Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: sędzia NSA Jerzy Sulimierski po rozpoznaniu w dniu 9 lutego 2011 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Gospodarczej zażalenia K.F. na postanowienie Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w W. z dnia 20 grudnia 2010 r., sygn. akt VIII SA/Wa 912/10 w zakresie odmowy przyznania prawa pomocy w zakresie częściowym obejmującym zwolnienie od kosztów sądowych w sprawie ze skargi K.F. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w R. z dnia [...] lipca 2010 r., nr [...] w przedmiocie cofnięcia uprawnień diagnosty do wykonywania badań technicznych pojazdów oraz wykreślenie z ewidencji diagnostów postanawia: oddalić zażalenie

Zaskarżonym postanowieniem z dnia 20 grudnia 2010 r. Wojewódzki Sąd Administracyjny w W. w sprawie o przyznanie prawa pomocy w zakresie obejmującym zwolnienie od kosztów sądowych ze skargi K.F. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w R. z dnia [...] lipca 2010 r. znak [...] w przedmiocie cofnięcia uprawnień diagnosty, odmówił przyznania prawa pomocy.

Sąd I instancji dokonując analizy sytuacji majątkowej skarżącego oraz jego zdolności płatniczych w zestawieniu z wysokością należnych kosztów sądowych, wykazał, że wobec skarżącego nie zachodzą przesłanki do zastosowania prawa pomocy w jakimkolwiek zakresie.

Skarżący uzyskuje dochód z tytułu wynagrodzenia za pracę w wysokości 2500 zł netto, jego żona otrzymuje świadczenie emerytalne, natomiast jedna z córek również uzyskuje dochód z tytułu umowy na czas nieokreślony. Skarżący wraz z rodziną posiada stały dochód, który określił na kwotę 5.100 zł dla czteroosobowego gospodarstwa domowego.

Postanawiając o odmowie przyznania prawa pomocy skarżącemu Sąd I instancji ocenił, że dochód skarżącego i jego rodziny w wysokości 5.100 zł w zestawieniu z wysokością wpisu od skargi w wysokości 200 zł w żaden sposób nie przesądza

o możliwości powstania uszczerbku w utrzymaniu koniecznym dla skarżącego i jego rodziny.

Ponadto Sąd rozpoznający sprawę wyjaśnił, że zgodnie z art. 243 § 1 i art. 245 § 1 ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2002 r. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.) właściwy sąd administracyjny na wniosek strony może przyznać jej prawo pomocy w zakresie całkowitym lub częściowym. Zgodnie z art. 245 § 3 p.p.s.a. prawo pomocy obejmuje zwolnienie tylko od opłat sądowych w całości lub

w części albo tylko od wydatków albo od opłat sądowych i wydatków lub obejmuje tylko ustanowienie adwokata, radcy prawnego, doradcy podatkowego lub rzecznika patentowego.

Sąd może zwolnić osobę z części kosztów postępowania, jeżeli wykaże ona,

że nie jest w stanie ponieść pełnych kosztów postępowania, bez uszczerbku utrzymania koniecznego dla siebie i rodziny, o czym stanowi art. 246 § 1 pkt 2 p.p.s.a..

Zgodnie z ratio legis instytucji prawa pomocy zapewnia ona realizację prawa do sądu stronie, która ze względu na dochody, stan majątkowy i rodzinny nie może ponieść kosztów związanych ze swoim udziałem w sprawie. Zapisane w art. 246 § 1 p.p.s.a. sformułowanie "gdy osoba ta wykaże" oznacza, że to na wnoszącym wniosek

o przyznanie prawa pomocy spoczywa obowiązek udowodnienia, iż znajduje się on

w trudnej sytuacji uprawniającej do skorzystania z prawa pomocy.

Biorąc pod uwagę całość materiału dowodowego zgromadzonego w sprawie, Wojewódzki Sąd Administracyjny w W. ustalił, że skarżący nie załączył do swojego wniosku żadnych dokumentów potwierdzających jego trudną sytuację materialną, które mogłyby dostatecznie uzasadniać przyznanie prawa pomocy.

W zażaleniu na powyższe postanowienie K.F. wniósł o jego uchylenie i przekazanie sprawy dotyczącej prawa pomocy Wojewódzkiemu Sądowi Administracyjnemu w W. W uzasadnieniu wskazał na swoją trudną sytuację materialną i rodzinną.

Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:

Zażalenie nie zasługuje na uwzględnienie.

Z treści przepisów art. 243 § 1, art. 245 § 3, art. 246 § 1 pkt 2 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 roku - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz.U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.) wynika, że osobie fizycznej może być przyznane na jej wniosek prawo pomocy w zakresie częściowym, jeżeli wykaże ona, iż nie jest w stanie ponieść pełnych kosztów postępowania, bez uszczerbku koniecznego dla siebie i dla rodziny. Wykazanie tych okoliczności powinno nastąpić poprzez złożenie stosownego oświadczenia obejmującego dokładne dane o stanie rodzinnym i majątkowym. Od Sądu zależy uznanie oświadczenia za wystarczające dla przyznania pomocy prawnej.

Rozstrzygnięcie Sądu I instancji było efektem obiektywnej oceny sytuacji majątkowej skarżącego na podstawie przedłożonych dokumentów. Naczelny Sąd Administracyjny podziela pogląd Sądu I instancji, że brak było podstaw do zwolnienia skarżącego od obowiązku uiszczenia kosztów sądowych, które - co wymaga podkreślenia - zamykają się na obecnym etapie postępowania w kwocie 200 zł (wymagany wpis sądowy od skargi). Zasadnicze znaczenie dla niniejszego rozstrzygnięcia mają dochody osiągane przez skarżącego w momencie składania wniosku, które niewątpliwie umożliwiały mu uiszczenie kosztów bez uszczerbku dla utrzymania siebie i rodziny.

W treści zażalenia skarżący podaje, że jego sytuacja materialna jest trudna, ponieważ stan zdrowia jego córki wskazuje na to, iż jest ona przewlekle chora i wymaga specjalistycznej opieki lekarskiej, która pociąga za sobą znaczne koszty, gdyż córka była dotychczas dwukrotnie poddawana zabiegom operacyjnym, natomiast w chwili obecnej czeka ją kolejny tego rodzaju zabieg, a następnie długotrwała rehabilitacja. Wszystkie czynności związane z leczeniem córki pochłaniają skarżącemu znaczne środki finansowe. Naczelny Sąd Administracyjny rozumie sytuację skarżącego i mimo że jest ona faktycznie godna rozważenia, to nie znajduje odzwierciedlenia w aktach sprawy, ponieważ skarżący nie dołączył żadnych dokumentów na jej potwierdzenie

(np. opłaconych rachunków za leczenie córki).

Podkreślenia w tym miejscu wymaga fakt, że prawo pomocy jest przyznawane wnioskodawcy wtedy, gdy nie może on ponieść żadnych kosztów postępowania sądowego, a ich poniesienie spowodowałoby tak znaczące pogorszenie jego sytuacji materialnej, że postawiłoby go w stan ubóstwa. W rozpatrywanej sprawie ten przypadek nie zachodzi, gdyż kwota 200 złotych wpisu sądowego od skargi – uwzględniając udokumentowane warunki życiowe - nie uszczupli nadmiernie budżetu skarżącego i jego rodziny. Opłatę tę skarżący jest w stanie ponieść bez uszczerbku dla samego siebie, jak i chorej córki oraz innych członków rodziny.

Zagwarantowane w art. 45 ust. 1 Konstytucji RP prawo każdego do sprawiedliwego i jawnego rozpatrzenia jego sprawy bez nieuzasadnionej zwłoki przez właściwy, niezależny, bezstronny i niezawisły sąd nie oznacza, że każdy z urzędu jest zwolniony z ponoszenia kosztów postępowania przed tym sądem. Sąd zwalnia

z uiszczenia kosztów sądowych w całości lub w części tylko te strony, które poprą swoje oświadczenia stosowymi argumentami znajdującymi potwierdzenie w stanie prawnym danej sprawy.

Wziąwszy pod rozwagę całość sprawy, na podstawie art. 184 w związku z art. 197 § 2 ustawy - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, Sąd orzekł jak w postanowieniu.