Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia NSA Ewa Karpińska, Sędziowie Sędzia WSA Małgorzata Jużków (spr.), Sędzia WSA Barbara Orzepowska-Kyć, Protokolant St. sekr. sąd. Beata Jacek, po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 5 sierpnia 2009 r. przy udziale - sprawy ze skargi R.O. na decyzję Dyrektora [...] Oddziału Regionalnego Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa w C. z dnia [...] r. nr [...] w przedmiocie płatności obszarowych 1. uchyla zaskarżoną decyzję; 2. stwierdza, że zaskarżona decyzja nie podlega wykonaniu do czasu uprawomocnienia się wyroku; 3. zasądza od Dyrektora [...] Oddziału Regionalnego Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa w C. na rzecz strony skarżącej kwotę [...] zł (słownie: [...] złotych) tytułem zwrotu kosztów postępowania sądowego.

Zaskarżoną decyzją Dyrektor [...] Oddziału Regionalnego Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa w C. nr [...] z [...] r. utrzymano w mocy decyzję nr [...] z dnia [...] r. wydaną przez Kierownika Biura Powiatowego ARiMR w M. w sprawie odmowy płatności do gruntów rolnych na rok 2007 i nałożenia sankcji finansowych dla R.O. W podstawie prawnej decyzji organu odwoławczego wskazano: art. 138 § 1 pkt 1 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. - Kodeks postępowania administracyjnego (tekst jednolity: Dz. U. z 2000r. Nr 98, póz. 1071, ze. zm.), art. 10 ust. l i 2 ustawy z dnia 9 maja 2008 r. o Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa (Dz. U. 2008r. Nr 98, póz. 634 ze zm.), art. 19 ust. 3 i 4 ustawy z dnia 26 stycznia 2007 r. o płatnościach w ramach systemów wsparcia bezpośredniego (Dz. U. z 2008 r. Nr 170, poz.. 1051 ze zm.).

W uzasadnieniu przedstawiono dotychczasowy przebieg postępowania oraz argumentację prawną.

Podkreślono, że podstawą rozstrzygnięcia była weryfikacja i analiza dokumentacji oraz wniosku R.O. o przyznanie płatności do gruntów rolnych złożonego do Biura Powiatowego Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa w M. w dniu [...] r. zgodnie z art. 19 ust. 1 ustawy z dnia 26 stycznia 2007 r. o płatnościach do gruntów rolnych i płatności cukrowej (Dz. U. Nr 35, poz. 217 ze zm.) na rok 2007.

W szczególności wniosek obejmował jednolitą płatność obszarową, której stawka do l ha uprawy w 2007 r. wynosi [...] zł. Powierzchnia zadeklarowana we wniosku wynosiła 19,09 ha i do takiej wniosek został rozpatrzony. Ponieważ powierzchnia stwierdzona w trakcie kontroli administracyjnej i na miejscu wynosiła 13,74 ha, a wyliczona procentowa różnica między powierzchnią działek zadeklarowanych we wniosku do jednolitej płatności obszarowej a powierzchnią stwierdzoną w czasie kontroli wynosiła 38,94% to odmówiono przyznania jednolitej płatności obszarowej. Jako podstawę prawną wskazano art. 138 ust. 1 rozporządzenia Komisji (WE) Nr 1973/2004 z dnia 29 października 2004 r. ustanawiającym szczegółowe zasady zastosowania rozporządzenia Rady (WE) Nr 1782/2003 w sprawie systemów wsparcia przewidzianych w tytułach IV i IVa tego rozporządzenia oraz wykorzystania odłogowanych gruntów do produkcji surowców (Dz. Urz. WE Nr L 145 z 20. 1 1 .2004 r., str. l ze zm.), który stanowi, że jeżeli różnica między powierzchnią zadeklarowaną do jednolitej płatności obszarowej a powierzchnią stwierdzoną przekracza 30% lecz nie więcej niż 50% powierzchni stwierdzonej, nie przyznaje się pomocy w danym roku.

Wskazaną wyżej różnicę ustalono na podstawie raportu z kontroli na miejscu z dnia [...]r., w którym stwierdzono nieprawidłowości na działkach rolnych:

[...] - deklarowano 0,82ha, stwierdzono 0,73ha;

[...] - deklarowano l ,90 ha, stwierdzono 1,76 ha;

[...] - deklarowano 3,78 ha, stwierdzono 2,68 ha;

[...] - deklarowano 2,19 ha, stwierdzono 1,75 ha;

[...] - deklarowano 0,94 ha (UPO- gryka zwyczajna), stwierdzono 0,52 ha (JPO- ugór);

[...] - deklarowano 3,60 ha (UPO- owies), stwierdzono 3,60 ha do grupy upraw JPO, a 3,09 ha do grupy upraw UPO;

[...] - deklarowano 0,75ha (UPO- jęczmień jary), stwierdzono 0,75 ha (JPO- trawy);

[...] - deklarowano 0,70 ha (UPO- jęczmień jary ), stwierdzono 0,70ha (JPO- trawy);

[...] - deklarowano 1,00 ha (UPO- jęczmień jary), stwierdzono 0,00 ha – nieużyte, jak również na działkach rolnych:

[...] o powierzchni 1,06 ha,

oraz [...] o powierzchni 1,10 ha stwierdzono ( kod DR18 i DR1), że cała działka nie była utrzymywana w dobrej kulturze rolnej na dzień [...]r. co powodowało ich wykluczenie z dopłat. Jako podstawę prawną wskazano art. 143b, ustęp 5 rozporządzenia Rady (WE) Nr 1782/2003 z dnia 29 września 2003 r., który stanowi, że do przyznania płatności w ramach systemu jednolitej płatności obszarowej kwalifikują się działki rolne utrzymywane w dobrej kulturze rolnej na dzień [...]r., niezależnie od tego czy w tym dniu była na nich prowadzona produkcja czy też nie.

Nadmieniono, że zmiana do wniosku złożona przez skarżącego w dniu [...] r. nie została uwzględniona, ponieważ beneficjent został poinformowany o nieprawidłowościach stwierdzonych podczas kontroli na miejscu, a na podstawie art. 15, pkt. 3 rozporządzenia Komisji WE Nr 796/2004 z dnia 21 kwietnia 2004 r. fakt wytypowania rolnika do kontroli na miejscu wstrzymuje obsługę formularza zmiany do wniosku.

Dalej wskazano, że ze względu na stwierdzone różnice między powierzchnią zadeklarowaną we wniosku a powierzchnią stwierdzoną, wszystkie uzupełniające płatności obszarowe zostały również odmówione i została nałożona sankcja. Powierzchnia zgłoszona we wniosku o przyznanie płatności uzupełniających wynosiła 19,09 ha i do takiej wniosek został rozpatrzony. Tymczasem powierzchnia stwierdzona w trakcie kontroli administracyjnej i na miejscu wynosiła 11,26 ha. Wyliczona procentowa różnica między powierzchnią działek zadeklarowanych we wniosku do uzupełniającej płatności obszarowej a powierzchnią stwierdzoną w czasie kontroli administracyjnej i na miejscu wynosiła 69,54% co spowodowało, że w związku z zapisem § 8 rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 13 marca 2007 r. w sprawie rodzajów roślin objętych płatnością uzupełniającą oraz szczegółowych warunków i trybu przyznawania tej płatności (Dz. U. Nr 46, póz. 309 ze zm.), zgodnie z art. 51 ust. 2 rozporządzenia Komisji (WE) Nr 796/2004 z dnia 21 kwietnia 2004 r. ustanawiającego szczegółowe zasady wdrażania wzajemnej zgodności, modulacji oraz zintegrowanego systemu administracji i kontroli przewidzianych w rozporządzeniu Rady (WE) Nr 1782/2003 ustanawiającym wspólne zasady dla systemów pomocy bezpośredniej w zakresie wspólnej polityki rolnej oraz określonych systemów wsparcia dla rolników (Dz. Urz. WE Nr L 141 z 30.04.2004 r., str. 18 ze zm., jeżeli różnica między powierzchnią zadeklarowaną a powierzchnią stwierdzoną przekracza 50%) odmówiono skarżącemu przyznania płatności i nałożono sankcje wieloletnią w wysokości przypadającej na różnicę między powierzchnią zadeklarowaną a powierzchnią stwierdzoną. Wynosiła ona łącznie kwotę [...] zł. Kwota ta będzie potrącana z przyznanej płatności, do których producent rolny jest uprawniony w ramach wniosków składanych przez niego w ciągu trzech lat kalendarzowych następujących po roku kalendarzowym, w którym przyznano płatności.

Wyjaśniono, że powierzchnia zadeklarowana we wniosku o przyznanie uzupełniającej płatności obszarowej do powierzchni grupy upraw podstawowych wynosiła 15,31 ha. Powierzchnia stwierdzona w trakcie kontroli administracyjnej i na miejscu wynosiła 8,58 ha, tym samym wyliczona różnica sankcjonowana wg stawki [...] zł./ha, między powierzchnią działek zadeklarowanych we wniosku do uzupełniającej płatności obszarowej a powierzchnią stwierdzoną w czasie kontroli administracyjnej i na miejscu wynosiła 6,73 ha i skutkowała nałożeniem sankcji w wysokości [...] zł.

Powierzchnia zadeklarowana we wniosku o przyznanie uzupełniającej płatności obszarowej do powierzchni roślin przeznaczonych na paszę uprawianych na trwałych użytkach zielonych wynosiła 3,78 ha. Powierzchnia stwierdzona w trakcie kontroli administracyjnej i na miejscu wynosiła 2,68 ha. Wyliczona różnica, sankcjonowana wg stawki [...] zł/ha, między powierzchnią działek zadeklarowanych we wniosku do uzupełniającej płatności obszarowej do powierzchni roślin przeznaczonych na paszę uprawianych na trwałych użytkach zielonych a powierzchnią stwierdzoną w czasie kontroli administracyjnej i na miejscu wynosi l,10ha i powodowała nałożenie sankcji w wysokości [...] zł.

R.O. zakwestionował prawidłowość decyzji organu I instancji i w odwołaniu wskazał, że nastąpił błąd polegający na nieświadomym uprawianiu niewłaściwych działek rolnych, co zostało wykryte w 2007 r. Powyższy błąd zaś nie wynikał z winy wnioskodawcy. Wyjaśnił, że działki nr [...] i [...] konsekwentnie wskazuje we wnioskach o dopłaty od [...] r. i do tej pory nikt mu nie kwestionował, że ich nie uprawia. W 2007 r. ustalono, że omyłkowo prowadził działalność rolniczą na sąsiednich działkach ewidencyjnych, które zostały mu wskazane przez pracownika Urzędu Miasta i Gminy Z., który to wydzierżawił mu działki i takie numery ewidencyjne wpisał w umowie dzierżawy. Podkreślił, że dostarczał od [...] r. wraz z wnioskami mapki działek, na których były zaznaczone sporne działki nr [...] i [...] jako użytkowane rolniczo i nikt nie kwestionował tego faktu. Organ, mimo jego żądania nie zweryfikował też jego oświadczenia o błędnym użytkowaniu sąsiednich działek o tej samej powierzchni, a pozbawiono go dopłat. Wyjaśnił również, że opóźnienie w skoszeniu łąk wynikało z warunków pogodowych, które uniemożliwiały wykonanie tej czynności. Zostały one skoszone po kontroli, a tym samym warunki uzyskania dopłat zostały spełnione. Jeżeli chodzi o zmniejszenie powierzchni upraw działki nr [...] to wynikała ona z faktu złożenia do Agencji wniosku o dofinansowanie budowy silosów zbożowych.

Organ odwoławczy nie znalazł podstaw do uwzględnienia zarzutów strony i zaskarżoną do Sądu decyzją z dnia [...]r. utrzymał rozstrzygnięcie pierwszo instancyjne w mocy podzielając stanowisko organu I instancji.

W uzasadnieniu przedstawiono obszernie regulacje prawne dotyczące złożonych wniosków wynikające z zapisów ustawy z 26 stycznia 2007 r. o płatnościach w ramach systemów wsparcia bezpośredniego (tekst jednolity w Dz. U. Nr 170, poz.1051, uprzednio o płatnościach do gruntów rolnych i płatności cukrowej Dz. U. Nr 35, poz. 217 i Nr 99, poz. 666) oraz ustalenia faktyczne wynikające z kontroli wniosku.

Podkreślono, że w trakcie kontroli administracyjnej wniosku o przyznanie płatności ustalono, że suma powierzchni działek rolnych zgłoszonych do płatności wyniosła: w zakresie jednolitej płatności obszarowej (JPO) jak i w zakresie uzupełniającej płatności obszarowej (UPO) 19,09ha, natomiast w zakresie płatności zwierzęcych (PZ) 3,78ha, a z kontroli administracyjnej wniosku przeprowadzonej z wykorzystaniem Zintegrowanego Systemu Zarządzania i Kontroli (ZSZiK) wspomagającego proces kontroli i obsługi spraw wykryte zostały nieprawidłowości dotyczące powierzchni zgłoszonej do płatności na działce rolnej [...] oraz współczynnika DJP.

W związku z powyższymi nieprawidłowościami do R.O. zostało wysłane wezwanie nr [...] z dnia [...]r. celem złożenia wyjaśnień, które wnioskodawca mógł złożyć osobiście, na piśmie lub przez pełnomocnika. Odpowiadając na powyższe wezwanie strona złożyła w dniu [...]r., korektę wniosku wraz z oświadczeniem. Korektą zmniejszyła powierzchnię działki rolnej [...] z 3,78ha na 2,78ha. Oświadczeniem wnioskodawca stwierdził, że w okresie referencyjnym posiadał w swoim gospodarstwie konia, co potwierdza zaświadczenie "A" w K. z dnia [...]r.

Przypomniano, że wnioskodawca w dniu [...]r. złożył do Biura Powiatowego ARiMR w M. Wniosek o przyznanie płatności na rok 2007 z zaznaczonym celem "zmiana do wniosku". Dokumentem tym R.O. dokonał zmniejszenia powierzchni następujących działek rolnych: [...] z powierzchni 3,78ha na 2,78ha, [...] z powierzchni 2,19ha na l,75ha, [...] z powierzchni 0,94ha na 0,52ha. Zmodyfikowane zostały również pierwotne postacie następujących działek: działka [...] o powierzchni 0,75ha oraz działka [...] o powierzchni 0,70ha zostały scalone w jedną działkę rolną [...] o powierzchni l,32ha, działka rolna [...] o powierzchni l,00ha została zmniejszona do powierzchni 0,84ha oznaczonej symbolem [...], ale wskazane zmiany w istotnym zakresie odpowiadały uchybieniom stwierdzonym w toku kontroli przeprowadzonej w gospodarstwie rolnika i z tego powodu nie mogły być uwzględnione w decyzji organu I instancji.

Nadto wskazano, że istotnie w dniu [...] r. do [...] Oddziału Regionalnego ARiMR w C. wpłynęło pismo R.O. zawierające prośbę o wyjaśnienie raportu z kontroli. Pismo dotyczyło działek nr [...] i [...] położonych w obrębie Z. Wnioskodawca wyjaśnił, że zadeklarował je we wniosku na skutek błędnego wskazania ich przez pracownika Urzędu Miasta i Gminy Z. jako przedmiotu umowy dzierżawy. Tymczasem wnioskodawca uprawia działki o numerach [...] , [...],[...],[...].

Biuro Kontroli na Miejscu Ś1OR ARiMR w C. szczegółowo przeanalizowało wyniki kontroli odnośnie każdej z kontrolowanych działek i analiza ta nie wykazała żadnych nieprawidłowości uzasadniających potrzebę przeprowadzenia ponownej kontroli na miejscu.

W dniu [...]r. wnioskodawca skierował kolejne pismo do BP w M., w którym gruntownie przedstawia sposób wskazania jej działek ewidencyjnych przez pracownika UMiG w Z., a także prosił o przeprowadzenie ponownej kontroli w jego gospodarstwie. Wniosku tego też nie uwzględniono.

Podkreślono, że na skutek wykluczenia działek rolnych [...], [...], [...] oraz po uwzględnieniu wyników kontroli na miejscu, powierzchnia stwierdzona w zakresie JPO wyniosła 13,74ha, w zakresie UPO 11,26ha, natomiast w zakresie PZ 2,68ha. W stosunku do powierzchni zgłoszonej we wniosku przedeklarowanie powierzchni nastąpiło o 5,35ha w zakresie JPO o 7,83ha w zakresie UPO oraz l,10ha w zakresie PZ. Przedeklarowanie to stanowiło 38,94% odnośnie do JPO oraz 69,54% odnośnie do UPO, wyznaczone jako iloraz zawyżenia i stwierdzonej powierzchni działek rolnych. Na wnioskodawcę zostały nałożone sankcje, których podstawa prawna została prawidłowo wskazana, gdyż stanowiły ją przepisy prawa:

- art. 138 ust. 1 rozporządzenia Komisji (WE) Nr 1973/2004 z dnia 29 października 2004 r. ustanawiającego szczegółowe zasady zastosowania rozporządzenia Rady Nr 1782/2003 w sprawie systemów wsparcia przewidzianych w tytułach IV i IVa tego rozporządzenia oraz wykorzystania gruntów zarezerwowanych do produkcji surowców (Dz. Urz. WE Nr L 345 z 20.11.2004r. ze zm.), który stanowi, że ,jeżeli w wyniku kontroli administracyjnej bądź kontroli na miejscu wykryte zostanie, iż ustalona różnica między zadeklarowanym a stwierdzonym obszarem przekracza 3 %, lecz nie więcej niż 30 % stwierdzonego obszaru, to kwota, jaka ma być przyznana w ramach programu płatności za jeden obszar, jest pomniejszana w przedmiotowym roku o dwukrotną wykrytą różnicę. Jeżeli ta różnica przekracza 30 % stwierdzonego obszaru, za przedmiotowy rok nie przyznaje się żadnej pomocy,

- § 8 rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 13 marca 2007 r. w sprawie rodzajów roślin objętych płatnością uzupełniającą oraz szczegółowych warunków i trybu przyznawania tej płatności (Dz. U. z 2007r., Nr 46, póz. 309 ze zm.) w związku z art. 51 ust. 1 i 2 rozporządzenia Komisji (WE) Nr 796/2004 z dnia 21 kwietnia 2004 r. ustanawiającego szczegółowe zasady wdrażania wzajemnej zgodności, modulacji oraz zintegrowanego systemu zarządzania i kontroli przewidzianych schematów w rozporządzeniu Rady (WE) Nr 1782/2003 ustanawiającym wspólne zasady dla systemów pomocy bezpośredniej w zakresie wspólnej polityki rolnej oraz określonych systemów wsparcia dla rolników (Dz. Urz. WE Nr L 141 z 30.04.2004 r. ze zm.), który stanowi: ,jeśli dla danej grupy upraw obszar zadeklarowany przekracza obszar ustalony zgodnie z art. 50 ust. 3-5 tego rozporządzenia, wysokość pomocy oblicza się na podstawie obszaru ustalonego, pomniejszonego o dwukrotność stwierdzonej różnicy, jeśli różnica ta wynosi więcej niż 3 % lub dwa hektary, ale nie więcej niż 20 % ustalonego obszaru. Jeśli różnica ta przekracza 20 % zatwierdzonego obszaru, dla danej grupy upraw nie zostanie przyznana żadna pomoc obszarowa. Jeśli dla całkowitego ustalonego obszaru objętego pojedynczym wnioskiem, obszar zadeklarowany przekracza obszar ustalony zgodnie z art. 50 ust. 3-5 tego rozporządzenia o więcej niż 30 %, pomoc zostanie cofnięta na dany rok kalendarzowy w ramach tych programów pomocowych. Jeśli różnica ta przekracza 50 %, rolnik będzie również wyłączony z otrzymywania pomocy do wysokości równej kwocie odpowiadającej różnicy między obszarem zadeklarowanym a zatwierdzonym.

Przypomniano też, że zgodnie z art. 7 ustawy o płatnościach do gruntów rolnych i płatności cukrowej rolnikowi (o płatnościach w ramach systemów wsparcia bezpośredniego) przysługuje płatność bezpośrednia na będące w jego posiadaniu grunty rolne, wchodzące w skład gospodarstwa rolnego, kwalifikujące się do objęcia płatnościami bezpośrednimi tj. grunty orne, trwałe użytki zielone, trwałe plantacje, ogródki przydomowe utrzymywane w dobrej kulturze rolnej na dzień [...] r., niezależnie od tego czy w tym dniu była na nich prowadzona produkcja czy też nie (zgodnie z art. 143b ust. 4 zdanie drugie Rozporządzenia Rady (WE) nr 1782/2003 z dnia 29.09.2003r.) jeżeli:

1) posiada działki rolne o łącznej powierzchni nie mniejszej niż 1 ha (powierzchnia określona dla Rzeczypospolitej Polskiej w załączniku XX do Rozporządzenia nr 1973/2004 Komisji (WE),

2) utrzymuje wszystkie grunty rolne zgodnie z normami,

3) został mu nadany numer identyfikacyjny w trybie przepisów o krajowym systemie ewidencji producentów, ewidencji gospodarstw rolnych oraz ewidencji wniosków o przyznanie płatności.

Definicja działki rolnej określona jest w Rozporządzeniu Komisji (WE) nr 796/2004 z dnia 21 kwietnia 2004 r. ustanawiającym szczegółowe zasady wdrażania wzajemnej zgodności, modulacji oraz zintegrowanego systemu administracji i kontroli przewidzianych w rozporządzeniu Rady (WE) nr 1782/2003 ustanawiającym wspólne zasady dla systemów pomocy bezpośredniej w zakresie wspólnej polityki rolnej oraz określonych systemów wsparcia dla rolników (Dz. Urz. UE L 141 z 30.04.2004, z późn. zm.) i oznacza zwarty obszar gruntu, na którym jeden rolnik prowadzi jedną grupę upraw, o powierzchni nie mniejszej niż 0,1 ha. Jednak w przypadku, gdy wymagane jest oddzielne zgłoszenie użytkowania pewnego obszaru w ramach gruntów objętych grupą upraw, działka rolna jest ograniczona na podstawie tego konkretnego użytkowania.

Organ odwoławczy nie stwierdził aby kontrola na miejscu została przeprowadzona z naruszeniem prawa. Przeprowadzono ją w oparciu o art. 30 ustawy z dnia 26 stycznia 2007 o płatnościach w ramach systemów wsparcia bezpośredniego oraz przepisy prawa unijnego tj:

- rozporządzenia Rady (WE) nr 1782/2003 z dnia 29.09.2003r. ustanawiającego wspólne zasady dla systemów wsparcia bezpośredniego w ramach wspólnej polityki rolnej i ustanawiającego określone systemy wsparcia dla rolników oraz zmieniającego niektóre rozporządzenia (DZ. Urz. UE L 270 z 21.10.2003r. z późn. zm.)

- rozporządzenia Komisji (WE) nr 796/2004 z dnia 21 kwietnia 2004r. ustanawiającego szczegółowe zasady wdrażania wzajemnej zgodności, modulacji oraz zintegrowanego systemu administracji i kontroli przewidzianych w rozporządzeniu Rady (WE) nr 1782/2003 ustanawiającym wspólne zasady dla systemów pomocy bezpośredniej w zakresie wspólnej polityki rolnej oraz określonych systemów wsparcia dla rolników (Dz. Urz. UE L 141 z dnia 30.04.2004r. z późn. zm.)

- rozporządzenia Komisji (WE) nr 1973/2004 z dnia 29 października 2004r. ustanawiającego szczegółowe zasady stosowania rozporządzenia Rady (WE) Ne 1782/2003 w odniesieniu do systemów wsparcia przewidzianych w tytułach IV i IVa tego rozporządzenia oraz wykorzystania odłogowanych gruntów do produkcji surowców (Dz. Urz. UE L 345 z 20.11.2004r. z późn. zm.).

Podkreślono, że sposób przeprowadzenia kontroli i sposób sporządzania dokumentacji pokontrolnej wynika z procedur ARiMR, w których zawarte są szczegółowe instrukcje i wytyczne w tym zakresie, a te nie zostały naruszone.

Biuro Kontroli na Miejscu Ś1OR ARiMR w C. w związku z rozpatrywaniem odwołania wydało opinię, której przedmiotem był raport z kontroli nr [...] z [...]r. Wyjaśniło, że kontrola działki rolnej [...] zlokalizowanej na działce ewidencyjnej [...], wykazała, że działka ta nie jest użytkowana rolniczo. Stwierdzono, że cała działka nie była utrzymana w dobrej kulturze rolnej na dzień [...] r. Na działce wykonano liczną dokumentację fotograficzną, nr od 1-6, potwierdzającą fakt nieużytkowania działki od [...] r. W przypadku działki [...] zlokalizowanej na działce ewidencyjnej [...], również stwierdzono, że cała działka nie była utrzymana w dobrej kulturze rolnej na dzień [...] r., co potwierdzają wykonane fotografie. Na działce [...] zlokalizowanej na działce ewidencyjnej [...] stwierdzono, że faktyczna powierzchnia zajęta pod uprawą wynosi 0,73ha, jest mniejsza od zadeklarowanej przez producenta we wniosku. Powyższa sytuacja może wynikać z faktu, że do płatności podano całą powierzchnię ewidencyjną działki jako użytkowaną rolniczo, w praktyce należy podać do płatności powierzchnię faktycznie zajętą pod uprawą, a część działki stanowi szeroka zadrzewiona miedza. Podobnie w przypadku działki [...] zlokalizowanej na działce [...], stwierdzono niedobór powierzchni, który wynika z podania całej powierzchni ewidencyjnej działki jako użytkowanej rolniczo i dodatkowo z faktu nie wyłączenia z powierzchni działki nieużytku, o powierzchni 0,03ha. Kontrola działki [...] zlokalizowanej na działce ewidencyjnej 3956 wykazała, że na działce nie stwierdzono uprawy z grupy UPO, stwierdzona uprawa to trawy, kwalifikujące się do JPO, co potwierdzają zdjęcia 23 i 24. Kontrola działek [...] i [...] zlokalizowanych na działkach [...] i [...] wykazała, że deklarowana grupa upraw UPO owies, zlokalizowana jest na obydwu działkach ewidencyjnych sąsiadujących ze sobą i nie ma możliwości rozdzielenia granic poszczególnych działek. Dlatego dokonano łącznego pomiaru działek [...] i [...] . Otrzymano łączną powierzchnię 4,34ha. Pozostałą część obydwu działek stanowi trawa zaliczona do grupy JPO, z niższej niż deklarowana grupy płatności. Kontrola działki [...] zlokalizowanej na działce [...] wykazała, że działka zlokalizowana jest w kompleksie terenów nie użytkowanych rolniczo. Na działce stwierdzono wieloletnie trawy, na których nie wykonywano żadnych zabiegów.

Odnosząc się do zarzutu skarżącego, że kontrola przeprowadzona została bez obecności wnioskodawcy organ odwoławczy wskazał, że zgodnie z art. 25 ust. l rozporządzenia Komisji (WE) Nr 796/2004 z dnia 21 kwietnia 2004 r. kontrole na miejscu przeprowadzane są bez uprzedzenia. Jeżeli jednak nie zagrażałoby to celowi kontroli, można zawiadomić o niej z wyprzedzeniem ściśle ograniczonym do koniecznego minimum. Okres wyprzedzenia nie może przekraczać 48 godzin z wyjątkiem uzasadnionych przypadków. W przypadku wytypowania producenta do kontroli spełnienia warunków dobrej kultury rolnej zaleca się nie powiadamianie o niej producenta rolnego. Od inspektora zależy ocena zagrożenia celu kontroli i ewentualne podjęcie decyzji o realizacji kontroli bez producenta.

Wnioskodawca podnosi w odwołaniu, iż zadeklarował we wniosku działki ewidencyjne nr [...] i [...], natomiast omyłkowo prowadził działalność rolniczą na działkach ewidencyjnych o numerach [...], [...], [...], [...]. Pomyłka wynikała z błędnego wskazania R.O. działek objętych umową dzierżawy przez pracownika UMiG w Z.. Organ odwoławczy wyjaśnił, że fakt omyłkowego uprawiania działek innych niż wskazane we wniosku nie może stanowić podstawy do tego aby wniosek i deklaracja w nim działek [...] i [...] został rozpatrzony pozytywnie, gdyż w toku obsługi sprawy wszczętej wnioskiem o przyznanie płatności bezpośrednich wnioskodawca może dokonywać uzupełnień i zmian, w czasie i trybie przez prawo określonym a tego nie zrobił.

Strona mogła bowiem dokonać stosownych zmian danych podanych nieprawidłowo w deklaracji, przez modyfikacje danych zawartych we wniosku przez wnioskodawcę w trybie art. 15 rozporządzenia Komisji (WE) Nr 796/2004 z dnia 21 kwietnia 2004 r. ustanawiającego szczegółowe zasady wdrażania wzajemnej zgodności, modulacji oraz zintegrowanego systemu administracji i kontroli przewidzianych w rozporządzeniu Rady (WE) Nr 1782/2003 ustanawiającego wspólne zasady dla systemów pomocy bezpośredniej w zakresie wspólnej polityki rolnej oraz określonych systemów wsparcia dla rolników. Zgodnie z tym artykułem "po wygaśnięciu limitu czasu na złożenie pojedynczego wniosku, poszczególne działki rolne wraz z ewentualnie towarzyszącymi im uprawnieniami do płatności nie zadeklarowane w pojedynczym wniosku mogą być dodane do pojedynczego wniosku. Zmian dotyczących użytkowania ziem lub systemu pomocowego w odniesieniu do poszczególnych działek rolnych lub w odniesieniu do uprawnień do płatności zadeklarowanych w pojedynczym wniosku można dokonać na tych samych warunkach. Zmiany dokonane zgodnie z ust. 1 niniejszego artykułu zostaną notyfikowane właściwym władzom najpóźniej do [...] stosownego roku kalendarzowego. Nie można dokonać modyfikacji jeśli właściwe władze poinformowały rolnika o nieprawidłowościach w pojedynczym wniosku lub jeśli powiadomiły go o zamiarze przeprowadzenia kontroli na miejscu i jeśli ta kontrola ujawni nieprawidłowości. Poprawki zgodnie z ust. l nie będą zatwierdzone w odniesieniu do działek rolnych, w przypadku których wykryto nieprawidłowości. Ponadto rolnik, zgodnie z art. 21 ust. 2 w/w rozporządzenia, może dokonać zmiany w uprzednio złożonym wniosku po terminie [...], ale przed ostatecznym terminem wyznaczonym na złożenie wniosku tj. do [...] roku.

Pracownicy Biura Powiatowego dokonujący kontroli kompletności oraz kontroli administracyjnej danych zadeklarowanych przez wnioskodawcę, mieli obowiązek sprawdzenia jedynie działek ewidencyjnych znajdujących się we wniosku. Obowiązek ten dotyczył również inspektorów terenowych dokonujących wizytacji działek w terenie. Przedmiotem obsługi nie mogły być działki, których wnioskodawca nie zgłosił do płatności, a jak zostało to wykazane powyżej, w obecnej chwili działki dzierżawione przez wnioskodawcę nie mogą stanowić przedmiotu obsługi. Dane zadeklarowane przez wnioskodawcę we wniosku poddane zostały, na podstawie procedur obowiązujących pracowników BP, kontroli kompletności oraz kontroli administracyjnej. Kontrola kompletności potwierdziła spójność wprowadzonych oznaczeń literowych na załączniku graficznym i formularzu wniosku w sekcji VII i VIII, co oznacza, że zadeklarowane we wniosku działki [...] i [...] zostały właściwie odwzorowane na załączniku graficznym. Podczas kontroli administracyjnej kontroler dokonał fotointerpretacji obrazu, tzn. identyfikacji poszczególnych elementów typu drzewa, drogi, krzewy, rowy i zagłębienia, budynki, wody, itp. Powierzchnie działek [...] i [...] deklarowane do płatności we wniosku nie zostały zakwestionowane, ponieważ w/w elementy nie zostały na nich zidentyfikowane. Nie zachodzi zatem potrzeba przeprowadzenia ponownych czynności kontrolnych na działkach zadeklarowanych we wniosku.

W skardze skierowanej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego strona wniosła o uchylenie zaskarżonej decyzji w całości i przyznanie płatności bezpośrednich do gruntów na rok 2007. Podtrzymano zarzuty zawarte w odwołaniu i zaprezentowaną argumentację. Podkreślono, że strona nie może ponosić konsekwencji wskutek błędu urzędnika, gdyż narusza to art. 9 kpa. Wskazano na krzywdzące twierdzenia decyzji oraz przedstawiono sytuację rodzinną i majątkową skarżącego. Organ obowiązany jest do udzielania informacji o okolicznościach faktycznych i prawnych, pouczania o uprawnieniach i obowiązkach strony.

W odpowiedzi na skargę organ odwoławczy wniósł o jej oddalenie. Odnosząc się do podniesionych zarzutów podtrzymał swoje dotychczasowe stanowisko.

W piśmie z dnia [...] r. strona skarżąca ponownie zaakcentowała błędne poinformowanie przez urzędnika, co do obszaru działek podlegających uprawie oraz swoją nieświadomość w zakresie uprawy innych gruntów. Na rozprawie, w dniu 5 sierpnia 2009 r. strona skarżąca wskazała na identyczność powierzchni faktycznie wykorzystywanej rolniczo a zadeklarowanej we wniosku. Nadto zaznaczono, że Agencja złożyła do Wojewódzkiej Komendy Policji zawiadomienie o popełnieniu przez R.O. przestępstwa wyłudzenia dopłat unijnych. Na rozprawie skarżący oraz jego matka – działająca jako pełnomocnik podtrzymali zarzuty skargi oraz stanowisko z w/w pisma procesowego.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach zważył, co następuje :

Sąd administracyjny zgodnie z art. 1 § 1 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. Prawo o ustroju sądów administracyjnych (Dz. U. z 2002 r. nr 153, poz. 1269 ze zm.) sprawuje wymiar sprawiedliwości przez kontrolę działalności administracji publicznej, przy czym zgodnie z § 2 tegoż artykułu kontrola, o której mowa, jest sprawowana pod względem zgodności z prawem, jeżeli ustawy nie stanowią inaczej. Sąd rozpoznaje zatem rozstrzygniętą sprawę z punktu widzenia legalności, tj. zgodności z prawem całego toku postępowania administracyjnego i prawidłowości zastosowania przepisów prawa. Zgodnie natomiast z art. 145 § 1 pkt 1 ustawy z dnia z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. nr 153, poz. 1270 z późn. zm. – zwany dalej ppsa) uwzględnienie przez sąd administracyjny skargi i uchylenie zaskarżonego aktu w całości lub w części następuje wtedy gdy sąd stwierdzi naruszenie prawa materialnego, które miało wpływ na wynik sprawy; naruszenie prawa dające podstawę do wznowienia postępowania administracyjnego; inne naruszenie przepisów postępowania, jeżeli mogło ono mieć istotny wpływ na wynik sprawy. Stosownie do treści art. 134 § 1 ppsa sąd rozstrzyga w granicach danej sprawy nie będąc jednak związany zarzutami i wnioskami skargi oraz wskazaną podstawą prawną.

W konkluzji zatem należy stwierdzić, że sąd administracyjny nie może stosować zasad współżycia społecznego lub słuszności oceniając zaskarżoną decyzję a tylko przeprowadzić badanie, czy zaskarżona decyzja odpowiada prawu, to znaczy - nie narusza prawa materialnego ani przepisów postępowania (vide: wyrok WSA we Wrocławiu z dnia 20 marca 2008 r. o sygn. akt IV SA/Wr 71/2008).

Poza tym wskazać także należy, że sąd administracyjny jest sądem wyłącznie o charakterze kasacyjnym. W świetle cytowanych powyżej przepisów brak jest bowiem podstaw prawnych do merytorycznego orzekania w zakresie przedmiotu postępowania administracyjnego, którego skarga dotyczy, w sytuacji gdy sąd uznałby zarzuty skargi za zasadne. Innymi słowy nie może przyznać skarżącemu dopłaty.

Natomiast przeprowadzone w określonych na wstępie ramach badanie zgodności z prawem zaskarżonej decyzji wykazało, że skarga zasługuje na uwzględnienie.

Przechodząc do merytorycznej oceny zasadności zaskarżonej decyzji przede wszystkim należy podkreślić, że proces przyznawania dotacji unijnych obwarowany jest szczególnymi wymogami, których spełnienie warunkuje możliwość otrzymania konkretnych świadczeń z tego zakresu.

Bezspornym jest, że strona w złożonym wniosku, osobiście podpisanym, zadeklarowała konkretny obszar rolny i wskazała numerycznie oznaczone działki do przyznania wnioskowanych płatności – to zobowiązana była do uprawy tych konkretnych nieruchomości i utrzymywania ich w należytej kulturze rolnej. Spornym w sprawie pozostaje kwestia obszaru rolnego uprawianego przez rolnika wnioskodawcę. W tym zakresie zaistniała rozbieżność – inne działki były objęte przez stronę wnioskiem o dopłaty (ujęto nieruchomości nr [...] i [...] ) a inne były faktycznie wykorzystywane rolniczo (nieruchomości nr [...], [...], [...] i [...]). Organ uznał, że użytkowanie przez rolnika działek ewidencyjnych innych niż wymienione we wniosku nie ma znaczenia dla przyznania płatności obszarowej. Stanowisko takie, zdaniem Sądu orzekającego nie ma uzasadnienia prawnego.

W myśl art. 7 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 26 stycznia 2007 r. o płatnościach w ramach systemów wsparcia bezpośredniego (Dz. U. z 2007 r. Nr 35, poz. 217, tekst jedn. Dz. U. z 2008 r. Nr 170, poz.1051); nazwa ustawy zmieniona została art. 1 ustawy z dnia 29 lutego 2008 r. o zmianie ustawy o płatnościach do gruntów rolnych i płatności cukrowej oraz ustawy o opłacie skarbowej (Dz. U. z dnia 14 marca 2008 r.) z dniem 15 marca 2008 r. i ilekroć w odrębnych przepisach jest mowa o przepisach o płatnościach do gruntów rolnych i płatności cukrowej, należy przez to rozumieć przepisy o płatnościach w ramach systemów wsparcia bezpośredniego (art. 10 tej nowelizacji), rolnikowi przysługuje jednolita płatność obszarowa na będące w jego posiadaniu w dniu 31 maja roku, w którym został złożony wniosek o przyznanie tej płatności, grunty rolne wchodzące w skład gospodarstwa rolnego, kwalifikujące się do objęcia tą płatnością zgodnie z art. 143b ust. 5 akapit pierwszy rozporządzenia Nr 1782/2003, jeżeli:

1) na ten dzień posiada działki rolne o łącznej powierzchni nie mniejszej niż określona dla Rzeczypospolitej Polskiej w załączniku nr XX do rozporządzenia Nr 1973/2004;

2) wszystkie grunty rolne są utrzymywane zgodnie z normami przez cały rok kalendarzowy, w którym został złożony wniosek o przyznanie tej płatności;

3) został mu nadany numer identyfikacyjny w trybie przepisów o krajowym systemie ewidencji producentów, ewidencji gospodarstw rolnych oraz ewidencji wniosków o przyznanie płatności.

Rolnikowi, który w danym roku spełnia warunki do przyznania jednolitej płatności obszarowej, przysługują płatności obszarowe uzupełniające do powierzchni upraw:

1) chmielu,

2) roślin przeznaczonych na paszę, uprawianych na trwałych użytkach zielonych,

3) innych roślin

- położonych na działkach rolnych objętych wnioskiem o przyznanie jednolitej płatności obszarowej (ust. 2 tego przepisu).

Przyznanie płatności następuje tym samym na wniosek rolnika (art. 18), który podlega rozpatrzeniu z zastrzeżeniem zasad i warunków określonych w przepisach Unii Europejskiej, o których mowa w art. 1 pkt 1, do postępowań w sprawach indywidualnych rozstrzyganych w drodze decyzji stosuje się przepisy Kodeksu postępowania administracyjnego, chyba że przepisy ustawy stanowią inaczej. W postępowaniu w sprawach dotyczących płatności bezpośredniej, płatności uzupełniającej, płatności cukrowej, płatności do pomidorów, pomocy do rzepaku oraz pomocy do plantacji trwałych organ administracji publicznej:

1) stoi na straży praworządności;

2) jest obowiązany w sposób wyczerpujący rozpatrzyć cały materiał dowodowy;

3) udziela stronom, na ich żądanie, niezbędnych pouczeń, co do okoliczności faktycznych i prawnych, które mogą mieć wpływ na ustalenie ich praw i obowiązków będących przedmiotem postępowania;

4) zapewnia stronom, na ich żądanie, czynny udział w każdym stadium postępowania i na ich żądanie, przed wydaniem decyzji, umożliwia im wypowiedzenie się co do zebranych dowodów i materiałów oraz zgłoszonych żądań; przepisu art. 81 Kodeksu postępowania administracyjnego nie stosuje się.

Strony oraz inne osoby uczestniczące w postępowaniu o przyznanie płatności są obowiązane przedstawiać dowody oraz dawać wyjaśnienia, co do okoliczności sprawy zgodnie z prawdą i bez zatajania czegokolwiek; ciężar udowodnienia faktu spoczywa na osobie, która z tego faktu wywodzi skutki prawne. Powyższe wskazuje, że w postępowaniu w sprawie płatności w przypadku sporu z organem obowiązek dowodowy wykazania swoich racji spoczywa na rolniku wnioskodawcy. W przedmiotowej sprawie R.O. dostarczył umowę dzierżawy wraz z aneksem (k.70,71), oświadczenie pracownika Urzędu Miasta i Gminy Z. o błędnym wskazaniu działek (k.69), a organ był w posiadaniu zdjęć satelitarnych (k. 46), które potwierdzają fakt uprawy sąsiednich z deklarowanymi działek ewidencyjnych, czemu nie zaprzecza. Mimo dwukrotnych wniosków R.O. organ I instancji nie zweryfikował oświadczeń wnioskodawcy kontrolą na miejscu, ani też nie wykazał, że wnioskodawca nie uprawia działki rolnej o deklarowanej powierzchni, ale innym numerze ewidencyjnym. Nie pouczył tez wnioskodawcy jak podnoszony błąd, może zostać skorygowany.

Płatności obszarowe są przyznawane w drodze decyzji, w których określa się również zmniejszenia płatności obszarowych, w tym także w kolejnych latach, jeżeli zmniejszenia te wynikają z przepisów Unii Europejskiej wskazanych w ustawie. Decyzja jest wydawana po wyczerpującym rozpatrzeniu materiału dowodowego, którego to ustawowego obowiązku organ niedopełnił w niniejszej sprawie. Wskazać należy, że od decyzji w sprawie przyznania płatności obszarowych przysługuje odwołanie do dyrektora oddziału regionalnego Agencji, które rozpatruje się w terminie dwóch miesięcy od dnia otrzymania odwołania. Odwołanie od decyzji w sprawie przyznania płatności obszarowych nie wstrzymuje jej wykonania, a decyzje w sprawie przyznania płatności obszarowych są wydawane od dnia określenia, na podstawie art. 17 ust. 1 pkt 1, wysokości stawek płatności obszarowych uzupełniających. Nie bez znaczenia dla niniejszej sprawy pozostaje fakt, że każdym przypadku niezałatwienia sprawy dotyczącej przyznania płatności obszarowych do dnia 1 marca roku następującego po roku, w którym został złożony wniosek, Agencja zawiadamia rolnika, podając przyczyny zwłoki i wskazując nowy termin załatwienia sprawy (art. 19). Temu obowiązkowi również organ I instancji uchybił, a nie dostrzegł tego organ odwoławczy. Strona złożyła wniosek o dopłaty [...]r., kontrola na miejscu została przeprowadzona [...] i [...]r., kopia raportu wysłana do wnioskodawcy [...] r., a pierwsza decyzja w sprawie została wydana [...]r. W aktach sprawy nie ujawniono żadnego pisma informującego stronę o przyczynach zwłoki w wydaniu decyzji ani tez wskazującego termin jej ostatecznego zakończenia. Działanie organu pozostawało zatem w sprzeczności z celem przyznawania płatności i obowiązkiem nałożonym przez art. 19 ust. 7.

Rolnik składa wnioski w sprawach dotyczących płatności obszarowych na formularzach opracowanych i udostępnionych przez Agencję. W przypadku gdy rolnik składa kolejny wniosek o przyznanie płatności obszarowych na formularzu przesłanym przez Agencję i dołącza do niego materiał graficzny (art. 25).

Minister właściwy do spraw rolnictwa określi, w drodze rozporządzenia, szczegółowe wymagania, jakie powinny spełniać wnioski, o których mowa w ust. 1, mając na względzie zabezpieczenie przed nieuzasadnionym przyznawaniem płatności obszarowych, płatności cukrowej, płatności do pomidorów lub pomocy do rzepaku, zawarcie we wnioskach danych niezbędnych do prawidłowego przyznania płatności obszarowych, płatności cukrowej, płatności do pomidorów lub pomocy do rzepaku oraz przepisy Unii Europejskiej oraz w drodze rozporządzenia, szczegółowe wymagania, jakie powinien spełniać formularz wniosku umieszczany na stronie internetowej Agencji, oraz szczegółowe warunki i tryb składnia wniosków za pomocą formularza umieszczonego na stronie internetowej Agencji, mając na względzie identyfikację rolnika oraz zabezpieczenie danych przed dostępem do nich osób nieuprawnionych.

Z aktu wykonawczego, rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 14 marca 2007 r. w sprawie szczegółowych wymagań, jakie powinny spełniać wnioski w sprawach dotyczących płatności do gruntów rolnych i płatności cukrowej (Dz. U. z dnia 15 marca 2007 r.) wydanego na podstawie art. 25 ust. 6 ustawy z dnia 26 stycznia 2007 r. o płatnościach zarządzono się, że we wniosku wskazuje się (...) numeru działki ewidencyjnej, na której jest położona działka rolna.

Tymczasem, jak zostało to opisane w powszechnie dostępnej dla producentów rolnych instrukcji wypełniania wniosku o przyznanie płatności bezpośrednich, sam wypis z ewidencji gruntów ma jedynie charakter pomocniczy, ułatwiający wypełnienie wniosku o przyznanie płatności bezpośrednich. Wynika to z faktu, że dane zawarte w ewidencji gruntów i budynków są często nieaktualne i nie odzwierciedlają stanu, w jakim znajdują się poszczególne działki rolne (zobacz wyrok I SA/sz 319/09 z 15 lipca 2009 r.).

W myśl art. 2 pkt 1 w/w ustawy, działka rolna w pojęciu ustawy oznacza działkę w rozumieniu art. 2 pkt 1a rozporządzenia Komisji (WE) Nr 796/2004, o powierzchni nie mniejszej niż 0,1 ha.

Podobnie pojęcie działki rolnej zostało zdefiniowane w art. 3 pkt 7 ustawy z dnia 18 grudnia 2003 r. o krajowym systemie ewidencji producentów, ewidencji gospodarstw rolnych oraz ewidencji wniosków o przyznanie płatności (Dz. U. z 2004 r., Nr 10, poz. 76).

Działka ewidencyjna stanowi jednostkę powierzchni kraju dla celów ewidencji gruntów i budynków, która uregulowana jest ustawą z dnia 17 maja 1989r. Prawo geodezyjne i kartograficzne ( Dz. U. z 2005r., Nr 240, poz. 2027 ze zm.).

Zgodnie z § 9 ust. 1 rozporządzenia Ministra Rozwoju Regionalnego i Budownictwa z dnia 29 marca 2001 r. w sprawie ewidencji gruntów i budynków (Dz. U. Nr 38, poz. 454), działka ewidencyjna stanowi ciągły obszar gruntu położony w granicach jednego obrębu, jednorodny pod względem prawnym, wydzielony z otoczenia za pomocą linii granicznych. Ewidencja gruntów i budynków obejmuje, m.in. informacje dotyczące gruntów, ich położenia, granic powierzchni, rodzaju użytków gruntowych oraz ich klas gleboznawczych, oznaczenia ksiąg wieczystych lub zbioru dokumentów.

Użytki gruntowe dzielą się na użytki rolne:

1/ grunty orne, sady, łąki trwałe, pastwiska trwałe i grunty rolne zabudowane, grunty pod stawami, rowy;

2/ grunty leśne oraz zadrzewione i zakrzewione;

3/ grunty zabudowane i zurbanizowane;

4/ użytki ekologiczne;

5/ nieużytki;

6/ grunty pod wodami

7/ tereny różne.

Działki rolne mogą być zlokalizowane tylko na niektórych użytkach rolnych, co oznacza, że nie są to tożsame pojęcia. Tym samym nie można pojęcia działki ewidencyjnej bez względu na znajdujący się na niej rodzaj użytku rolnego traktować jako równoznacznego z pojęciem działki rolnej. To rolnik decyduje ile działek rolnych, o jakiej wielkości i z jakim rodzajem uprawy, położonych na jakich działkach ewidencyjnych zgłosi we wniosku o płatności. Dane dotyczące działek ewidencyjnych umożliwiają jedynie ustalenie i zlokalizowanie położonych na nich działek rolnych. Tym samym błędne wskazanie numerów ewidencyjnych rzeczywiście uprawianych działek rolnych nie może pozbawiać rolnika dopłat.

Bezspornym jest, że źródłem wszelkich danych związanych z działkami rolnymi jest wniosek strony o przyznanie płatności, a jednym z podstawowych sposobów zweryfikowania podanych danych jest przeprowadzanie kontroli na miejscu i weryfikacja wyjaśnień wnioskodawcy. Zgodnie z art. 22 ust. 1 rozporządzenia Komisji (WE) Nr 118/2004 z 23 stycznia 2004 r., zmieniającym rozporządzenie (WE) Nr 2419/2001, powierzchnia działek rolnych jest ustalana na podstawie wszelkich odpowiednich metod wyznaczonych przez właściwy organ. Kontrola na miejscu i wykonywanie w jej trakcie za pomocą różnych metod pomiary są rozstrzygającym sposobem ustalenia, jakie są faktyczne dane dotyczące podanych we wniosku działek rolnych. Nie są mierzone działki ewidencyjne, lecz działki rolne, bowiem to do tych terenów przysługują płatności obszarowe. O obszarze działek rolnych decydują rolnicy, a weryfikuje się go za pomocą, m.in. zdjęć lotniczych, map cyfrowych, oświadczeń rolników oraz pomiarów przeprowadzanych w gospodarstwach rolników.

Podanie przez rolnika we wniosku o przyznanie płatności powierzchni gruntów zgodnie z aktualnymi danymi zawartymi w ewidencji gruntów nie oznacza, że wniosek został poprawnie złożony, a zawarte w nim dane zgodne są z danymi faktycznymi dotyczącymi działek rolnych (por. glosa Elżbiety Kremer do wyroku NSA z dnia 9 stycznia 2008r., sygn. II GSK 295/07, Zeszyty Naukowe Sądownictwa Administracyjnego 1/2009), co potwierdzają wyniki kontroli na miejscu.

Wobec powyższego należy zgodzić się z zarzutem skargi, że organ I instancji przedwcześnie pozbawił rolnika dopłat uznając, że wskazane we wniosku (pomyłkowo, bez własnej winy) informacje (w oparciu o dane wynikające z ewidencji gruntów i budynków i umowy dzierżawy z [...]r. przedłużonej do [...]r.) informacje o użytkowaniu wskazanych działek nie znajdują odzwierciedlenia faktycznego. Nie zweryfikował oświadczenia wnioskodawcy o faktycznym użytkowaniu deklarowanej powierzchni, nie wskazał koniecznych do podjęcia działań naprawczych ani też nie wyjaśnił dlaczego fakt użytkowania innych działek niż deklarowane pozbawia rolnika dopłat. Uchybień tych nie dostrzegł organ II instancji, który utrzymał w mocy zaskarżoną decyzję.

Należy podkreślić, że art. 35 ustawy o płatnościach stanowi, że przepisy dotyczące kontroli administracyjnej i kontroli na miejscu określonych w przepisach Unii Europejskiej stosuje się odpowiednio do kontroli:

1) wielkości powierzchni upraw roślin, o których mowa w art. 7 ust. 2, zadeklarowanej przez rolnika we wniosku o przyznanie płatności uzupełniającej;

2) w zakresie spełniania warunków do przyznania płatności uzupełniającej.

Tym samym należało uwzględniać znajdujące się w tych przepisach zasady zmniejszenie płatności oraz wykluczenie z płatności. I tak w rozporządzeniu Rady Nr 1782, art. 6 ust. 1 stanowi, że w przypadku niezastosowania się do wymogów podstawowych w zakresie zarządzania lub do zasad dobrej kultury rolnej zgodnej z ochroną środowiska w jakimkolwiek momencie w danym roku kalendarzowym (zwanym dalej "danym rokiem kalendarzowym"), i gdy taka niezgodność jest wynikiem działania lub zaniechania bezpośrednio ze strony rolnika składającego wniosek o pomoc w danym roku kalendarzowym, rolnikowi temu zmniejsza się lub anuluje - zgodnie z zasadami szczegółowymi ustanowionymi na mocy art. 7 - całkowitą kwotę przyznawanych płatności bezpośrednich. Zmniejszenia lub wykluczenia, o których mowa w ust. 1, mają zastosowanie wyłącznie, jeżeli niezgodność dotyczy:

a) działalności rolniczej; lub

b) gruntów rolnych należących do gospodarstwa, włączając w to działki odłogowane.

Rolnik jest powiadamiany o wszelkich ustaleniach oraz o działaniach naprawczych, jakie powinien podjąć. W odpowiednio uzasadnionych przypadkach państwa członkowskie mogą podjąć decyzję o niestosowaniu zmniejszenia, jeżeli z uwagi na swoją wagę, zakres i trwałość przypadek niezgodności może być uważany za drobny. Jednak przypadków niezgodności stanowiących bezpośrednie zagrożenie dla zdrowia publicznego lub zdrowia zwierząt nie należy uznawać za drobne (art. 7). Jeżeli rolnik nie podjął natychmiastowego działania naprawczego, które ma usunąć stwierdzoną niezgodność, właściwy organ podejmuje wymagane działania, które mogą, w odpowiednich przypadkach, zostać ograniczone do kontroli administracyjnej, zapewniające podjęcie przez rolnika działań naprawczych zmierzających do usunięcia stwierdzonej niezgodności. Rolnik jest powiadamiany o wszelkich ustaleniach dotyczących drobnych niezgodności oraz działaniach naprawczych, jakie powinien podjąć. W przypadku umyślnej niezgodności, procent zmniejszenia wynosi zasadniczo nie mniej niż 20 %, a nawet może prowadzić do całkowitego wykluczenia z jednego lub kilku systemów pomocowych i obowiązywać przez jeden rok lub kilka lat kalendarzowych.

Zgodnie z art. 20 ust. 1 powyższego rozporządzenia system identyfikacji działek rolnych ustanawiany jest na podstawie map lub dokumentów ewidencji gruntów lub też innych danych kartograficznych. Korzysta się z technik skomputeryzowanego systemu informacji geograficznej, w tym najlepiej ortoobrazów lotniczych lub satelitarnych, przy zastosowaniu jednolitego standardu gwarantującego dokładność, co najmniej równą dokładności kartografii w skali 1:10.000. Natomiast w art. 143b ust. 8 rozporządzenia podkreślono, że każde nowe Państwo Członkowskie jest zobowiązane min.

– przygotować i przetwarzać wnioski rolników o roczną pomoc. Wnioski te zawierają jedynie dane osób wnioskujących i zgłoszonych działek rolnych (numer identyfikacyjny i obszar);

– wprowadzić system identyfikacji działek, tak by zapewnić możliwość identyfikacji działek, które zgłoszono we wnioskach o pomoc, a ich powierzchnia mogła zostać ustalona, oraz uzyskać potwierdzenie, że działki są użytkami rolnymi i że nie są one przedmiotem innych wniosków;

– posiadać komputerową bazę danych gospodarstw rolnych, działek i wniosków o pomoc. Powyższe wskazuje, że żądanie wskazania numeru ewidencyjnego ma na celu ułatwienie identyfikacji działek użytkowanych przez rolnika i wykluczenie objęcia ich innym wnioskiem o płatności, nie może zatem błędne określenie ewidencyjne użytkowanych działek (przy spełnieniu innych warunków) wykluczać możliwość uzyskania płatności obszarowej.

W ust. 26 preambuły do rozporządzenia nr 796 stwierdzono, że jeśli wnioski pomocowe zawierają oczywiste błędy, powinna istnieć możliwość ich skorygowania w każdym momencie. Tym samym organ winien rozważyć czy w przedmiotowej sprawie nie zaistniał taki przypadek. Przemawia za takim poglądem zapis artykuł 68 tego rozporządzenia, który określa wyjątki od stosowania obniżek i wyłączeń, a który stanowi w ustępie 1, że obniżki i wyłączenia, przewidziane w rozdziale 1 (w tym sankcje z art. 51), nie mają zastosowania w przypadku gdy rolnik złożył wniosek poprawny pod względem faktycznym lub gdy może wykazać, że nie jest winny nieprawidłowości. Informacje podane przez rolnika określone w akapicie pierwszym powodują, że wniosek pomocowy jest dostosowywany do rzeczywistej sytuacji.

Mając na względzie powyższe wywody Sąd stwierdził, że zaskarżona decyzja została uznana za przedwczesną, a tym samym wydaną z naruszeniem prawa procesowego (art. 3 ust. 1 i 2 pkt 1 i 2 ustawy o płatnościach oraz art. 7, art. 78, art. 80 i art. 107 § 3 kpa), które skutkowało naruszeniem prawa materialnego przez odmowę przyznania rolnikowi płatności i nałożeniem sankcji i jako taka nie może ostać w obrocie prawnym.

Art. 107 § 1 k.p.a. określa istotne elementy, które musi zawierać decyzja administracyjna. W szczególności do obowiązkowych elementów decyzji administracyjnej należy zaliczyć podanie podstawy prawnej oraz uzasadnienie faktyczne i prawne. Podstawa prawna decyzji administracyjnej musi być powołana dokładnie a więc ze wskazaniem mających zastosowanie w sprawie przepisów określonego aktu prawnego, a także podawać zmiany tego aktu mające miejsce do dnia wydania decyzji, ponieważ powinna być oparta o stan prawny w czasie orzekania. Organ II instancji używa nazwy ustawy o płatnościach wsparcia bezpośredniego, która to nazwa obowiązuje od nowelizacji wprowadzonej w roku 2008. Podobnie nakłada sankcję na podstawie art. 138 rozporządzenia WE Nr 1973/2004 nie wyjaśniając, że został on uchylony rozporządzeniem Komisji nr 316/2009 z dnia 17 kwietnia 2009 r. zmieniającym rozporządzenie (WE) Nr 1973/2004 ustanawiające szczegółowe zasady stosowania rozporządzenia Rady (WE) Nr 1782/2003 w odniesieniu do systemów wsparcia przewidzianych w tytułach IV i IVa tego rozporządzenia oraz wykorzystania odłogowanych gruntów do produkcji surowców (Dz.U.UE.L 2009.100.3), ale na podstawie art. 2 tego rozporządzenia ma on zastosowanie do wniosków złożonych przed 1 stycznia 2009 r.

Ponownie rozpatrując odwołanie wniesione przez skarżącego organ II instancji winien dokonać oceny zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego z uwzględnieniem powyższych wywodów Sądu. W szczególności wyjaśnić czy znajdujące się w aktach sprawy dokumenty są wystarczające do przyjęcia, wnioskodawca uprawia działkę rolną o innym numerze ewidencyjnym, ale tej samej powierzchni, która została zadeklarowana we wniosku czy też koniecznym jest przeprowadzenie kontroli na miejscu, o co wnioskował skarżący. Jednoznaczne ustalenie rzeczywistej powierzchni działki rolnej wchodzącej w skład gospodarstwa rolnego wnioskodawcy i objętej wnioskiem z [...]r. pozwoli na dostosowanie wniosku do rzeczywistej sytuacji w trybie oczywistego błędu bądź wykaże zasadność odmowy przyznania płatności.

Z uwagi na powyższe ponieważ doszło do naruszenia prawa procesowego jak i materialnego zaskarżona decyzja podlegała uchyleniu w oparciu o art. 145 § 1 pkt 1 lit. a) i lit.c) p.p.s.a.

W oparciu o art. 152 p.p.s.a. orzeczono, iż uchylone decyzje nie podlegają wykonaniu do chwili uprawomocnienia się wyroku.

W oparciu o art. 200 p.p.s.a. zasądzono od Dyrektora Oddziału Regionalnego Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa na rzecz skarżącego kwotę [...] zł tytułem zwrotu kosztów postępowania sądowego, które to koszty stanowią uiszczony wpis.