Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Alina Balicka, Sędziowie asesor WSA Marian Wolanin (spr.), asesor WSA Tomasz Wykowski, Protokolant Marek Lubasiński, po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 15 października 2007 r. sprawy ze skargi M. M. na uchwałę Rady Miasta Z. z dnia [...] kwietnia 2005 r. nr [...] w przedmiocie zatwierdzenia taryf za zbiorowe zaopatrzenie w wodę i zbiorowe odprowadzanie ścieków - oddala skargę -

W piśmie z dnia 3 kwietnia 2006 r., podpisanym m.in. przez M. M., mieszkańcy miasta Z. wystąpili w trybie art. 101 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz.U. z 2001 r. Nr 142, poz. 1591, ze zm.) do Rady Miasta Z. z wezwaniem do usunięcia naruszenia prawa Uchwałą Nr [...] z dnia [...] kwietnia 2005 r. w sprawie zatwierdzenia taryf za zbiorowe zaopatrzenie w wodę i zbiorowe odprowadzanie ścieków, w części objętej §3, która dotyczy opłaty abonamentowej za wodomierz w kwocie 3,21 zł.

W uzasadnieniu wezwania zarzucono, iż wskazana uchwała działa na szkodę mieszkańców naruszając ich interes prawny. Uchwalenie tej opłaty nastąpiło bez wykazania należytej staranności przy rozpatrywaniu wniosku W. z dnia 5 kwietnia 2005 r. Wniosek nie zawiera żadnego wyliczenia ani uzasadnienia wnioskowanej kwoty opłaty za wodomierz, a jej wyliczenie przez W. jest bezpodstawne. Wymiana wszystkich wodomierzy nie jest konieczna w tym samym czasie, jak wskazało W., natomiast pobieranie opłat abonamentowych za wodomierz zainstalowany na koszt odbiorcy także w sytuacji, gdy jest on dodatkowym (drugim) wodomierzem dla wody bezpowrotnie utraconej jest nadużyciem.

Następnie, w piśmie z dnia 17 maja 2006 r. M. M. wniósł, w trybie art. 101 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym, skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie na Uchwałę Rady Miasta Z. Nr [...] z dnia [...] kwietnia 2005 r. w sprawie zatwierdzenia taryf za zbiorowe zaopatrzenie w wodę i zbiorowe odprowadzanie ścieków, w części §3 dotyczącego opłaty abonamentowej w kwocie 3,21 zł, za wodomierz. W skardze powtórzono wszystkie zarzuty zawarte uprzednio w wezwaniu Rady Miasta Z. z dnia 3 kwietnia 2006 r. o usunięcie naruszenia prawa kwestionowaną uchwałą.

W odpowiedzi na skargę, pełnomocnik Rady Miasta Z. wniósł o jej odrzucenie z uwagi na jej złożenie przed upływem terminu do udzielenia odpowiedzi na wezwanie mieszkańców z dnia 3 kwietnia 2006 r. Podano przy tym, iż odpowiedź taka została zawarta w uchwale Rady Miasta Z. Nr [...] z dnia [...] kwietnia 2006 r., uznającej wezwanie mieszkańców za niezasadne, lecz uchwała ta została najpierw przesłana do Wojewody Mazowieckiego w trybie art. 90 ustawy o samorządzie gminnym, który mógł w terminie 30 dni stwierdzić jej nieważność, dlatego uchwała ta, dopiero po upływie tego terminu będzie mogła być przekazana skarżącemu.

Wojewódzki Sąd Administracyjny zważył, co następuje:

Skarga nie zasługuje na uwzględnienie, ponieważ zaskarżona uchwała nie narusza interesu prawnego skarżącego w sposób określony w art. 101 ust. 1 ustawy z

Sygn. akt IV SA/Wa 1117/06

dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz.U. z 2001 r. Nr 142, poz. 1591, ze zm.).

Skarga złożona została w trybie art. 101 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym, według którego każdy, czyj interes prawny lub uprawnienie zostały naruszone uchwałą lub zarządzeniem podjętymi przez organ gminy w sprawie z zakresu administracji publicznej, może - po bezskutecznym wezwaniu do usunięcia naruszenia - zaskarżyć uchwałę do sądu administracyjnego.

W pierwszej kolejności należy zatem rozważyć dopuszczalność złożenia skargi w kontekście spełnienia kryteriów określonych w powołanym art. 101 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym, a więc czy zaskarżona uchwała jest aktem z zakresu administracji publicznej i czy narusza interes prawny lub uprawnienie skarżącego, a także, czy skarżący wyczerpał ustawowy wymóg dopuszczalności złożenia skargi uprzednim wezwaniem Rady Miasta Z. do usunięcia naruszenia prawa przedmiotową uchwałą.

Przedmiotem skargi jest część uchwały Rady Miasta Z. Nr [...] z dnia [...] kwietnia 2005 r. w sprawie zatwierdzenia taryf za zbiorowe zaopatrzenie w wodę i zbiorowe odprowadzanie ścieków.

Wezwaniem do usunięcia naruszenia interesu prawnego skarżącego powołaną uchwałą z dnia [...] kwietnia 2005 r. jest pismo z dnia 3 kwietnia 2006 r., podpisane m.in. przez skarżącego, w którym zawarto zarzuty wobec uchwały z dnia [...] kwietnia 2005 r. Skarga została zatem złożona z zachowaniem trybu określonego w art. 101 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym.

Wbrew twierdzeniom zawartym w odpowiedzi organu na skargę, skarżący dochował również terminu na jej złożenie, określonego w art. 53 §3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz.U. Nr 153, poz. 1270, ze zm.), a wynoszącego 60 dni od dnia złożenia wezwania do usunięcia naruszenia, gdy organ gminy nie udzieli odpowiedzi na to wezwanie. Skoro bowiem skarga złożona została w dniu 19 maja 2006 r. w siedzibie Rady Miasta Z., to w dniu tym nie upłynął jeszcze wskazany wyżej termin 60 dni od dnia wezwania Rady Miasta Z. do usunięcia naruszenia prawa przedmiotową uchwałą. Należy przy tym podkreślić, iż dopuszczalność złożenia skargi do sądu administracyjnego na uchwałę rady gminy nie jest uwarunkowana uprzednim udzieleniem odpowiedzi przez tę radę na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, lecz jedynie od złożenia takiego wezwania, co w rozpatrywanej sprawie zostało spełnione. Stosowanie powołanego art. 53 §2 ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi wobec skargi wnoszonej do sądu administracyjnego na podstawie art. 101 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym, potwierdził przy tym Naczelny Sąd Administracyjny w uchwale wydanej przez skład siedmiu sędziów z dnia 2 kwietnia 2007 r. sygn. akt II OPS 2/07 (ONSAiWSA z 2007 r. Nr 3, poz. 60). Nie ma więc znaczenia prawnego dla dopuszczalności złożenia skargi do sądu administracyjnego okoliczność, iż skarżący nie

Sygn. akt IV SA/Wa 1117/06

oczekiwał na odpowiedź Rady Gminy Z. wobec złożonego wezwania o usunięcie naruszenia prawa. Skarga nie jest więc przedwczesna, i z tych względów nie podlegała odrzuceniu, jak żądała tego Rada Miasta Z. w odpowiedzi na skargę.

Odnosząc się do charakteru zaskarżonej uchwały, należy wskazać, iż zgodnie z art. 6 i art. 7 ust. 1 pkt 3 ustawy o samorządzie gminnym oraz art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 7 czerwca 2001 r. o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków (Dz.U. Nr 72, poz. 747, ze zm.), zbiorowe zaopatrzenie w wodę i zbiorowe odprowadzanie ścieków jest zadaniem własnym gminy ze sfery spraw publicznych powierzonych gminie do wykonywania. Zbiorowe zaopatrzenie w wodę i zbiorowe odprowadzanie ścieków może przy tym prowadzić przedsiębiorstwo wodociągowo-kanalizacyjne, po uprzednim uzyskaniu stosownego zezwolenia wydawanego przez wójta (burmistrza, prezydenta miasta) w drodze decyzji (art. 16 ust. 1 ustawy o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków). W takim przypadku, rozliczenia za zbiorowe zaopatrzenie w wodę i zbiorowe odprowadzanie ścieków są prowadzone przez przedsiębiorstwo wodociągowo-kanalizacyjne z odbiorcami usług na podstawie określonych w taryfach cen i stawek opłat oraz ilości dostarczonej wody i odprowadzonych ścieków (art. 26 ustawy o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków).

Taryfę cen i opłat określa przedsiębiorstwo wodociągowo-kanalizacyjne na jeden rok, lecz wymaga ona zatwierdzenia w drodze uchwały rady gminy (art. 20 ust. 1 i art. 24 ust. 1 ustawy o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków). Zatwierdzanie omawianej taryfy cen i opłat przez radę gminy jest zatem władczym uprawnieniem gminy wynikającym z realizacji nałożonych na nią w drodze ustawy zadań publicznych z zakresu zaopatrzenia w wodę i odprowadzanie ścieków. Skoro zaś na podstawie omawianej taryfy dokonuje się rozliczenia usług świadczonych przez przedsiębiorstwo wodociągowo-kanalizacyjne na rzecz odbiorców, to jej zatwierdzenie oddziaływuje zatem na prawa przedsiębiorstwa wodociągowo-kanalizacyjnego i na obowiązki odbiorców w tym zakresie. To z kolei oznacza, iż uchwałę rady gminy o zatwierdzeniu omawianej taryfy należy uznać za akt z zakresu administracji publicznej, jako wyraz władczego oddziaływania rady gminy na kształt rozliczeń za usługi ze sfery publicznej pomiędzy przedsiębiorstwem wodociągowo-kanalizacyjnym a odbiorcami, jako podmiotami zewnętrznymi wobec rady gminy, w żaden sposób nie podporządkowanymi jej funkcjonalnie. Zatwierdzając omawianą taryfę, rada gminy kształtuje bowiem relację prawną (w zakresie rozliczeń) istniejącą pomiędzy tymi podmiotami. Takie zaś oddziaływanie, mające władczy charakter z ustawowego umocowania, wobec praw i obowiązków podmiotów zewnętrznych, wykluczający decyzyjną równorzędność tych podmiotów wobec rady gminy w tym zakresie, jako organu lokalnej władzy publicznej, nosi wszelkie cechy administracji publicznej. Nie wpływa przy tym na wskazany charakter uchwały o zatwierdzeniu omawianej taryfy cen i opłat to, że przedsiębiorstwo wodociągowo-kanalizacyjne może

Sygn. akt IV SA/Wa 1117/06

funkcjonować w formie prawnej zależnej od rady gminy, jak w rozpatrywanej sprawie, gdzie zaskarżona uchwała dotyczyła taryfy stosowanej przez W. przy Urzędzie Miasta Z. W takim bowiem przypadku, podmiotem niepodporządkowanym funkcjonalnie radzie gminy, pozostają odbiorcy usług świadczonych w tej formie organizacyjnej.

Z faktu natomiast, iż skarżący jest odbiorcą usług publicznych świadczonych przez powołane W., dla którego Rada Miasta Z. zatwierdziła taryfę cen i opłat kwestionowaną przez skarżącego uchwałą z dnia [...] kwietnia 2005 r., wynika, iż uchwała ta dotyczy interesu prawnego skarżącego, wpływała bowiem - w okresie jej stosowania - na wysokość zobowiązań finansowych skarżącego wobec W.

Omawiana uchwała Rady Miasta Z. z dnia [...] kwietnia 2005 r., w ocenie Sądu, nie narusza jednak interesu prawnego skarżącego. Naruszenia interesu prawnego można bowiem upatrywać w niezgodności tej uchwały z przepisami prawa, lecz Sąd nie dopatrzył się takiego naruszenia.

Skarżący kwestionuje w omawianej uchwale dopuszczenie pobierania opłaty za wodomierz i wysokość tej opłaty w kwocie 3,21 złotych.

Według art. 15 ust. 3 ustawy o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków, koszty zainstalowania i utrzymania wodomierza głównego pokrywa przedsiębiorstwo wodociągowo-kanalizacyjne, nie zaś odbiorca.

Z §5 ust. 1 pkt 3 lit. b rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 12 marca 2002 r. w sprawie określania taryf, wzoru wniosku o zatwierdzenie taryf oraz warunków rozliczeń za zbiorowe zaopatrzenie w wodę i zbiorowe odprowadzanie ścieków (Dz.U. Nr 26, poz. 257), wydanego w ramach upoważnienia ustawowego zawartego w ustawie o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków, obowiązującego w czasie podjęcia zaskarżonej uchwały, wynika natomiast, że taryfy dla poszczególnych taryfowych grup odbiorców w szczególności zawierają stawki opłat abonamentowych za wodomierz na miesiąc, w rozliczeniach z właścicielami lub zarządcami budynków w oparciu o wodomierz główny dla budynku lub wodomierz mierzący całkowite zużycie wody w lokalu.

Oznacza to, iż opłata abonamentowa za wodomierz, rozliczana była w cyklu miesięcznym, i stanowiła obowiązkowy element taryfy cen i opłat za zbiorowe zaopatrzenie w wodę. Umieszczenie w zatwierdzonej zaskarżoną uchwałą taryfie opłaty abonamentowej za wodomierz miało więc swoje umocowanie prawne.

Według zaś art. 24 ust. 4 i 5 ustawy o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków, do wniosku o zatwierdzenie taryfy przedsiębiorstwo wodociągowo-kanalizacyjne miało dołączyć szczegółową kalkulację cen i stawek opłat, natomiast wójt (burmistrz, prezydent miasta) sprawdzał, czy taryfy zostały opracowane zgodnie z przepisami ustawy, i weryfikował koszty związane ze świadczeniem usług,

Sygn. akt IV SA/Wa 1117/06

poniesione w poprzednim roku obrachunkowym, ustalone na podstawie ewidencji księgowej, z uwzględnieniem planowanych zmian tych kosztów w roku obowiązywania taryfy, pod względem celowości ich ponoszenia.

Przed podjęciem uchwały o zatwierdzeniu omawianej taryfy, organ wykonawczy gminy miał zatem obowiązek dokonać oceny zgodności z prawem przedstawionej do zatwierdzenia taryfy oraz celowości ponoszenia kosztów przyjętych za podstawę do kalkulacji cen i opłat.

Z akt rozpatrywanej sprawy nie wynika, aby do wniosku z dnia 5 kwietnia 2005 r. o zatwierdzenie taryf, przed podjęciem zaskarżonej uchwały, była dołączona kalkulacja opłaty abonamentowej za wodomierz. Zwrócił na to uwagę również skarżący. W uzasadnieniu wniosku wskazano jedynie na konieczność wprowadzenia tej opłaty w wysokości 3 złotych netto, w związku z potrzebą wymiany lub legalizacji około 60% wodomierzy. Według Protokołu Nr [...] Rady Miasta Z. z dnia [...] kwietnia 2005 r., wysokość przedstawionej do zatwierdzenia opłaty abonamentowej była przedmiotem dyskusji na sesji Rady, ostatecznie jednak Rada Miasta Z. przyjęła uchwałę w przedstawionej wysokości opłaty abonamentowej za wodomierz. Oznacza to, że o ile uchybiono ustawowemu obowiązkowi przedstawienia Radzie Miasta Z. kalkulacji opłaty abonamentowej za wodomierz, to jednak uchybienie to nie wpłynęło na ostateczny kształt zaskarżonej uchwały. W konsekwencji, zaskarżona uchwała nie jest dotknięta wadliwością prawną rzutującą na interes prawny skarżącego, przez co nie narusza jego interesu prawnego.

W związku z powyższym, na podstawie art. 151 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz.U. Nr 153, poz. 1270, ze zm.), Wojewódzki Sąd Administracyjny orzekł, jak w sentencji.