Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący : sędzia NSA Stanisław Gronowski po rozpoznaniu w dniu 9 marca 2010 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Gospodarczej zażalenia S. K. na postanowienie Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w L. z dnia 14 stycznia 2010 r., sygn. akt III SA/Lu 68/09 o odmowie przyznania prawa pomocy w sprawie ze skargi S. K. na decyzję Samorządowego Kolegium odwoławczego w L. z dnia [...] grudnia 2008 r. , nr [...] w przedmiocie cofnięcia licencji na wykonywanie transportu drogowego taksówką i zobowiązania do zwrotu dokumentu postanawia: oddalić zażalenie

Zaskarżonym postanowieniem z dnia 14 stycznia 2010 r., sygn. akt III SA/Lu 68/09 Wojewódzki Sąd Administracyjny w L. odmówił S. K. (zwanemu dalej: skarżącym) przyznania prawa pomocy w zakresie całkowitego zwolnienia od kosztów sądowych.

W uzasadnieniu Sąd I instancji powołał się na postanowienie referendarza sądowego z dnia 31 marca 2009 r., w którym przyznano skarżącemu prawo pomocy w zakresie częściowym przez zwolnienie od wpisu sądowego od skargi w całości, zaś w pozostałym zakresie odmówiono przyznania prawa pomocy. W związku z brakiem wniesienia przez wnioskodawcę sprzeciwu, rozstrzygnięcie to stało się prawomocne uzyskując skutki prawomocnego orzeczenia sądu (art. 259 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, Dz.U. Nr 153, poz. 1270 ze zm., zwana dalej p.p.s.a.). W kolejnym wniosku złożonym 23 lipca 2009 r. skarżący ponownie wniósł o przyznanie prawa pomocy w zakresie częściowym przez zwolnienie od kosztów sądowych w całości, powołując jednak te same okoliczności dotyczące jego stanu finansowego i rodzinnego jak w poprzednim wniosku.

Postanowieniem z dnia 24 lipca 2009 r. referendarz sądowy odmówił skarżącemu przyznania prawa pomocy stwierdzając brak wykazania przez niego, aby sytuacja materialna uległa pogorszeniu w stosunku do tej, która stanowiła przedmiot rozpoznania prawomocnego postanowienia referendarza sądowego Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego z dnia 31 marca 2009 r.

Na skutek wniesienia przez skarżącego sprzeciwu od powyższego postanowienia Wojewódzki Sąd Administracyjny w L. postanowieniem z dnia 14 września 2009 r. odmówił skarżącemu przyznania prawa pomocy, zaś postanowieniem z dnia 17 listopada 2009 r., sygn. akt II GZ 253/09 Naczelny Sąd Administracyjny oddalił zażalenie na to postanowienie.

W skardze kasacyjnej od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w L. z dnia 7 lipca 2009 r. skarżący zwrócił się z kolejnym wnioskiem o przyznanie prawa pomocy w zakresie zwolnienia od kosztów sądowych. Postanowieniem z dnia 17 grudnia 2009 r. referendarz sądowy odmówił zmiany postanowienia o odmowie przyznania prawa pomocy, natomiast skarżący wniósł sprzeciw od tego postanowienia.

Zaskarżonym postanowieniem z dnia 14 stycznia 2010 r. Wojewódzki Sąd Administracyjny w L., jak to już wyżej wspomniano, odmówił skarżącemu przyznania prawa pomocy. W świetle uzasadnienia Sądu, jest to kolejny wniosek o przyznanie prawa pomocy, dlatego Sąd potraktował go jako wniosek o zmianę postanowienia Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w L. z dnia 14 września 2009 r. Zgodnie z art. 165 p.p.s.a., postanowienia niekończące postępowania w sprawie mogą być uchylane i zmieniane wskutek zmiany okoliczności sprawy, chociażby były zaskarżone, a nawet prawomocne. Prawomocność postanowienia wydanego w postępowaniu o przyznanie prawa pomocy powoduje, że nie można go zmienić bez stwierdzenia zmiany okoliczności, na tle których orzeczenie to zapadło. Zdaniem Sądu I instancji, skarżący nie wskazał żadnych nowych okoliczności, które mogłyby znacząco zmienić ocenę co do jego zdolności ponoszenia kosztów. Wobec powyższego Sąd I instancji orzekł o odmowie przyznania prawa pomocy na podstawie art. 259 § 3 i art. 170 p.p.s.a.

Powyższe postanowienie zostało zaskarżone zażaleniem przez skarżącego. W uzasadnieniu przyznał on, że jego sytuacja finansowa nie uległa drastycznej zmianie od czasu złożenia pierwszego wniosku o przyznanie prawa pomocy, ale jednak się zmieniła – obniżyły się jego zarobki, a ponadto poniósł wysokie koszty naprawy samochodu, którym zarabia na życie.

Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:

Zażalenie nie zasługuje na uwzględnienie.

W niniejszej sprawie Naczelny Sąd Administracyjny wydał już prawomocne postanowienie w dniu 17 listopada 2009 r., sygn. akt II GZ 253/09. W myśl art. 170 p.p.s.a orzeczenia prawomocne wiążą nie tylko strony i sąd, który je wydał, ale również inne sądy i inne organy państwa. Jak słusznie zauważył Sąd pierwszej instancji, rozpoznając kolejny wniosek o przyznanie prawa pomocy Sąd nie może zmienić prawomocnego postanowienia bez stwierdzenia zmiany okoliczności, na tle których zapadło poprzednie orzeczenie. Możliwość zmiany lub uchylenia wspomnianego orzeczenia ma swoją podstawę prawną w art. 165 p.p.s.a.

W ocenie Naczelnego Sądu Administracyjnego prawidłowo Sąd pierwszej instancji uznał kolejny wniosek o przyznanie pomocy prawnej nie jako nowy wniosek, ale za wniosek złożony w trybie art. 165 p.p.s.a. Nie jest bowiem możliwe przedłożenie nowego wniosku dotyczącego kwestii uprzednio już rozpoznanej. Naczelny Sąd Administracyjny przychyla się do poglądu Sądu I instancji odnośnie braku wykazania przez skarżącego zmiany sytuacji majątkowej i rodzinnej. Podnoszone przez niego okoliczności w tym zakresie (obniżenie zarobków, zwiększenie kosztów naprawy samochodu) nie zostały poparte żadnymi dowodami. Ciężar wykazania zmiany okoliczności, która uzasadniałaby całkowite zwolnienie od kosztów sądowych spoczywał na skarżącym. W niniejszej sprawie nie wykonał on jednak tego obowiązku, zatem rozstrzygnięcie Sądu I instancji należało uznać jako prawidłowe.

Z powyższych względów Naczelny Sąd Administracyjny orzekł jak w sentencji, działając na podstawie art. 184 w związku z art. 197 § 1 i 2 p.p.s.a.