Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Małgorzata Grzelak (spr.) Sędziowie Sędzia WSA Dorota Wdowiak Sędzia WSA Andrzej Wieczorek Protokolant Katarzyna Grzelak po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 17 grudnia 2007 r. ze skargi T. Sp. z o.o. z siedzibą w G. na decyzję Urzędu Patentowego Rzeczypospolitej Polskiej z dnia [...] maja 2007 r. nr Sp. [...] w przedmiocie unieważnienia patentu na wynalazek pt. "Palnik gazów niskokalorycznych" nr PL 174450 1. uchyla zaskarżoną decyzję; 2. stwierdza, że uchylona decyzja nie podlega wykonaniu; 3. zasądza od Urzędu Patentowego Rzeczypospolitej Polskiej na rzecz T. Sp. z o.o. z siedzibą w G. 1617 (jeden tysiąc sześćset siedemnaście) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania;

Przedmiotem skargi w niniejszej sprawie jest decyzja Urzędu Patentowego RP z dnia [...] maja 2007 r. Nr [...] wydana na podstawie art. 10 i 11 ustawy z dnia 19 października 1972 r. o wynalazczości (Dz. U. z 1993 r., Nr 26 poz. 117, dalej: u.o.w.) w zw. z art. 315 ust. 3 ustawy z dnia 30 czerwca 2000 r. - Prawo własności przemysłowej (Dz. U. z 2003 r., Nr 119, poz. 1117 ze zm., dalej "p.w.p.") i art. 98 kpc w zw. z art. 256 ust. 2 p.w.p. na mocy której organ unieważnił patent na wynalazek pt. "Palnik gazów niskokalorycznych" nr PL 174450.

Do wydania powyższej decyzji doszło w następującym stanie faktycznym i prawnym:

T. Spółka z o.o. z siedzibą w G. (dalej uprawniona) wniosła w dniu 19 czerwca 1990 r. do opatentowania za numerem 285714 zgłoszenie wynalazku pt.: "Palnik do gazów niskokalorycznych". Ogłoszenie o zgłoszeniu przedmiotowego wynalazku nastąpiło w Biuletynie Urzędu Patentowego RP nr 26 z 1991 r., s. 38.

Decyzją z dnia [...] października 1993 r. nr [...] Urząd Patentowy odmówił udzielenia patentu na ww. wynalazek ze względu na nieujawnienie w wystarczający sposób konstrukcji palnika.

Decyzją z dnia [...] maja 1994 r. nr [...] Komisja Odwoławcza utrzymała w mocy decyzję Urzędu.

Pismem z dnia 28 lipca 1994 r. uprawniona wniosła o potraktowanie opisu, zastrzeżeń i rysunków dołączonych do odwołania w sprawie P-285714 jako nowego zgłoszenia, któremu Urząd nadał nr P 305170, a decyzją Urzędu z dnia [...] marca 1998 r. został udzielony z mocą od 29 lipca 1994 r. patent nr 174450 na wynalazek pt.: "Palnik gazów niskokalorycznych".

K. S.A. z siedzibą w L. (dalej wnioskodawca) pismem z dnia 6 listopada 1998 r. wniósł o unieważnienie patentu nr 174450 na wynalazek pt.: ,,Palnik gazów niskokalorycznych" ze względu na brak nowości wynalazku w związku z wcześniejszą publikacją zgłoszenia P-285714. W uzupełnieniu wniosku - pismo z dnia 14 marca 1999 r., wnioskodawca podniósł zarzut nie spełnienia przez wynalazek chroniony spornym patentem kryterium nieoczywistości w świetle publikacji zgłoszenia P 285714.

Decyzją z dnia [...] marca 1999 r. nr [...] Urząd Patentowy RP działający w trybie spornym unieważnił sporny patent z uwagi na brak nowości wynalazku w świetle wcześniejszej publikacji zgłoszenia P-285714.

Decyzją z dnia [...] grudnia 2000 r. nr [...] Komisja Odwoławcza uchyliła decyzję [...] i oddaliła wniosek o unieważnienie spornego patentu.

Na skutek rewizji nadzwyczajnej wniesionej przez Prezesa Urzędu Patentowego RP Sąd Najwyższy wyrokiem z dnia 7 marca 2003 r. w sprawie sygn. akt III RN 196/01 uchylił decyzję [...] i [...] z przyczyn formalnych. Stwierdził, że zagadnienie nieoczywistości rozwiązania wg spornego patentu nie było przedmiotem postępowania przed organem pierwszej instancji, zaś organ drugiej instancji w ogóle nie rozważał tej kwestii.

Przy ponownym rozpatrywaniu sprawy, w piśmie z dnia 31 marca 2004 r. uprawniona zakwestionowała interes prawny wnioskodawcy do wystąpienia z wnioskiem o unieważnienie spornego patentu w trybie art. 68 ust. 1 uow.

Decyzją z dnia [...] kwietnia 2004 r. nr [...] Urząd Patentowy RP działający w trybie spornym, już według procedur wprowadzonych ustawą z dnia 30 czerwca 2000 r. Prawo własności przemysłowej, na podstawie art. 10 i 11 ustawy o wynalazczości w zw. z art. 315 ust. 3 ustawy z dnia 30 czerwca 2000 r. Prawo własności przemysłowej oddalił wniosek K. S.A. z siedzibą w L. przeciwko T. Sp. z o.o. z siedzibą w G. o unieważnienie patentu na wynalazek pl.: "Palnik gazów niskokalorycznych" nr 174450.

Skargę na powyższą decyzję do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie wniosła K. S.A. z siedzibą w L.

W wyniku skargi Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie wyrokiem z dnia 22 czerwca 2005 r. sygn. akt VI SA/Wa 1530/04 uchylił zaskarżoną decyzję, a Naczelny Sąd Administracyjny wyrokiem z dnia 7 lutego 2006 r. sygn. akt GSK 371/05 oddalił skargę kasacyjną.

Sąd wskazał w wyroku, iż Urząd Patentowy w zaskarżonej decyzji:

1) nie uzasadnił w sposób wystarczający interesu prawnego wnioskodawcy. Ponadto,

2) Urząd nie dokonał porównania przeciwstawionego zgłoszenia ze spornym patentem PL 174 450 w sposób dostatecznie wnikliwy i dokładny. Sąd polecił także Urzędowi wyjaśnienie okoliczności ewentualnego jawnego stosowania przedmiotowego wynalazku przed datą jego zgłoszenia do ochrony.

W toku ponownego postępowania Kolegium Orzekające, po rozpatrzeniu wszystkich materiałów w sprawie i wysłuchaniu stron na rozprawie wydało decyzję, która jest przedmiotem niniejszej skargi. W uzasadnieniu decyzji organ stwierdził:

W przedmiotowej sprawie sporny wynalazek pt.: "Palnik gazów niskokalorycznych" został zgłoszony do Urzędu Patentowego w dniu 27 lipca 1994 r., a więc w okresie obowiązywania cyt. wyżej ustawy o wynalazczości. Przepisy ustawy o wynalazczości, a w szczególności art. 10 i 11 tej ustawy (ze względu na charakter podnoszonych zarzutów), będą więc stanowiły podstawę prawną rozpatrywania wniosku w zakresie oceny ustawowych warunków wymaganych do uzyskania patentu. Ponadto Kolegium Orzekające podkreśliło, że jest związane prawomocnym wyrokiem Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 22 czerwca 2005 r. sygn. akt VI SA/Wa 1530/04.

Organ zaakcentował, że obie strony przedstawiając swoje argumenty odwołują się do stanowiska Urzędu Patentowego RP i Komisji Odwoławczej przy Urzędzie Patentowym RP w podjętych przez te organy decyzjach w sprawie odmowy udzielenia patentu na rozwiązanie zgłoszone do Urzędu za nr P 285 714, a przeciwstawione spornemu wynalazkowi w niniejszym postępowaniu. Zdaniem Urzędu, decyzje te jak i wyrażone w nich stanowiska pozostają bez wpływu na sposób rozstrzygnięcia przedmiotowej sprawy, jako że Kolegium Orzekające ma obowiązek ocenić sporny wynalazek w świetle zarzutów podniesionych przez wnioskodawcę, a nie w świetle podjętych decyzji dotyczących przeciwstawionego rozwiązania zgłoszonego za nr P 285 714. Organ podkreślił, iż decyzje wydane w postępowaniu zgłoszeniowym nie mogą mieć wpływu na postępowanie sporne o unieważnienie praw wyłącznych, gdyż prowadziłoby to do uniemożliwienia korzystania z instytucji unieważniania praw wyłącznych przewidzianej w Konwencji Paryskiej o ochronie własności przemysłowej z dnia 20 marca 1883 r. w brzmieniu nadanym jej aktem sztokholmskim (Dz. U. z 1975 r. Nr 9, poz. 51), której Polska jest stroną, a instytucja ta znalazła wyraz w art. 68 ustawy o wynalazczości, a obecnie w art. 89 ustawy pwp. Podobnie, decyzje Urzędu Patentowego RP i Komisji Odwoławczej przy Urzędzie Patentowym RP zapadłe w przedmiotowej sprawie nie mogą mieć wpływu na rozstrzygnięcie tej sprawy, gdyż zostały uchylone wyrokiem Sądu Najwyższego z dnia 7 marca 2003 r. sygn. akt III RN 196/01, jak też decyzja Urzędu Patentowego uchylona przez Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie prawomocnym wyrokiem z dnia 22 czerwca 2005 r. sygn. akt VI SA/Wa 1530/04. Wymienione decyzje zostały więc wyeliminowane z obrotu, a obowiązkiem Kolegium Orzekającego jest rozpatrzenie wniosku o unieważnienie spornego patentu od początku w świetle postawionych zarzutów i materiału zgromadzonego w aktach sprawy.

O istnieniu interesu prawnego wnioskodawcy świadczy, zdaniem organu, co najmniej kilka okoliczności. Każda z nich niezależnie i w sposób wystarczający konstytuuje interes prawny wnioskodawcy w unieważnieniu patentu PL 174450. Zdaniem Kolegium Orzekającego interes prawny K. wynika przede wszystkim z zagwarantowanej w art. 20 Konstytucji RP wolności działalności gospodarczej potwierdzonej wart. 1 ustawy z 23 grudnia 1988 r. o działalności gospodarczej (Dz. U. z 1988 r., Nr 41, poz. 324 ze zm. ), art. 5 ustawy z dnia 19 listopada 1999 r. Prawo działalności gospodarczej (Dz. U. z 1999 r., Nr 101, poz. 1178 ze zm.), a obecnie art. 6 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r., o swobodzie działalności gospodarczej (Dz. U. z 2004 r., Nr 173, poz. 1807 z zm.). Przepisy te kreują prawo podmiotu do wykorzystywania dostępnych rozwiązań technicznych w swej działalności stwarzając możliwość uruchomienia odpowiednich instytucji prawnych, tu: unieważnienia praw wyłącznych przyznanych na rozwiązanie pozbawione ustawowych przesłanek wymaganych do udzielenia patentu. Pozostawianie w mocy patentu, udzielonego na wynalazek nie spełniający wymogów zdolności patentowej, niewątpliwie ogranicza swobodę prowadzenia działalności przez wnioskodawcę.

Po drugie źródłem interesu prawnego wnioskodawcy w tej sprawie są stosunki cywilnoprawne łączące strony tego sporu, a wynikające z zawartej umowy na korzystanie z projektu wynalazczego stanowiącego palnik gazów niskokalorycznych wskazany w zgłoszeniu nr P 285714, który został przeciwstawiony spornemu wynalazkowi. A więc z norm prawnych art. 353 i 354 kc dotyczących wykonania zobowiązań umownych również może być wywodzony interes prawny wnioskodawcy.

Po trzecie spory jakie toczą się przed sądami powszechnymi przeciwko wnioskodawcy z powództwa wytoczonego przez współtwórców projektu wynalazczego zgłoszonego do Urzędu Patentowego RP za numerem P-285714 o uiszczenie wynagrodzenia za korzystanie z wynalazku, z powołaniem się na umowę licencyjną nr 1/91, a także z wystąpienia uprawnionego przeciwko wnioskodawcy z roszczeniami z tytułu korzystania z palnika gazów niskokalorycznych objętego patentem PL 174450 również uzasadniają interes prawny wnioskodawcy w żądaniu unieważnienia spornego patentu.

Powołane powyżej normy prawa materialnego pozwalają, zdaniem Kolegium, w sposób nie budzący wątpliwości stwierdzić istnienie interesu prawnego po stronie wnioskodawcy, legitymującego go do wystąpienia z wnioskiem o unieważnienie patentu nr PL 174450. Istnieje bowiem związek o charakterze materialnoprawnym pomiędzy ww. normami prawnymi a sytuacją prawną wnioskodawcy, polegający na tym, że akt stosowania tych norm (decyzja administracyjna w przedmiocie unieważnienia patentu) będzie mieć wpływ na sytuację wnioskodawcy w zakresie prawa materialnego.

Zakres przedmiotowy (art. 16 ust. 3 uow) spornego patentu nr 174450 został określony w trzech zastrzeżeniach patentowych następująco:

Zastrz. 1: palnik gazów niskokalorycznych zawierający stabilizatory korytkowe w postaci rynienek, z których każda jest zaopatrzona w rurowy przewód usytuowany wzdłuż jej dna, zaś od góry zaopatrzony w otwory rozmieszczone wzdłuż linii równoległej do osi tego przewodu, przy czym wymienione przewody są połączone z kolektorem wysokokalorycznego gazu, zaś całe stabilizatory są usytuowane wewnątrz korpusu zaopatrzonego w króćce wlotu powietrza i niskokalorycznego gazu oraz w wymieniony kolektor usytuowany wewnątrz korpusu, wzdłuż jego osi symetrii wzdłużnej, znamienny tym, że wewnątrz walcowej komory (6) korpusu (1) oddzielonej usytuowanym ukośnie, płaskim kołnierzem (8) od komory (2) wstępnego mieszania o przekroju poprzecznym w postaci prostokąta jest usytuowana cylindryczna głowica (10) osadzona na kolektorze (11) wysokokalorycznego gazu, wewnątrz którego to kolektora (11) jest umieszczony współosiowo przewód (13) wtórnego powietrza, zaś w głowicy (1) są osadzone znane, korytkowe stabilizatory (14,15,16 i 17) usytuowane w jednej płaszczyźnie, prostopadłej do głowicy (10), przy czym głowica (10) jest zakończona czaszą 921) o kształcie powierzchni bocznej stożka ściętego ograniczoną wylotem (22) przewodu (13) wtórnego powietrza, podczas gdy w czaszy (21), w obszarze wnętrza kolektora (11) ograniczonym przewodem (13) wtórnego powietrza są utworzone otwory (23) rozmieszczone pierścieniowo.

Zastrz. 2: palnik według zastrz. 1, znamienny tym, że walcowa komora (6) ma postać walca o przekroju poprzecznym w kształcie dwóch półokręgów o jednakowej średnicy, usytuowanych symetrycznie względem siebie i zwróconych wnętrzem ku sobie, a połączonych dwoma odcinkami linii prostej, przy czym tak ukształtowana komora (6) jest ścięta ukośnie od strony płaskiego kołnierza (8) i poprzez ten kołnierz (8) jest trwale połączona z komorą (2) wstępnego mieszania, zaś wspólny otwór (9) między dwiema komorami (2 i 6) ma powierzchnię równą powierzchni przekroju poprzecznego komory (2) wstępnego mieszania wykonanego w ukośnej płaszczyźnie styku z kołnierzem (8).

Zastrz. 3: palnik według zastrz. 1, znamienny tym, że powierzchnia przekroju poprzecznego komory (2) wstępnego mieszania jest mniejsza od powierzchni przekroju poprzecznego walcowej komory (6).

Istota rozwiązania według pat. PL 174450 została określona w zastrz. 1, zaś dalsze szczegóły tego rozwiązania zostały określone w zastrz. 2 i 3.

Organ odwołując się do możliwie szerokiej interpretacji treści zastrzeżeń w świetle całego opisu patentowego przy ocenie nowości i poziomu wynalazczego (nieoczywistości) oraz przepisów zarządzenia Prezesa Urzędu Patentowego RP z dnia 23 marca 1993 r. w sprawie ochrony wynalazków i wzorów użytkowych (M.P. nr 18 z dnia 13 kwietnia 1993 r., poz.179) (§ 13.4) stwierdził, że wszystkie określenia zawarte w zastrzeżeniach spornego patentu należy rozumieć możliwie szeroko, zgodnie z ich definicją słownikową lub encyklopedyczną (w świetle spornego opisu patentowego). W szczególności: określenie "kołnierz" (np. według Leksykonu Naukowo-Technicznego (wyd. 4, Wydawnictwa Naukowo-Techniczne, Warszawa 1989) należy rozumieć ogólnie jako "występ na powierzchni elementu konstrukcyjnego otaczający go na całym obwodzie i służący zwykle albo do połączenia elementów konstrukcyjnych albo do oparcia jednego elementu o drugi". Określenie kształtu komory (6) jako "walcowy" należy interpretować w szerokim znaczeniu terminu walcowy, przy czym (patrz Leksykon Naukowo-Techniczny) definicja powierzchni walcowej jest następująca: "powierzchnia zakreślona przez odpowiednią krzywą płaską przesuniętą równolegle do kierunku prostopadłego płaszczyzny tej krzywej; w układzie ortokartezjańskim może być opisana równaniem f(x, y) = O, np. -2 + 'I =

(w. obrotowy), -2la2 + 'I/b2 = 1 (w. eliptyczny), 'I = 2px (w. paraboliczny). Podobnie szeroko należy rozumieć pozostałe określenia zawarte w zastrzeżeniach spornego patentu, co zostanie zaznaczone przy porównaniu z materiałem przeciwstawionym.

Przywołując treść art. 10 i 11 ustawy o wynalazczości organ odniósł się w pierwszej kolejności do zarzutu braku nowości. W tym zakresie Kolegium Orzekające uznało, że dla udowodnienia braku nowości rozwiązania musi być udowodnione spełnienie łącznie trzech następujących przesłanek: udostępnienie rozwiązania technicznego do wiadomości powszechnej, udostępnienie musi nastąpić w takim zakresie, aby dla znawcy danej dziedziny ujawnione zostały dostateczne dane do stosowania wynalazku i udostępnienie to musi nastąpić przed datą, według której oznacza się pierwszeństwo do uzyskania patentu.

Kolegium Orzekające rozpatrzyło najpierw, oddzielnie, zarzut braku nowości w stosunku do rozwiązania ujawnionego w zgłoszeniu P 285 714 pt. "Palnik do gazów niskokalorycznych", które ogłoszono w Biuletynie Urzędu Patentowego RP nr 26 z 1991 r., s. 38 i stwierdziło, że bezsporne jest, iż nastąpiło udostępnienie przeciwstawionego rozwiązania technicznego do wiadomości powszechnej poprzez ogłoszenie w Biuletynie Urzędu Patentowego RP nr 26 z 1991 r., s. 38, i udostępnienie to nastąpiło przed datą, według której oznacza się pierwszeństwo do uzyskania patentu PL 174450 (27 lipca 1994 r.).

Kwestią sporną pozostało, zdaniem organu, czy udostępnienie nastąpiło w takim zakresie, aby dla znawcy danej dziedziny ujawnione zostały dostateczne dane do stosowania wynalazku. Zdaniem UP RP ujawnienie dostatecznych danych do stosowania wynalazku następuje wtedy, gdy cała istota rozwiązania, która w patencie PL 174450 została określona w zastrz. 1 poprzez zespół cech istotnych (cech zastrzeganych niezbędnych i wystarczających do określenia zastrzeganego rozwiązania w danej kategorii - tu: konstrukcji palnika), jest znana z danego ujawnienia. Wymaga to porównania cech zastrzeganych w zastrz. 1 spornego patentu z cechami ujawnionymi dla znawcy w przeciwstawionym zgłoszeniu P 285 714 Pt. "Palnik do gazów niskokalorycznych" obejmującym zarówno opis jak i rysunki.

UP szczegółowo odniósł się do poszczególnych zastrzeżeń i w konkluzji stwierdził, że przeciwstawione zgłoszenie P 285714 stanowi materiał dowodowy świadczący o braku nowości przedmiotowego wynalazku tj. o tym, że został on udostępniony do wiadomości powszechnej w sposób ujawniający dla znawcy dostateczne dane do jego stosowania w świetle stanu techniki (art. 11 powołanej ustawy o wynalazczości) przed datą jego pierwszeństwa.

Kolegium Orzekające rozpatrzyło następnie zarzut braku nowości z uwagi na jawne stosowanie rozwiązania w postaci palnika gazów niskokalorycznych przez wnioskodawcę przez okres dwóch i pół roku przed dokonaniem zgłoszenia patentu PL 174450 przez uczestnika, oraz ujawnienie danych zawartych w zgłoszeniu patentowym P 285714 w związku z jego publikacją oraz udostępnieniem osobom trzecim opisu, zastrzeżeń i rysunków zgłoszenia po publikacji w Biuletynie Urzędu Patentowego, a przed datą dokonania zgłoszenia patentowego PL 174450. Organ stwierdził, że w świetle ustalonego stanu faktycznego, zgodnie z umową wdrożeniową, wdrożenie polegało na zastosowaniu palników na gaz odpadowy na siedmiu kotłach ORG-32 w Elektrociepłowni [...] (§ 2 pkt 2 umowy wdrożeniowej) wykonanych według projektu wynalazczego zgłoszonego do Urzędu Patentowego za numerem P-285714 z jednoczesnym zobowiązaniem jednostki badawczej do wdrożenia wyników pracy o okresie od 1 czerwca 1991 r. do 31 grudnia 1991 r. (§ 2 pkt 1 umowy wdrożeniowej).

Projekt zastosowano pierwotnie w [...] produkując, a następnie stosując 35 palników po pięć palników dla siedmiu kotłów w pierwszym roku stosowania projektu w terminie wyznaczonym w umowie licencyjnej. Wyprodukowane palniki na podstawie umowy licencyjnej były stosowane co najmniej od 30 grudnia 1991 r. Okolicznością przesądzającą w sposób niezbity o tożsamości cech konstrukcyjnych palników stosowanych od 1991 r. oraz palnika według patentu PL 174450 stanowi dokumentacja konstrukcji palnika stanowiącego przedmiot umowy licencyjnej nr 1/91 przekazana licencjobiorcy zgodnie z § 5 pkt 3 tejże umowy na potrzeby wykonania palników. Wnioskodawca korzystał z palników zgodnie z otrzymaną dokumentacją.

Zdaniem organu, kwestią sporną było przede wszystkim ustalenie, czy w danym przypadku nastąpiło, udostępnienie rozwiązania technicznego do wiadomości powszechnej poprzez jawne stosowanie. Kolegium Orzekające uznało, że przedłożone na tą okoliczność dowody nie świadczą o publicznym ujawnieniu stosowanego rozwiązania.

Wykonywanie umowy wdrożeniowej oraz licencyjnej, zdaniem Kolegium Orzekającego, nie może być uznane za udostępnienie do wiadomości powszechnej. Zastosowanie palnika w kotłach K. S.A. nie może więc być zakwalifikowane jako udostępnienie wynalazku do wiadomości publicznej. Zastosowany palnik jest zmontowany w sposób, który nie jest ujawniony na zewnątrz tj. bez ingerencji we wnętrze palnika i rozłożenie go na części nie jest możliwe poznanie istoty jego działania i sposobu konstrukcji, a jego stosowanie polegało na tym, że palnik ten jest zamontowany w zamkniętym zakładzie wnioskodawcy, w celu spalania wytwarzanych przez ten zakład gazów, do którego to zakładu nie ma powszechnego dostępu. Charakter pracy palnika w wysokich temperaturach wyklucza możliwość zapoznania się z jego konstrukcją w trakcie jego stosowania. Ponadto, palnik nie był reprodukowany i wprowadzana do swobodnego obrotu gospodarczego. Wnioskodawca nie wykazał również, iż dokumenty konstrukcyjne przekazane na podstawie umowy licencyjnej mogły stanowić podstawę ujawnienia istoty projektu wynalazczego, gdyż stanowiły on dokumentację wewnętrzną o charakterze poufnym.

Kolegium rozpatrzyło następnie zarzut braku nieoczywistości przedmiotowego wynalazku wobec przedłożonych publikacji, a w szczególności publikacji w kwartalniku Metalurgia i Odlewnictwo, tom 19, nr 2 (1993), pt. "Utylizacja niskokalorycznego gazu odpadowego z Huty [...]" w pełni podzielając stanowisko wnioskodawcy odnośnie braku wymogu nieoczywistości spornego wynalazku w świetle poniższych publikacji.

W publikacji tej powołano jako optymalną wersję konstrukcyjną palnika wynalazek według zgłoszenia P 285 714 . Zdaniem organu, trafne jest stanowisko wnioskodawcy, że rozpatrując cechy konstrukcyjne palnika ujawnione w tej publikacji i ujmując je w kształcie zastrzeżenia patentowego, można stwierdzić, iż rozwiązanie dotyczy palnika gazów niskokalorycznych, analogicznego do przedmiotu spornego patentu. Palnik ten zawiera stabilizatory rynienkowe (analogiczne do korytkowych), kolektor wysokokalorycznego gazu, przy czym korpus jest zaopatrzony w króćce wlotu powietrza i niskokalorycznego gazu, a kolektor usytuowany jest wewnątrz korpusu, wzdłuż jego osi symetrii wzdłużnej, charakteryzującego się tym, że wewnątrz walcowej komory oddzielonej usytuowanym ukośnie, płaskim kołnierzem od komory wstępnego mieszania jest usytuowana głowica osadzona na kolektorze wysokokalorycznego gazu, wewnątrz którego to kolektora jest umieszczony współosiowo przewód powietrza, zaś w głowicy są osadzone korytkowe stabilizatory usytuowane w jednej płaszczyźnie. Wprawdzie ze względu na małą skalę rysunku, szczegółowy kształt głowicy jest słabo widoczny, ale z ogólnego zarysu widać, że jest on identyczny z kształtem przedstawionym w opisie spornego patentu. Wyraźnie można także dostrzec, iż walcowa komora ma postać walca o przekroju poprzecznym w kształcie dwóch półokręgów o jednakowej średnicy, usytuowanych symetrycznie względem siebie i zwróconych wnętrzem ku sobie a połączonych dwoma odcinkami linii prostej, przy czym tak ukształtowana komora jest ścięta ukośnie od strony płaskiego kołnierza i poprzez ten kołnierz jest trwale połączona z komorą mieszania (którą można nazwać komorą mieszania wstępnego). Palnik zawiera dwie komory z centralnie umieszczonym kolektorem gazu wysokokalorycznego. Można więc stwierdzić, iż palnik, analogicznie jak palnik ze spornego wynalazku, posiada: korpus, walcową komorę, kolektor gazu wysokokalorycznego wzdłuż osi symetrii wzdłużnej korpusu, współosiowo umieszczony kolektor powietrza w kolektorze gazu wysokokalorycznego, cztery stabilizatory w jednej płaszczyźnie, stabilizatory pod kątem prostym do osi wzdłużnej kolektora gazu wysokokalorycznego, "cylindryczną" głowicę na kolektorze, zakończenie głowicy w postaci stożka ściętego (okrąg w widoku z góry), płaski kołnierz, usytuowany ukośnie pomiędzy komorami (widoczny jako występ do mocowania palnika na ekranie kotła). Palnik, według autorów tej publikacji, stanowi wdrożoną realizację rozwiązania według zgłoszenia P 285714, przy czym zarówno rysunek przedstawiający palnik, jak i uzyskane parametry w procesie dopalania toksycznych gazów wylotowych, są analogiczne do tych według opisu patentowego spornego patentu PL 174450.

Kolejna publikacja, przedłożona przez wnioskodawcę - R. Miller: "Badania spalania gazu gardzielowego w kotłach parowych zainstalowanych w [...] 30 czerwiec 1991, Instytut Techniki Cieplnej i Mechaniki Płynów Politechniki Wrocławskiej Raport nr 36/91 - dotyczy badań dopalania gazów gardzielowych w kotłach ORG-32 elektrociepłowni [...] i obejmuje sprawozdanie z badań procesu spalania gazu gardzielowego w zespole palników i ich zmienionej konstrukcji.

Z powołanej publikacji można wnioskować, że analizowany problem dotyczy palnika do dopalania gazów gardzielowych, którego stosowanie pozwala na uzyskanie bardzo znacznego obniżenia stężenia tlenku węgla w spalinach przy niskiej emisji tlenków azotu.

Zdaniem Kolegium Orzekającego wymienione w tej publikacji cechy konstrukcyjne są ujawnione w zgłoszeniu P 285714 oraz przedstawione w opisie patentowym PL 174450, a więc świadczą o oczywistości rozwiązania przedmiotowego.

Zdaniem organu, zalety rozwiązania według wynalazku będącego przedmiotem patentu PL 174450 nie mogą stanowić zaskoczenia dla znawcy, ani nie mogą stanowić szczególnego nieoczekiwanego efektu, w szczególności przy uwzględnieniu możliwości uzyskania dopalania gazów odpadowych przy zużyciu gazu ziemnego wynoszącym 0,2% i uzyskania poziomu tlenków azotu w gazach spalinowych poniżej 100 mg/m3, oraz bardzo znacznego zmniejszenia zawartości tlenku węgla w gazach spalinowych.

Następna publikacja, Christic V.A, ljubcik G., Ivannikova L., Milko E., Banaszak T., Miller R.: "Palnik do termicznej i katalitycznej neutralizacji gazów odpadowych",

Publikacja ujawnia konstrukcję palnika, w którym paliwo jest podawane centralnym przewodem (kolektorem gazu wysokokalorycznego) i jest rozdzielane na poszczególne kątownikowe stabilizatory, a następnie spala się w osłonie stabilizatorów w płomieniu dyfuzyjnym. Powstaje przy tym pęk płomieni pozostający w kontakcie ze strumieniem gazu odpadowego przepływającym między stabilizatorami. Palnik posiada przy tym głowicę zakończoną ściętym stożkiem. Zdaniem organu, uzasadnione jest stanowisko, że w.w. publikacja ujawnia istotne cechy niezbędne dla uzyskania sprawnej utylizacji gazu odpadowego, z utrzymaniem niskiej emisji tlenków azotu, i jako taka stanowi bliski stan techniki dla rozwiązania według opisu patentowego PL 174450. Należy także podkreślić silnie turbulentną charakterystykę przepływu płynu i zdefiniowanie strefy recyrkulacji znamionujące oba rozwiązania. Kolegium Orzekające uznało, że znawca w dziedzinie techniki po zapoznaniu się z w.w publikacjami bez trudu zorientuje się co do szczegółów konstrukcji spornego palnika, przynajmniej w takim zakresie, jaki jest przedstawiony w opisie patentowym PL 174450, a także co do możliwości stosowania palnika i korzyści uzyskiwanych w wyniku stosowania tego palnika. W związku z powyższym Kolegium Orzekające stwierdziło, że rozwiązanie według spornego patentu, w świetle stanu techniki ujawnionego łącznie w rozwiązaniach podanych do powszechnej wiadomości, w omówionych powyżej publikacjach, wynika w sposób oczywisty dla znawcy posiadającego przeciętną wiedzę z danej dziedziny w rozumieniu art. 10 powołanej ustawy o wynalazczości.

Podniesione przez uprawnionego drugorzędne przesłanki pozytywne przymiotu nieoczywistości rozwiązania chronionego patentem nr PL 174450, obejmujące: zaskoczenie dla znawcy z określonej dziedziny techniki, to że rozwiązanie zagadnienia było bezskutecznie podejmowane przez fachowców, to że projekt zaspakaja od dawna uświadomioną potrzebę społeczną, wyraźna poprawa efektywności oraz jego szczególny efekt, zostały jedynie zasygnalizowane przez uprawnionego i nie zostały przez niego poparte żadnymi materiałami dowodowymi, a więc twierdzenie o istnieniu takich przesłanek jest gołosłowne. Ponadto, wobec stwierdzenia braku nowości i nieoczywistości spornego wynalazku w oparciu o przedłożone dowody, nawet istnienie ww okoliczności nie mogłoby przesądzić o zdolności patentowej tego wynalazku. Tak więc, wyżej omówione publikacje omawiające konstrukcję, działanie, efektywność i szczególne efekty zastosowania palników tego samego rodzaju, niweczą nieoczekiwany charakter także drugorzędnych przesłanek nieoczywistości.

Według organu, publikacje: "Palniki powierzchniowe do instalacji dopalania gazowych zanieczyszczeń" Etap V. Raporty nr 32, "Badania gazów gardzielowych z pieca szybowego" Raporty Inst. Tech. Ciepl. nr 42 oraz " Termiczno-katalityczne dopalanie gazów odpadowych" Raporty Inst. Tech. Ciepl. PWr 1993 nr 56, wraz z przedłożonymi na dowód publicznego udostępniania tych publikacji, wydrukami oficjalnej bibliografii współtwórców palnika gazów niskokalorycznych z bazy DONA biblioteki Politechniki Wrocławskiej, zdaniem Kolegium, nie zawierają konkretnych informacji mogących świadczyć o braku zdolności patentowej spornego wynalazku. W pełni uzasadnione jest więc stanowisko uprawnionego i współtwórców wynalazku, że publikacje te prezentują jedynie prowadzone przez współtwórców badania naukowe i nie mają bezpośredniego związku z przedmiotowym wynalazkiem.

W skardze do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego spółka T., wnosząc o uchylenie zaskarżonego rozstrzygnięcia oraz zasądzenie zwrotu kosztów postępowania, zarzuciła przedmiotowej decyzji:

I) naruszenie prawa materialnego przez błędną wykładnię i niewłaściwe zastosowanie, które miało zdaniem strony wpływ na wynik sprawy to jest:

1) przepisu art. 68 ustawy o wynalazczości z dnia 19 października 1972 r. (dalej powoływanej jako "uow") poprzez przyjęcie, że wnioskodawcy przysługiwał w postępowaniu administracyjnym interes prawny do występowania o unieważnienie patentu nr 174450 z uwagi na treść umowy licencyjnej łączącej strony postępowania, treść art. 20 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, art. 6 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej, a także art. 353 oraz 354 kodeksu cywilnego podczas gdy żadna z powołanych regulacji prawnych nie przyznaje K. SA interesu prawnego w niniejszym postępowaniu.

2) przepisu art. 10 ustawy o wynalazczości poprzez błędną jego wykładnię i niewłaściwe zastosowanie polegające na przyjęciu przez Urząd Patentowy. że wynalazek nr 174450 w dacie zgłoszenia nie był rozwiązaniem nowym i nieoczywistym, gdyż wynikał w sposób oczywisty ze stanu techniki, w szczególności w świetle zgłoszenia P 285714 oraz publikacji naukowych istniejących w chwili zgłoszenia przedmiotowego wynalazku.

3) naruszenie art. 11 ustawy o wynalazczości poprzez błędną jego wykładnię i niewłaściwe zastosowanie polegające na przyjęciu, że rozwiązanie zastosowane w wynalazku nr 174450 nie nosiło cechy nowości i nieoczywistości, ponieważ:

a) nastąpiło udostępnienie przeciwstawionego rozwiązania technicznego do wiadomości powszechnej poprzez ogłoszenie w Biuletynie Urzędu Patentowego RP Nr 26 z 1991 r. s. 38 i udostępnienie to nastąpiło przed datą, według której oznacza się pierwszeństwo do uzyskania spornego patentu 174450 oraz z uwagi,

b) na publikacje naukowe istniejące w chwili zgłoszenia przedmiotowego wynalazku, na który udzielono następnie patentu 174450 a także z uwagi na publikację zgłoszenia P 285714, gdyż zostały uprzednio ujawnione dla znawcy dostateczne dane do jego stosowania.

Zdaniem strony rozwiązania zastosowane w spornym wynalazku nie były zastosowane w zgłoszeniu P285714 i na podstawie zgłoszenia P 285714 nie udostępniono do wiadomości publicznej w sposób powodujący oczywistość wynalazku. Przede wszystkim zaś, w ocenie strony skarżącej, rozwiązanie zastosowane w wynalazku nr 174450 nie było przedmiotem publikacji naukowych istniejących w chwili zgłoszenia przedmiotowego wynalazku nr P305170;

II) Ponadto, zdaniem strony, doszło do naruszenia przepisów procedury administracyjnej a mianowicie art. 7, 77 §1 kpa oraz art. 107 § 3 k.p.a w stopniu mającym istotny wpływ na wynik sprawy.

Naruszenia art. 7 k.p.a strona upatruje w braku dokładnego wyjaśnienia stanu faktycznego, nie uwzględnienia w tym zakresie interesu społecznego jak i słusznego interesu obywateli; art. 77 §1 k.p.a. został naruszony przez nie wyjaśnienie w sposób dokładny stanu faktycznego sprawy powodujące przyjęcie przez Urząd Patentowy błędnych konkluzji (w szczególności błędne wnioski wyprowadzone z porównania opisu wskazanego w zgłoszeniu nr P 285714 z opisem wskazanym w wynalazku nr 174450 i przez to przyjęcie stanowiska o braku cechy nowości wynalazku nr 174450). Niewskazanie elementów i cech konstrukcyjnych odróżniających wynalazek sporny wynalazek od rozwiązania wskazanego w zgłoszeniu P 285714 oraz niewskazanie właściwości funkcyjnych i nowych rozwiązań w spornym np. gniazda cyrkulacyjnego oraz kanału kształtowego i komory dolnej palnika, w stosunku do właściwości i rozwiązań wskazanych w zgłoszeniu nr P 285714: O naruszeniu art. 107 § 3 k.p.a. świadczy, zdaniem strony, niewskazanie lub wskazanie w sposób nieprawidłowy faktów, które organ uznał za udowodnione, dowodów na których się oparł, oraz przyczyn, z powodu których innym dowodom odmówił wiarygodności i mocy dowodowej. Skarżąca zarzuciła również brak uzasadnienia prawnego.

W obszernym uzasadnieniu strona drobiazgowo umotywowała wymienione zarzuty skargi podkreślając, że K. SA nie posiada w niniejszym postępowaniu interesu prawnego do wystąpienia z wnioskiem o unieważnienie patentu. Ponadto wskazała, iż stwierdzenie Urzędu Patentowego, że część niezamienna zastrzeżenia patentowego wskazuje sporne rozwiązanie znane ze stanu techniki zamieszczonego w opisie spornego patentu tj z polskiego opisu patentowego nr PL 140833 jest w całości ujawnione w zgłoszeniu P 285714 jest bezzasadne, ponieważ zawsze w części niezamiennej zastrzeżeń patentowych zawarte są środki techniczne już znane. Strona podniosła także, że sporny patent oraz przeciwstawiony wynalazek (zgłoszony pod numerem P 285714) odróżnia co najmniej 8 cech konstrukcyjnych, które determinują odmienność obu wynalazków a tym samym zasadność udzielenia ochrony patentowej nr 174450. Ulepszenia dotyczące budowy i usytuowania elementów składowych nowego palnika mają walor wynalazku spełniające przesłanki zdolności patentowej i już te ulepszenia dały, zdaniem strony, podstawę (samodzielnie) do udzielenia spornego patentu. Strona podniosła, że nie można twierdzić o braku nowości wynalazku porównując tylko te elementy i cechy konstrukcyjne, które zostały ujawnione w zgłoszeniu P285714 , podczas gdy pominięto istotne różnice w konstrukcji palnika i wynikające z nich właściwości funkcyjne nowego rozwiązania budowy palnika według spornego patentu.

Odnośnie przymiotu nieoczywistości rozwiązania chronionego spornym patentem skarżąca spółka zarzuciła organowi, że na podstawie przeciwstawionych publikacji uznanych przez organ za przydatne z punktu widzenia niniejszej sprawy, żaden inżynier dysponujący przeciętną wiedzą i przeciętnym wykształceniem w adekwatnej dziedzinie nauki nie mógłby skonstruować palnika objętego spornym patentem. Przeciwstawione prace naukowe sprowadzały się jedynie do rozważań teoretycznych dotyczących danej gałęzi nauki i przemysłu i nie można ich uznawać za ujawnienie danych niezbędnych do skonstruowania palnika według spornego rozwiązania. Ponadto zarzut oczywistości rozwiązania powinien być wykazany w stosunku do wszystkich elementów stanowiących o istocie rozwiązania i wzajemnego ich połączenia, czego zdaniem strony organ nie uczynił.

W toku postępowania sądowego, skarżąca spółka przedłożyła w dniu 2 października 2007 r. stanowisko H. K. (twórcy wynalazku), który dokonał porównania spornego opisu patentowego, pierwotnego zgłoszenia P 285714 oraz publikacji przywołanych przez Urząd Patentowy w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji.

H. K. w konkluzji rozważań podkreślił, iż stwierdzenia organu są dowolne, a w niektórych konkretnych kwestiach pozbawione sensu i nieprawdziwe, ponadto przeczą elementarnym zasadom rysunku technicznego. Zdaniem w.w. żaden znawca techniki (w adekwatnym zakresie) nie stworzyłby w oparciu o rysunki przedstawione na fig 1 i 2 opisu patentowego P 285714 rysunkowej dokumentacji technicznej przedstawionej na fig 1 spornego patentu bez wcześniejszego zapoznania się z dokumentacją patentu nr 174450.

W piśmie z dnia 11 grudnia 2007 r. uczestnik postępowania – K. SA przedstawiła swoje stanowisko w sprawie i wniosła o oddalenie skargi. Pozostali uczestnicy postępowania nie zajęli stanowiska w sprawie.

Organ w odpowiedzi na skargę (pismo z dnia 5 września 2007 r.) podtrzymał dotychczasowe stanowisko i wniósł o oddalenie skargi.

Wojewódzki Sąd Administracyjny zważył, co następuje:

Zgodnie z przepisem art. 1 § 1 i 2 ustawy z 25 lipca 2002 r. - Prawo o ustroju sądów administracyjnych (Dz. U. z 2002 r., Nr 153, poz. 1269) sądy administracyjne sprawują wymiar sprawiedliwości przez kontrolę działalności administracji publicznej, przy czym kontrola ta sprawowana jest pod względem zgodności z prawem, jeżeli ustawy nie stanowią inaczej. Ponadto Sąd rozstrzyga w granicach danej sprawy, nie będąc jednak związany zarzutami i wnioskami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 134 § 1 p.p.s.a.)

Skarga zasługuje na uwzględnienie.

Sporny wynalazek został zgłoszony i uzyskał rejestrację w Urzędzie Patentowym w dniu [...] marca 1998 roku, a więc przed wejściem w życie ustawy z dnia 30 czerwca 2000 r. - Prawo własności przemysłowej (Dz. U. z 2001 r. Nr 49, poz. 508 ze zm.), zwanej p.w.p., co nastąpiło w dniu 22 sierpnia 2001 r. Stosownie do art. 315 ust. 1 p.w.p. prawa w zakresie wynalazków, wzorów użytkowych, wzorów zdobniczych, topografii układów scalonych, znaków towarowych oraz projektów racjonalizatorskich, istniejące w dniu wejścia w życie ustawy, pozostają w mocy. Do praw tych stosuje się przepisy dotychczasowe, o ile przepisy niniejszego działu nie stanowią inaczej. Zgodnie zaś z art. 315 ust. 2 p.w.p. do stosunków prawnych powstałych przed dniem wejścia w życie ustawy stosuje się przepisy dotychczasowe. W świetle zaś art. 315 ust. 3 p.w.p. ustawowe warunki wymagane do uzyskania patentu, prawa ochronnego albo prawa z rejestracji ocenia się według przepisów obowiązujących w dniu zgłoszenia wynalazku, wzoru użytkowego, znaku towarowego albo topografii układów scalonych w Urzędzie Patentowym. W świetle powyższych przepisów, wniosek o unieważnienie patentu na wynalazek, "Palnik gazów niskokalorycznych’’, zgłoszony przez K. S.A. podlega przepisom ustawy z dnia 19 października 1972 r. o wynalazczości. Ponadto, co wymaga podkreślenia, z chwilą wejścia w życie przepisów p.w.p. postępowanie przed Urzędem Patentowym toczy się w trybie tych przepisów (art. 317 p.w.p.). Urząd Patentowy przy wydawaniu decyzji, miał zatem obowiązek stosowania przepisów Kodeksu postępowania administracyjnego, o ile danej kwestii przepisy p.w.p. odmiennie nie regulowały (art. 252 p.w.p.). Mając na uwadze powyższe, Urząd Patentowy RP prawidłowo uznał, że w rozpatrywanej sprawie mają zastosowanie przepisy o wynalazczości a ze względu na charakter podnoszonych zarzutów w szczególności art. 10 i 11 tejże ustawy.

Zgodnie z treścią art. 68 ust. 1 ustawy o wynalazczości, patent może być na wniosek każdej osoby, która ma w tym interes prawny, unieważniony przez Urząd Patentowy w całości lub w części, jeżeli nie zostały spełnione ustawowe warunki wymagane do uzyskania patentu. Tak więc w wypadku wniosku o unieważnienie patentu Urząd w pierwszej kolejności powinien zbadać, czy wnioskodawca ma interes prawny w żądaniu unieważnienia patentu. W rozpatrywanej sprawie Urząd przyjął, że wnioskodawca ma interes prawny w żądaniu unieważnienia patentu. Zdaniem Sądu, wyprowadzony przez organ wniosek jest prawidłowy. W wyroku WSA w Warszawie z dnia 22 czerwca 2005 r. sygn. akt VI SA/Wa 1530/04 utrzymanym w mocy przez Naczelny Sąd Administracyjny (sprawa sygn. akt II GSK 371/05), który w niniejszej sprawie wiąże skład orzekający na podstawie art. 153 p.p.s.a.

Wojewódzki Sąd Administracyjny stwierdził wówczas, że Urząd Patentowy RP uzasadnił istnienie interesu prawnego w sposób niewystarczający. W motywach przywołanego wyroku podkreślono, że rozważania w kwestii interesu prawnego organ powinien oprzeć przede wszystkim na fakcie zawarcia między uprawnionym z patentu a skarżącym umowy licencyjnej na wynalazek P 285714 oraz umowy wdrożeniowej na powyższe zgłoszenie. W aktualnie kontrolowanym postępowaniu administracyjnym, Urząd Patentowy RP, stosując się do wskazówek zawartych w cytowanym orzeczeniu WSA w Warszawie przeprowadził pogłębioną analizę w zakresie interesu prawnego i stwierdził, że każda z wymienionych w decyzji okoliczności w sposób wystarczający konstytuuje interes prawny wnioskodawcy w unieważnieniu spornego patentu.

Zdaniem Sądu, ponownie rozpoznając sprawę organ prawidłowo uznał, iż wnioskodawca legitymuje się interesem prawnym do zainicjowania przedmiotowego postępowania, choć Sąd w składzie rozpoznającym niniejszą sprawę nie podziela argumentacji Urzędu Patentowego, który upatruje interes prawny po stronie Wnioskodawcy w jego powiązaniach z uprawnionym jako jego licencjobiorcą, o czym będzie mowa poniżej.

Przyjęte jest powszechnie w literaturze przedmiotu, jak również przesądzone w orzecznictwie, że podmiot ma interes prawny w postępowaniu, jeżeli pomiędzy jego sytuacją prawną a przedmiotem postępowania istnieje powiązanie, czyniące go "zainteresowanym" tym postępowaniem i w konsekwencji uprawnionym do udziału w nim w charakterze strony. W kwestii pojęcia "interesu prawnego" w doktrynie i orzecznictwie sądowym przeważa opinia, zgodnie z którą powinien to być interes prawny w rozumieniu kodeksu postępowania administracyjnego, obiektywnie uzasadniony i posiadający materialnoprawny charakter. (por. wyroki Sądu Najwyższego: z dnia 27 maja 1999 r., sygn. IIIRN 5/99 opubl. OSNAPiUS 2000, Nr 9, poz. 337, oraz z dnia 4 grudnia 2002 r. sygn. IIIRN 218/01, opubl. OSNP 2004/2/23 a także wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 21 lutego 2005 r. sygn. GSK 1311/05, niepubl.). Przy czym wykładni pojęcia interesu prawnego przy ustalaniu jego istnienia w konkretnej sprawie należy dokonywać w oparciu nie tylko o konkretny przepis prawa materialnego jako określoną jednostkę redakcyjną zamieszczoną w określonym akcie normatywnym dotyczącym określonej gałęzi prawa, lecz także o szereg przepisów zawartych zarówno w jednym określonym akcie normatywnym jak i w innych aktach normatywnych powiązanych ze sobą systemowo ze względu zarówno na wspólne zasady o charakterze ustrojowym, jak i na regulowanie pokrewnych czy powiązanych ze sobą rodzajów stosunków społecznych i gospodarczych (por. wyrok NSA z dnia 8 lutego 2007 r. sygn. akt II GSK 252/06 niepubl.). Jeżeli zatem wnioskodawcą o unieważnienie patentu jest przedsiębiorca, to interpretacji pojęcia interesu prawnego należy dokonywać nie tylko w oparciu o przepisy p.w.p. odnoszące się do tej sprawy, ale także z uwzględnieniem zasad prowadzenia działalności gospodarczej zawartych w innych przepisach, które składają się na całościowy porządek prawny w sferze takiej działalności.

Przede wszystkim należy mieć na uwadze, na co słusznie powołał się w decyzji Urząd Patentowy RP, konstytucyjną zasadę swobody rynkowej działalności gospodarczej, statuowaną w art. 20 Konstytucji RP, który stanowi, że społeczna gospodarka rynkowa oparta jest na wolności działalności gospodarczej (por. wyroki NSA z dnia : 23 września 2004 r. GSK 683/04, 24 stycznia 2005 r. GSK 1087/04 niepubl.) Taką konstytucyjną zasadę konkretyzują obowiązujące w dacie wydania zaskarżonej decyzji art. 1 ustawy z dnia 23 grudnia 1988 r. o działalności gospodarczej, a obecnie art. 6 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r., o swobodzie działalności gospodarczej. Niewątpliwie interes prawny do wystąpienia z wnioskiem o unieważnienie patentu ma konkurent uprawnionego z patentu, który chce stosować taką technologię, jak opisana w dokumencie patentowym. W rozpatrywanej sprawie z taką sytuacją mamy do czynienia, albowiem wnioskodawca podnosi, że ma zamiar nadal korzystać z przedmiotowego wynalazku, który w jego ocenie, w świetle stanu techniki, w dacie zgłoszenia, nie spełniał ustawowych przesłanek dla udzielenia patentu. Nadto, zdaniem Sądu, Urząd Patentowy RP prawidłowo wywiódł interes prawny po stronie K., z istnienia sporów sądowych pomiędzy stronami (w których pozwanym jest wnioskodawca) z roszczeniami z tytułu korzystania z palnika gazów niskokokalorycznych objętego spornym patentem PL 174450.

Jednocześnie, o czym już sygnalizowano, w ocenie Sądu, nie jest prawidłowe stanowisko Urzędu, który interes prawny wnioskodawcy wywodzi z jego powiązań z uprawnionym jako jego licencjobiorcy. Należy bowiem zauważyć, że w niniejszej sprawie umowa licencyjna z dnia 25 lipca 1991 r. nr 1/91 dotyczy projektu wynalazczego zgłoszonego pod numerem P-285714 na który nie udzielono patentu (v. ostateczna decyzja Komisji Odwoławczej przy UP RP z dnia [...] maja 1994 r.) natomiast sporny patent PL 174450 został udzielony na zgłoszenie P-305170. Jednakże powyższy mankament nie ma istotnego wpływu na wynik sprawy ponieważ, jak już wywiedziono, organ prawidłowo uznał, że po stronie K. istnieje interes prawny o którym mowa w art. 68 ustawy o wynalazczości.

W rozpoznawanej sprawie, ze względu na charakter podnoszonych zarzutów podstawę prawną rozpatrywania stanowiły przepisy art. 10 i 11 ustawy o wynalazczości.

Przepis art. 10 ustawy o wynalazczości określa przesłanki jakie powinien spełniać wynalazek podlegający opatentowaniu, a mianowicie:

• posiadać przymiot nowości o charakterze technicznym,

• posiadać poziom wynalazczy (nieoczywistość rozwiązania),

• nadawać się do zastosowania w określonej dziedzinie techniki.

Zgodnie z art. 11 ustawy o wynalazczości rozwiązanie uważa się za nowe, gdy przed datą jego pierwszeństwa zostało ono udostępnione do wiadomości powszechnej w sposób ujawniający dla znawcy dostateczne dane do jego stosowania w świetle stanu techniki.

W sprawie kwestionowany jest przez skarżącego zarówno przymiot nowości wynalazku w świetle publikacji zgłoszenia P 285714, na które to zgłoszenie uczestnik nie uzyskał ochrony patentowej jak i brak nieoczywistości wynalazku.

W powołanym wyżej wyroku z dnia 22 czerwca 2005 r. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie stwierdził, że istotną wadą poprzedniej decyzji było uchylenie się Urzędu Patentowego od powinności rozpatrzenia zgłoszonego wynalazku pod kątem jego nowości, jak i nieoczywistości w świetle stanu techniki a zwłaszcza przeciwstawionego zgłoszenia P 285714 oraz zawartych między skarżącym a uczestnikiem wyżej wymienionych umów licencyjnej i wdrożeniowej, a więc naruszenie art. 107 § 3 k.p.a.

Sąd wówczas stwierdził, że Urząd Patentowy co prawda porównał zgłoszenie P 285714 ze zgłoszeniem P 174450, jednak nie dokonał tego w sposób dostatecznie wnikliwy i dokładny mający na celu uwypuklenie nowości i nieoczywistości rozwiązania P 174450, zwłaszcza w kontekście zawiadomienia UP z dnia 2 grudnia 1997 r. kierowanego do uczestnika postępowania, w którym to organ stwierdził, że przedmiotowe zgłoszenie nie nadaje się do opatentowania ponieważ jego przedmiot jest znany ze zgłoszenia P 285714. W ocenie Sądu wyrażonej w komentowanym wyroku, ponownie rozpoznając sprawę Urząd Patentowy RP powinien szczegółowo uzasadnić i wykazać porównując krok po kroku opis i zastrzeżenia patentowe obu rozwiązań i wyjaśnić dlaczego w końcu uznał, że zgłoszenie P 174450 nadaje się do opatentowania i spełnia warunki o których mowa w art. 10 prawa wynalazczego.

Oceniając wydaną w niniejszej sprawie decyzję Sąd stwierdza, że ponownie rozpoznając sprawę organ, stosując się do wskazówek zawartych w wyroku z 22 czerwca 2005r., przeprowadził pogłębioną analizę w kierunkach wskazanych przez WSA, jednakże wyprowadzonych wniosków nie przedstawił w sposób możliwy do zaakceptowania z punktu widzenia kontroli sądowoadministracyjnej. Przede wszystkim należy podkreślić, że argumentacja przedstawiona w uzasadnieniu przedmiotowej decyzji nie jest jednoznaczna, wyrażane sądy formułowane są w trybie przypuszczającym, co słusznie akcentuje twórca spornego patentu w piśmie procesowym z dnia 12 września 2007r.

Przed przystąpieniem do szczegółowej merytorycznej oceny zaskarżonej decyzji należy również podkreślić, że co prawda decyzje Urzędu Patentowego RP i Komisji Odwoławczej przy Urzędzie Patentowym zapadłe w przedmiotowej sprawie nie mogą mieć wpływu na aktualnie podjęte rozstrzygnięcie wobec ich uchylenia przez Sąd Najwyższy wyrokiem z dnia 7 marca 2003 r. w sprawie sygn. akt III RN 196/01 (podobnie jak wyeliminowana z obrotu prawnego decyzja z dnia 1 kwietnia 2004 r.) Jednakże z uwagi na to, że w toku sprawy administracyjnej o unieważnienie patentu na sporny wynalazek wydano do tej pory kilka diametralnie różnych decyzji tj. raz unieważniających patent (decyzja z dnia: [...] marca 1999 r. Nr [...] oraz aktualnie kontrolowana decyzja z dnia [...] maja 2007 r.), raz oddalających wniosek o unieważnienie (decyzje z dnia: [...] grudnia 2000 r. Nr [...] i 1 kwietnia 2004 r. Nr [...]) niezależnie od przepisów kodeksu postępowania administracyjnego, które nakładają na organ obowiązek zebrania pełnego materiału dowodowego pozwalającego na właściwe rozstrzygnięcie, zdaniem Sądu, przedmiotowa sprawa wymagała szczególnie wnikliwego postępowania ze strony Urzędu, który wydawał decyzje odmiennej treści. W piśmiennictwie i orzecznictwie sądowym podkreśla się, że "zmienność rozstrzygnięć podejmowanych przez organy administracji państwowej (....) przy tym samym stanie faktycznym i prawnym, od negatywnego poprzez pozytywne do znów negatywnego dla skarżącego, narusza wynikającą z art. 8 k.p.a. zasadę postępowania w taki sposób, aby pogłębiać zaufanie do organów Państwa oraz świadomość i kulturę prawną obywatela" (por. B. Adamiak, J. Borkowski Kodeks postępowania administracyjnego . Komentarz . Wydawnictwo. C.H. Beck Warszawa 2004, str. 75-76 i cytowane tam orzecznictwo).

W świetle powyższego stwierdzić należy, iż organ w przedmiotowej sprawie nie powinien, zdaniem Sądu, poprzestać na dowodach już mu znanych ale podjąć wszelkie czynności zmierzające do ustalenia rzeczywistego stanu rzeczy, nie wykluczając dopuszczenia dowodu z opinii biegłego.

W zaskarżonej decyzji zakwestionowano posiadanie przez sporny patent przymiotu nowości gdyż, zdaniem Urzędu Patentowego RP, przeciwstawione zgłoszenie P 285714 stanowi materiał dowodowy świadczący o braku nowości przedmiotowego wynalazku tj. że został on udostępniony do wiadomości powszechnej w sposób ujawniający dla znawcy dostateczne dane do jego stosowania w świetle stanu techniki (art. 11 uow) przed datą jego pierwszeństwa. Natomiast publikacje: w kwartalniku Metalurgia i Odlewnictwo , tom 19, nr 2 (1993) pt. "Utylizacja niskokalorycznego gazu odpadowego z [...], R. Miller "Badania spalania gazu gardzielowego w Kotlach parowych zainstalowanych w [...] 30 czerwca 1991 r. , Instytut Techniki Cieplnej i mechaniki Płynów Politechniki Wrocławskiej Raport nr 36/91, publikacja Christic V.A. Ljubcik G. Ivannikova L, Milko E. Banaszak, T, Miller R. "Palnik do termicznej i katalitycznej neutralizacji toksycznych składników gazów odpadowych" (v. str. 36 decyzji) świadczą, zdaniem organu, o braku nieoczywistości rozwiązania według patentu nr PL 174450.

Wadliwość zaskarżonej decyzji polega zdaniem Sądu na tym, że organ wywiódł wnioski o braku nowości i nieoczywistości spornego rozwiązania posługując się w decyzji sformułowaniami niejednoznacznymi, niejednokrotnie wykluczającymi się, co czyni niemożliwym ich zaakceptowanie z punktu widzenia wymogów zawartych w art. 7, 77 i 107 § 3 k.p.a. Dokonując oceny prawidłowości podjętej decyzji należy podkreślić, że zarzut braku nowości rozwiązania wymaga udowodnienia, iż opatentowany wynalazek jest tożsamy z rozwiązaniem wcześniej zgłoszonym do ochrony, na który udzielono patent, z tym że przy ustaleniu owej tożsamości bierze się pod uwagę opis wcześniejszego wynalazku ujawniający jego istotę, zastrzeżenia patentowe, skrót opisu, a w razie potrzeby rysunki (por. ust. 1 ustawy o wynalazczości). Patent można uzyskać jedynie na wynalazek nowy, zaś bliższe sprecyzowanie tego wymogu zawiera ww. ustawy o wynalazczości (dane rozwiązanie uważa się za nowe, jeśli przed datą, według której oznacza się pierwszeństwo do uzyskania patentu, nie zostało udostępnione do wiadomości powszechnej w sposób ujawniający dla znawcy dostateczne dane do jego stosowania, w szczególności przez publikację, jawne stosowanie lub wystawienie na wystawie publicznej). Pamiętać przy tym należy, że dla skuteczności zarzutu braku nowości nie wystarcza podobieństwo później zgłoszonego rozwiązania do opatentowanego wynalazku z wcześniejszym pierwszeństwem, zwłaszcza w sytuacji, gdyby wykazano, że doszło do uzyskania nieoczywistego efektu wynalazku w świetle wcześniejszego stanu techniki. Rozwiązanie jest patentowalnym wynalazkiem, o ile w obszarze technicznym jest przynajmniej jeden nowy nieoczywisty element.

W niniejszej sprawie organ nie uwzględnił m.in. że dokument ze stanu techniki szkodzi nowości rozwiązania, jeżeli istota tego rozwiązania daje się w sposób jednoznaczny i bezpośredni wywieść z tego dokumentu. Urząd Patentowy koncentrując się (prawidłowo) na kształcie komory wstępnego mieszania (2) wg opisu patentowego nr 174450 (komora dolna wg przeciwstawionego opisu patentowego) wskazuje, że "kształt prostokątny komory, do której doprowadzane są gazy – powietrze i gaz odpadowy/niskokaloryczny jest ujawniony dla znawcy po zapoznaniu się z opisem zgłoszeniowym P 285714". Ten kategoryczny wniosek wyprowadzony został z następujących stwierdzeń organu odnoszących się przeciwstawionego opisu zgłoszeniowego: "pozostałe dwie ścianki komory dolnej nie są widoczne gdyż albo się licują ze ściankami komory górnej, albo są ukryte pod kołnierzem. Na tej podstawie znawca z dziedziny techniki wywnioskuje, iż niewidoczne (ukryte pod kołnierzem) ścianki komory dolnej mogą stanowić odcinki łukowej o nieznacznej krzywiźnie albo odcinki prostych, czyli że przekrój poprzeczny komory dolnej w rozwiązaniu według zgłoszenia P 28 5714 albo ma kształt prostokąta albo bardzo zbliżony do prostokąta". Zdaniem Sądu, niepewność stanowiska Urzędu Patentowego RP wyrażająca się w wielokrotnym użyciu alternatywy "albo" nie pozwala na postawienie – jak to uczyniono w zaskarżonej decyzji – jednoznacznego wniosku o ujawnieniu spornego elementu. Wskazanie kilku możliwości prowadzi nieodparcie do postawienia pytania, co w przypadku gdy ścianki komory dolnej nie licują ze ściankami komory górnej? Albo gdy ścianki komory dolnej będą stanowić odcinki łukowe.

Podobnie, wskazując na część znamienną zastrz. 2 spornego patentu organ podnosi, że w przeciwstawionym rozwiązaniu ujawniono zarówno kształt jak i wielkość wspólnego otworu między dwoma komorami (2 i 6). W odniesieniu do parametru "wielkości" organ stwierdza, że "wielkość powierzchni poprzecznego przekroju komory pełniącej funkcję komory mieszania w zgłoszeniu P 285 714 znawca w dziedzinie techniki może określać na podstawie widoku z góry palnika fig. 2. Urząd Patentowy wskazuje, że "pozostałe dwie ścianki komory dolnej nie są widoczne, co sugeruje, że licują się ze ściankami komory górnej". Następnie podaje, że "w przypadku licowania się ścianek komory górnej i dolnej wspólny otwór między dwoma komorami ma powierzchnię równą powierzchni przekroju poprzecznego komory dolnej (tj. komory w której mieszają się gazy) wykonanego w ukośnej płaszczyźnie wskazanej na fig. 1 odpowiadającej ukośnemu kołnierzowi." Jak z powyższego wynika, przytoczone stwierdzenia organu również nie mają waloru jednoznaczności a zatem nie można wyprowadzać z nich kategorycznego wniosku o ujawnieniu spornego rozwiązania w świetle opisu patentowego P 285714. Należy w tym miejscu podkreślić, że uprawniony z patentu w toku postępowania administracyjnego odnosił się nie tylko do przeciwstawionego opisu patentowego w kontekście patentu spornego, ale również do argumentacji zaprezentowanej przez wnioskodawcę (zaakceptowanej ostatecznie przez organ), nie zgadzając się z wyprowadzanymi wnioskami. Tymczasem w uzasadnieniu decyzji organ w tym zakresie nie przedstawił szczegółowych rozważań kwestionujących stanowisko zajęte przez skarżącego, co narusza, zdaniem Sądu, art. 107 § 3 k.p.a. w stopniu mogącym mieć istotny wpływ na wynik sprawy.

Nie jest kwestionowane, że metodą zmierzającą do ustalenia, czy wynalazek spełnia kryterium nieoczywistości jest ustalenie najbliższego stanu techniki, jako jednej lub kilku publikacji, na tle których specjalista najłatwiej doszedłby do wynalazku. Następnie formułuje się problem techniczny, poprzez określenie cech zastrzeganego wynalazku, które nie występują w najbliższym stanie techniki. Zabieg ten pozwala na ocenę postępu technicznego wnoszonego przez wynalazek. W rezultacie, w wyniku powyższych ustaleń, udziela się odpowiedzi na pytanie, czy specjalista znający najbliższy stan techniki, przy rozpatrywaniu problemu technicznego zastosowanego w wynalazku miałby możliwość bez dokonań twórczych, w sposób zawodowo rutynowy, dojść do zastrzeganego rozwiązania. Taką metodykę przyjęto na gruncie Konwencji o patencie europejskim w wytycznych EPO (zob. Stanisław Vasina, Zdolność patentowa wynalazku w europejskim prawie patentowym ze szczególnym uwzględnieniem przesłanki poziomu wynalazczego; "Wynalazczość i Ochrona Własności Intelektualnej", Regulacje w dziedzinie własności przemysłowej pod redakcją Alicji Adamczak, Zeszyt 26).

Odnosząc się do dokumentów świadczących, zdaniem organu, o braku nieoczywistości rozwiązania objętego patentem PL 174450 należy w pierwszej kolejności wskazać, że - odmiennie niż przy badaniu nowości - argumentów przeciwko nieoczywistości rozpatrywanego projektu poszukiwać można nie tylko poprzez przeciwstawienie konkretnych znanych rozwiązań, lecz przy uwzględnieniu całego stanu techniki. Zarzut oczywistości powinien być stawiany całemu rozwiązaniu, a nie tylko jego poszczególnym elementom, gdyż nawet połączenie znanych urządzeń czy metod postępowania może wymagać wkładu wynalazczego. Zdaniem organu, w rozpatrywanej sprawie rozwiązanie według spornego patentu, w świetle stanu techniki ujawnionego łącznie w rozwiązaniach podanych do powszechnej wiadomości w trzech wskazanych w decyzji publikacjach, wynika w sposób oczywisty dla znawcy posiadającego przeciętną wiedzę z danej dziedziny w rozumieniu art. 10 u.o.w. Tezie tej konsekwentnie zaprzeczał w toku postępowania uprawniony ze spornego patentu, co prowadzi do wniosku, że zaistniał spór w kwestii nieoczywistości rozwiązania. Zdaniem uprawnionego, w kwestionowanym patencie odmiennie niż w pierwotnym zgłoszeniu (na którym bazuje Urząd Patentowy), są inne rozwiązania w budowie komory walcowej, w której realizowane jest mieszanie i częściowe spalanie, komory wstępnego mieszania, króćców wlotowych, głowicy, usytuowania stabilizatorów korytkowych. Zdaniem uprawnionego nowy kształt palnika powoduje, że zastosowane w nim ulepszenia nie są ekwiwalentne w stosunku do pierwotnego rozwiązania ujawnionego w zgłoszeniu P 285714. Zdaniem Sądu, decyzja w omawianym zakresie również narusza art. 7, 77 i 107 § 3 k.p.a. Takie stwierdzenia zawarte w decyzji jak na przykład: "szczegółowy kształt głowicy jest słabo widoczny, ale z ogólnego zarysu widać, że jest on identyczny z kształtem przedstawionym w opisie spornego patentu" budzi wątpliwości Sądu, co do rzetelności przeprowadzonej oceny. Należy przy tym podkreślić, że w niniejszej sprawie organ uwzględnił w całości stanowisko i argumentację zaprezentowaną przez Wnioskodawcę w odniesieniu do kwestii nieoczywistości. Natomiast w uzasadnieniu decyzji Urząd Patentowy nie odniósł się w żaden sposób do obszernej argumentacji uprawnionego z patentu, który w toku postępowania administracyjnego negował stanowisko Wnioskodawcy. Jak wynika z akt, uprawniony ponownie wyartykułował swoje zarzuty skardze do Sądu, oraz w piśmie twórcy patentu z 12 września 2007 r. przedłożonym w toku aktualnie prowadzonego postępowania, gdzie w sposób drobiazgowy odniósł się do poszczególnych twierdzeń zawartych w zakwestionowanym rozstrzygnięciu zarzucając organowi ignorancję elementarnych zasad fizykochemii zjawisk i techniki konstrukcji, a także błędy w odczytywaniu rysunków technicznych. Braku odniesienia się organu w uzasadnieniu decyzji do zarzutów podnoszonych przez skarżącego w toku postępowania administracyjnego nie może w rozpatrywanej sprawie zastąpić próba zanegowania stanowiska skarżącego podjęta przez Wnioskodawcę w piśmie procesowym z dnia 11 grudnia 2007 r., gdyż kontroli sądowoadministracyjnej podlega zaskarżona decyzja a nie pismo procesowe uczestnika postępowania. W tym stanie rzeczy, zwrócenie przez Sąd uwagi na kwestię niewłaściwej interpretacji przez Urząd Patentowy RP części niezamiennej zastrzeżenia 1 opisu patentowego PL 174450 jest jedynie dodatkowym argumentem przemawiającym za uchyleniem zakwestionowanej decyzji (organ stwierdził, że "część ta wskazuje na sporne rozwiązanie znane ze stanu techniki zamieszczonego w opisie (...) "pomimo, że w części niezamiennej zastrzeżeń patentowych zawsze zawarte są środki techniczne już znane).

Zdaniem Sądu, stwierdzone uchybienia mogły mieć istotny wpływ na wynik sprawy, co w konsekwencji musiało prowadzić do uchylenia zaskarżonego rozstrzygnięcia na podstawie art. 145 § 1 pkt 1 lit c) p.p.s.a.

O kosztach postępowania obejmujących: wpis sądowy, opłatę za pełnomocnictwo oraz wynagrodzenie jednego profesjonalnego pełnomocnika skarżącej - Sąd orzekł na podstawie art. 200 p.p.s.a. zasadzając od organu na rzecz T. Sp z o.o. z siedzibą w G. kwotę 1617 złotych.