraz kwotę 55 zł (pięćdziesiąt pięć złotych) tytułem 22% podatku od towarów i usług łącznie kwotę 305 zł (trzysta pięć złotych). V. przyznaje ze środków budżetowych Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie na rzecz adwokata J. T. z Kancelarii Adwokackiej przy ul. [...], w W., tytułem zwrotu kosztów nieopłaconej pomocy prawnej kwotę 250 zł (dwieście pięćdziesiąt złotych) oraz kwotę 55 zł (pięćdziesiąt pięć złotych) tytułem 22% podatku od towarów i usług łącznie kwotę 305 zł (trzysta pięć złotych).

Decyzją z dnia [...] listopada 2007 r., Nr [...] Wojewoda [...] na podstawie art. 24 ust. 1 ustawy z dnia 10 kwietnia 2003 r. o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji w zakresie dróg publicznych (Dz. U. Nr 80, poz. 721), art. 28, art. 33 ust. 1, art. 34 ust. 4 i art. 36 w zw. z art. 80 ust. 1 pkt 2, art. 82 ust. 3 pkt 3 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (Dz. U. z 2006 r. Nr 156, poz. 1118 ze zm.) oraz art. 104 i art. 108 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2000 r. Nr 98, poz. 1071 ze zm.) zatwierdził projekt budowlany i udzielił pozwolenia na budowę obwodnicy R. w ciągu drogi krajowej Nr [...] od km 561 + 357 do km [...] dla Generalnej Dyrekcji Dróg Krajowych i Autostrad, oddział w [...]. Decyzji tej został nadany rygor natychmiastowej wykonalności.

W uzasadnieniu organ podał, że na wniosek inwestora przeprowadzono postępowanie w sprawie oceny oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko wg zasad dotychczasowych w oparciu o art. 19 ust. 2 ustawy z dnia 18 maja 2005 r. o zmianie ustawy – Prawo ochrony środowiska oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 113, poz. 954), gdyż przed dniem wejścia w życie tej ustawy została wydana decyzja o ustaleniu lokalizacji oraz również na wniosek inwestora decyzji nadano rygor natychmiastowej wykonalności. Organ wskazał, iż postępowanie było prowadzone w trybie przepisów ustawy z dnia 10 kwietnia 2003 r. o szczególnych zasadach przygotowywania i realizacji w zakresie dróg publicznych. Inwestor przedstawił wszystkie wymagane prawem dokumenty niezbędne do uzyskania pozwolenia na budowę.

Projekt budowlany jest zgodny z decyzją o ustaleniu lokalizacji drogi, jest kompletny i został opracowany przez osoby posiadające wymagane uprawnienia budowlane. Ponadto posiada on wszystkie wymagane opinie, uzgodnienia i zezwolenia.

Inwestor zgodnie z art. 25 ust. 1 ustawy z dnia 10 kwietnia 2003 r. o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg krajowych załączył raport o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko. Projekt budowlany uwzględnia wykonanie przewidzianych w nim zabezpieczeń chroniących środowisko przed hałasem i innymi uciążliwościami.

Natomiast odrębne postępowanie będzie przeprowadzone w celu ustalenia sposobu korzystania z nieruchomości, co do których inwestor nie uzyskał prawa do dysponowania nieruchomością na cele budowlane, a na których niezbędne jest wykonanie przełożenia istniejącej sieci teletechnicznej dla zrealizowania inwestycji objętej wnioskiem. Ponadto w uzasadnieniu organ ustosunkował się do złożonych w trakcie postępowania uwag i zastrzeżeń.

Decyzją z dnia [...] stycznia 2008 r., znak [...] Główny Inspektor Nadzoru Budowlanego na podstawie art. 138 § 1 pkt 2 k.p.a., po rozpatrzeniu odwołań J. H., A. W., W. K., B. K., uchylił zaskarżoną decyzję w części dotyczącej nadania jej rygoru natychmiastowej wykonalności i w tej części umorzył postępowanie organu I instancji, a w pozostałej części utrzymał ją w mocy.

W uzasadnieniu Główny Inspektor Nadzoru Budowlanego podzielił stanowisko organu I instancji, że inwestor wykonał wszystkie nałożone na niego przez prawo obowiązki w celu uzyskania pozwolenia na budowę. Natomiast nadanie rygoru natychmiastowej wykonalności decyzji w przedmiocie pozwolenia na budowę rażąco narusza art. 28 ust. 1 Prawa budowlanego i dlatego skutkuje w postępowaniu odwoławczym uchyleniem zaskarżonej decyzji w tej części i umorzeniem postępowania pierwszej instancji. Odnosząc się do zarzutów skarżących organ stwierdził, że argumentacja o większej celowości budowy obwodnicy po północnej stronie miasta nie zasługuje na uwzględnienie oraz nie ma możliwości poprowadzenia obwodnicy bez kolizji z prawem własności i istniejącą zabudową tym bardziej, że obwodnica po stronie północnej miasta wymagałaby zmiany wszelkich opracowań planistycznych, na których jej usytuowanie przewidziano po stronie południowej w zarezerwowanym od blisko 40 lat obszarze.

Skargi na powyższą decyzję do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie wnieśli J. H., Z. S., I. G., A. S., E. D., A. W., W. K. i B. K. dochodząc uchylenia zaskarżonej decyzji oraz decyzji organu I instancji i zasądzenia kosztów postępowania. Skarżący J. H., Z. S., I. G., A. S. i E. D. zarzucili naruszenie:

- art. 107 § 1 k.p.a. poprzez podanie nieprawidłowej podstawy prawnej decyzji, a w szczególności brak wskazania zmian powołanych przepisów,

- art. 10 § 1 k.p.a. poprzez odmowę sporządzenia odpisów "Raportu o oddziaływaniu na środowisko - budowa obwodnicy miasta R. w ciągu drogi krajowej nr [...]" sporządzonego w kwietniu 2006 r. przez B. Sp. z o.o. w K. dla stron,

- art. 25 ust. 1 ustawy o szczegółowych zasadach przygotowania i realizacji w zakresie dróg krajowych poprzez nieuzyskanie uzgodnienia właściwego organu dotyczącego oddziaływania inwestycji na środowisko,

- art. 46 ust. 1 a pkt 1 Prawa ochrony środowiska w zw. z art. 42 ust. 1 ustawy o szczegółowych zasadach przygotowania i realizacji w zakresie dróg krajowych poprzez nieuwzględnienie nowelizacji tej ustawy pomimo, iż wniosek Generalnej Dyrekcji Dróg Krajowych i Autostrad, Oddział w [...] z dnia [...] października 2007 r. o pozwolenie na budowę nie zawiera wniosku o zastosowanie przepisów niniejszej ustawy do przedmiotowej sprawy,

- art. 75 § 1 k.p.a. w zw. z art. 77 § 1 k.p.a. w zw. z art. 78 § 1 k.p.a. poprzez niedopuszczenie dowodu z akt sprawy o sygn. I SA/Wa 1492/06 Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, w których zapadł wyrok z 14 grudnia 2007 r. uchylający zezwolenie Wojewody [...] dla Generalnego Dyrektora Dróg Krajowych i Autostrad na niezwłoczne zajęcie działki objętej przedmiotowym pozwoleniem na budowę i stwierdzający, że decyzja o zezwoleniu nie podlega wykonaniu,

- art. 138 § 1 k.p.a. w zw. z art. 105 § 1 k.p.a. w zw. z art. 33 ust. 1 Prawa budowlanego poprzez nie umorzenie postępowania pomimo, iż stało się ono bezprzedmiotowe,

- art. 28 k.p.a. w zw. z art. 127 § 1 k.p.a. poprzez pozbawienie prawa do zaskarżenia decyzji 182 osób podpisanych pod odwołaniem od decyzji.

Skarżąca A. W. zarzuciła naruszenie:

- art. 107 § 1 k.p.a. poprzez nieprawidłowe podanie podstaw prawnych decyzji i także brak wskazania wszystkich przepisów prawa stanowiących podstawę w dacie wydania decyzji,

- art. 7, 8, 9, 10 k.p.a. poprzez brak zawiadomienia o możliwości zapoznania się i ustosunkowania się stron do zgromadzonego materiału dowodowego przed wydaniem decyzji,

- nieprawidłowe ustalenie stanu faktycznego z naruszeniem przepisu art. 75, 77, 78, 80 k.p.a. poprzez pominięcie dowodu potwierdzającego brak prawa do nieruchomości na cele budowlane z akt sprawy sygn. I SA/Wa 1439/06 – wyrok z dnia 11 kwietnia 2007 r. i akt sprawy sygn. I SA/ Wa 1492/06 – wyrok z dnia 14 grudnia 2007 r.,

- art. 107 § 3 k.p.a. poprzez brak odniesienia do wszystkich zarzutów postawionych w odwołaniu,

- art. 46 ust. 1 Prawa ochrony środowiska poprzez pominięcie braku postępowania w zakresie oceny oddziaływania przedmiotowego przedsięwzięcia na środowisko, a które ma istotny wpływ na wynik sprawy,

- art. 138 k.p.a. w zw. z art. 105 § 1 k.p.a. w zw. z art. 32-35 Prawa budowlanego poprzez całkowite pominięcie okoliczności powodujących bezprzedmiotowość postępowania, odnośnie wydania pozwolenia na budowę, przedmiotowej drogi krajowej – obwodnicy R., a stanowiących podstawę do uchylenia zaskarżonych decyzji i umorzenia postępowania w przedmiotowej sprawie.

Ponadto skarżąca wskazała nowe, jej zdaniem, okoliczności mające wpływ na wynik sprawy w postaci wyroku z dnia 30 stycznia 2008 r., sygn. akt I SA/Wa 805/07 i wyroku.

Skarżąca W. K. zarzuciła naruszenie:

- art. 7, art. 77 i art. 107 § 1 k.p.a. poprzez brak uzasadnienia prawnego i faktycznego odnośnie zarzutów podniesionych we wniosku z dnia [...] października 2007 r. oraz w odwołaniu z dnia [...] grudnia 2007 r.,

- art. 75 § 1, art. 77 § 1 i art. 78 § 1 k.p.a. poprzez nie uwzględnienie wyroku wydanego w sprawie sygn. akt I SA/Wa 1492/06 Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, w decyzji Głównego Inspektora Nadzoru Budowlanego z dnia 24 stycznia 2008 r.,

- art. 10 k.p.a. poprzez brak zawiadomienia o możliwości zapoznania się i ustosunkowania się stron do zgromadzonego materiału dowodowego przed wydaniem decyzji,

- przepisów ochrony środowiska,

- nieuwzględnienie wniosków i uwag skarżącej, tak w decyzji lokalizacyjnej jak i w decyzji dotyczącej pozwolenia na budowę nr [...] z dnia [...] listopada 2007 r. brak jest rozstrzygnięć dotyczących dróg dojazdowych do pól (w decyzjach lokalizacyjnych, Wojewoda jak i Minister wyjaśnił) "że decyzja o lokalizacji nie rozstrzyga o przebiegu dróg dojazdowych".

Ponadto skarżąca wskazała nowe, jej zdaniem, okoliczności mające wpływ na wynik sprawy w postaci wyroku z dnia 30 stycznia 2008 r., sygn. akt I SA/Wa 805/07 i wyroku z dnia 8 lutego 2008 r., sygn. akt I SA/ Wa 804/07.

Skarżąca B. K. zarzuciła naruszenie:

- art. 107 § 1 k.p.a. poprzez brak uzasadnienia prawnego i faktycznego odnośnie zarzutów podniesionych w odwołaniu z dnia 4 grudnia 2007 r.,

- art. 7 i art. 10 k.p.a. poprzez brak zawiadomienia o możliwości zapoznania się i ustosunkowania się stron do zgromadzonego materiału dowodowego przed wydaniem decyzji,

- art. 75 § 1, art. 77 § 1 k.p.a. poprzez nie uwzględnienie wyroku wydanego w sprawie sygn. akt I SA/Wa 1492/06 Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w decyzji Głównego Inspektora Nadzoru Budowlanego z dnia [...] stycznia 2008 r., wyroku z dnia 14 grudnia 2007 r. uchylający zezwolenie Wojewody [...] dla GDDKiA O/[...] na niezwłoczne zajęcie działki objętej przedmiotowym pozwoleniem na budowę i stwierdzającym, że decyzja o zezwoleniu nie podlega wykonaniu,

- art. 46 Prawa ochrony środowiska, nieuwzględnienie wniosków i uwag skarżącej, tak w decyzji lokalizacyjnej jak i decyzji dotyczącej pozwolenia na budowę nr [...] dotyczącej R.

Ponadto skarżąca wskazała nowe, jej zdaniem, okoliczności mające wpływ na wynik sprawy w postaci wyroku z dnia 30 stycznia 2008 r., sygn. akt I SA/Wa 805/07 i wyroku z dnia 8 lutego 2008 r., sygn. akt I SA/ Wa 804/07.

W odpowiedzi na skargi Główny Inspektor Nadzoru Budowlanego podtrzymał swoje stanowisko zawarte w zaskarżonej decyzji i wniósł o oddalenie skargi.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie zważył co następuje:

Stosownie do dyspozycji art. 1 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. Prawo o ustroju sądów administracyjnych (Dz. U. Nr 153, poz. 1269 z późn. zm.), sądy administracyjne sprawują kontrolę działalności administracji publicznej pod względem zgodności z prawem. W świetle powołanego przepisu ustawy Wojewódzki Sąd Administracyjny w zakresie swojej właściwości ocenia zaskarżony akt z punktu widzenia jego zgodności z prawem materialnym i przepisami postępowania administracyjnego, a więc prawidłowości zastosowania przepisów obowiązującego prawa oraz trafności ich wykładni. Uwzględnienie skargi następuje tylko w przypadku stwierdzenia przez Sąd naruszenia przepisów prawa materialnego lub istotnych, mających wpływ na wynik sprawy, wad w postępowaniu administracyjnym (art. 145 § 1 pkt 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.)

Skargi są zasadne i w związku z tym podlegają uwzględnieniu, aczkolwiek z innych względów niż w nich podniesione.

W przedmiotowej sprawie kontroli Sądu została poddana decyzja Głównego Inspektora Nadzoru Budowlanego z dnia [...] stycznia 2008 r., znak [...], którą organ odwoławczy uchylił decyzję Wojewody [...] z dnia [...] listopada 2007 r., nr [...] zatwierdzającą projekt budowlany i udzielającą pozwolenia na budowę obwodnicy R. w ciągu drogi krajowej Nr [...] w części dotyczącej nadania decyzji rygoru natychmiastowej wykonalności i w tej części umorzył postępowanie organu pierwszej instancji, zaś w pozostałej części utrzymał rozstrzygnięcie organu I instancji w mocy.

Zaskarżona decyzja zapadła z naruszeniem art. 19 ust. 2 ustawy z dnia 18 maja 2005 r. o zmianie ustawy – Prawo ochrony środowiska oraz niektórych innych ustaw, który stanowi podstawę prawną rozstrzygnięcia w przedmiotowej sprawie.

Zgodnie z przywołanym wyżej art. 19 ust. 2: " do postępowań w sprawie oceny oddziaływania na środowisko dla dróg krajowych, dla których przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy zostały wydane decyzje o ustaleniu lokalizacji drogi, a nie zostały wydane pozwolenia na budowę drogi, przepisy dotychczasowe stosuje się na wniosek uprawnionego podmiotu".

Do zastosowania tego przepisu konieczne jest zastosowanie kumulatywnie dwóch przesłanek:

1. wniosek uprawnionego podmiotu o prowadzenie postępowania w sprawie oceny oddziaływania na środowisko według przepisów dotychczasowych,

2. wydanie decyzji o ustaleniu lokalizacji drogi (jeśli nie zostało wydane pozwolenie na budowę drogi) przed dniem wejścia w życie ustawy.

W przedmiotowej sprawie wniosek uprawnionego podmiotu został złożony przez Generalną Dyrekcję Dróg Krajowych i Autostrad Oddział w [...] w dniu [...] sierpnia 2007 r. Natomiast nie został spełniony drugi z wymienionych powyżej warunków. Decyzja Wojewody [...] nr [...] o ustaleniu lokalizacji drogi krajowej wydana została [...] kwietnia 2005 r. czyli przed wejściem w życie ustawy z dnia 18 maja 2005 r. o zmianie ustawy – Prawo ochrony środowiska oraz niektórych innych ustaw, ( 28 lipca 2005 r.), natomiast decyzja organu II instancji, Ministra Infrastruktury zmieniająca częściowo i precyzująca decyzję I instancji zapadła [...] września 2005 r., już po 28 lipca 2005 r. Z tych względów art. 19 ust. 2 ustawy nie mógł mieć w sprawie zastosowania. Przepis ten dotyczy wyłącznie sytuacji gdy została wydana decyzja lokalizacyjna i jest ona ostateczna czyli taka, od której nie służy odwołanie. Tylko bowiem decyzja ostateczna wiąże organ wydający pozwolenie na budowę.

Z tych względów postępowanie w sprawie oceny oddziaływania na środowisko planowanego przedsięwzięcia w postaci budowy obwodnicy R. winno być prowadzone na podstawie znowelizowanych przepisów ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r Prawo ochrony środowiska

Wobec naruszenia art. 19 ust. 2 ustawy z dnia 18 maja 2005 r. o zmianie ustawy – Prawo ochrony środowiska oraz niektórych innych ustaw Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie na podstawie art. 145 § 1 pkt 1 lit. c ustawy z dnia 30 sierpnia 2002r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz.1270 z późn. zm.) uchylił decyzję organu II instancji.

Na mocy art. 152 w/w ustawy orzeczono jak w pkt 2-gim wyroku.

O kosztach sądowych orzeczono na podstawie art. 200 powyższej ustawy.