Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: sędzia NSA Joanna Kabat-Rembelska po rozpoznaniu w dniu 29 maja 2015 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Gospodarczej zażalenia P. H. S.à.r.l. z siedzibą w L. oraz A. C. P. (Fund I) L. z siedzibą w J. (dawniej: A. – E. C. P. L. z siedzibą w J.) na postanowienie Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w W. z dnia 4 lutego 2015 r., sygn. akt VI SA/Wa 3127/14 w zakresie odmowy wstrzymania wykonania zaskarżonej decyzji w sprawie ze skargi P. H. S.à.r.l. z siedzibą w L. oraz A. – E. C. P. L. z siedzibą w J. na decyzję Komisji Nadzoru Finansowego z dnia [...] lipca 2014 r. nr [...] w przedmiocie zakazu wykonywania prawa głosu z akcji postanawia: oddalić zażalenie.

P. H. S.à.r.l. z siedzibą w L. oraz A. – E. C. P. L. z siedzibą w J. wnieśli skargę na decyzję Komisji Nadzoru Finansowego z [...] lipca 2014 r. nr [...] w przedmiocie zakazu wykonywania prawa głosu z akcji F. B. P. S.A. (dalej: Bank).

Następnie skarżący, na podstawie art. 61 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (tekst jedn. Dz. U. z 2012 r., poz. 270 ze zm., dalej: "p.p.s.a."), złożyli wniosek o wstrzymanie wykonania zaskarżonej decyzji. W uzasadnieniu podali, że decyzją z [...] lipca 2014 r. utrzymano w mocy decyzję z [...] kwietnia 2014 r. o sygn. [...] w zakresie zakazu wykonywania prawa głosu z akcji Banku przez skarżących, tj. akcjonariusza Banku posiadającego 99,6% głosów na walnym zgromadzeniu.

Na skutek wydania zaskarżonej decyzji o zakazie wykonywania głosu z akcji zwyczajne walne zgromadzenie Banku nie było zdolne do podjęcia uchwał w sprawie rozpatrzenia i zatwierdzenia sprawozdania z działalności zarządu Banku oraz sprawozdania finansowego za 2013 r. Skarżący podnieśli, że brak możliwości podjęcia stosownych uchwał w czasie zawisłości sprawy w sądzie administracyjnym stwarza niebezpieczeństwo wyrządzenia Bankowi znacznej szkody i spowodowania trudnych do odwrócenia skutków. Pozbawienie akcjonariuszy prawa głosu oznacza, że Bank nie może zrealizować obowiązku wynikającego z art. 134 ust. 2 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe (tekst jednolity Dz. U. z 2015 r., poz. 128, dalej: Prawo bankowe), polegającego na przekazaniu organowi nadzoru zatwierdzonego sprawozdania finansowego a także obowiązku złożenia wspomnianego sprawozdania do Krajowego Rejestru Sądowego i właściwego urzędu skarbowego. Brak zatwierdzonych i opublikowanych sprawozdań finansowych naraża Bank na utratę zaufania wymaganego od instytucji zaufania publicznego jaką jest bank. Podważa to wiarygodność i reputację Banku na rynku. Bank może także utracić klientów korporacyjnych, którzy wobec braku zatwierdzonego sprawozdania finansowego nie będą mieli możliwości zbadania aktualnej sytuacji finansowej Banku. W efekcie może dojść do zdecydowanego ograniczenia konkurencyjności w stosunku do ofert innych banków. Sytuacja w jakiej znalazł się Bank podważa również jego wiarygodność na rynku międzybankowym, co może skutkować zmniejszeniem limitów kredytowych udzielonych przez inne banki, co podwyższa koszty pozyskiwania klientów, a w konsekwencji prowadzi do istotnego ograniczenia konkurencyjności Banku.

Na skutek decyzji Komisji Nadzoru Finansowego z [...] lipca 2014 r., Bank w celu zabezpieczenia odpowiedniego poziomu stabilności bazy depozytowej był zmuszony oferować klientom wysokie oprocentowanie lokat, co przełożyło się na podwyższenie kosztów ponoszonych przez Bank. W związku z tym zaskarżona decyzja nie tylko stworzyła niebezpieczeństwo powstania szkody, ale szkodę już spowodowała.

Skarżący ponadto podnieśli, że brak możliwości podjęcia uchwały o zatwierdzeniu sprawozdania finansowego za rok 2013 niweczy szanse zrealizowania programu postępowania naprawczego Banku poprzez jego dokapitalizowanie. Jednym z kluczowych sposobów wzmocnienia bazy kapitałowej Banku, zapewniającym rozwój jego działalności i zachowanie bezpieczeństwa kapitałowego jest emisja obligacji. Jednak profesjonalni uczestnicy obrotu na rynku kapitałowym nie zdecydują się na zakup obligacji od podmiotu, który nie ma zatwierdzonych sprawozdań finansowych. Według skarżących brak możliwości pozyskania przez Bank planowanego kapitału w następstwie wykonania zaskarżonej decyzji naraża Bank na rzeczywistą, a nie jedynie potencjalną szkodę. Zaznaczyli, że zarzuty zawarte w zaskarżonej decyzji odnoszą się do akcjonariuszy Banku, zaś negatywne skutki wykonania decyzji obciążają Bank i jego członków, narażając na szkodę, a członków organów na odpowiedzialność korporacyjną.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie postanowieniem z 4 lutego 2015 r. odmówił wstrzymanie wykonania zaskarżonej decyzji.

Sąd podkreślił, że wstrzymanie wykonania zaskarżonej decyzji ma charakter wyjątkowy i jest możliwe wyłącznie w przypadku spełnienia przesłanek wymienionych w art. 61 § 3 p.p.s.a.

Zdaniem Sądu pierwszej instancji skarżący nie przedstawili żadnych danych, choćby przybliżonych, popartych odpowiednimi dokumentami, z których wynikałoby, że brak wstrzymania zaskarżonej decyzji miałby spowodować po ich stronie niebezpieczeństwo wyrządzenia znacznej szkody lub spowodowania trudnych do odwrócenia skutków.

WSA zauważył, że do wniosku skarżący dołączyli: pismo F. B. z [...] lipca 2014 r. wraz z decyzją KNF z dnia [...] sierpnia 2014 r.; Program Postępowania Naprawczego – Biznes Plan F. B. P. S.A. na lata 2013–2017 zaktualizowany; Program Postępowania Naprawczego F. B. P. S.A. na lata 2014–2017 oraz opisali sytuację finansową Banku, jednakże Bank w sprawozdaniu finansowym za rok 2013 wykazał zysk netto w kwocie 6.166.354 zł., jednak w celu uzyskania ochrony tymczasowej powinni byli wykazać swoją sytuację finansową, a nie podmiotu, którego są większościowym właścicielem. Przedstawienie sytuacji finansowej Banku jest niewystarczające dla oceny, czy w przypadku skarżących zachodzi niebezpieczeństwo wyrządzenia znacznej szkody lub spowodowania trudnych do odwrócenia skutków.

Skarżący wnieśli zażalenie na postanowienie z [...] lutego 2015 r. zarzucając naruszenie przepisów postępowania, tj. art. 61 § 3 p.p.s.a. poprzez niezasadne przyjęcie że przesłanki wstrzymania wykonania aktu lub czynności o których mowa w powołanym przepisie (niebezpieczeństwo wyrządzenia znacznej szkody lub spowodowania trudnych do odwrócenia skutków) muszą odnosić się do podmiotu składającego wniosek, co miało istotny wpływ na wynik sprawy, gdyż skutkowało nierozpoznaniem istoty wniosku o wstrzymanie wykonania decyzji KNF.

Komisja Nadzoru Finansowego w odpowiedzi na zażalenie wniosła o jego oddalenie.

Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:

Zgodnie z art. 61 § 3 p.p.s.a. sąd może na wniosek skarżącego wydać postanowienie o wstrzymaniu wykonania w całości lub w części aktu lub czynności, jeżeli zachodzi niebezpieczeństwo wyrządzenia znacznej szkody lub spowodowania trudnych do odwrócenia skutków.

Z konstrukcji powołanego przepisu wynika, że to na skarżącym spoczywa ciężar wykazania wystąpienia wymienionych w nim zagrożeń, zaś sąd może wstrzymać wykonanie zaskarżonego aktu jeżeli jest spełniona ustawowa przesłanka określona jako potencjalna możliwość wyrządzenia znacznej szkody lub spowodowania trudnych do odwrócenia skutków, gdy akt lub czynność zostanie wykonana.

Mając powyższe na uwadze należy stwierdzić, że Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie zasadnie odmówił wstrzymania wykonania zaskarżonej decyzji.

Skarżący nie wykazali bowiem, że wykonanie decyzji mogłoby narazić ich na niebezpieczeństwo wyrządzenia znacznej szkody lub spowodowania trudnych do odwrócenia skutków. Sąd pierwszej instancji trafnie zauważył, że P. H. S.à.r.l. z siedzibą w L. oraz A. – E. C. P. L. z siędzibą w J. powinni byli przedstawić swoją sytuację finansową, a nie podmiotu, którego są większościowym właścicielem. Opisanie wyłącznie sytuacji finansowej Banku jest niewystarczające dla oceny, czy w przypadku skarżących zachodzi niebezpieczeństwo wyrządzenia znacznej szkody lub spowodowania trudnych do odwrócenia skutków.

Podkreślenia wymaga, że wstrzymanie wykonania zaskarżonej decyzji jest dodatkowym, obok skargi, środkiem ochrony przysługującym skarżącemu. Zasadniczo więc wystąpienie niebezpieczeństwa wyrządzenia znacznej szkody lub trudnych do odwrócenia skutków powinno dotyczyć podmiotu wnoszącego skargę. Nie można wykluczyć, że w konkretnej sprawie wspomniane niebezpieczeństwo będzie występowało po stronie innych uczestników postępowania (por. postanowienie NSA z 10 lutego 2006 r. II OZ 102/06 z glosą M. Szubiakowskiego OSP 2006, z. 10, poz. 119). Nie można jednak żądać udzielenia ochrony tymczasowej powołując się na zaistnienie przesłanki wstrzymania wykonania wobec podmiotu, który nie brał udziału w postępowaniu zakończonym wydaniem zaskarżonej decyzji.

Dodać także należy, że zaskarżona decyzja zgodnie z art. 11 ust. 2 pkt 4a Prawa bankowego, podlega natychmiastowemu wykonaniu. Z uwagi na charakter zaskarżonej decyzji, której celem jest zapewnienie prawidłowego funkcjonowania Banku, wstrzymanie wykonania zaskarżonej decyzji w istocie oznaczałoby zniesienie skutków zakazu wydanego przez organ nadzoru.

Odnosząc się do akcentowanej przez skarżących kwestii konsekwencji jakie może ponieść Bank w związku z wykonaniem zaskarżonej decyzji, zauważyć należy, że jak wynika z odpowiedzi na zażalenie, sytuacja ekonomiczno-finansowa Banku nie potwierdza obaw skarżących odnośnie do utraty wiarygodności i reputacji Banku.

Mając powyższe na uwadze Naczelny Sąd Administracyjny w oparciu o art. 184 w związku z art. 197 § 1 i 2 p.p.s.a. postanowił zażalenie oddalić.