Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący Sędzia NSA Wojciech Chróścielewski po rozpoznaniu w dniu 9 listopada 2006 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Ogólnoadministracyjnej zażalenia E. N. na postanowienie Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 7 września 2006 r., sygn. akt IV SA/Wa 1116/06, sygn. akt IV SA/Wa 1117/06 w pkt 1 przyznającej E. N. prawo pomocy w zakresie ustanowienia adwokata, w pkt 2 zwalniające E. N. od kosztów sądowych ponad kwotę 200 zł, w pkt 3 odmawiające przyznania prawa pomocy w pozostałym zakresie w sprawie ze skargi E. N. i M.M. na uchwałę Rady Miasta Zielonka z dnia 30 stycznia 2006 r., Nr [...] oraz z dnia 26 kwietnia 2005 r., Nr [...] w przedmiocie zaopatrzenia w wodę oraz odprowadzania ścieków postanawia oddalić zażalenie

Jak wskazał Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w uzasadnieniu zaskarżonego postanowienia z dnia 7 września 2006 r., w oświadczeniu o stanie rodzinnym i majątkowym skarżąca oświadczyła, iż jej dochód miesięczny brutto wynosi 1.409 zł. Około 70 % wydatków pokrywanych z emerytury to koszty utrzymania i ogrzewania mieszkania oraz koszty leczenia przewlekłych schorzeń. Do wniosku dołączyła kserokopie rachunku wyrównawczego za okres grzewczy w wysokości 1.871,00. W ocenie Sądu w przedmiotowej sprawie, sytuacja opisana przez wnioskodawczynię w oświadczeniu o stanie rodzinnym, majątku i dochodach, nie uzasadnia uwzględnienia wniosku o przyznanie prawa pomocy w całości. Przede wszystkim podnieść należy, że skarżąca osiąga stały, comiesięczny dochód w kwocie 1.409,00 zł. Dlatego należało uznać, że kwota 200 zł jaką skarżąca winna uiścić aby jej skargom można było nadać bieg, nie będzie dla niej nadmiernym obciążeniem. Należy podnieść, iż opłacenie kosztów sądowych jest zasadą w postępowaniu sądowym i każdy wszczynający postępowanie sądowe powinien się z taką konsekwencją liczyć, a co za tym idzie tak planować swój budżet domowy, aby wygospodarować kwotę konieczną do uiszczenia. Dopiero gdyby poczynione w ten sposób oszczędności okazałyby się niewystarczające - może zwrócić się o pomoc państwa. Prawo pomocy oznacza bowiem przerzucenie kosztów tej pomocy na Skarb Państwa, a zatem na wszystkich podatników. Oceniając jednak sytuację materialną skarżącej w kontekście poniesienia pozostałych kosztów postępowania a także kosztów zastępstwa procesowego, Sąd doszedł do wniosku, że poniesienie tych kosztów może narazić ją na uszczerbek koniecznego utrzymania, a zatem Sąd uznał, iż zachodzą przesłanki do przyznania prawa pomocy w zakresie częściowym obejmującym ustanowienie adwokata.

Na powyższe postanowienie Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 7 września 2006 r. E. N. złożyła zażalenie, wnosząc o jego uchylenie i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania. Jak podniosła skarżąca brak pomocy i zwolnienia w pełnym zakresie z kosztów ogranicza jej prawo do bezstronnego i sprawiedliwego rozpatrzenia sprawy przez Sąd zagwarantowane w Konstytucji RP, zwłaszcza, że sprawa dotyczy norm współżycia społecznego w Zielonce. Sprawa została wniesiona w interesie w imieniu mieszkańców Zielonki. Skarżąca nie jest osobą majętną i nie może bez uszczerbku dla finansów rodzinnych wnieść stosownych opłat sądowych ani adwokackich.

Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:

Zgodnie z art. 246 § 1 pkt 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz.U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.) - przyznanie prawa pomocy osobie fizycznej następuje w zakresie całkowitym – gdy osoba ta wykaże, że nie jest w stanie ponieść jakichkolwiek kosztów postępowania.

Z konstrukcji tego przepisu wynika, iż to na wnioskodawcy ciąży obowiązek wykazania, iż znajduje się w sytuacji materialnej uprawniającej do przyznania prawa pomocy. W tym stanie rzeczy należy przyjąć, że rozstrzygnięcie sądu w tej kwestii będzie zależało od tego, co zostanie udowodnione przez stronę.

Mając powyższe na uwadze oraz wzgląd na okoliczności sprawy należy stwierdzić, iż skarżąca nie wykazała, że jej sytuacja materialna kwalifikuję ją do przyznania jej prawa pomocy w zakresie całkowitym.

W sprawie niniejszej zaskarżonym postanowieniem z dnia 7 września 2006 r. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie przyznał skarżącej adwokata z urzędu oraz zwolnił ją od kosztów sądowych ponad kwotę 200 zł. Zakres tego zwolnienia biorąc pod uwagę sytuację materialną skarżącej należy uznać za wystarczający. Nie można zatem zgodzić się z podniesionym w zażaleniu zarzutem, iż Sąd przyznając skarżącej prawo pomocy w takim zakresie ograniczył jej prawo do bezstronnego i sprawiedliwego rozpatrzenia sprawy przez Sąd.

W tym względzie należy podzielić pogląd Sądu I instancji wyrażony w uzasadnieniu zaskarżonego orzeczenia, że skarżąca, która osiąga stały dochód w wysokości 1409 zł jest w stanie uiścić koszty sądowe w wysokości 200 zł. Zauważyć także trzeba, iż skarżąca nie ma nikogo na swoim utrzymaniu zatem dochód uzyskiwany z emerytury przeznacza wyłącznie na własne potrzeby.

Wskazać także należy, iż nie ma znaczenia dla rozstrzygnięcia kwestii przyznania prawa pomocy przeświadczenie skarżącej, iż skarga została wniesiona w interesie i imieniu mieszkańców Zielonki, gdyż zgodnie z art. 214 § 1 powołanej wyżej ustawy do uiszczenia kosztów sądowych obowiązany jest ten, kto wnosi do sądu pismo podlegające opłacie, w tym przypadku skargę.

W takiej sytuacji należy uznać, iż Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie prawidłowo postanowieniem z dnia 7 września 2006 r. odmówił E. N. przyznania prawa pomocy w zakresie całkowitym

Mając powyższe na uwadze Naczelny Sąd Administracyjny w oparciu o art. 184 w związku z art. 197 § 1 i 2 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz.U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.) postanowił zażalenie oddalić.