Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Henryka Lewandowska - Kuraszkiewicz Sędziowie Sędzia WSA Agnieszka Łąpieś - Rosińska (spr.) Sędzia WSA Marzena Milewska - Karczewska Protokolant sekr. sąd. Jarosław Kielczyk po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 10 października 2016 r. sprawy ze skarg A. z siedzibą w Jersey, P. S.a.r.l. z siedzibą w Luksemburgu na decyzję Komisji Nadzoru Finansowego z dnia [...] lipca 2014 r. nr [...] w przedmiocie zakazu wykonywania prawa głosu z akcji oddala skargi w całości

Decyzją z [...] października 2010 r. KNF wydała na rzecz P. oraz A.zezwolenie na wykonywanie prawa głosu z akcji W. SA (obecnie F. SA dalej Bank, przy czym najpierw nastąpiła zmiana nazwy z W. SA na P. SA, a następnie doszło do połączenia z F. SA). Z uwagi na to, że P. i A. posiadają 99,59% akcji Banku, w toku postepowania zakończonego wydaniem ww. zezwolenia, złożyły one wobec KNF zobowiązanie dotyczące ostrożnego i stabilnego zarządzania Bankiem, tj. odnośnie starannego doboru osób na kierownicze stanowiska, ze szczególnym uwzględnieniem doświadczenia w sektorze bankowym i umiejętności oceny ryzyk bankowych oraz konsultacji z KNF przy obsadzie zarówno stanowisk w Zarządzie Banku, jak i stanowiska głównego księgowego Banku.

We wrześniu 2011 r., a następnie w kwietniu 2012 r. Bank został przez KNF zobowiązany do opracowania programu postępowania naprawczego bowiem jego sytuacja ekonomiczno-finansowa stała się trudna.

W marcu 2013 r. Bank przedstawił KNF dokument pod nazwą "Biznes Plan F. SA na lata 2014-2016", który ostatecznie – po konsultacjach, został zatwierdzony jako "Biznes Plan F. SA na lata 2013-2017" (dalej PPN)

i potraktowany jako program postępowania naprawczego w rozumieniu art. 142 p.b. Zgodnie z założeniami tego PPN, oprócz aspektów ekonomiczno-finansowych, szczególnie istotne było osiągnięcie spójności i integracji obu łączących się struktur (P. SA z F. SA), w tym integracji oraz budowy spójnego systemu zarządzania ryzykiem. Kwestie te - doniosłe z punktu widzenia nadzoru bankowego, zostały przedstawione w rozdziale VII PPN, zatytułowanym "Plan organizacji i zarządzania", gdzie odpowiedzialność za poszczególne obszary ryzyka została przyporządkowana konkretnie wskazanym członkom Zarządu (w tym Prezesowi Zarządu Banku), w skład którego mieli wchodzić – T. M. jako Prezes Zarządu, zaś jako Wiceprezesi Zarządu: M. S., M. Z., S. S., K. J. oraz J. L.

KNF na posiedzeniu dnia 18 czerwca 2013 r. zezwoliła na połączenie ww. Banków i zaakceptowała PPN dla nowopowstałego Banku, a także wyraziła zgodę na powołanie T. M. na stanowisko Prezesa Zarządu Banku oraz na powołanie S. S. na stanowisko Członka Zarządu. KNF zezwalając na połączenie ww. banków uznała, że rękojmią prawidłowej realizacji PPN jest zadeklarowany w nim skład Zarządu Banku, a w szczególności osoba Prezesa – T. M., który koordynował jego przygotowywanie.

W lipcu i sierpniu 2013 r. Rada Nadzorcza Banku (dalej Rada) dokonała zmian w osobowym składzie Zarządu, tj. uchwałą z 10 lipca 2013 r. odwołała ze składu Zarządu M. S., a uchwałami z 8 sierpnia 2013 r. w pierwszym rzędzie przyjęła rezygnację T. M. ze stanowiska Prezesa Zarządu i powołała go na stanowisko pierwszego wiceprezesa Zarządu, a następnie w skład Zarządu powołała S. L. i powierzyła mu pełnienie obowiązków Prezesa Zarządu, a z dniem 1 października 2013 r. do Zarządu powołany został W. P. Ponadto międzyczasie - dnia 8 sierpnia 2013 r., J. L.

i M. Z. złożyli rezygnację ze stanowisk Członków Zarządu Banku i powołani zostali na stanowiska Dyrektorów Zarządzających.

KNF ustaliwszy, że ostatecznie w wyniku ww. działań Rady – podjętych bez jej zgody i konsultacji z nią, w skład Zarządu weszło jedynie 3 z 6 członków wskazanych w PPN, jako mających go realizować uznała, że jest to przejaw niedopełnienia przez P. i A. zobowiązań, jakie złożyli jej w toku postępowania zakończonego wydaniem zezwolenia na wykonywanie prawa głosu z akcji Banku.

W związku z powyższym KNF z urzędu wszczęła wobec P. i A. postępowanie w przedmiocie wydania zakazu wykonywania prawa głosu z akcji Banku, o czym powiadomiła oba podmioty i pouczyła o przysługujących im prawach. O wszczęciu tego postępowania została poinformowana także Rada Nadzorcza Banku.

Rada w odpowiedzi zapewniła KNF, że wszelkie zmiany jakie nastąpiły miały na celu ostrożne i stabilne zarzadzanie Bankiem i zmierzały do wzmocnienia składu jego Zarządu, tak by wyeliminować ryzyko negatywnego ich wpływu na realizacje PPN. Jako okoliczność uzasadniającą konieczność dokonania zmian w składzie osobowym Zarządu wskazała niezależny od niej brak zgody ze strony M. S.

na pełnienie funkcji Wiceprezesa Zarządu Banku, którą to funkcję miał pełnić zgodnie z postanowieniami PPN.

Decyzją z [...] kwietnia 2014 r. Komisja Nadzoru Finansowego działając

na podstawie art. 25n w zw. z art. 25h ust. 2 i 3 ustawy z dnia Prawo bankowe,

1. zakazała P. S.a.r.l. z siedzibą w L. (dalej P.) oraz A. z siedzibą w J. (dalej A.) wykonywania prawa głosu z akcji F. SA;

2. nakazała P. zbyć wszystkie posiadane przez nią akcje F. SA do 31 grudnia 2014 r.

Wydanie ww. zakazu i nakazu Komisja uznała za uzasadnione potrzebą ostrożnego i stabilnego zarządzania Bankiem, z uwagi na możliwy wpływ P. i A. na Bank, a to w skutek posiadania przez nich 99,95% akcji Banku.

KNF stwierdziła, że o braku zgody ze strony M. S. na pełnienie funkcji Wiceprezesa Zarządu Rada wiedziała już w kwietniu 2013 r., a mimo to nie podjęła żadnych działań zmierzających do zapewnienia zgodności składu Zarządu

z deklaracjami zawartymi w PPN, przed jego zatwierdzeniem przez KNF. Zastrzeżenia jej wzbudził również sam tryb przeprowadzenia owych zmiany personalnych, gdyż Rada podjęła uchwałę o przyjęciu rezygnacji M. S. ze stanowiska Prezesa, mimo jego deklaracji, że takiej rezygnacji nie składa. Rada

w tym zakresie uznała bowiem, że rezygnacja została złożona w sposób dorozumiany, a to poprzez złożenie przez M. S. podpisu pod PPN, który przewidywał, że będzie on Wiceprezesem Banku, a nie Prezesem. Rada omawianą uchwałę poza tym podjęła po zakończeniu spotkania z członkami Zarządu, którzy nie zostali o niej poinformowani. Uchwała ta była wynikiem konsultacji (ustnej) z działem prawnym Banku oraz z kancelarią prawną [...] (dalej Kancelaria Prawna), a następnie przekazano ją właściwym służbom Banku i przesłano do sądu rejestrowego. W ocenie KNF powyższe działania Rady rodziły realne ryzyko podważenia ważności jej uchwały. W okresie od 1 lipca 2013 r. (tj. dnia połączenia Banków) do 10 lipca 2013 r. (tj. dnia odwołania M. S. z Zarządu) w Banku występowała niejasna sytuacja prawna, mogąca rodzić wątpliwości co do tego kto pełni funkcję Prezesa, czy M. S., czy T. M.

Zastrzeżenia KNF wzbudziła również przyjęta przez Radę rezygnacja T. M. ze stanowiska Prezesa i powierzenie pełnienia obowiązków Prezesa - bez wymaganej zgody KNF, S. L., tj. nowo powołanemu Członkowi Zarządu. Zdaniem KNF takie działanie pozbawiło Bank ważnie powołanego Prezesa (jakim był wyłącznie T. M.) i naraziło na ryzyko prawnego kwestionowania działań podejmowanych przez Prezesa powołanego bez wymaganej zgody KNF. W jej ocenie ryzyku temu można było zapobiec poprzez pozostawienie T. M. na stanowisku Prezesa do czasu zakończenia postępowania w sprawie wyrażenia zgody na powołanie na to stanowisko S. L. KNF wytknęła przy tym także, że warunki zatrudnienia i wynagrodzenia S. L. zostały szczegółowo ustalone już po jego powołaniu przez Radę w skład Zarządu Banku, co było podejściem krańcowo odmiennym od przyjętego uprzednio przez Radę w stosunku do M. S., z którym warunki dalszej pracy w Zarządzie były przedmiotem prowadzonych negocjacji. Z takim podejściem wiązało się ryzyko, że w przypadku niezaakceptowania proponowanych warunków przez S. L. niezbędne byłoby dokonanie kolejnych zmian w składzie Zarządu.

Dodatkowo – na potwierdzenie powyższych zarzutów, KNF wskazała,

że z urzędu ma wiedzę o wynikach przeprowadzonej w Banku w dniach 25 listopada - 20 grudnia 2013 r. inspekcji kompleksowej, według stanu na 30 września 2013 r. Nadzór ów wniósł bowiem zastrzeżenia m.in. do działań podejmowanych przez Zarząd i skuteczności nadzoru sprawowanego przez Radę. Wykazano, że niektóre decyzje wskazywały nieprawidłowości w funkcjonowaniu ładu korporacyjnego

w Banku, a były to decyzje o zawarciu umów o świadczenie usług w ramach prowadzonej działalności gospodarczej z Członkiem Zarządu, pełniącym obowiązki Prezesa oraz z Kancelarią Prawną, której jednym ze współwłaścicieli był Członek Rady Nadzorczej, a także wydanie przez Radę wiążącego polecenia w zakresie prowadzenia spraw spółki zastrzeżonych do kompetencji Zarządu (stwierdzono przypadek uczestniczenia Rady w procesie podejmowania decyzji kredytowej).

KNF wskazała, że wzięła pod uwagę również informacje na temat stanu realizacji przez Bank założeń PPN, które w maju 2014 r. Bank przekazał jej w formie dwóch dokumentów: "Planu finansowy na rok 2014 wraz z projekcjami finansowymi na lata 2015-2017 jako operacjonalizacja Programu Postępowania Naprawczego" (dalej Plan 2014 r.) oraz "Sprawozdania z realizacji Programu Postępowania Naprawczego (...) za I kwartał 2014" (dalej Sprawozdanie). W jej ocenie dokumenty te wykazują różnice w stosunku do PPN w zakresie postawionych tez, wyznaczonych celów strategicznych i założeń finansowych, co świadczy o tym, że Zarząd podjął decyzję o zmianie strategicznych kierunków działania. Zdaniem KNF według Planu 2014 r. założenia zawarte w PPN, w scenariuszu zapewniającym osiągnięcie przyjętych wielkości na koniec jego obowiązywania (tj. 2017 r.), nie zostaną w pełni zrealizowane. Plan 2014 r. prezentuje zamiar Zarządu skoncentrowania wysiłków związanych z rozwojem działalności Banku w innych segmentach rynku niż zostało to wcześniej wskazane w PPN. Prognozy finansowe zawarte w Planie 2014 r., zwłaszcza na lata 2016-2017, istotnie odbiegają od prognoz przedstawionych w PPN. Zdaniem KNF powyższe rozbieżności miały istotne znaczenie dla nadanych Bankowi po upływie I kwartału ocen w zakresie adekwatności kapitałowej, jakości aktywów, wyniku finansowego i trendów płynności.

Reasumując KNF za bezsporne uznała, że P. oraz A., działając za pośrednictwem swoich przedstawicieli w Radzie Nadzorczej Banku, wywierały negatywny wpływ na ostrożne i stabilne jego zarządzanie, a to poprzez: dokonywanie zmian w składzie Zarządu w sposób generujący istotne ryzyka prawne i operacyjne; wydanie przez Radę wiążącego polecenia w zakresie prowadzenia spraw spółki zastrzeżonych do kompetencji Zarządu; zawarcie przez Bank umów o świadczenie usług w ramach prowadzonej działalności gospodarczej z p.o. Prezesa Zarządu oraz z Kancelarią Prawną, której jednym ze współwłaścicieli był członek Rady Nadzorczej Banku, a także poprzez niedochowanie zobowiązań złożonych wobec KNF dotyczących kształtowania składu Zarządu Banku, co uzasadniało nałożenie ma nich zakazu wykonywania prawa głosu z akcji Banku.

Mając na względzie zaś negatywny wpływ P. oraz A. na ostrożne i stabilne zarządzanie Bankiem, potrzebę zapewnienia właściwej kontroli właścicielskiej oraz trudną sytuację ekonomiczno-finansową Banku, który jest w trakcie realizacji planu programu naprawczego, a także cele nadzoru bankowego określone w art. 133 ust. 1 p.b., w tym w szczególności zapewnienie bezpieczeństwa środków pieniężnych gromadzonych na rachunkach bankowych oraz zapewnienie zgodności działalności Banku z przepisami ustawy Prawo bankowe, KNF za zasadne uznała wydanie nakazu sprzedaży akcji posiadanych przez P.

P. oraz A. wnosząc z zachowaniem terminu o ponowne rozpatrzenie sprawy zażądały uchylenia kwietniowej decyzji w całości i umorzenia postępowania w sprawie, gdyż ich zdaniem w sprawie doszło do naruszenia:

1.określonej w art. 6 k.p.a. zasady praworządności materialnej, polegającego na władczej ingerencji KNF w sferę ich praw jako stron postępowania opartej na naruszeniu ich zobowiązania niemającego charakteru obowiązku prawnego wynikającego z przepisów Prawa bankowego;

2.art. 25n ust. 1 i 4 w zw. z art. 25h ust. 2 i 3 p.b. przez ich błędną wykładnię polegają na nieuwzględnieniu przesłanki stabilnego i ostrożnego zarządzania Bankiem warunkującej możliwość zastosowania przewidzianej nimi sankcji;

3.art. 107 k.p.a. poprzez brak uzasadnienia prawnego odnośnie przesłanek stabilnego i ostrożnego zarządzenia Bankiem;

4.art. 25n ust. 1 i 4 w zw. z art. 25h ust. 2 i 3 p.b. poprzez jego niewłaściwe zastosowanie polegające na zastosowaniu sankcji w nim przewidzianej do naruszenia zobowiązania przyjętego przez Bank w PPN, które to naruszenie może skutkować co najwyżej zastosowaniem środków nadzorczych określonych w art. 138 i nast. p.b.;

5.normy kompetencyjnej wynikającej z art. 25n ust. 1 i 4 w zw. z art. 25h ust. 2 i 3 p.b. w zw. z art. 6 i art. 7 k.p.a. poprzez pominięcie zasady proporcjonalności przy stosowaniu sankcji administracyjnej;

6.art. 6 k.p.a. poprzez zastosowanie sankcji administracyjnej za rzekome naruszenia zasad nadzoru korporacyjnego (corporate governance) bez podstawy prawnej;

7.art. 7 i art. 77 k.p.a. poprzez błędne ustalenia faktyczne w zakresie dokonanych zmian w składzie Zarządu Banku, skutkujące błędnymi wnioskami co do zakresu obowiązku konsultacji przy obsadzie stanowisk w Zarządzie.

Wnioskujący o ponowne rozpatrzenie sprawy stwierdzili, że zobowiązania złożyli wobec Banku (beneficjenta tych zobowiązań), a nie wobec KNF, która była jedynie ich pośrednim adresatem. Wobec tego kwietniowa decyzja nie mogła zostać wydana w oparciu tylko o ww. okoliczność - naruszenie zobowiązań, gdyż nie może ona stanowić samodzielnej przesłanki do jej wydawania na podstawie art. 25n w zw. z art. 25h ust. 3 p.b.

Odnośnie zarzutów KNF tyczących naruszenia zasad ładu korporacyjnego Banku podali, że w związku z wystosowanymi do Banku dnia 2 kwietnia 2014 r. zaleceniami pokontrolnymi, naruszenia te po pierwsze zostały usunięte, a po wtóre nie mogą one stanowić podstawy zakazu wykonywania prawa głosu z akcji Banku, albowiem nie kwalifikują się do żadnej z przesłanek uzasadniających wydanie takiego zakazu, określonych w art. 25h ust. 3 p.b. KNF nie może więc skutecznie czynić zarzutu z naruszenia zasad ładu korporacyjnego, albowiem zasady te nie mają charakteru prawnie wiążącego.

Według P. oraz A. KNF dokonała błędnych ustaleń w zakresie zmian w składzie Zarządu, gdyż odwołany został w rzeczywistości tylko jeden Członek Zarządu – M. S., natomiast trzech pozostałych złożyło rezygnacje, przy czym jeden z nich – T. M., pozostał w składzie Zarządu, a powołano tylko jednego nowego Członka Zarządu – S. L.

Wnioskujący o ponowne rozpatrzenie sprawy stanęli na stanowisku,

że wymagane zobowiązaniami konsultacje zostały zainicjowane w styczniu 2013 r., na spotkaniu w siedzibie KNF, a to w związku z planowanymi procesami łączeniowymi Banków. W związku z powyższym zwrócili się o przeprowadzenie dowodu z przesłuchania w charakterze świadka P. G., który uczestniczył w tym spotkaniu jako pełniący funkcję Przewodniczącego Rady Nadzorczej Banku. Ponadto za wypełnienie zobowiązań uznali także fakt złożenia dnia 8 sierpnia 2013 r. - w trybie art. 22a p.b., informacji o dokonanych zmianach

w składzie Zarządu, a następnie wystąpienie z wnioskiem o wyrażenie zgody

na powołanie S. L. do pełnienia funkcji Prezesa Zarządu.

Nie zgodzili się ze stanowiskiem KNF jakoby fakt powołania Członka Zarządu

na stanowisko p.o. Prezesa Zarządu do czasu uzyskania wymaganej zgody KNF wpływał na bezpieczeństwo środków gromadzonych w Banku. O prawidłowości takiego postępowania ich zdaniem świadczą uprawnienia do reprezentacji Banku, poglądy doktryny, praktyka innych banków, a także fakt zarejestrowania powołania S. L. w KRS.

Na potwierdzenie, że Bank zarządzany jest ostrożnie i stabilnie, i że nie ma zagrożenia dla bezpieczeństwa środków zgromadzonych na rachunkach bankowych, P. oraz A. wskazali, że ostatecznie postępowanie w przedmiocie ustanowienia w Banku zarządu komisarycznego umorzono, uznając jego powołanie za bezzasadne i niecelowe. Poza tym wskazali, że zastrzeżenia owej inspekcji

w żadnym punkcie nie dotyczyły dokonanych zmian w składzie Zarządu. Zatem nie istnieje żaden związek pomiędzy zmianami w składzie Zarządu dokonanymi dnia 8 sierpnia 2013 r., a realizacją PPN oraz stabilnym i ostrożnym zarządzeniem Bankiem.

Z uwagi na zgłoszony przez P. oraz A. wniosek dowodowy – o przesłuchanie P. G., KNF zwróciła się do nich o przekazanie,

w terminie 7 dni, oświadczenia P. G. zawierającego wszystkie istotne z punktu widzenia prowadzonego postępowania wyjaśnienia, których uzyskanie miałoby być przedmiotem wnioskowanego przesłuchania, celem uwzględnienia tych wyjaśnień w prowadzonym postępowaniu bez konieczności przeprowadzania przesłuchania.

W odpowiedzi P. oraz A. wnieśli o "sprecyzowanie czy KNF oczekuje złożenia przez świadka P. G. wyjaśnień na piśmie w trybie art. 50 § 1 k.p.a., czy też wzywa do sprecyzowania okoliczności, na które przesłuchany będzie ww. świadek osobiście". Nadto wnieśli o dołączenie do akt postępowania notatki z ww. spotkania w siedzibie KNF dnia 25 stycznia 2013 r. oraz o włączenie do akt postępowania wszelkich dokumentów i materiałów, które znajdowały się w posiadaniu KNF w związku z wydaniem kwietniowej decyzji "a do których dostępu nie mieli Wnioskodawcy".

KNF powołując się na art. 67 § 1, art. 72 § 1 i art. 73 § 1 k.p.a., a także na zasadę szybkości postępowania, oraz co do zasady nie kwestionując, że rzeczywiście w jej siedzibie doszło dnia 25 stycznia 2013 r. do spotkania, o którym mówią P. oraz A. , nie znalazła uzasadnienia dla prowadzenia zawnioskowanych czynności dowodowych. Podała jednocześnie, że zdarzenie to ma dla rozstrzygnięcia sprawy drugorzędne znaczenie.

Decyzją z dnia [...] lipca 2014 r. KNF:

1. utrzymała w mocy swoją poprzednią decyzję z [...] kwietnia 2014 r. w zakresie zakazu określonego w jej pkt 1. Jako podstawę tego działania wskazała art. 138 § 1 pkt 1 w zw. z art. 127 § 3 k.p.a. i art. 11 ust. 5 ustawy z dnia 21 lipca 2006 r. o nadzorze nad rynkiem finansowym (j.t.Dz.U. z 2012 r. poz. 1149 ze zm.), dalej u.n.f. oraz art. 25n ust. 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Prawo bankowe (j.t. Dz.U. z 2012 r. poz. 1376 ze zm.), dalej p.b.;

2. uchyliła swoją poprzednią decyzję z [...] kwietnia 2014 r. w zakresie nakazu określonego w jej pkt 2 i umorzyła postępowanie w tym przedmiocie. Jako podstawę tego działania wskazała art. 138 § 1 pkt 2 in fine w zw. z art. 127 § 3 k.p.a. i art. 11 ust. 5 u.n. oraz wyjaśniła, że uczyniła to w skutek wniosku o ponowne rozpatrzenie sprawy złożonego przez P.;

3. umorzyła postepowanie z wniosku o ponowne rozpatrzenie sprawy wniesionego przez A. z zakresie nakazu określonego w pkt 2 decyzji z [...] kwietnia 2014 r. Jako podstawę tego działania wskazała art. 138 § 1 pkt 3 w zw. z art. 127 § 3 k.p.a. i art. 11 ust. 5 u.n.

W uzasadnieniu zaskarżonej decyzji KNF na wstępie przywołała stan prawny odnoszący się do niniejszej sprawy, tj. m.in. art. 25n ust. 1 i art. 25h ust. 1 pkt 3 oraz ust. 3 p.b., a także wyjaśniła, że zgodnie z art. 8 ustawy z dnia 25 czerwca 2010 r.

o zmianie ustawy - Prawo bankowe, ustawy o działalności ubezpieczeniowej, ustawy o funduszach inwestycyjnych, ustawy o obrocie instrumentami finansowymi oraz ustawy o nadzorze nad rynkiem finansowym (Dz.U. z 2010 r. nr 126, poz. 853), dalej ustawa zmieniająca, w drodze decyzji może zakazać wykonywania prawa głosu

z akcji banku krajowego na podstawie przepisów ustaw Prawo bankowe, w brzmieniu nadanym ustawą zmieniającą, w przypadku gdy osoba, która nabyła lub objęła akcje banku nie dochowała zobowiązań dotyczących funkcjonowania banku złożonych KNF w trakcie postępowania w przedmiocie zezwolenia, o którym mowa w art. 25 ust. 1-3 i 8 p.b. w brzmieniu sprzed zmian. I tak zgodnie z art. 26a p.b. w brzmieniu sprzed wejścia w życie ustawy zmieniającej KNF była uprawniona do cofnięcia wspomnianego zezwolenia, jeżeli wpływ osoby, która pośrednio lub bezpośrednio objęła lub nabyła akcje banku, mógł okazać się niekorzystny dla ostrożnego lub stabilnego zarządzania bankiem lub jeżeli obowiązujące prawo w miejscu siedziby lub zamieszkania tej osoby uniemożliwiały KNF wykonywanie efektywnego nadzoru albo gdy osoba ta nie dotrzymała zobowiązań dotyczących funkcjonowania banku złożonych KNF w trakcie postępowania zakończonego wydaniem zezwolenia. Nadto zgodnie z art. 25n ust. 4 p.b. w przypadku wydania decyzji, o której mowa w ust. 1 tego przepisu, KNF może, w drodze decyzji, nakazać zbycie akcji w wyznaczonym terminie.

Rozpoznając wniosek o ponowne rozpatrzenie sprawy w zakresie pkt 2 kwietniowej decyzji tj. nakazu zbycia akcji Banku przez P., KNF wydała dwa rozstrzygnięcia (pkt II i III skarżonej decyzji), a to z uwagi na interesy prawne P. i A. w zakresie owego nakazu. Pierwszym (pkt II) uchyliła

i umorzyła postępowanie w sprawie nakazu z wniosku P. , a to z uwagi

na zawarcie nakazu w jednej decyzji z zakazem, drugim (pkt III) umorzyła postępowanie w sprawie nakazu z wniosku A. , a to z uwagi na brak interesu prawnego A. w zakresie tego nakazu.

Uzasadniając uchylenie kwietniowej decyzji w zakresie nakazu zbycia akcji Banku przez P. i umorzenia postępowania (pkt II skarżonej decyzji) KNF stwierdziła, że treść przepisu art. 25n ust. 4 p.b. wskazuje, że w chwili wydawania decyzji nakazującej zbycie akcji musi być już wydana decyzja zakazującej wykonywania prawa głosu. Zatem nie ma możliwości zawarcia obu rozstrzygnięć

w jednym akcie – decyzji. Z tego względu - jednoczesnego ich wydania zakazu

i nakazu, wynika, że w sprawie doszło do naruszenie art. 25n ust. 4 p.b., gdyż nie została zachowana ww. sekwencyjność. Decyzja w zakresie nakazania zbycia wszystkich akcji została wydana jednocześnie z decyzją o zakazie wykonywania prawa głosu. Tym samym KNF uznała, że sprawa administracyjna w przedmiocie nakazania zbycia wszystkich akcji Banku w chwili rozstrzygania była bezprzedmiotowa, albowiem nie można było w jednym akcie administracyjnym – równocześnie, rozstrzygać obu spraw administracyjnych (zakazu wykonywania prawa głosu i nakazu zbycia akcji).

Uzasadniając natomiast pkt III zaskażonej decyzji - umorzenie postępowania

z wniosku A. w zakresie w jakim odnosił się do nakazu zbycia akcji KNF wskazała, że A. wprawdzie ma statusu stron niniejszego postępowania, jednakże jej wniosek o ponowne rozpatrzenie sprawy w zakresie w jakim odnosi się do nakazu zbycia akcji nałożonego wyłącznie na P. jest bezprzedmiotowy. Niniejsze postępowanie prowadzone w tym zakresie dotyczyło bowiem wyłącznie interesu prawnego P., a w związku z tym status strony postępowania administracyjnego prowadzonego w oparciu o przepis art. 25n ust. 4 p.b. należało ściśle łączyć ze statusem posiadacza akcji, na którego został nałożony obowiązek zbycia tych akcji, tj. z P.

Uzasadniając natomiast utrzymanie w mocy kwietniowej decyzji w zakresie zakazu wykonywania prawa głosu z akcji Banku zarówno przez P., jak

i A.(pkt I) KNF - przywoławszy brzmienie art. 25n ust. 1 p.b. wskazała, co rozumie pod pojęciami "zarządzanie bankiem" oraz "ostrożne i stabilne zarządzanie bankiem".

Pod pierwszym pojęcia rozumie świadome podejmowanie decyzji mających za przedmiot rozstrzyganie spraw istotnych dla funkcjonowania banku, dokonywania wyboru celów, sposobów i środków działania przejawiającego się w szczególności w: organizowaniu działalności (ustalaniu struktury organizacyjnej i sposobu, w jaki mają być wykonywane poszczególne operacje i inne czynności); wytyczaniu strategii (ogólnych kierunków działania w dłuższym okresie, jak również polityki szczegółowej, obejmującej konkretne zadania mające prowadzić do głównego celu); kierowaniu bieżącą działalnością banku (nadzorowaniu i kontrolowaniu przebiegu wykonywania zadań oraz rozstrzyganiu wynikających stąd problemów), a także analizowaniu

i wyciąganiu wniosków z uzyskiwanych wyników.

Pod pojęciem "ostrożne i stabilne zarządzanie bankiem" widzi działania

w ramach wskazanych wyżej aspektów zarządzania, które musza mieć na celu rozwój i umacnianie pozycji banku, ale są przy tym rozsądne, podejmowane

z należytą rozwagą i bez nadmiernego ryzyka (ostrożność), zaś efekty tych działań są proporcjonalne do ich skali, nie powodują gwałtownych, nagłych zmian w sytuacji ekonomiczno-finansowej banku oraz nie wpływają negatywnie na postrzeganie banku jako instytucji godnej zaufania, należycie dbającej o bezpieczeństwo gromadzonych środków (stabilność).

Mając na uwadze powyższe wskazała, że zakaz wykonywania prawa głosu z akcji banku powinien być uzasadniony potrzebą ostrożnego i stabilnego zarządzania bankiem z uwagi na wpływ inwestora na bank, przy czym wpływ ten wynika z relacji, jakie łączą inwestora z bankiem i jego organami oraz przysługujących inwestorowi wobec banku uprawnień, dotyczących w szczególności powoływania i odwoływania członków rady nadzorczej, a za pośrednictwem swych przedstawicieli w radzie wpływania na skład zarządu banku i inne sprawy zastrzeżone do kompetencji rady nadzorczej, podziału nadwyżki bilansowej, dokapitalizowania banku i wykonywania innych uprawnień korporacyjnych wynikających z kompetencji zastrzeżonych do właściwości walnego zgromadzenia. KNF wyjaśniła przy tym, że wpływ ten nie musi przejawiać się w konkretnych faktach, czy podjętych lub dokonanych działaniach, albo zaniechaniach inwestora wobec banku, które miałyby niekorzystne skutki dla ostrożnego i stabilnego zarządzania bankiem, lecz wystarczy, że ma on charakter możliwy, potencjalny.

Jednakże zakaz wykonywania prawa głosu powinien nastąpić w szczególności niedochowania przez inwestora zobowiązań, o których mowa w art. 25h ust. 3 p.b., tj. złożonych w postępowaniu toczącym się przed KNF w sprawie nabycia znaczącego pakietu akcji lub stania się podmiotem dominującym banku zobowiązań dotyczących banku - ostrożnego i stabilnego nim zarządzania.

KNF przywoławszy m.in. treść art. 25h ust. 3 p.b. wywiodła, że zobowiązania, które zdaniem wnioskujących o ponowne rozpoznanie sprawy zostały złożone wobec Banku, w rzeczywiści złożone zostały wobec niej, gdyż ich złożenie nastąpiło w związku i w toku postępowania prowadzonego przed KNF. Wskazała, że zobowiązania te stanowią sposób wykazania przez inwestora, że okoliczności dawania rękojmi, czy zapewnienia przestrzegania przez bank krajowy wymogów ostrożnościowych wynikających z przepisów prawa (art. 25h ust. 2 pkt 1-5 p.b.) - badane przez KNF w toku postępowania, mają i będą mieć pokrycie w stanie faktycznym. Zobowiązania owe pełnią więc bardzo istotną rolę dla ostrożnego i stabilnego zarządzania bankiem, służąc zapewnieniu, zabezpieczeniu właściwego wpływu inwestora na bank. Z tych względów art. 25n ust. 1 p.b. wiąże z niedochowaniem omawianych zobowiązań skutek w postaci zakazu wykonywania prawa głosu z akcji banku, a w dalszej kolejności - nakazu ich sprzedaży. Reasumując rozważania dotyczące charakteru zobowiązań złożonych przez P. i A. KNF nie zgodziła się z ich stanowiskiem, że zobowiązania te należy postrzegać przez pryzmat zamiaru podmiotu składającego zawiadomienie, o którym mowa w art. 25b ust. 1 pkt 9 p.b., czy też deklaracji wobec banku, który jest ich bezpośrednim adresatem, a ponadto, że są oświadczeniami woli o charakterze zbliżonym do zapewnień, obietnic, oświadczeń co do dołożenia staranności w osiągnięciu określonych celów, skierowanymi do banku jako ich beneficjenta, zaś KNF jest tylko pośrednim ich adresatem. Uznała, że z przytoczonych przepisów jednoznacznie wynika, że zobowiązania te - zawarte w decyzji z [...] października 2010 r., bezspornie zostały złożone w toku postępowania przed KNF, przez strony tego postępowania, jakimi byli nabywcy znaczących udziałów – P. i A., i że dotyczyły one Banku lub ostrożnego i stabilnego nim zarządzania. Zobowiązania te zostały zatem złożone wobec KNF i dlatego też KNF jest jedynym i bezpośrednim ich adresatem, a służą one ocenie działania Banku. Zaś Bank jest jedynie przedmiotem, a nie odbiorcą czy adresatem tych zobowiązań. Dlatego też KNF nie podzieliła stanowiska co do nieegzekwowalności ww. zobowiązań, czy też braku związania nimi P. i A.

KNF podała, że na podstawie art. 8 ustawy zmieniającej ww. zasady stosują się także w przypadku niedochowania zobowiązań złożonych pod rządami poprzednio obowiązujących przepisów, a więc także do zobowiązań złożonych przez P. i A. Jednocześnie wyjaśniła, że zobowiązania te miały szczególnie doniosłe znaczenie dla oceny inwestorów dokonanej przez nią ze względu na szczególny charakter pośredniego nabywcy akcji Banku, tj. A., będącego funduszem private equity. Na tą okoliczność KNF scharakteryzowała czym są fundusze private equity - "inwestycje private equity dokonywane są przede wszystkim w celu osiągnięcia wysokiego zwrotu z kapitału i z tych względów cechuje je nastawienie na wynik finansowy i raczej duży apetyt na ryzyko, zwiększany dodatkowo relatywnie niskim zaangażowaniem kapitałowym w inwestycję" i stwierdziła, że z uwagi na ich charakter tacy inwestorzy w akcjonariacie banków są zagadnieniem szczególnie wrażliwym z punktu widzenia konieczności zapewnienia ostrożnego i stabilnego zarządzania bankami. Z uwagi na potrzebę zapewnienia ostrożnego i stabilnego zarządzania bankiem, nabycie przez fundusz private equity znaczących udziałów w banku budzi zastrzeżenia ponieważ naturalną dla funduszy tego typu jest raczej decyzja o wyjściu z inwestycji (stop loss), niż zwiększanie nakładów na inwestycję, która nie przynosi oczekiwanych rezultatów. Wyjście z inwestycji w bank może mieć zatem w przypadku funduszu private equity charakter nagły i może nastąpić w sytuacji, w której trudno znaleźć będzie nowego większościowego udziałowca, zapewniającego ostrożne i stabilne zarządzanie bankiem. Działanie takie ułatwia fakt, że fundusz private equity - co do zasady, nie musi dbać o reputację na rynku finansowym, gdyż jest zawiązywany na krótki lub średni okres do dokonania określonej inwestycji.

KNF przypomniała, że P. i A. w postępowaniu zakończonym decyzją z [...] października 2010 r. złożyli zobowiązania m.in. w zakresie:

1.polityki kształtowania składu organów Banku, w tym do "starannego doboru osób na stanowiska kierownicze, ze szczególnym uwzględnieniem doświadczenia w sektorze bankowym i umiejętności oceny ryzyk bankowych; konsultacji z Komisją Nadzoru Finansowego przy obsadzie stanowisk w Zarządzie i stanowiska głównego księgowego Banku.";

2.polityki outsourcingu, w tym do "spowodowania, aby polityka Banku w zakresie outsourcingu w każdym momencie była zgodna z obowiązującymi przepisami prawa; poparcia outsourcing w zakresie nabywania przez Bank usług świadczonych przez innych przedsiębiorców jedynie, gdy będzie to uzasadnione względami zarówno jakościowymi, jak i ekonomicznymi. Bank będzie korzystać z przedsiębiorców zagranicznych, dostawców lub usług zewnętrznych tylko, jeżeli usługi świadczone przez te podmioty będą spełniać powyższe kryteria jakościowe i finansowe. (...) decyzje o wyborze dostawcy usług będą podejmowane przez Zarząd Banku na podstawie oceny jakości usług (ze szczególnym uwzględnieniem bezpieczeństwa działania Banku), ich konkurencyjności i ceny".

Konieczność złożenia przez P. i A. ww. zobowiązań miało na celu zminimalizowanie opisanych ryzyk związanych z charakterem inwestorów i umożliwiło ostatecznie wydanie decyzji zezwalającej na wykonywanie przez nich prawa głosu z akcji Banku. Wskazała, że zobowiązania, których niedochowania w szczególności obecnie zarzuca - dotyczące polityki kształtowania składu organów Banku, miały na celu mitygowanie potencjalnej skłonności inwestorów do wywierania presji na Zarząd Banku, kosztem wzrostu ryzyka, a co za tym idzie spadku stabilności i bezpieczeństwa prowadzonej działalności przez Bank.

KNF przypomniała, że dnia 18 czerwca 2013 r. zezwoliła na połączenie Banków oraz zatwierdziła PPN dla nowopowstałego Banku, a także wyraziła zgody na powołanie T. M. na stanowisko Prezesa jego Zarządu, a S. S. na stanowisko Członka jego Zarządu. Jednocześnie wydając te trzy zgody przyjęła za aktualne i zaakceptowała, wynikające z PPN oraz spójnych z nim ustaleń przeprowadzonych postępowań w przedmiocie zezwolenia na połączenie oraz zgód na powołanie Prezesa i Członka Zarządu, okoliczności związane z dalszym funkcjonowaniem Banku, w tym odnoszących się do składu Zarządu Banku na nadchodzący okres oraz zadań i odpowiedzialności Zarządu oraz poszczególnych jego Członków za realizację zaakceptowanego PPN. KNF wskazała, że ustalenia te były istotne z uwagi na fakt, że realizacja PPN przez Bank zawsze wiąże się z systematyczną kontrolą w ramach bieżącego nadzoru. Dla efektywnego sprawowania tej kontroli niezbędne jest ponoszenie i możliwość egzekwowania odpowiedzialności Zarządu i jego poszczególnych Członków za realizację PPN. Dotyczy to zwłaszcza tych członków zarządu, którzy odpowiedzialni są za kluczowe dla efektywnego zarządzania obszary i w związku z tym powoływani są na swoje stanowiska za jej zgodą. Przyznała, że choć ustalenie składu Zarządu należy do wyłącznej kompetencji Rady Nadzorczej, to planowanie, a następnie realizacja i ewentualne korekty działań naprawczych wskazanych w PPN stanowią wyłączną kompetencję, a zarazem odpowiedzialność Zarządu, który z odpowiedzialności tej musi być rozliczany. Stąd tak istotne jest, aby wszystkie powyższe elementy działań naprawczych były realizowane w ramach trwałego i stabilnego składu Zarządu Banku. Zatem przyjęcie i zaakceptowanie przez KNF, wynikających z ww. postępowań i działań nadzorczych, ustaleń w zakresie składu Zarządu Banku, mającego w najbliższych latach realizować PPN, stanowiło o wypełnieniu dyspozycji zobowiązań dotyczących konsultacji z KNF przy obsadzie stanowisk w Zarządzie Banku oraz starannego doboru osób na stanowiska kierownicze, ze szczególnym uwzględnieniem doświadczenia w sektorze bankowym i umiejętności oceny ryzyk bankowych. KNF przyjęła tym samym i uznała za ustalone z P. i A., że za realizację zaakceptowanego PPN odpowiedzialny będzie Zarząd w składzie wskazanym w tym PPN. Z tej przyczyny za naruszenie poczynionych ustaleń uznała zmiany w Zarządzie Banku, które przeprowadzone zostały bez konsultacji z nią i bezpośrednio po dokonaniu ustaleń zawartych w PPN.

Mając powyższe na uwadze KNF nie przyjęła wyjaśnień P. i A., że zmiany w Zarządzie Banku były efektem zdarzeń niezależnych od Rady Nadzorczej, wobec czego niemożliwe było zarówno dochowanie ustaleń przyjętych przez KNF oraz przeprowadzenie z KNF konsultacji odnośnie obsady stanowisk w Zarządzie.

Przypomniała, że kandydatura S.L. na stanowisko Prezesa Zarządu była przez Radę Nadzorczą rozważana czy nawet planowana jeszcze przed dokonaniem ustaleń wynikających z PPN. Zdaniem KNF wskazana przez P. i A. we wniosku okoliczność, że ww. kandydatura została przedstawiona KNF na spotkaniu w dniu 25 stycznia 2013 r., nie stanowi o wypełnieniu wymogu skonsultowania obsady stanowisk w Zarządzie, albowiem według stanu na dzień podejmowania przez Radę Nadzorczą uchwały o powołaniu S. L. w skład Zarządu i powierzeniu mu obowiązków Prezesa, skonsultowanym i uzgodnionym z KNF był skład Zarządu wskazany w PPN, który nie uwzględniał S. L. jako Członka Zarządu, ani tym bardziej jako Prezesa. Niezależnie od powyższego KNF przypomniała, że omówienie kandydatury S. L. odnosiło się do objęcia przez niego funkcji Prezesa Zarządu w Banku po jego połączeniu z M. SA, do którego to połączenia ostatecznie jednak nie doszło.

Podała, że drugą zmianą w składzie Zarządu ustalonym w PPN, przeprowadzoną bez jej konsultacji, było przyjęcie rezygnacji z funkcji Prezesa i powierzenie funkcji Członka Zarządu T. M., który w PPN przewidziany był do pełnienia funkcji Prezesa Zarządu, co zostało potwierdzone stosowną zgodą KNF.

Kolejną zmianą w składzie Zarządu ustalonym w PPN, przeprowadzoną bez konsultacji z KNF, było odwołanie z tego składu M. S. KNF nie zgodziła się przy tym z rozumowaniem P. i A. jakoby "obsada stanowisk w zarządzie" wiązała się wyłącznie z powoływaniem Członków Zarządu, a nie z ich odwoływaniem. Wyjaśniła, że każda zmiana - powołanie, odwołanie, przyjęcie rezygnacji - jest zmianą obsady zarządu czyli w konsekwencji jego nową obsadą. KNF uznała, że w świetle zobowiązań złożonych przez P. i A. każda zmiana w Zarządzie Banku powinna była być poprzedzona konsultacjami z nią, albowiem prowadziła do nowej obsady Zarządu. Podniosła przy tym, że zmiany w obsadzie zarządu wynikające ze złożonych rezygnacji, mogły być trudne do skonsultowania z KNF, ale nie niemożliwe. Rada Nadzorcza nie jest bowiem obowiązana do przyjmowania rezygnacji niezwłocznie, a ponadto, jako świadoma zobowiązań złożonych przez akcjonariusza banku, ma możliwość takiego ułożenia relacji z Członkami Zarządu, aby przyjęcie ewentualnej rezygnacji móc poprzedzić zawiadomieniem KNF i przeprowadzeniem w tym zakresie konsultacji. Zauważyła, że w niniejszej sprawie rezygnacje były bezpośrednim następstwem zmian wprowadzonych autonomicznymi decyzjami Rady Nadzorczej i najprawdopodobniej nie nastąpiłyby, gdyby zmiany te nie były dokonane. Nadto podała, że podjęte przez Radę Nadzorczą działania, związane ze zmianami w Zarządzie Banku, a w szczególności tryb podejmowania tych działań, doprowadziły do komplikacji w sytuacji Zarządu Banku, jak i w funkcjonującym w Banku ładzie korporacyjnym, generując związane z tym ryzyko i zagrożenie dla ostrożnego i stabilnego zaradzania Bankiem. Zdaniem KNF okoliczność, że ryzyko to nie zrealizowało się, pozostaje bez wpływu na ocenę, że trudno uznać działania Rady Nadzorczej w tym zakresie, jako staranny dobór osób na stanowiska kierownicze.

Mając powyższe wywody i fakty na uwadze KNF stwierdziła, że bez wątpienia zobowiązania P. i A. do starannego doboru osób na stanowiska kierownicze, ze szczególnym uwzględnieniem doświadczenia w sektorze bankowym i umiejętności oceny ryzyk bankowych; konsultacji z KNF przy obsadzie stanowisk w zarządzie i stanowiska głównego księgowego Banku, nie zostały dochowane. Nadto charakter i okoliczności niedochowania tych zobowiązań uznała za świadczące o niekorzystnym wpływie na ostrożne i stabilne zarządzanie Bankiem. Zmiany w obsadzie Zarządu Banku były dokonywane przez Radę Nadzorczą w sytuacji prowadzenia przez Bank działań naprawczych, których plan określający ich zakres i osoby odpowiedzialne za realizację, został ustalony w uzgodnieniu z KNF i przez nią zaakceptowany. W tym kontekście zmiany te były całkowitym zaskoczeniem. Za bezpośrednią konsekwencję tych zmian uznała odejście przez Zarząd w nowym składzie od strategicznych kierunków działania przyjętych w zaakceptowanym przez nią PPN, w szczególności w zakresie założeń i prognoz finansowych oraz rozwoju działalności Banku w innych segmentach rynku niż zostało to ustalone, co w jej ocenie czyni niewiadomymi dalsze kierunki działań naprawczych i ich wpływ na sytuację ekonomiczno-finansową Banku. Takich posunięć Rady Nadzorczej jej zdaniem nie sposób uznać za rozsądne, podejmowane z należytą rozwagą i bez nadmiernego ryzyka (ostrożność), gdyż doprowadziły one do nagłych i niezakładanych zmian w sytuacji Banku i wpłynęły negatywnie na postrzeganie Banku jako instytucji godnej zaufania, należycie dbającej o bezpieczeństwo gromadzonych środków (stabilność).

Reasumując KNF przyjęła, że niedochowanie przez P. i A. zobowiązań złożonych przed KNF w toku postępowania o przyznanie prawa głosu z akcji Banku oraz zaprezentowane przez nich we wniosku o ponowne rozpatrzenie sprawy stanowisko odnośnie rzeczywistego ich zdaniem adresata tych zobowiązań oraz ich charakteru i egzekwowalności, prowadzi do stwierdzenia, że nie mają oni woli dochowania owych zobowiązań, co wprost przekłada się na konieczność zakwestionowania zasadności oczekiwania, że będą w przyszłości podejmować zadeklarowane w zobowiązaniach działania. Z powyższych względów uznała, że P. i A. aktualnie nie spełniają wymogu, o którym mowa w art. 25h ust. 2 pkt 1 p.b., tj. nie dają rękojmi wykonywania swoich praw i obowiązków w sposób należycie zabezpieczający interesy klientów Banku oraz zapewniający bezpieczeństwo środków gromadzonych w Banku, a w konsekwencji zasadnym było wydanie zakazu wykonywania przez nich prawa głosu z akcji Banku.

Odnosząc się do rozważań P. i A. na temat sankcji administracyjnych i stosowania przy ich nakładaniu zasady proporcjonalności KNF zauważyła, że zakaz wykonywania prawa z głosu z akcji ma zastosowanie w sytuacji konieczności uchylenia wystąpienia niewłaściwego lub niezgodnego z przepisami ustawy stanu, w którym znaczący akcjonariusz lub podmiot dominujący banku postępuje w sposób nie dający gwarancji, że bank będzie zarządzany w sposób ostrożny i stabilny. Przyznała, że istotnie ustawodawca pozostawił jej uznaniu administracyjnemu wybór tego instrumentu nadzorczego i podała, że zasada efektywności nadzoru - jaki ma za zadanie prowadzić, przemawia za stosowaniem przez nią tego rodzaju środka wtedy, gdy celu nadzoru nie da się osiągnąć przy użyciu innych środków - pozbawionych elementu władztwa. KNF podała, że rozważając możliwość zastosowania wzmiankowanego środka - zakazu wykonywania prawa z głosu z akcji, dokonała tego przez pryzmat celów określonych w przepisach prawa oraz biorąc pod uwagę zasadę proporcjonalności (adekwatności) jego wykorzystywania. Oświadczyła, że wbrew twierdzeniu P. i A. sięgając po najdalej idący instrument nadzorczy nie działała mechanicznie (bezrefleksyjnie), gdyż wobec braku ustawowego uregulowania dyrektyw stosowania środków nadzoru bankowego kierowała się zasadą efektywności nadzoru. Przeanalizowawszy wszystkie możliwe do zastosowania działania nadzorcze uznała, że w niniejszym przypadku niezbędne było wykorzystanie zakazu wykonywania praw głosu z akcji, gdyż zakres nieprawidłowości, ich intensywność oraz skala występowania, a wreszcie rodzaj sfer działania Banku, które objęty były nieprawidłowościami wskazującymi, że jakiekolwiek inne działanie byłoby nieadekwatne i nie pozwoliłoby osiągnąć zamierzonego rezultatu. Zdaniem KNF dzięki zakazowi wykonywania prawa głosu z akcji nieprawidłowości dotykające Bank zostały powstrzymane i żaden inny środek prawny w tak szybkim terminie nie pozwoliłby na ich powstrzymanie.

[...] S.a.r.l. z siedzibą w L. oraz A. z siedzibą w J. (dalej skarżący) niezgadzając się z decyzją KNF z [...] lipca 2014 r. w zakresie jej pkt I, tj. z utrzymaniem w mocy zakazu wykonywania prawa głosu z akcji Banku, w terminie zaskarżyły ją do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie zarzucając naruszenie zarówno przepisów postępowania, jak i prawa materialnego, tj.:

1. art. 24 § 1 pkt 5 i art. 27 § 1 zd. 1 k.p.a. w zw. z art. 11 ust. 6 u.n.f. przez ich niezastosowanie i wydanie decyzji przez organ kolegialny, w którego skład wchodzili członkowie biorący udział w wydaniu wcześniejszej decyzji z [...] kwietnia 2014 r.,

a więc podlegający z mocy prawa wyłączeniu od udziału w postępowaniu z wniosku o ponowne rozpatrzenie sprawy, co daje podstawę do wznowienia postępowania administracyjnego;

3. art. 78 § 1 w zw. z art. 7 i art. 77 § 1 k.p.a. przez pominięcie wnioskowanych przez nich dowodów z przesłuchania świadka P. G. oraz notatki ze spotkania w siedzibie KNF, które odbyło się dnia 25 stycznia 2013 r.

z przedstawicielami Banku, w tym Członkami jego Rady Nadzorczej, co mogło mieć istotny wpływ na wynik sprawy, ponieważ przeprowadzenie przedmiotowych dowodów mogło skutkować uznaniem, że konsultacje z KNF w zakresie powołania S. L. na stanowisko Prezesa Zarządu Banku zostały przeprowadzone;

3. art. 10 § 1, art. 79 i art. 81 k.p.a. przez ich niezastosowanie polegające

na zaliczeniu w poczet materiału dowodowego oraz oparciu skarżonego rozstrzygnięcia na ustaleniach faktycznych poczynionych w innych postępowaniach administracyjnych, w których skarżący nie uczestniczyli i nie mieli możliwości wypowiedzenia się co do zebranego w nich materiału dowodowego, co mogło mieć istotny wpływ na wynik sprawy, ponieważ przeprowadzenie dowodów

z zachowaniem zasady bezpośredniości mogłoby doprowadzić do innych ustaleń faktycznych niż przyjęte przez KNF w tej sprawie;

4. art. 25n ust. 1 w zw. z art. 25hust.3 i art. 25b ust. 1 pkt 9 p. b. przez ich błędną wykładnię polegającą na przyjęciu, że działania Rady Nadzorczej Banku mogą być kwalifikowane jako zobowiązania podmiotu nadzorowanego (akcjonariusza banku), podczas gdy akcjonariusz oddziałuje na spółkę za pośrednictwem walnego zgromadzenia oraz że adresatem wskazanych zobowiązań jest KNF, a nie Bank, wobec którego są one w istocie składane;

5. art. 25n ust. 1 p.b. przez jego błędną wykładnię polegającą na przyjęciu, że środki przewidziane w tym przepisie stanowią sankcje administracyjne nakładane przez KNF w razie naruszenia przez podmiot nadzorowany przepisów Prawa bankowego, podczas gdy art. 25n ust. 1 p.b. wprowadza środki nadzoru następczego, stosowanego wyłącznie wówczas, gdy skutki naruszenia prawa występują w dniu wydania decyzji;

6. art. 25nust. 1 p.b. przez jego niewłaściwe zastosowanie polegające na przyjęciu, że znajduje on zastosowanie w przypadku niewykonywania przez skarżących zatwierdzonego przez KNF PPN, podczas gdy sankcje za niewykonanie takiego Programu określone zostały wyłącznie w art. 143-145 p.b.;

7. art. 25n ust. 1 w zw. z art. 25h ust. 1 pkt 3, ust. 2 i ust. 3 p.b. przez ich błędną wykładnię polegającą na przyjęciu, że podstawą zastosowania środków nadzoru następczego, określonych w art. 25n ust. 1 p.b., jest spełnienie się wyłącznie przesłanki wymienionej w art. 25h ust. 2 pkt 1 p.b. z pominięciem pozostałych przesłanek zastosowania środków nadzoru następczego wymienionych w art. 25h ust. 2 p.b. oraz przez przyjęcie, że naruszenie zobowiązań złożonych przez podmiot nadzorowany, o których mowa w art. 25h ust. 3 p.b., stanowi samoistną przesłankę zastosowania sankcji z art. 25n ust. 1 p.b. niezależnie od rzeczywistego wpływu naruszenia na stabilne i ostrożne zarządzanie bankiem.

W oparciu o powyższe zarzuty skarżący wnieśli o uchylenie obu decyzji KNF, tj. z [...] kwietnia 2014 r. i z [...] lipca 2014 r., w zaskarżonej części – zakazu wykonywania prawa głosu z akcji Banku.

Skarżący podtrzymali dotychczasowe stanowisko zaprezentowane w toku postępowania przed KNF i stanowczo – raz jeszcze podkreślili, że zmiany w składzie osobowym Zarządu Banku były przejawem normalnej jego działalności gospodarczej oraz konsekwencją osobistych decyzji niektórych członków Zarządu, a nie - jak przyjęła to KNF, przejawem niedochowania przez nich złożonych zobowiązań prowadzącym do wniosku, że negatywnie wpływali - działając za pośrednictwem swoich przedstawicieli w Radzie Nadzorczej Banku, na ostrożne i stabilne zarządzenie Bankiem, co w konsekwencji spełniało przesłanki z art. 25n ust. 1 p.b. i uzasadniało wydanie zakazu wykonywania prawa głosu z akcji Bank. Ich zdaniem KNF nie przeprowadziła żadnego dowodu wykazującego, że rzeczywiście - w szczególności w okresie od lipca do sierpnia 2013 r., kiedy to dokonano zmian w składzie Zarządu Banku, wpływali na Radę Nadzorczą Banku, co miało istotne znaczenie dla wyjaśnienia zarzutu naruszenia art. 25n ust. 1 w zw. z art. 25h ust. 3 i art. 25b ust. 1 pkt 9 p.b.

Ponadto wskazali, że w toku ponownego rozpoznania sprawy zażądali przeprowadzenia dowodów - których KNF nie przeprowadziła, pomimo, że w sprawie nie zaszła okoliczność wskazana w art. 78 k.p.a., z przyjęcia zeznań świadka P. G. oraz z notatki ze spotkania w siedzibie KNF, które odbyło się 25 stycznia 2013 r. Ich zdaniem świadek ten, jako pełniący funkcję Przewodniczącego Rady Nadzorczej Banku, posiadał wiedzę na temat: konsultacji Banku z KNF; kandydatury S. L. na stanowisko Prezesa Zarządu Banku oraz funkcjonowania Banku - jego sytuacji finansowo-ekonomicznej. Skarżący wyrazili pogląd, że załączenie ww. notatki do akt byłoby dla KNF wręcz niewygodne, ponieważ jej treść podważyłaby podstawowy argument przemawiający zdaniem KNF za wydaniem zakazu wykonywania prawa głosu z akcji Banku.

W ocenie skarżących niedopuszczalnym było również posłużenie się przez KNF w tej sprawie ustaleniami faktycznymi poczynionymi w innych postępowaniach, tj. dotyczącym wydania zezwolenia na wykonywanie prawa głosu z akcji Banku; naprawczym zakończonym zatwierdzeniem PPN oraz kontrolnym przeprowadzonym w Banku w dniach 25 listopada - 20 grudnia 2013 r. Ich zdaniem w stosunku to tych dowodów – zgromadzonych w innych postępowaniach, nie mogli skorzystać z uprawnień wynikających z art. 79 i z art. 81 k.p.a. Stwierdzili, że KNF winna była dokonać własnych, niezależnych od powyższych postępowań, ustaleń i w oparciu o nie stwierdzić czy na dzień wydania decyzji nadal istniało ryzyko wywierania przez nich negatywnego wpływ na ostrożne i stabilnie zarządzanie Bankiem. KNF korzystając bowiem z ustaleń faktycznych poczynionych w ww. postępowaniach – odrębnych, dopuściła się wydania skarżonej decyzję w oparciu o nieaktualnymi na dzień jej podjęcia stan faktyczny, z którego wywiodła, że zachodzą przesłanki z art. 25n ust. 1 p.b.

Dowodząc naruszenia art. 24 § 1 pkt 5 i art. 27 § 1 zd. 1 k.p.a. w zw. z art. 11 ust. 6 u.n.f. skarżący wskazali, że zarówno kwietniowa decyzja, jak i skarżona decyzja zostały wydana na skutek uchwały podjętej przez KNF w częściowo tym samym składzie: tj. z udziałem A. J., W. K., L. G. i W. K. Osoby te ich zdaniem ex lege podlegały wyłączeniu od orzekania w sprawie złożonego przez nich wniosku o ponowne rozpatrzenie sprawy. Na potwierdzenie, że ww. osoby brały udział przy wydawaniu obu decyzji do skargi załączono wydruk komunikatu ze strony KNF.

Abstrahując od kwestii prawnego charakteru zobowiązań za istotne uznali ustalenie, kto je składa oraz wobec kogo. Przywołując brzmienie art. 25b ust. 1 pkt 9 oraz art. 25h ust. 3 p.b. wyprowadzili wniosek, że owe zobowiązania to nic innego, jak zamiary podmiotu składającego zawiadomienie określone w art. 25b ust. 1 pkt 9 p.b. Na potwierdzenie wskazali, że taką też formułą operuje KNF w decyzji z [...] października 2010 r. zezwalającej im na nabycie akcji Banku (s. 6). Ich zdaniem powyższe w żadnym wypadku nie osłabia funkcji KNF jako organu sprawującego nadzór bankowy, także w zakresie wykonywania owych zobowiązań, gdy ich niewykonanie (negatywny wpływ akcjonariusza) zagraża stabilnemu i ostrożnemu zarządzaniu bankiem. W przedmiotowej sprawie, Rada Nadzorcza w sytuacji nagłej, zmuszona była dokonywać zmian w składzie Zarządu Banku, co leżało w jej wyłącznej kompetencji. Jednocześnie podnieśli, że organ ten – Rada, nie składał zobowiązań wobec Banku. Zobowiązania składali akcjonariusz. W konsekwencji skarżący stwierdzili, że jakiekolwiek działania Rady Nadzorczej nie powinny skutkować negatywnymi konsekwencjami prawnymi dla akcjonariusza Banku.

Skarżący ponownie stwierdzili, że istotą środka nadzoru z art. 25n ust. 1 p.b. jest ograniczenie albo całkowite wyeliminowanie negatywnego wpływu danego akcjonariusza na działalność banku krajowego. Oznacza to, że przepis ten nie może być stosowany, gdy ów negatywny wpływ nie ma już miejsca. Środek ten ma bowiem na celu przymuszenie do określonego zachowania lub spowodowanie określonego efektu, nie jest on natomiast karą administracyjną o charakterze represji.

W przedmiotowej sprawie KNF zastosowała zaś ów środek nadzoru z art. 25n ust. 1 p.b. jako represję (karę) za uprzednio stwierdzone rzekome naruszenia ponieważ

w chwili wydawania skarżonej decyzji wszystkie przeprowadzone zmiany personalne zostały już przez KNF zatwierdzone. Ponadto skarżący wskazali, że S. L. spełniał ustawowe przesłanki (art. 22a p.b.) do objęcia funkcji Prezesa Banku, zatem niezasadny był zarzut KNF odnośnie niedochowania przez nich zobowiązania do starannego doboru osób na stanowiska kierownicze, ze szczególnym uwzględnieniem doświadczenia w sektorze bankowym. Ponadto skarżący stwierdzili, że z faktu, że nowy Zarząd Banku, ostatecznie zatwierdzony przez KNF, wprowadza zmiany do dotychczasowego PPN (co jest zgodne z art. 142 ust. 2 p.b.) nie wynika ich negatywny wpływ na ostrożne i stabilne zarządzanie tym Bankiem.

Na potwierdzenie przywołali, że KNF, zatwierdzając dnia 22 lipca 2014 r. S. L. na Prezesa Zarządu Banku, wprost stwierdziła, że w dniu wydania skarżonej decyzji negatywny wpływ skarżących już nie istniał. Ponownie skarżący przypomnieli także, że KNF ostatecznie umorzyła postępowanie w przedmiocie ustanowienia zarządu komisarycznego Banku, które zostało wszczęte z tych samych przyczyn, które stanowiły podstawę wydania zaskarżonej decyzji. To ich zdaniem dowodzi, że KNF oceniła te same okoliczność w zgoła odmienny sposób. Kończąc bowiem postępowania w sprawie zarządu komisarycznego stwierdziła, że mimo "budzących zaniepokojenie" zmian we władzach Banku "analiza (...) materiału dowodowego, stopień realizacji PPN, z uwzględnieniem sytuacji ekonomicznej Banku, jak również ustalenia inspekcji kompleksowej przeprowadzonej w Banku (...) nie wskazują na istotne odchylenia realizacji przyjętych przez Bank celów i założeń zawartych w PPN. W związku z powyższym, ustanowienie zarządu komisarycznego (...) jest bezzasadne i niecelowe." (s. 2 decyzji z [...] kwietnia 2014 r., którą załączono do skargi).

Skarżący podnieśli, że w ramach badania zasadności zastosowania wobec akcjonariusza art. 25n ust. 1 p.b. KNF nie jest władna badać, czy podmiot – Bank, wykonuje zobowiązania wynikające z PPN, ponieważ są to kwestie odrębne, podlegające odrębnej regulacji w Prawie bankowym (art. 142 i następne p.b.). Nadto realizacja PPN jest nadzorowana przez KNF przy pomocy innych instrumentów, tj. określonych w art. 143-145 p.b. i z pewnością nie należy do nich zakaz wykonywania prawa głosu z akcji Banku.

Niezależnie skarżący wskazali, że sam PPN przewidywał możliwość dokonywania zmian składu osobowego Zarządu Banku, zastrzegając w tym zakresie konieczność ich dokonywania przede wszystkim w zgodzie z art. 22a i art. 22b p.b. W taki też sposób zostały dokonane zmiany w składzie Zarządu Banku opisywane w skarżonej decyzji, tj. niezwłocznie po dokonaniu dnia 8 sierpnia 2013 r. zmian w składzie Zarządu, pismem z 12 sierpnia 2013 r. Rada Nadzorcza - w trybie art. 22a p.b., poinformowała o tych zmianach. Zaś odnośnie powołania S. L. do pełnienia funkcji Prezesa Zarządu dnia 4 września 2013 r. Rada - w trybie art. 22b p.b., wystąpiła z wnioskiem do KNF o wyrażenie zgody na jego powołanie na to stanowisko. Ostatecznie dnia 22 lipca 2014 r. S. L. uzyskał zgodę KNF na powołanie go do pełnienia funkcji Prezesa Zarządu Banku.

W ocenie skarżących KNF błędnie zinterpretowała także przesłanki warunkujące możliwość wydania decyzji zakazujących wykonywanie prawa głosu z akcji (art. 25n ust. 1 w zw. z art. 25h ust. 1 pkt 3 oraz ust. 2 i 3 p.b.). Wydanie skarżonej decyzji zostało bowiem oparte wyłącznie o zniszczenie się jednej przesłanki z art. 25h ust. 2 pkt 1 p.b., tym samym z pominięciem pozostałych czterech przesłanek z pkt 2-5 art. 25h ust. 2 p.b., które w ich ocenie KNF powinna była również zbadać. KNF poprzestała bowiem jedynie na ustaleniu "braku konsultacji w zakresie zmian w obsadzie zarządu Banku", w rezultacie czego skarżący za nieprawidłową przyjęli wykładnię norm zawartych w art. 25n ust. 1 w zw. z art. 25h ust. 2 pkt 2 i art. 25h ust. 3 p.b., gdyż skupiła się ona na ocenie rzekomego niedokonania konsultacji poprzedzających złożenie wniosku o wyrażenie zgody na powołanie S. L., które - jak się okazało, w przeciągu ponad 10 miesięcy (vide inspekcja KNF w Banku i decyzja o umorzeniu postępowania w sprawie powołania w Banku zarządu komisarycznego, a także decyzja KNF z [...] lipca 2014 r. zatwierdzająca ostatecznie S. L. na Prezesa Zarządu) nie miało żadnego wpływu na ostrożne i stabilne zarządzanie Bankiem.

Zdaniem skarżących KNF nie ustaliła przede wszystkim zajścia pierwszej zasadniczej przesłanki, tj. niekorzystnego wpływu na ostrożne i stabilne zarządzanie Bankiem. Odnośnie twierdzenia KNF, że Rada Nadzorcza Banku powinna była powstrzymać się z przyjęciem rezygnacji T. M. z funkcji Prezesa Zarządu i w tym czasie zgłosić do niej kandydaturę nowej osoby na to stanowisko podnieśli, że rezygnacja stanowi jednostronne oświadczenie woli członka organu i nie wymaga zatwierdzenia przez organ powołujący. Z chwilą bowiem doręczenia Radzie Nadzorczej oświadczenia członka zarządu o jego rezygnacji z pełnienia funkcji, jego mandat wygasa i Rada nie ma żadnych możliwości przeciwdziałania złożonemu oświadczeniu. Na potwierdzenie przywołali postanowienie Sądu Najwyższego z 19 sierpnia 2004 r., sygn. akt VCK 600/03.

Mając powyższe na uwadze oraz to, że postępowanie w sprawie zatwierdzenia S. L. na stanowisku Prezesa Zarządu Banku trwało ponad 10 miesięcy stwierdzili, że w tych okolicznościach realizacja sugestii KNF - powstrzymanie się z przyjęciem rezygnacji T. M. z funkcji Prezesa Zarządu, mogłaby właśnie doprowadzić do sytuacji, w której stabilne i ostrożne zarządzanie Bankiem stanęłoby istotnie pod znakiem zapytania, ponieważ w obliczu rezygnacji M. S. osoba S. L. miała kluczowe znaczenie dla realizacji PPN. Skarżący nie zgodzili się przy tym ze stanowiskiem KNF jakoby gwarancją stabilnego i ostrożnego zarządzania Bankiem była niezmienność i trwałość składu jego Zarządu. Stabilność i ostrożność zależy bowiem od decyzji podejmowanych przez odpowiednie osoby na szczeblu Zarządu, nie zaś od personaliów poszczególnych członków Zarządu.

Reasumując skarżący podnieśli, że kandydatura S. L. na stanowisko Prezesa Zarządu została przedstawiona KNF w jej siedzibie dnia 25 stycznia 2013 r. Członkowie KNF oświadczyli wówczas, że decyzja w sprawie powołania S. L. na stanowisko Prezesa Zarządu zapadnie zgodnie z Prawem bankowym, tj. po złożeniu przez Bank wniosku o wyrażenie zgody na jego powołanie w trybie art. 22b p.b. i ostatecznie w takim trybie - jeszcze przed wydaniem skarżonej decyzji, S. L. został zatwierdzony na stanowisku Prezesa Banku.

Do akt sprawy skarżący załączyli m.in.:

1. decyzję KNF z [...] kwietnia 2013 r. o umorzeniu postępowania w sprawie powołania w Banku zarządu komisarycznego (k. 18-20 akt);

2. decyzję KNF z [...] lipca 2014 r. wyrażająca zgodę na powołanie S. L. na stanowisko Prezesa Zarządu Banku (k. 21 akt);

3. dwa komunikaty z posiedzeń KNF (z 211 posiedzenia odbytego 8 kwietnia 2014 r. oraz z 223 posiedzenia odbytego 24 lipca 2014 r.), z których wynika osobowy skład KNF, który brał udział w owych posiedzeniach, na których zapadły obie badane w niniejszej sprawie decyzje (k. 21-27 akt);

4. Zasady Ładu Korporacyjnego dla instytucji nadzorowanych (k. 28-41 akt);

5. Biznes Plan Banku na lata 2013-2017 (k. 79-107 akt);

6. Program Postępowania Naprawczego banku na lata 2014-2017 (k. 108-156 akt);

W odpowiedzi na skargę KNF podtrzymując w całości stanowisko wyrażone w uzasadnieniu skarżonej decyzji wniosła o oddalenie skargi. Nadto stwierdzając niezasadność zarzutów skargi tyczących naruszenia przepisów postępowania - tj. art. 24 § 1 pkt. 5 i art. 27 § 1 k.p.a. w zw. z art. 11 u.n.f. wskazała, że przesłanka wyłączenia pracownika organu administracji publicznej na podstawie art. 24 § 1 pkt 5 k.p.a. nie ma zastosowania do osób wchodzących w jej skład i na poparcie załączyła ekspertyzę prawną na temat członków Komisji Nadzoru Finansowego w toku postępowania administracyjnego, o którym mowa w art. 127 § 3 k.p.a., na podstawie art. 24 § 1 pkt 5 k.p.a., a także opinię prawną stanowiąca próbę odpowiedzi na pytanie, czy w postępowaniu wywołanym wniesieniem wniosku o ponowne rozpatrzenie sprawy od decyzji wydanej w pierwszej instancji przez Komisje Nadzoru Finansowego ma zastosowanie przepis art. 24 § 1 pkt 5 w zw. z art. 27 § 1 zd. 1 k.p.a., a zatem czy Komisja jest władna (właściwa) taki środek rozpoznać, czy też -jako organ kolegialny traktowany in corpore - podlega wyłączeniu od załatwienia sprawy.

W replice skarżący wskazali, że struktura polskich spółek handlowych oparta jest na dualistycznym modelu, gdzie funkcje Zarządu i Rady Nadzorczej są odmienne i spółka kontrolowana jest przez oba te organy, zaś akcjonariusze w spółce akcyjnej wykonują swoje prawa w zakresie ładu korporacyjnego na walnym zgromadzeniu. Nie sposób więc przyjąć, że członkowie Rady Nadzorczej są bezpośrednimi przedstawicielami akcjonariusza spółki – co uczyniła KNF, a tym samym działania i zachowania członków Rady Nadzorczej nie mogą być (jak chce tego KNF) przypisane akcjonariuszowi. Zatem ani walne zgromadzenie akcjonariuszy, ani tym bardziej pojedynczy akcjonariuszy nie mają możliwości wydania wiążących poleceń Radzie Nadzorczej. Tym samym KNF nie miała podstaw do przypisania im jako akcjonariuszom odpowiedzialności za zmiany dokonane w Zarządzie Banku, chyba że wykazałaby - czego nie zrobiła, że rzeczywiście mieli ono taki wpływ i że rzeczywiście Rada Nadzorcza naruszyła kryterium ostrożnego i stabilnego zarządzania Bankiem. Fakt niekorzystnego wpływu akcjonariusza na ostrożne i stabilne zarzadzanie bankiem musi być dowiedziony, a nie domniemany i spoczywa to na organie.

Nadto podnieśli, że to M. S. podpisał i przekazał projekt PPN do KNF, gdzie wskazano go do pełnienia funkcji Wiceprezesa Zarządu. Powyższe wskazuje, że 20 czerwca 2013 r. zarówno Rada Nadzorcza, jaki i Zarząd, w tym i M. S. byli zgodni, co do tego, że ustąpi on ze stanowiska Prezesa Zarządu w momencie połączenia się F. z P. Bank. Tymczasem M. S. zdanie zmienił, co spowodowało konieczność reorganizacji składu Zarządu. Skarżący podali przy tym, że osoba S. L. – z uwagi na jego doświadczenie i kompetencje, była ze wszech miar odpowiednia do pełnienia funkcji Prezesa Zarządu, co potwierdziła ostatecznie KNF wyrażając zgodę na jego powołanie przed wydaniem skarżonej decyzji.

W ocenie skarżących zmiany składu Zarządu nie mogą zostać zakwalifikowane jako naruszenia zobowiązań inwestorskich, gdyż zostały one przeprowadzone przez Radę Nadzorcza, a nie przez akcjonariuszy, którzy nie mają żadnego wpływu na ową Radę. Jednocześnie wyjaśnili, że powszechną praktyką w polskiej bankowości jest "warunkowe powoływanie" na stanowiska Prezesów, tj. do czasu wyrażenia przez KNF stosownej zgody. Dopóki KNF nie wyrazi takiej zgody osoba warunkowo powołana działa jako pełniąca obowiązki Prezesa, a nie Prezes. Na dowód skarżąca podała 12 innych przykładów takiego działania KNF.

Na koniec repliki skarżący stwierdzili, że stanowisko KNF, poparte załączonymi do akt opiniami, może stanowić jedynie postulat de lege ferenda, ale w żadnym razie nie może zastąpić prawa, które w dacie wydawania skarżonej decyzji nakazywało wyłącznie pracownika na podstawie art. 24 § 1 pkt 5 k.p.a. Podali, że art. 11 ust. 6a u.n.f. w brzmieniu wyłączający zastosowanie art. 24 § 1 pkt 5 k.p.a. do członków KNF wszedł w życie 30 stycznia 2015 r., tj. już po wydaniu skarżonej decyzji.

W kolejnych pismach procesowych KNF i strony skarżące przedstawiły swoje stanowisko w sprawie.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie zważył co następuje:

Sądy administracyjne sprawują wymiar sprawiedliwości przez kontrolę działalności administracji publicznej wyłącznie pod względem zgodności z prawem, jeżeli ustawy nie stanowią inaczej. Innymi słowy, wchodzi tutaj w grę kontrola aktów lub czynności z zakresu administracji publicznej dokonywana pod względem ich zgodności z prawem materialnym i przepisami procesowymi, nie zaś według kryteriów odnoszących się do słuszności rozstrzygnięcia, czego oczekuje strona skarżąca. Wymaga uwagi, że w niniejszej sprawie Sąd rozstrzyga w granicach danej sprawy nie będąc jednak związany zarzutami i wnioskami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 134 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r.– Prawo

o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, j.t. Dz.U z 2016 r., poz. 718 ze zm., dalej p.p.s.a.). Istotnym jest także, że ocena dokonywana jest przez sąd administracyjny według stanu faktycznego i prawnego na dzień wydania decyzji, na podstawie materiału dowodowego zebranego w toku postępowania administracyjnego.

Oceniając zaskarżoną decyzję w oparciu o powyższe kryteria, orzekający

w niniejszej sprawie Sąd doszedł do przekonania, że skargi są nieuzasadnione. Na wstępie podkreślić należy, że skarżący przedmiotem skarg uczynili wyłącznie pkt I zaskarżonej decyzji, odnoszący się do utrzymania w mocy nałożonego na nich zakazu wykonywania prawa głosu z akcji Banku.

W pierwszej kolejności należy odnieść się do najdalej idącego zarzutu dotyczącego naruszenia przez KNF przy ponownym rozpoznaniu sprawy art. 24 § 1 pkt 5 i art. 27 § 1 zd. 1 k.p.a. w zw. z art. 11 ust. 6 u.n.f.

Skarżący podali, że zarówno kwietniowa decyzja, jak i zaskarżona decyzja zostały wydane na skutek uchwał podjętych przez KNF w częściowo tym samym składzie: tj. z udziałem A. J., W. K., L. G.

i W. K. W ich ocenie osoby te ex lege podlegały wyłączeniu od orzekania w sprawie złożonego przez nich wniosku o ponowne rozpatrzenie sprawy.

Zdaniem Sądu powyższy zarzut jest niezasadny, z uwagi na brzmienie art. 11 ust. 5 i ust. 7-9 u.n.f. w czasie wydania przez KNF zaskarżonej decyzji. Zgodnie

z ust. 5 tego przepisu do postępowania Komisji i przed Komisją stosuje się przepisy kodeksu postępowania administracyjnego, jednakże w ust. 7 i ust. 8 tego przepisu ustawodawca szczegółowo uregulował kwestię wyłączenia członków Komisji oraz Zastępcy Przewodniczącego i samego jej Przewodniczącego od udziału

w postępowaniu, ograniczając ją wyłącznie do przypadku określonego w art. 24 § 3 k.p.a.

Art. 24 § 3 k.p.a. stanowi, że wyłączenie następuje na wniosek lub z urzędu pod warunkiem jeżeli zostanie uprawdopodobnione istnienie okoliczności nie wymienionych w § 1 tego przepisu (skarżący zarzucają naruszenie § 1 pkt 5 art. 24), które mogą wywołać wątpliwości co do bezstronności pracownika.

Przepis ten jako przyczynę wyłączenia pracownika wskazuje więc "istnienie okoliczności nie wymienionych w § 1, które mogą wywołać wątpliwość co do bezstronności pracownika". O ile zatem stwierdzenie istnienia jednej z okoliczności wymienionych w art. 24 § 1 k.p.a. jest wystarczającą przyczyną wyłączenia pracownika z mocy prawa, a zatem nie jest konieczne wykazanie, że istnienie takiej przyczyny rzeczywiście spowodowało stronniczość pracownika przy rozpatrywaniu sprawy, o tyle wyłączenie pracownika na podstawie art. 24 § 3 k.p.a. wymaga przynajmniej uprawdopodobnienia, że istnieją okoliczności, które mogą wywołać wątpliwość co do jego bezstronności.

Z powyższych przepisów wynika więc, że ustawodawca przewidując możliwość wyłączenia członków KNF (na taką okoliczność w ust. 9 art. 11 u.n.f wskazał nawet, że Prezes Rady Ministrów wyznacza do załatwienia sprawy inny organ administracji publicznej), to wyłączenie ograniczył jedynie do przypadku przewidzianego w art. 24 § 3 k.p.a.

A zatem wyłączenie członka Komisji KNF nie następuje z mocy prawa - jak chcą tego skarżący, ale wymagane jest w tej mierze wydanie stosownego rozstrzygnięcia przez bezpośredniego przełożonego, który orzeka w formie postanowienia, na które nie służy zażalenie. Postanowienie o wyłączeniu lub o odmowie wyłączenia pracownika wydaje się na wniosek czy to pracownika, czy strony – z akt nie wynika aby skarżący taki wniosek zgłosili, lub z urzędu. Wypada podkreślić w tym miejscu, że postanowienie to ma charakter konstytutywny, a zatem powoływanie się na wyłączenie pracownika w oparciu o przepis art. 24 § 3 k.p.a. jest skuteczne dopiero w razie wydania przez jego bezpośredniego przełożonego stosownego postanowienia po uprzednim uprawdopodobnieniu istnienia okoliczności, które mogą wywołać wątpliwości co do bezstronności tego pracownika.

Sąd zauważa ponadto, że obecnie obowiązujący art. 11 u.n.f stanowi wprost,

że w postępowaniach z wniosku o ponowne rozpatrzenie sprawy oraz

w postępowaniach w sprawie wznowienia postępowania administracyjnego, stwierdzenia nieważności decyzji, a także zmiany lub uchylenia decyzji ostatecznej do Przewodniczącego Komisji, Zastępców Przewodniczącego oraz członków Komisji nie stosuje się przepisu art. 24 § 1 pkt 5 k.p.a.

Za nieuzasadnione Sąd uznał również pozostałe zarzuty dotyczące naruszenia przepisów postępowania, tj. art. art. 78 § 1 w zw. z art. 7 i art. 77 § 1 k.p.a. oraz art. 10 § 1, art. 79 i art. 81 k.p.a.

Zdaniem składu orzekającego KNF rozpoznając sprawę nie pominęła wniosków dowodowych zgłoszonych przez skarżących. Z pewnością nie świadczy o tym fakt, że nie przeprowadziła ona dowodu w postaci żądanej przez skarżących –

tj. przesłuchania P. G. oraz że nie dołączyła do akt sprawy notatki ze spotkania w swojej siedzibie. KNF mając na uwadze fakt, że dowody te miały być przeprowadzone na okoliczność, którą uznała za dostatecznie w sprawie udowodnioną i znaną zarówno skarżącym, jak i jej z urzędu, tj. na okoliczność jak przebiegało spotkanie w jej siedzibie dnia 25 stycznia 2013 r. i że w jego trakcie nastąpiły konsultacje w zakresie powołania S. L. na stanowisko Prezesa Zarządu Banku, wezwała skarżących do przedłożenia stosownego oświadczenia P. G., w którym zawarte by zostały istotne z ich punktu widzenia wyjaśnienia dla rozpoznania sprawy. Warto zauważyć, że skarżący z tej możliwości jednak ostatecznie nie skorzystali.

Nadto wypada zaznaczyć, że KNF odniosła się w uzasadnieniu skarżonej decyzji to ww. wniosków dowodowych i wyjaśniła z jakiej przyczyny uznała zbyteczność ich przeprowadzenia. Podała, że fakt, na istnienie którego miałyby być one przeprowadzone, znany był jej z urzędu (spotkanie wszak odbyło się w jej siedzibie z udziałem jej przedstawiciela oraz przedstawiciela Banku – P. G.), a poza tym ma on drugorzędne znaczenia dla rozpoznania sprawy.

Zgodnie z art. 75 § 1 k.p.a. KNF jako organ administracji publicznej była obowiązana jako dowód w tej sprawie dopuścić wszystko, co mogło przyczynić się do jej wyjaśnienia, a nie było sprzeczne z prawem. Z powyższego wynika, że mogła,

a wręcz musiała wziąć pod uwagę wszystkie znane jej z urzędu dowody, które mogły mieć znaczenia dla rozpoznania niniejszej sprawy, w tym także zgromadzone

w innym postępowaniu – tj. dotyczącym ustanowienia zarządcy komisarycznego

w Banku, które ostatecznie zostało umorzone oraz w postępowaniu naprawczym, którego wynikiem było ostateczne przyjęcie PPN.

Sąd nie podziela przy tym zarzutu skarżących jakoby nie znali i nie byli w stanie odnieść się do dowodów zgromadzonych w ww. postępowaniach. Skarżący jako mający na ów czas prawo głosu z akcji Banku na jego Walnym Zgromadzeniu mieli wszak swoich przedstawicieli w Radzie Nadzorczej Banku (art. 22 p.b.), stąd trudno sobie wyobrazić, że członkowie tej Rady nie mieli wiedzy o toczących się wobec Banku postępowaniach – nadzorczym i naprawczym. Niezależnie od powyższego należy wskazać, że w toku niniejszego postępowania skarżący – ich pełnomocnicy, wielokrotnie zapoznawali się z aktami sprawy, w których znajdowały się dowody zgromadzone w ww. odrębnych postępowaniach, stąd mogli się do nich odnieść.

Przechodząc do zarzutów naruszenia prawa materialnego należy przypomnieć, że w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji KNF na wstępie przywołała stan prawny odnoszący się do niniejszej sprawy, tj. m.in. art. 25n ust. 1 i art. 25h ust. 1 pkt 3 oraz ust. 3 p.b., a także wyjaśniła, że zgodnie z art. 8 ustawy z dnia 25 czerwca 2010 r.

o zmianie ustawy - Prawo bankowe, ustawy o działalności ubezpieczeniowej, ustawy o funduszach inwestycyjnych, ustawy o obrocie instrumentami finansowymi oraz ustawy o nadzorze nad rynkiem finansowym (Dz.U. z 2010 r. nr 126, poz. 853), dalej ustawa zmieniająca, w drodze decyzji może zakazać wykonywania prawa głosu

z akcji banku krajowego na podstawie przepisów ustaw Prawo bankowe, w brzmieniu nadanym ustawą zmieniającą, w przypadku gdy osoba, która nabyła lub objęła akcje banku nie dochowała zobowiązań dotyczących funkcjonowania banku złożonych KNF w trakcie postępowania w przedmiocie zezwolenia, o którym mowa w art. 25 ust. 1-3 i 8 p.b. w brzmieniu sprzed zmian.

I tak zgodnie z art. 26a p.b. w brzmieniu sprzed wejścia w życie ustawy zmieniającej KNF była uprawniona do cofnięcia wspomnianego zezwolenia, jeżeli wpływ osoby, która pośrednio lub bezpośrednio objęła lub nabyła akcje banku, mógł okazać się niekorzystny dla ostrożnego lub stabilnego zarządzania bankiem lub jeżeli obowiązujące prawo w miejscu siedziby lub zamieszkania tej osoby uniemożliwiały KNF wykonywanie efektywnego nadzoru albo gdy osoba ta nie dotrzymała zobowiązań dotyczących funkcjonowania banku złożonych KNF w trakcie postępowania zakończonego wydaniem zezwolenia. Nadto zgodnie z art. 25n ust. 4 p.b. w przypadku wydania decyzji, o której mowa w ust. 1 tego przepisu, KNF może, w drodze decyzji, nakazać zbycie akcji w wyznaczonym terminie.

W październiku 2010 r. A. otrzymała zezwolenie od KNF na wykonywanie za pośrednictwem P. prawa głosów na Walnym Zgromadzeniu Akcjonariuszy W. SA z siedzibą w W., pod warunkiem nabycia akcji tego Banku przez P. w określonym terminie, który ostatecznie został dotrzymany (należy w tym miejscu wskazać, że W. SA zmienił nazwę na P. SA, a następnie doszło do jego połączenia z F. SA). Uzyskanie tego zezwolenia było ostatecznie możliwe z uwagi na złożone przez skarżących zobowiązań, w których zapewnili - zobowiązali się m.in. do tego, że powoływanie członków Zarządu Banku będzie następować za zgodą KNF (pkt 1.3. na str. 6 decyzji zezwalającej), że polityka autsorcingu Banku będzie prowadzona zgodnie z kryteriami jakościowo-finansowymi, tj. zapewnią, że decyzje o wyborze dostawcy usług będą podejmowane przez Zarząd Banku na podstawie oceny jakości tych usług, ich konkurencyjności i ceny (pkt 4.3. na str. 7 decyzji zezwalającej).

KNF w końcowej ocenie zawartej w ww. zezwoleniu uznała, że zobowiązania jakie złożyli skarżący gwarantują, że po uzyskaniu przez nich tego zezwolenia nie będą oni niekorzystnie wpływać na ostrożne i stabilne zarządzanie Bankiem. Niezależnie od zakresu powyższych zobowiązań jakie złożyli skarżący - czego nie kwestionują na żadnym etapie postępowania, należy wskazać, że zgodnie z art. 22b p.b. powołanie Prezesa Zarządu Banku, dla swej skuteczności wymaga uprzedniej zgody KNF, o wyrażenie której występuje Rada Nadzorcza Banku.

Warto również przypomnieć, że wyłączną kompetencję do powoływania

i odwoływania członków rady nadzorczej w banku akcyjnym – a takim bankiem jest bank w tej sprawie, posiada walne zgromadzenie akcjonariuszy. Zatem skoro skarżący mają 99,95% akcji owego Banku to de facto wyłącznie ich głosami wybierani byli Członkowie Rady Nadzorczej Banku.

Sąd stwierdza, że błędnie wywodzą skarżący jakoby KNF działania podjęte przez Radę Nadzorczą Banku przypisała bezpośrednio im jako akcjonariuszom. Nie ulega wątpliwości, że to Rada Nadzorcza podjęła uchwały przekształcające osobowy skład Zarządu Banku. To członkowie Rady Nadzorczej bezpośrednio owe uchwały podejmowali. Ponadto członkowie w spółce akcyjnej, jaką jest przedmiotowy Bank, są przedstawicielami akcjonariuszy, gdyż wybrani są oni do pełnienia tych funkcji przez Walne Zgromadzenia Akcjonariuszy Banku. W sytuacji, więc gdy skarżący posiadali prawie 100% akcji Banku, oznacza, że członkowie Rady Nadzorczej Banku, którzy w lipcu i sierpniu 2013 r. dokonali zmian w składzie Zarządu Banku, robili to jako przedstawiciele skarżących – akcjonariuszy – czyli pośrednio w ich imieniu.

Powyższe wynika także z faktu, że skarżący, aby mogli stać się tak dominującym akcjonariuszem Banku musieli pierwotnie zgłosić chęć nabycia akcji tego Banku do KNF – co uczynili (art. 25 ust. 1 p.b.), która po przeprowadzeniu postępowania zezwolenia takiego im w październiku 2010 r. udzieliła. W ramach tego postępowania złożyli stosowne zobowiązania co dowodzi, że zostały one złożone wobec KNF, a nie jak twierdzą skarżący wobec Banku. Trudno zatem przyznać rację skarżącym, aby zobowiązania mogły być złożone wobec Banku, w sytuacji gdy ich złożenie było jednym z elementów koniecznych do uzyskania przez skarżących zezwolenia na wykonywanie prawa głosu z akcji tego Banku. Sąd dodatkowo zauważa, że stanowiska skarżących, jakoby zobowiązania złożyli wobec Banku,

nie można wywieść z zawartego w zezwalającej decyzji stwierdzenie na str. 6. "Zobowiązania inwestora wobec banku". To sformułowanie nie zmienia powyższych ustaleń w jakim celu i na jaki etapie - w jakim postepowaniu, te zobowiązania zostały przez skarżących złożone.

Zobowiązania te stanowią sposób wykazania przez inwestora, że okoliczności dawania rękojmi, czy zapewnienia przestrzegania przez bank krajowy wymogów ostrożnościowych wynikających z przepisów prawa (art. 25h ust. 2 pkt 1-5 p.b.) - badane przez KNF w toku postępowania, mają i będą mieć pokrycie w stanie faktycznym. Zobowiązania pełnią więc bardzo istotną rolę dla ostrożnego

i stabilnego zarządzania bankiem, służąc zapewnieniu, zabezpieczeniu właściwego wpływu inwestora na bank. Z tych względów art. 25n ust. 1 p.b. wiąże

z niedochowaniem omawianych zobowiązań skutek w postaci zakazu wykonywania prawa głosu z akcji banku, a w dalszej kolejności - nakazu ich sprzedaży.

Przepis art. 25n ust. 1 p.b. wprowadza swoiste domniemanie prawne, w myśl którego stwierdzenie, że inwestor nie dochowuje zobowiązań oznacza, że jego możliwy wpływ na ostrożne i stabilne zarządzanie bankiem jest negatywny

i uzasadnia wydanie zakazu wykonywanie prawa głosu z akcji posiadanych przez tego inwestora. Skoro bowiem pozytywna ocena odpowiedniości inwestora, a co za tym idzie brak sprzeciwu (art. art. 25h ust. 1 p.b.) wobec nabycia przez niego znaczących udziałów w banku jest wynikiem złożonych przez niego zobowiązań, to niedochowanie tych zobowiązań powinno prowadzić do oceny przeciwnej i uchylenia nabytych przez niego (w związku ze złożeniem zobowiązań) uprawnień.

Spełnianie przez inwestora wymogów, o których mowa w art. 25h ust. 2 p.b. powinno mieć charakter permanentny, gdyż celem jest nie tylko kontrola podmiotów zamierzających nabywać znaczące udziały w bankach, ale także, a nawet przede wszystkim - zapewnienie, aby znaczący akcjonariusze lub podmioty dominujące banków dawali stałą i pełną gwarancję, że banki będą zarządzane w sposób ostrożny i stabilny

Sąd nie podziela wobec powyższego stanowiska skarżących, a tym samym przyznaje rację KNF, że zobowiązania nie były i nie są zwykłym oświadczeniem woli, ale zobowiązaniem do prowadzenia polityki Banku w przewidziany w prawie

i w decyzji zezwalającej sposób. Z decyzji zezwalającej, od której nie wnieśli

o ponowne rozpatrzenie, a tym samym uznali ja za zgodną ze swoimi oczekiwaniami, wynika, że w zakresie polityki kształtowania składu organów Banku skarżący jako inwestorzy – akcjonariusze zobowiązali się m.in. do powoływania na członka zarządu osób o szczególnych kompetencjach za zgodą KNF (pkt 1.3.), zaś w zakresie polityki outsourcigu, że podejmowane przez Zarząd Banku decyzje o wyborze dostawców usług zapadać będą na podstawie oceny jakości tych usług oraz ich konkurencyjności i ceny.

Zatem bezspornie skarżący przyznali – zobowiązali się, że zmiany w składzie Zarządu Banku będą następować za zgodą KNF (taki wymóg poza tym – zgody, wynika z samego prawa art. 22b p.b. odnośnie dwóch członków zarządu oraz Prezesa Zarządu) – przy czym oczywistym jest, że owych zmian bezpośrednio dokonywać może wyłączenie Rada Nadzorcza Banku, a nie akcjonariusze, zaś decyzje Zarządu w zakresie polityki outsourcigu podejmowane będą w ww. sposób. Powyższe powoduje, że skarżący obecnie nie mogą skutecznie podnieść – jak próbują to uczynić, że nie można im zarzucić uchybień, jakie stawia KNF odnośnie zmian w składzie Zarządu Banku oraz w zakresie zlecenia obsługi prawnej Baku zewnętrznej kancelarii prawnej powiązanej z Członkiem Rady Nadzorczej, bo są to decyzje podejmowane odpowiednio przez Radę Nadzorczą Banku oraz przez Zarząd Banku. Oczywistym jest zatem, że skarżący jako akcjonariusze nie bezpośrednio ale pośrednio odpowiadają za uchybienia stwierdzone przez KNF.

KNF zarzuca skarżącym, że natychmiast po przyjęciu w czerwcu 2013r. PPN – uzgodnionego przez obie strony, tj. w lipcu i sierpniu 2013 r. Rada Nadzorcza Banku podjęła - bez jej zgody, uchwały zmieniające skład Zarządu, który był ustalony jednoznacznie w PPN. KNF podała, że ostatecznie w składzie Zarządu znalazło się jedynie 3 z 6 członków wskazanych w PPN, jako mających go realizować. Sąd stwierdza, że na żadnym etapie postępowania skarżący nie kwestionowali tych ustaleń faktycznych.

Wobec powyższych ustaleń KNF - mając na uwadze treść zobowiązań (złożonych wobec niej w postępowaniu zakończonym wydaniem skarżącym zezwolenia na wykonywanie prawa głosu z akcji Banku), uznała, że zmiany

w składzie osobowym Zarządu były przejawem niedopełnienia przez skarżących ww. zobowiązań.

Z takim zarzutami nie zgodzili się skarżący i w stwierdzili, że KNF naruszyła art. 25n ust. 1 w zw. z art. 25h ust. 1 pkt 3 oraz ust. 2 i 3, a także w zw. z art. 25b ust. 1 pkt 9 p.b.

Sąd przyznaje, że sankcje za niewykonanie PPN znajdują się w art. 143-145 p.b. Bez wątpienia brak realizacji tego Planu, czy też sposób jego realizacji nie stanowią przesłanki wydania zakazu prawa głosu z akcji. Jednak w niniejszej sprawie KNF nie zarzuca skarżącym bezpośrednio niewykonania tego Planu, ale pośrednie wpłynięcie na jego niewykonanie, poprzez działania ich przedstawicieli, których wybrali na Walnym Zgromadzeniu Akcjonariuszy Banku do jego Rady Nadzorczej. Należy tu przypomnieć, że skarżący posiadali prawie 100% akcji Banku.

W konsekwencji Sąd zgadza się z KNF, że nie sposób w niniejszej sprawie przyjąć, że skarżący nie mieli świadomości dokonywania wskazanych powyżej zmian osobowych w składzie Zarządu Banku, a tym samym, że nie dochowali złożonych przez siebie zobowiązań. A gdyby przyjąć założenie, że nie posiadali oni jednak takiej wiedzy, to to tylko dodatkowo wskazywałoby, że jako akcjonariusze, dysponujący zdecydowaną większością głosów, nie wykorzystali swoich uprawnień korporacyjnych, aby zadbać o dochowanie zobowiązań złożonych KNF.

W ustawie Prawo bankowe nie ma definicji rękojmi ostrożnego i stabilnego zarządzania - jest to przesłanka o charakterze ocennym. W stosunku do założycieli banku przesłanka rękojmi ma gwarantować prawidłowe – czyli ostrożne i stabilne zarządzanie bankiem. Nie ulega wątpliwości, że z punktu widzenia interesu klientów banku nie jest korzystne, aby w organach banku zachodziły zmiany, które są przeprowadzane nagle, w sposób niezgodny z przepisami prawa, jak również

z ustaleniami poczynionymi z KNF. KNF dokonując oceny owej rękojmi

w szczególności obowiązana była uwzględnić zobowiązania złożone przez skarżących. Jak wynika z akt sprawy KNF ustaliła, że zmiany w obsadzie Zarządu Banku były dokonywane przez Radę Nadzorczą w sytuacji prowadzenia przez Bank działań naprawczych, których plan - określający ich zakres i osoby odpowiedzialne za realizację, został przez nią uprzednio uzgodniony i zaakceptowany. PPN przyjęto w czerwcu 2013 r., a zmiany nastąpiły w lipcu i sierpniu 2013 r. Fakty te są niesporne w sprawie. Nadto KNF ustaliła, że bezpośrednią konsekwencję tych zmian było istotne odejście przez Zarząd - w nowym składzie, od strategicznych kierunków działania przyjętych w zaakceptowanym przez nią PPN, w szczególności w zakresie założeń i prognoz finansowych oraz rozwoju działalności Banku w innych segmentach rynku niż zostało to ustalone, co niewiadomym spowodowało jakie będą dalsze kierunki działań naprawczych i ich wpływ na sytuację ekonomiczno-finansową Banku, a tym samym na klientów Banku. Zdaniem KNF takich działań Rady Nadzorczej Banku nie sposób uznać za rozsądne, podejmowane z należytą rozwagą i bez nadmiernego ryzyka (ostrożność). W ocenie KNF działania te wpłynęły na negatywnie postrzeganie Banku jako instytucji godnej zaufania, należycie dbającej o bezpieczeństwo gromadzonych środków (stabilność).

Z ustawy Prawo bankowe (art. 25n ust. 1) wynika zakaz wykonywania prawa głosu z akcji, który ma zastosowanie w sytuacji wystąpienia niewłaściwego lub niezgodnego z przepisami ustawy stanu, w którym znaczący akcjonariusz lub podmiot dominujący banku postępuje w sposób nie dający gwarancji, że bank będzie zarządzany w sposób ostrożny i stabilny. Ustawa w zakresie zastosowania przez Organ nadzoru (KNF) tego zakazu pozostawia to uznaniu administracyjnemu KNF, przy czym wskazuje sytuacje, w której możliwe jest jego zastosowanie. Zatem oczywistym jest, ze środek ten możliwy jest do zastosowania przez KNF w sytuacji wystąpienia niewłaściwego lub niezgodnego z przepisami ustawy stanu, w którym znaczący akcjonariusz lub podmiot dominujący banku postępuje w sposób nie dający gwarancji, że bank będzie zarządzany w sposób ostrożny i stabilny (art. 25n ust. 1 p.b.). Ustawa Prawo bankowe dopuszcza więc, a wręcz nakazuje KNF jako organowi nadzoru weryfikację oceny akcjonariusza i zakazanie wykonywania przezeń prawa głosu z akcji banku, jeżeli przestaje on spełniać wskazane w ustawie kryteria.

Omawiane kryteria oceny akcjonariusza – skarżących, określone są w art. 25h ust. 2 p.b., przy czym wystarczy, że jedno z tych kryteriów nie jest (przestaje być) spełnione, by KNF mogła zastosować środek z art. 25n ust. 1 – zakaz wykonywania prawa głosu z akcji. Sąd podziela zdanie KNF, że niedochowanie zobowiązań jest okolicznością samoistnie kreująca domniemanie, że możliwy wpływ akcjonariusza na ostrożne i stabilne zarządzanie uzasadnia pozbawienie go prawa głosu, co potwierdza art. 25h ust. 2 p.b. Zakaz wykonywania prawa głosu jest uzasadniony możliwym wpływem akcjonariusza na Bank zarówno ze względu na niedochowanie zobowiązań, jak też niedawanie rękojmi, tj. niespełnienie kryterium oceny wskazanego w art. 25h ust. 2 pkt 1 p.b. Sąd przyznaje przy tym, że istotnie całkowicie bezzasadne było oczekiwanie przez skarżących, że KNF odniesie się

w swojej decyzji do wszystkich kryteriów określonych w art. 25h ust. 2 p.b., gdyż niespełnienie jednego z tych kryteriów jest wystarczające by zastosować środek

z art. 25n ust. 1 p.b.

Zdaniem Sądu z ustaleń KNF bezsprzecznie wynika, że skarżący jako akcjonariusze nie dochowali swoich zobowiązań i że spowodowało to, że przestali dawać rękojmię ostrożnego i stabilnego zarządzania Bankiem. KNF dowiodła tego wykazując proces zatwierdzania przez nią PPN oraz wskazując że dla realizacji tego programu istotne były osoby wskazane w tym PPN, jako wchodzące w skład Zarządu. Realizacja PPN spoczywała bowiem na Zarządzie, a tym samym na jego poszczególnych członków, konkretnie wskazanych do realizacji poszczególnych jego części. KNF podała, że dotyczyło to zwłaszcza tych członków Zarządu, którzy odpowiedzialni byli za kluczowe dla efektywnego zarządzania obszary i w związku z tym powoływani byli za jej zgodą. Zarząd jako organ wykonawczy Banku realizuje działania naprawcze więc uzasadnionym jest twierdzenie KNF, że nie bez znaczenia jest kto w jego skład wchodzi.

Zatem niedochowanie przyjętego i zaakceptowanego przez KNF planu naprawczego i wynikających z niego ustaleń, w tym zwłaszcza dotyczących składu Zarządu Banku, stanowiło o niewypełnieniu przez skarżących złożonych przez nich wobec KNF zobowiązań do konsultowania i uzyskania akceptacji-zgody przy obsadzie stanowisk w Zarządzie. Zasadnie KNF przyjęła tym samym i uznała za ustalone ze skarżący dopuszczając do zmian w składzie Zarządu Banku byli pośrednio za to odpowiedzialni, gdyż zmian tych dokonali ich przedstawiciele z Rady Nadzorczej. Zdaniem Sądu bez wpływu na ostateczne rozstrzygnięcie sprawy pozostaje fakt, że - jeszcze przed wydaniem skarżonej decyzji, tj. dnia 22 lipca 2014r. KNF wyraziła zgodę na powołanie S. L. do pełnienia funkcji Prezesa Zarządu Banku.

Odnosząc się do rozważań P. i A. na temat sankcji administracyjnych i stosowania przy ich nakładaniu zasady proporcjonalności KNF zauważyła, że zakaz wykonywania prawa z głosu z akcji ma zastosowanie w sytuacji konieczności uchylenia wystąpienia niewłaściwego lub niezgodnego z przepisami ustawy stanu, w którym znaczący akcjonariusz lub podmiot dominujący banku postępuje w sposób nie dający gwarancji, że bank będzie zarządzany w sposób ostrożny i stabilny. Przyznała, że istotnie ustawodawca pozostawił jej uznaniu administracyjnemu wybór tego instrumentu nadzorczego i podała, że zasada efektywności nadzoru - jaki ma za zadanie prowadzić, przemawia za stosowaniem przez nią tego rodzaju środka wtedy, gdy celu nadzoru nie da się osiągnąć przy użyciu innych środków - pozbawionych elementu władztwa. KNF podała, że rozważając możliwość zastosowania wzmiankowanego środka - zakazu wykonywania prawa z głosu z akcji, dokonała tego przez pryzmat celów określonych w przepisach prawa oraz biorąc pod uwagę zasadę proporcjonalności (adekwatności) jego wykorzystywania. Oświadczyła, że wbrew twierdzeniu P. i A. sięgając po najdalej idący instrument nadzorczy nie działała mechanicznie (bezrefleksyjnie), gdyż wobec braku ustawowego uregulowania dyrektyw stosowania środków nadzoru bankowego kierowała się zasadą efektywności nadzoru. Przeanalizowawszy wszystkie możliwe do zastosowania działania nadzorcze uznała, że w niniejszym przypadku niezbędne było wykorzystanie zakazu wykonywania praw głosu z akcji, gdyż zakres nieprawidłowości, ich intensywność oraz skala występowania, a wreszcie rodzaj sfer działania Banku, które objęty były nieprawidłowościami wskazującymi,

że jakiekolwiek inne działanie byłoby nieadekwatne i nie pozwoliłoby osiągnąć zamierzonego rezultatu. Zdaniem KNF dzięki zakazowi wykonywania prawa głosu

z akcji nieprawidłowości dotykające Bank zostały powstrzymane i żaden inny środek prawny w tak szybkim terminie nie pozwoliłby na ich powstrzymanie.

W ocenie Sądu zaskarżona decyzja jest prawidłowa, a tym samym zarzuty procesowe i materialne podniesione skarżących, należy uznać za nietrafne. Sąd

z urzędu nie dopatrzył się także aby w czynnościach podjętych przez KNF w toku postępowania, zarówno przy ustaleniu stanu faktycznego sprawy, jak i jego ocenie

w ramach zastosowanych norm prawa, doszło do jakiś uchybień lub naruszeń, które skutkowałyby uwzględnieniem skarg.

Mając na uwadze powyższe, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie, mając za podstawę art. 151 p.p.s.a. orzekł, jak w sentencji wyroku.