Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Dnia 6 lipca 2016 roku Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Mirella Ławniczak ( spr.) Sędziowie WSA Marzenna Kosewska WSA Szymon Widłak Protokolant: st. sekr. sąd. Małgorzata Błoszyk po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 6 lipca 2016 roku przy udziale sprawy ze skargi M. Sz. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego z dnia [...] listopada 2015r. nr [...] w przedmiocie skierowanie na badanie lekarskie oddala skargę

Samorządowe Kolegium Odwoławcze w [...], po ponownym rozpoznaniu sprawy, decyzją z dnia [...] listopada 2015 roku, utrzymało w mocy decyzję Starosty [...] z dnia [...] lipca 2015 roku o skierowaniu M. Sz. na badania lekarskie do Wojewódzkiego Ośrodka Medycyny Pracy.

W uzasadnieniu decyzji wyjaśniono, że Starosta [...], skarżoną decyzją, skierował M. Sz. na badania na podstawie wniosku Prokuratora Prokuratury Rejonowej [...], w którym wskazano na konieczność dokonania oceny predyspozycji zdrowotnych do kierowania pojazdami.

Z wniosku Prokuratora wynikało, że prowadzone jest postępowanie karne, w toku którego ustalono, że M. Sz. leczy się psychiatrycznie, a okresowo jej stan zdrowia psychicznego ulega pogorszeniu. Do wniosku została załączona kopia opinii sądowo-psychiatrycznej, według której u M. Sz. stwierdzono zaburzenia depresyjne oraz osobowość nieprawidłową z cechami osobowości chwiejnej emocjonalnie.

Samorządowe Kolegium Odwoławcze uznało, ze decyzja organu I instancji jest prawidłowa.

Przedstawiony przez prokuratora dowód wskazuje, że uzasadnione jest skierowanie na badania lekarskie w celu stwierdzenia istnienia lub braku istnienia przeciwwskazań zdrowotnych do kierowania pojazdami. Organ nie mógł zlekceważyć sygnału dotyczącego stanu zdrowia kierowcy, który mógł wpłynąć na zdolność do kierowania pojazdami. Osoby posiadające uprawnienia do kierowania pojazdami muszą mieć wymaganą sprawność nie tylko w chwili ubiegania się o uprawnienia, ale także w okresie późniejszym, kiedy z tych uprawnień korzystają.

Organ odwoławczy podzielił zarzuty odwołania, że uzasadnienie organu pierwszej instancji nie odpowiada standardom określonym poprzez art. 107 ustawy – Kodeks postępowania administracyjnego. Uznał jednak, że te uchybienia procesowe nie miały wpływu na wynik rozstrzygnięcia. Okoliczności faktyczne i prawne przemawiają za utrzymaniem w mocy zaskarżonej decyzji.

M. Sz. skorzystała z prawa skargi do sądu administracyjnego.

Skarżąca zażądała stwierdzenia nieważności zaskarżonej decyzji oraz poprzedzającej ją decyzji Starosty [...] ze względu na rażące naruszenie art. 2 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej oraz art. 7, art. 8, art. 11 oraz art. 107 §1 i §3 ustawy – Kodeks postępowania administracyjnego.

Na wypadek nie uwzględnienia powyższego żądania Skarżąca wniosła o uchylenie zaskarżonej decyzji oraz poprzedzającej ją decyzji Starosty [...].

W uzasadnieniu skargi podniosła, że naruszenie art. 107 ustawy – Kodeks postępowania administracyjnego przez Starostę [...] zobowiązywało organ odwoławczy do wydania rozstrzygnięcia o uchyleniu decyzji organu I instancji i przekazaniu sprawy do ponownego rozpoznania. W ocenie Skarżącej utrzymanie w mocy decyzji Starosty [...] skutkuje tym, że decyzja Samorządowego Kolegium Odwoławczego pozostaje w rażącej sprzeczność z utrwalonym orzecznictwem sądów administracyjnych. brak prawidłowego zredagowania uzasadnienia decyzji ma podstawowe znaczenia z punktu widzenia zasady przekonywania wyrażonej w art. 11 ustawy – Kodeks postępowania administracyjnego.

Mając na uwadze powyższe Skarżąca wskazała, że Samorządowe Kolegium Odwoławcze utrzymało w mocy decyzję wydaną z rażącym naruszeniem prawa, co jest negacją art. 2 Konstytucji RP, a także art. 6 oraz art. 8 ustawy – Kodeks postępowania administracyjnego.

Na wypadek, gdyby sąd administracyjny nie znalazł podstaw do stwierdzenia nieważności decyzji Skarżąca podniosła, że w jej ocenie skierowanie na badania lekarskie nie miało żadnych podstaw. Powołanie się na jedyny dowód w postaci opinii sądowo-psychiatrycznej sporządzony na użytek innego postępowania (postępowania karnego, które nie dotyczyło przestępstwa związanego z naruszeniem bezpieczeństwa w ruchu drogowym) nie jest wystarczające do przyjęcia ustalenia, że istnieją uzasadnione zastrzeżenia, co do stanu zdrowia kierowcy uzasadniające skierowanie na badania lekarskie (wyrok WSA w Gdańsku z dnia 04 września 2014 roku o sygn. akt III SA/Gd 434/14).

Skarżąca podniosła, że nigdy nie była sądzona za naruszenie przepisów o ruchu drogowym, a czyn zarzucany jej w toku postępowania karnego dotyczy znieważenia Strażników Miejskich i nie ma nic wspólnego ze zdolnością do kierowania pojazdami mechanicznymi. Skarżąca wskazała, że przesłanka "istnienia uzasadnionych zastrzeżeń co do stanu zdrowia" powinna być oceniana zgodnie z celem ustawy o kierujących pojazdami, którym jest zapobieganie zagrożeniom w ruchu drogowym. Zastrzeżenia co do stanu zdrowia kierowcy powinny dotyczyć tego rodzaju aspektów zdrowotnych, które mogą mieć wpływ na zdolność do bezpiecznego prowadzenia pojazdów.

Samorządowe Kolegium odwoławcze wniosło o oddalenie skargi i podtrzymało argumentację zawartą w uzasadnieniu skarżonej decyzji.

Odnosząc się do zarzutów skargi Samorządowe Kolegium Odwoławcze podniosło, że dla skierowania na badania lekarskie nie jest istotne czy problemy zdrowotne mogące mieć wpływ na zdolność do kierowania pojazdami ujawniły się podczas prowadzenia pojazdu, czy też w innych okolicznościach. Ważny jest sam fakt występowania schorzenia, które wiąże się ze zdolnością do kierowania pojazdami, a w tym przypadku jest to niedyspozycja psychiczna. Zgodnie z art. 3 ust. 1 ustawy o kierujących pojazdami kierującym pojazdem może być osoba, która jest sprawa pod względem fizycznym i psychicznym.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu zważył, co następuje:

Skarga okazała się nieuzasadniona.

Sąd nie ujawnił naruszenia prawa warunkującego stwierdzenie nieważności zaskarżonej decyzji, ani naruszenia prawa dającego podstawę do wznowienia postępowania administracyjnego w rozumieniu art. 145 § 1 pkt 1 lit. b ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 roku – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz.U. 2016, poz. 718).

W ocenie Sądu w okolicznościach niniejszej sprawy brak jest podstaw dla formułowania zarzutów o nieważności decyzji Samorządowego Kolegium Odwoławczego.

Zgodnie z utrwaloną linią orzecznictwa sądów administracyjnych w postępowaniu odwoławczym nie stosuje się przepisów o stwierdzeniu nieważności w odniesieniu do decyzji organu I instancji. W postępowaniu odwoławczym organ administracji publicznej ma przed wszystkim obowiązek ponownie merytorycznie rozpoznać tę samą sprawę administracyjną, chyba że stwierdzi przeszkody uniemożliwiające takie załatwienie sprawy.

W razie ujawnienia w postępowaniu odwoławczym kwalifikowanych wad postępowania przed organem I instancji lub kwalifikowanych wad decyzji organu pierwszej instancji organ II instancji wydaje rozstrzygnięcie na podstawie art. 138 §1-4 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 roku – Kodeks postępowania administracyjnego (Dz.U. 2013, poz. 267 ze zm.). W konsekwencji przyjmuje się, że ujawnienie kwalifikowanych wad postępowania lub decyzji organu pierwszej instancji należy ocenić w postępowaniu odwoławczym z punktu widzenia możliwości merytorycznego rozpoznania sprawy.

Sąd podziela stanowisko Samorządowego Kolegium Odwoławczego, że naruszenie przez Starostę [...] przepisów postępowania administracyjnego wyrażające się lakonicznym (jednozdaniowym) wskazaniem motywów podjęcia rozstrzygnięcia w sprawie nie może a priori stanowić o niemożności merytorycznego załatwienia sprawy przez organ odwoławczy.

Wyjaśnić w tym zakresie należy, że Skarżąca została powiadomiona o wszczęciu postępowania administracyjnego. Organ I instancji w piśmie skierowanym do Skarżącej wskazał prawne podstaw uzasadniające wszczęcie postępowania, podstawy faktyczne wszczęcia postępowania oraz poinformował stronę postępowania o możliwości wypowiedzenia się w sprawie.

Skarżąca nie skorzystała ze stworzonych jej możliwości prawnych. Podkreślić jednocześnie należy, że materiał dowodowy zgromadzony w sprawie (opinia sądowo-psychiatryczna) był Skarżącej już znany z postępowania karnego.

Z powyższych względów, w ocenie Sądu nie można przyjąć, że Skarżąca została pozbawiona prawa do obrony w postępowaniu przed organem pierwszej instancji, a w szczególności, że w sposób mający wpływ na wynik sprawy został naruszony art. 81 ustawy – Kodeks postępowania administracyjnego.

Potwierdzeniem powyższego stanowiska jest zarówno odwołanie od decyzji Starosty [...], jak i skarga wniesiona do sądu administracyjnego. Ze wskazanych dokumentów jednoznacznie wynika, że Skarżąca nie uznaje, aby poza ujawnionymi w aktach sprawy okolicznościami istniały jakieś inne okoliczności faktyczne, które mają istotne znaczenie dla merytorycznego rozpoznania sprawy.

Potrzeba uzupełnienia materiału dowodowego nie został ujawniona ani na etapie postępowania odwoławczego, ani w skardze do sądu administracyjnego.

Skoro zarówno organ, jaki i strona postępowania są zgodne w kwestii, że w postępowaniu podjęto wszelkie czynności niezbędne do dokładnego wyjaśnienia stanu faktycznego, to uznać należy, że sprawa podlegała rozstrzygnięciu w rozumieniu art. 7 ustawy – Kodeks postępowania administracyjnego.

Z powyższych względów Sąd orzekający w niniejszej sprawie uznaje, że rzeczywista kwestia sporna w zakresie oceny legalności zaskarżonej decyzji sprowadza się jedynie do oceny tego, czy dostarczona przez Prokuratora opinia sądowo-psychiatryczna jest zgodną z prawem podstawą do wydania zaskarżonej decyzji.

Materialnoprawne podstawy dla oceny wskazanej kwestii określa przepis art. 75 ust. 1 pkt 5 ustawy o kierujących pojazdami. Zgodnie z jego treścią osoba posiadająca prawo jazdy podlega badaniu lekarskiemu przeprowadzanemu w celu ustalenia istnienia lub braku przeciwwskazań zdrowotnych do kierowania pojazdami, jeżeli istnieją uzasadnione i poważne zastrzeżenia co do stanu jej zdrowia.

W ocenie Sądu treść złożonej do akt administracyjnych opinii sądowo-psychiatrycznej usprawiedliwiała wydanie zaskarżonej decyzji.

W świetle treści art. 75 ust. 1 pkt 5 ustawy o kierujących pojazdami potrzeba/konieczność przeprowadzenia badań lekarskich kierowcy może ujawnić się w każdych okolicznościach. Zatem okolicznością nieistotną dla załatwienia kontrolowanej sprawy było więc to, że istnienie poważnej niedyspozycji psychicznej u Skarżącej zostało ujawnione przy okazji sporządzania opinii sądowo-psychiatrycznej na potrzeby postępowania karnego, a przy tym w sprawie, która nie dotyczy czynu sprowadzającego zagrożenie dla bezpieczeństwa w ruchu drogowym.

Decyzja o skierowaniu na badania lekarskie wydawana jest w celu rozstrzygnięcia "zastrzeżeń, co do stanu zdrowia" w aspekcie posiadanych uprawnień do kierowania pojazdami mechanicznymi. Warunkiem wszczęcia postępowania w tym zakresie oraz warunkiem dla wydania takiej decyzji nie jest to, aby dana osoba w rzeczywistości korzystała z posiadanych uprawnień.

Decyzja o skierowaniu na badania lekarskie nie przesądza o wyniku tych badań. Przedmiotowa kompetencja orzecznicza została ustawiona jako narzędzie do weryfikacji ujawnionych i istniejących "zastrzeżeń, co do stanu zdrowia" osoby uprawnionej do kierowania pojazdami mechanicznymi. W konsekwencji do wydania decyzji o skierowaniu na badania lekarskie nie jest wymagane stwierdzenie w postępowaniu administracyjnym, że stan zdrowia osoby posiadającej uprawnienia do kierowania pojazdami uniemożliwia jej kierowanie pojazdami. Pozytywną realizację kompetencji orzeczniczej usprawiedliwia już istnienie zastrzeżeń, co do stanu zdrowia.

O tym czy zastrzeżenia, co do stanu zdrowia są "uzasadnione i poważne" rozstrzyga natomiast źródło pochodzenia informacji oraz treść informacji o stanie zdrowia osoby uprawnionej do kierowania pojazdami mechanicznymi. Analiza materiału dowodowego z punktu widzenia zastosowania art. 75 ust. 1 pkt 5 winna więc uwzględniać, czy ujawnione zastrzeżenia, co do stanu zdrowia są wiarygodne oraz czy są objęte zakresem wymagań, których spełnienie jest konieczne dla uzyskania i posiadania dokumentu stwierdzającego uprawnienia do kierowania pojazdem.

Sporna opinia sądowo-psychiatryczna została sporządzona przez dwóch lekarzy, biegłych sądowych, na potrzeby postępowania karnego. Stanowiła podstawę orzeczenia sądu karnego (nieprawomocnego warunkowego umorzenia postępowania karnego). Z tych względów niewątpliwie jest ona wiarygodnym źródłem informacji o stanie zdrowia Skarżącej.

Z treści spornej opinii jednoznacznie wynika, że u Skarżącej stwierdzone zostały niedomagania zdrowotne (zaburzenia depresyjne), które okresowo wymagają leczenia farmakologicznego. Z opinii wynika także, że stwierdzone niedomagania zdrowotne okresowo cechuje między innymi osłabienie koncentracji, myśli samobójcze, napady gniewu.

O tym, że ujawnione zastrzeżenia, co do stanu zdrowia Skarżącej są istotne dla posiadania uprawnień do kierowania pojazdami, rozstrzyga wprost treść art. 3 ust. 1 ustawy o kierujących pojazdami. Przepis w sposób jednoznaczny wskazuje, że posiadanie uprawnień do kierowania pojazdami warunkuje zarówno sprawność fizyczna, jak i psychiczna. Z kolei to czy ujawniona niedyspozycja zdrowotna wpływa na zdolność do prowadzenia pojazdami mechanicznymi oraz czy istotnie ją ogranicza rozstrzygane jest w ramach badań lekarskich, które są wiążące dla organu administracji publicznej.

Mając na uwadze powyższe okoliczności, na podstawie art. 151 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 roku - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. 2016, poz. 718), skarga podlegała oddaleniu.