Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gdańsku w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Dorota Jadwiszczok (spr.) Sędziowie: Sędzia WSA Jolanta Górska Sędzia WSA Katarzyna Krzysztofowicz Protokolant Asystent sędziego Krzysztof Pobojewski przy udziale Prokuratora Prokuratury Okręgowej w Gdańsku Krzysztofa Prochowskiego po rozpoznaniu w dniu 22 lutego 2017 r. w Gdańsku na rozprawie sprawy ze skarg E. M. i M. M. oraz E. J. i J. J. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego z dnia 9 czerwca 2016 r., nr [...] w przedmiocie obowiązku przeprowadzenia oceny oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko oraz sprawy ze skargi E. J. i J. J. na postanowienie Samorządowego Kolegium Odwoławczego z dnia 9 czerwca 2016 r., nr [...] w przedmiocie niedopuszczalności odwołania w sprawie obowiązku przeprowadzenia oceny oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko 1. uchyla zaskarżoną decyzję, 2. oddala skargi E. J. i J. J. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego z dnia 9 czerwca 2016 r., nr [...], w przedmiocie obowiązku przeprowadzenia oceny oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko oraz na postanowienie Samorządowego Kolegium Odwoławczego z dnia 9 czerwca 2016 r., nr [...], w przedmiocie niedopuszczalności odwołania w sprawie obowiązku przeprowadzenia oceny oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko. .

Przedmiotem niniejszej sprawy są skargi E. M. i M. M., a także E. J. i J. J. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego z dnia 9 czerwca 2016 r., nr [..], oraz skarga E. J. i J. J. na postanowienie Samorządowego Kolegium Odwoławczego z dnia 9 czerwca 2016 r. w przedmiocie niedopuszczalności odwołania w sprawie obowiązku przeprowadzenia oceny oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko.

Jak wynika z akt sprawy skargi te wniesione zostały w następujących okolicznościach faktycznych i prawnych:

W dniu 10 lutego 2015 r. do Urzędu Miasta wpłynął wniosek Gminy Miejskiej o wydanie decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach dla przedsięwzięcia polegającego na "Budowie układu drogowego wraz z towarzyszącą infrastrukturą dla terenu osiedla mieszkaniowego położonego pomiędzy ulicami K. i K. oraz rowem "wschodnim" w P. na działkach nr: [..]-[..] – obręb miasto P., nr [..], obręb [..]". Do wniosku załączono: kartę informacyjną przedsięwzięcia; inwentaryzację zieleni - projekt gospodarki drzewostanem; kopię mapy ewidencyjnej obejmującą przewidywany teren, na którym będzie realizowane przedsięwzięcie oraz obejmującą obszar, na który będzie oddziaływać przedsięwzięcie, wypis z ewidencji gruntów obejmujący przewidywany teren, na którym będzie realizowane przedsięwzięcie oraz obejmujący obszar, na który będzie oddziaływać przedsięwzięcie.

Burmistrz postanowieniem z dnia 12 lutego 2015 r., wszczął postępowanie we wnioskowanej sprawie, kwalifikując przedmiotowe przedsięwzięcie, na podstawie rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 9 listopada 2010 r. w sprawie przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko (Dz.U. z 2010 r., nr 213 poz. 1397), jako przedsięwzięcie mogące potencjalnie znacząco oddziaływać na środowisko (§ 3 ust. 1 pkt 60), dla którego wymagane jest przeprowadzenie oceny oddziaływania na środowisko, jeżeli obowiązek przeprowadzenia tej oceny został stwierdzony na podstawie art. 63 ust. 1 ustawy o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowiska. O wszczęciu postępowania organ poinformował wnioskującego oraz pozostałe strony postępowania przez obwieszczenie zamieszczone na stronie internetowej Urzędu Miasta oraz na tablicy ogłoszeń tego Urzędu. Jednocześnie Burmistrz dokonał wpisu zgłoszonego wniosku do publicznie dostępnego wykazu danych (nr wpisu [..]).

Pismami z dnia 12 lutego 2015 r. Burmistrz zwrócił się do Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego i do Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska o wydanie opinii w sprawie obowiązku przeprowadzenia oceny oddziaływania przedmiotowego przedsięwzięcia na środowisko. W odpowiedzi w piśmie z dnia 19 lutego 2015 r. Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny wyraził opinię, iż nie jest konieczne przeprowadzenie oceny oddziaływania na środowisko dla przedmiotowej inwestycji, postanowieniem z dnia 13 kwietnia 2015 r. także Regionalny Dyrektor Ochrony Środowiska wyraził opinię o braku potrzeby przeprowadzenia oceny oddziaływania na środowisko dla planowanego przedsięwzięcia.

Burmistrz Miasta postanowieniem z dnia 17 kwietnia 2015 r., wydanym na podstawie art. 63 ust. 2 ustawy z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (Dz. U. z 2013 r. poz. 1235 z póz. zm.), stwierdził brak potrzeby przeprowadzenia oceny oddziaływania na środowisko dla przedmiotowego przedsięwzięcia.

Wydając to postanowienie organ wziął pod uwagę, że przedmiotem inwestycji jest budowa układu drogowego wraz z infrastrukturą towarzyszącą dla terenu osiedla mieszkaniowego, położonego pomiędzy ul. K. i K. oraz rowem "[.]" w P. Inwestycja obejmuje m.in. budowę ok. 2,3 km jezdni, budowę chodników, miejsc postojowych, parkingu, zjazdów, drogi rowerowej, sieci kanalizacji deszczowej o łącznej długości ok. 2,3 km wraz z przepompownią wód deszczowych, zbiornikiem retencyjnym, wylotem do rowu melioracyjnego, sieci wodociągowej o łącznej długości ok. 900 m, sieci kanalizacji sanitarnej o łącznej długości ok. 500 m. Przewiduje się budowę oświetlenia drogowego oraz przebudowę linii kablowych energetycznych i teletechnicznych. Powierzchnia projektowanego układu drogowego wyniesie ok. 2,2 ha. Na terenie osiedla występują drogi gruntowe nieutwardzone o złym stanie technicznym. Inwestycja ma na celu poprawę warunków bezpieczeństwa, warunków ruchu i warunków bytowych na terenie osiedla. Planowana do realizacji inwestycja nie jest powiązana z innymi przedsięwzięciami i dowiązuje się do obecnie realizowanych układów drogowych. Na etapie realizacji przedsięwzięcia nastąpi zwiększone zużycie wody podczas prac związanych z zagęszczaniem podłoża - około 2m3/miesiąc wody na cele socjalne i technologiczne oraz 20 m3/miesiąc wody wykorzystywanej do płukania rurociągów i przeprowadzania prób ciśnieniowych, a także, że przewiduje się wykorzystanie energii elektrycznej do obsługi zaplecza placu budowy w ilości około 48 kWh/miesiąc oraz około 60 litrów oleju napędowego i 40 litrów benzyny na potrzeby środków transportu (dostarczenie kruszywa, elementów konstrukcyjnych, usunięcie odpadów budowlanych), jak również dla maszyn i urządzeń obsługi inwestycji. Do realizacji przedmiotowego przedsięwzięcia niezbędne będą następujące szacunkowe ilości materiałów: ok. 5500 m3 kruszywo łamane, ok. 22 000 m2 kostki brukowej, ok. 1100 m3 podsypki cementowo -piaskowej, ok. 870 m3 mieszanki bitumicznej, ok. 950 m3 humusu. Ponadto na etapie eksploatacji planowana inwestycja będzie generować zapotrzebowanie na energię elektryczną, moc przyłączeniowa potrzebna do oświetlenia to 1OkW, a moc przyłączeniowa dla przepompowni to 83kW. W trakcie użytkowania nie będą wykorzystywane surowce, materiały oraz paliwo i woda. Realizacja przedsięwzięcia wiąże się ze wzmożonym oddziaływaniem na środowisko głównie w fazie budowy. Podczas prowadzenia robót ziemnych wzrośnie emisja pyłów, spalin i hałasu. Będą to oddziaływania krótkookresowe o charakterze odwracalnym. Na tereny przyległe do inwestycji, podczas trwania jej realizacji, negatywnie oddziaływać będzie transport materiałów na budowę, który ustanie po jej zakończeniu. Z kolei na etapie funkcjonowania inwestycji wody opadowe i roztopowe z całego układu drogowego będą odprowadzane grawitacyjnie do osadnika i separatora substancji ropopochodnych. Następnie po podczyszczeniu zostaną przepompowane do rowu melioracyjnego. Nadmiar wody zostanie przyjęty przez zbiornik retencyjny i z powrotem skierowany do rowu melioracyjnego. Realizacja inwestycji wiązać się będzie ponadto z koniecznością zagospodarowania powstałych odpadów budowlanych oraz mas ziemnych pochodzących z wykopów, które na etapie funkcjonowania inwestycji zostaną wykorzystane do dalszej eksploatacji. Odpady nienadające się do wykorzystania zostaną skierowane do utylizacji. Zgodnie z przepisami rozporządzenia Ministra Gospodarki z 9 kwietnia 2002 r. w sprawie rodzajów i ilości substancji niebezpiecznych, których znajdowanie się w zakładzie decyduje o zaliczeniu go do zakładu o zwiększonym ryzyku albo zakładu o dużym ryzyku wystąpienia poważnej awarii przemysłowej (Dz. U. Nr 58, poz. 535, z późn. zm.) planowane przedsięwzięcie nie zalicza się do inwestycji o zwiększonym ryzyku. Lokalizacja planowanego przedsięwzięcia to teren znajdujący się poza obszarami Natura 2000 oraz poza innymi obszarami chronionymi. Najbliżej położone obszary Natura 2000 to: ok. 13,9 km na zachód [..], ok. 11,8 km na północny - wschód – [..], ok. 11,9 km na północny - wschód – [..], ok. 11,5 km na południowy - zachód [..]. Ponadto przedmiotowa inwestycja planowana jest do realizacji w bezpośrednim sąsiedztwie Obszaru Chronionego Krajobrazu [..]. Planowana inwestycja, z uwagi na lokalizację oraz odległość, a także zakres przedsięwzięcia, nie spowoduje utraty ani fragmentacji siedlisk przyrodniczych i siedlisk gatunków roślin i zwierząt chronionych na ww. obszarach chronionych oraz obszarach Natura 2000. Biorąc pod uwagę charakter inwestycji i znaczną odległość realizacja przedsięwzięcia nie narusza przepisów w zakresie ochrony przyrody pozostałych form gatunków stanowiących przedmiot ochrony w granicach obszaru. Inwestycja zlokalizowana jest na terenie osiedla mieszkaniowego, w części miasta, na której średnia gęstość zaludnienia wynosi 114os/km2. Sąsiedztwo przedmiotowych dróg stanowią budynki zabudowy jednorodzinnej i wielorodzinnej, do których planowana inwestycja będzie stanowiła dojazd. Zasięg oddziaływania przedsięwzięcia ograniczy się do terenu, do którego inwestor posiada tytuł prawny. Planowana inwestycja będzie drogą lokalną dojazdową do usytuowanych przy niej budynków, w związku, z czym po jej realizacji nie przewiduje się wzrostu natężenia ruchu środków transportu. Wzrost natężenia ruchu będzie związany z rozwijającą się na terenie, na którym planowana jest inwestycja, zabudową mieszkaniową. Z uwagi na skalę, rozmiar i rodzaj inwestycji, a przede wszystkim na odległość od granic kraju, przedsięwzięcie nie będzie generować oddziaływań o charakterze transgranicznym. Realizacja przedsięwzięcia spowodowana jest złym stanem technicznym dróg, celem budowy jest poprawa bezpieczeństwa i warunków ruchu drogowego. Prace prowadzone będą w granicach istniejącego pasa drogowego. Przebudowa nie spowoduje zmian w rzeźbie terenu, jak i istotnych zmian w jego pokryciu. Nie przewiduje się, aby przedsięwzięcie miało wpływ na natężenie ruchu pojazdów. Emisje substancji do powietrza będą miały charakter krótkotrwały i nie wpłyną w istotny sposób na pogorszenie stanu aerosanitarnego terenu. Planowany do realizacji układ drogowy będzie przebiegał przez tereny o charakterze mieszkalnym. Zgodnie z ustaleniami miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego przedsięwzięcie będzie realizowane na terenie przeznaczonym pod tereny urządzeń komunikacji samochodowej oraz tereny zabudowy mieszkaniowej. W związku z realizacją i eksploatacją przedsięwzięcia nie przewiduje się zagrożenia dla wód powierzchniowych i podziemnych oraz gleby. Planowana inwestycja nie zmieni dotychczasowego użytkowania terenu.

W dniu 17 kwietnia 2015 r. Burmistrz poinformował strony postępowania, w formie obwieszczenia, o zakończeniu zbierania dowodów w przedmiotowej sprawie, a także o możliwości wypowiedzenia się co do zebranych dowodów i materiałów w terminie 7 dni od dnia otrzymania wiadomości. Obwieszczenie to Burmistrz umieścił na stronie internetowej Urzędu Miasta oraz na tablicy ogłoszeń tego Urzędu.

Następnie decyzją z dnia 15 maja 2015 r., nr [..], wydaną na podstawie art. 84 i art. 85 ustawy z 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (Dz. U. z 2013 r. poz. 1235, z póz. zm.), Burmistrz stwierdził brak potrzeby przeprowadzania oceny oddziaływania na środowisko dla przedsięwzięcia polegającego na: "Budowie układu drogowego wraz z towarzyszącą infrastrukturą dla terenu osiedla mieszkaniowego położonego pomiędzy ul. K. i K. oraz rowem "[..]" w P.". Integralną częścią tej decyzji Burmistrz uczynił charakterystykę przedsięwzięcia (załącznik).

O wydanej decyzji organ poinformował strony postępowania w drodze obwieszczenia umieszczonego, w dniu 19 maja 2015 r., na stronie internetowej Urzędu Miasta oraz na tablicy ogłoszeń tego Urzędu.

Od decyzji Burmistrza odwołanie wnieśli: M. M. i E. M. (właściciele działki nr [..] znajdującej się w strefie odziaływania przedmiotowej inwestycji) oraz J. J. i E. J. (właściciele nieruchomości graniczącej z ul. G., która w ich ocenie, narażona będzie na ten sam ruch jak na ul. J. i na te same powodowane przez ten ruch uciążliwości), podnosząc jednocześnie tożsame zarzuty przeciwko postanowieniu Burmistrza z dnia 17 kwietnia 2015 r. jak i przeciwko postanowieniu Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska z dnia 13 kwietnia 2015 r. W ocenie odwołujących się zarówno postanowienia, jak i kwestionowana decyzja wydane została z naruszeniem:

- art. 63 ust 1 pkt 1) ppkt a) ustawy - polegającym na nieuwzględnieniu przy ocenie oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko skali przedsięwzięcia;

- art. 63 ust. 1 pkt 1) ppkt. b) ustawy - polegającym na nieuwzględnieniu przy ocenie oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko powiązań z innymi przedsięwzięciami;

- art. 63 ust. 1 pkt 1) ppkt. d) ustawy - polegającym na nieuwzględnieniu przy ocenie oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko faktycznych emisji i wystąpienia innych uciążliwości aniżeli tylko w fazie budowy przedsięwzięcia, pominięto wystąpienie tych uciążliwości w fazie jego eksploatacji,

- art. 63 ust. 1 pkt 1) ppkt. e) ustawy - polegającym na nieuwzględnieniu przy ocenie oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko ryzyka wystąpienia poważnej awarii, przy uwzględnieniu używanych substancji i stosowanych technologii;

- art. 63 ust. 1 pkt 3) ppkt. a) ustawy - polegającym na nieuwzględnieniu przy ocenie oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko zasięgu oddziaływania - faktycznego obszaru geograficznego i faktycznej liczby ludności, na którą przedsięwzięcie może oddziaływać;

- art. 63 ust. 1 pkt 3) ppkt. c) ustawy - polegającym na nieuwzględnieniu przy ocenie oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko faktycznej wielkości i faktycznej złożoności oddziaływania, z uwzględnieniem faktycznego obciążenia istniejącej infrastruktury technicznej;

- art. 63 ust. 1 pkt 3) ppkt. d) ustawy - polegającym na nieuwzględnieniu przy ocenie oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko prawdopodobieństwa oddziaływania tej inwestycji na poszczególne elementy tego środowiska;

- art. 63 ust. 1 pkt 3) ppkt. e) ustawy - polegającym na nieuwzględnieniu przy ocenie oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko faktycznego czasu trwania, faktycznej częstotliwości i faktycznej odwracalności oddziaływania tej inwestycji na poszczególne elementy tego środowiska;

- art. 2 Konstytucji RP, gdyż w postępowaniu w sprawie wydania tejże decyzji nie zostały podjęte wszelkie niezbędne działania konieczne do dokładnego wyjaśnienia stanu faktycznego oraz załatwienia sprawy z uwzględnieniem interesu społecznego i słusznego interesu obywateli, co dawało by poczucie mieszkańcom będącym w strefie oddziaływania przedmiotowego przedsięwzięcia iż "Rzeczpospolita Polska jest demokratycznym państwem prawnym, urzeczywistniającym zasady sprawiedliwości społecznej";

- art. 7 k.p.a., gdyż w postępowaniu w sprawie wydania tejże decyzji nie zostały podjęte wszelkie niezbędne działania konieczne do dokładnego wyjaśnienia stanu faktycznego oraz załatwienia sprawy z uwzględnieniem interesu społecznego i słusznego interesu obywateli - zgodnie z zasadą prawdy obiektywnej;

- art. 8 k.p.a., gdyż w postępowaniu w sprawie wydania tejże decyzji organy administracji publicznej prowadziły i prowadzą postępowanie w sposób nie budzący zaufania jego uczestników do władzy publicznej;

- art. 37 ustawy o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko, gdyż organ wydający decyzję o uwarunkowaniach środowiskowych dla przedmiotowej w sposób nieuzasadniony nie odniósł się do uwag i wniosków zgłoszonych w dniu 4 listopada 2014 r. przez mieszkańców w trakcie konsultacji społecznych dotyczących ogłoszenia Burmistrza z dnia 16 października 2014 r. (o konsultacjach społecznych realizowanego projektu budowlano – wykonawczego pn. "Budowa układu drogowego wraz z towarzyszącą infrastrukturą dla terenu osiedla mieszkaniowego położonego pomiędzy ul. K. i K. oraz rowem "[..]" w P.") oraz w dniu 24 lutego 2015 r. w związku z obwieszczeniem Burmistrza o wszczęciu postępowania administracyjnego w sprawie wydania decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach realizacji przedsięwzięcia polegającego na budowie układu drogowego wraz z towarzyszącą infrastrukturą dla terenu osiedla mieszkaniowego położonego pomiędzy ul. K. i K. oraz rowem "[..]" w P.

W piśmie z dnia 9 maja 2016 r. odwołujący się E. i J. J. wskazali, że są właścicielami działki nr [..] graniczącej z ul. G., która jest przedłużeniem ul. J. w stronę drogi wojewódzkiej nr [..] – ul. P. Wyjaśnili przy tym, że obecnie ul. J. w ogóle nie ma (jest to pole) ale w obowiązującym w tym obszarze planie zagospodarowania Osiedla [..] z 2004 r. (zatwierdzonego uchwałą z dnia 25 sierpnia 2004 r., nr XXIII/230/2004) ul. J. jest połączona z obwodnicą P. poprzez skrzyżowanie z drogą wojewódzką nr [..] – ul. K. i z drogą wojewódzką nr [..] (ul. P.) poprzez skrzyżowanie z ul. K. i poprzez ul. G. Jak wskazali, interes prawny do bycia stroną niniejszego postępowania wywodzą z: art. 28 ust. 2 ustawy Prawo budowlane; art. 28 k.p.a. w zw. z art. 140 kodeksu cywilnego; z norm konstytucyjnych; z ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo Ochrony Środowiska; ustawy z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko; ustawy z dnia 13 kwietnia 2007 r. o zapobieganiu szkodom w środowisku i ich naprawie; ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym; rozporządzenia z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie; rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 14 czerwca 2007 r. w sprawie dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku; rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 9 listopada 2010 r. w sprawie przedsięwzięć mogących potencjalnie znacząco oddziaływać na środowisko.

Samorządowe Kolegium Odwoławcze postanowieniem z dnia 9 czerwca 2016 r., nr [..], wydanym na podstawie art. 134 w zw. z art. 28 i art. 127 § 1 k.p.a., stwierdziło niedopuszczalność odwołania wniesionego przez E. i J. J., wskazując, że nie są oni właścicielami gruntów, na których będzie realizowana planowana inwestycja, a odległość nieruchomości będącej ich własnością od terenu inwestycji wynosi ok. 130 m. Brak jest zaś, w ocenie Kolegium, podstaw do uznania, że planowana inwestycja będzie oddziaływać na nieruchomość będącą ich własnością, gdyż na dzień wydania decyzji ul. J. jest ulicą ślepą, a wykonanie zapisów planu zagospodarowania o jej połączeniu z obwodnicą należy uznać za zdarzenie przyszłe i niepewne.

Jednocześnie decyzją z dnia 9 czerwca 2016 r., nr [..], wydaną na podstawie przepisów ustawy z dnia 3 października 2008 r. o udostępnieniu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (Dz.U. z 2016 r., poz. 353), Samorządowe Kolegium Odwoławcze utrzymało w mocy decyzję Burmistrza z dnia 15 maja 2015 r.

W uzasadnieniu tej decyzji Kolegium wskazało, że niniejsze postępowanie zostało wszczęte złożonym w dniu 10 lutego 2015 r. wnioskiem, a tym samym stanowi odrębne postępowanie (chociażby ze względu na wskazanie innych nieruchomości będących terenem planowanej inwestycji), niż te odrębne postępowanie, w toku którego Samorządowe Kolegium Odwoławcze wydało w dniu 27 marca 2012 r. decyzję o sygn. akt [..]. Po uchyleniu w tamtym postępowaniu w całości decyzji środowiskowej organu I instancji z dnia 13 października 2011 r., wniosek pozostał nierozpatrzony z uwagi na bezskuteczny upływ terminu do uzupełnienia braków wniosku.

Dlatego też, w ocenie Kolegium, nie sposób uznać za uzasadnione zarzutów odwołania, iż organ I instancji wydając zaskarżoną decyzję naruszył art. 2 Konstytucji RP, art. 7 i art. 8 k.p.a. a także art. 37 ustawy o udostępnieniu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko poprzez brak odniesienia się w decyzji do uwag zgłaszanych w toku postępowania, albowiem te uwagi były zgłaszane przez strony w poprzednim odrębnym postępowaniu, w którym nie została wydana decyzja.

Kolegium wskazało również, że zarówno Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny jak i Regionalny Dyrektor Ochrony Środowiska w złożonych do sprawy opiniach nie wskazali na potrzebę przeprowadzenia oceny oddziaływania na środowisko. Stanowiska te Burmistrz uwzględnił zarówno przy wydawaniu postanowienia z dnia 17 kwietnia 2015 r. jak i kwestionowanej decyzji z dnia 15 maja 2015 r. W świetle powyższego, wyrażone przez Burmistrza w decyzji z dnia 15 maja 2015 r. stanowisko o braku potrzeby przeprowadzenia oceny oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko, Kolegium uznało za uzasadnione.

Kolegium stwierdziło ponadto, że zaskarżona decyzja organu I instancji zawiera pełną treść wymaganą przepisami prawa, a organ I instancji ustalił stronom termin składania uwag i wniosków na 14 dni, a tym samym krótszy niż 21 – dniowy termin określony przepisem art. 33 ust. 1 pkt 7 ustawy, jednakże , wobec faktu braku złożenia jakichkolwiek uwagi wniosków aż do dnia wydania zaskarżonej decyzji nie sposób uznać, że naruszenie tego przepisu miało wpływ na treść wydanej decyzji.

Na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego z dnia 9 czerwca 2016 r. E. M. i M. M. wnieśli skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku (skarga ta zarejestrowana została w Sądzie pod sygn. akt II SA/Gd 429/16), domagając się jej uchylenia jak i uchylenia poprzedzającej ją decyzji organu I instancji, a także postanowienia Burmistrza z dnia 17 kwietnia 2015 r. i postanowienia Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska z dnia 13 kwietnia 2015 r. Uważają oni bowiem, że akty te wydane zostały z naruszeniem prawa materialnego i przepisów postępowania tj.:

- art. 3 ust. 1 pkt 13 ustawy o udostępnieniu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko w zw. z art. 7 i art. 77 k.p.a. -poprzez nie zbadanie lub nie ustalenie czy doszło do podziału zgłoszonego w 2011 r. przedsięwzięcia polegającego na budowie układu drogowego wraz z towarzyszącą infrastrukturą dla terenu osiedla mieszkaniowego położonego pomiędzy ul. K. i K. oraz rowem "[..]" w P. w celu uniknięcia przeprowadzenia oceny oddziaływania na środowisko dla przedsięwzięcia o tej samej nazwie, zgłoszonego w 2015 r., którego dotyczy niniejsze postępowanie tj. polegającego na budowie układu drogowego wraz z towarzyszącą infrastrukturą dla terenu osiedla mieszkaniowego położonego pomiędzy ul. K. i K. oraz rowem "[..]" w P.;

- art. 33 ust. 1 pkt 7 i 8 ustawy o udostępnieniu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko - poprzez wskazanie w obwieszczeniu z dnia 12 lutego 2015 r. niewłaściwego terminu do składania wniosków i uwag tj. 14 dni, zamiast 21 dni, co spowodowało ograniczenie udziału społeczeństwa w postępowaniu o wydanie decyzji środowiskowej;

- art. 36 i art. 37 ustawy o udostępnieniu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko - poprzez pozostawienie bez rozpoznania wniosków i uwag doręczonych organowi I instancji pismem z dnia 20 lutego 2015 r. przez skarżących w dniu 24 lutego 2015 r.; nie odniesieniu się do wniosków, uwag i zastrzeżeń w decyzji Burmistrza z dnia 15 maja 2015 r.; nie dołączenie pisma zawierającego wnioski i uwagi z dnia 20 lutego 2015 r. przez Burmistrza do akt sprawy przekazanej organowi II instancji w celu rozpoznania odwołania; skutkiem takiego działania było pozbawienie prawa udziału społeczeństwa (w tym przypadku stron postępowania) w postępowaniu o wydanie decyzji środowiskowej;

- art. 63 ust. 1 pkt 1 ppkt a, b, d, e, pkt 3 ppkt a, c, d, e ustawy o udostępnieniu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko w zw. z art 7 i art. 77 k.p.a. - poprzez nie dokonanie prawidłowych ustaleń, bądź zaniechanie ustalenia istotnych informacji, okoliczności, których ustalenie należy do obowiązku organu I instancji, II instancji, Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska, którzy na podstawie tych informacji dokonują oceny, czy konieczne będzie przeprowadzenie oceny oddziaływania na środowisko dla przedsięwzięcia.

Jednocześnie skargę na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego z dnia 9 czerwca 2016 r. do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku wnieśli E. J. i J. J. (skarga ta została zarejestrowana w Sądzie pod sygn. akt II SA/Gd 430/16), domagając się również uchylenia tej decyzji, jak i poprzedzającej ją decyzji organu I instancji, a także postanowienia Burmistrza z dnia 17 kwietnia 2015 r. i postanowienia Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska z dnia 13 kwietnia 2015 r., podnosząc przy tym tożsame zarzuty co skarżący E. i M. M.

W odpowiedziach na te skargi Samorządowe Kolegium Odwoławcze wniosło o oddalenie jako niezasadnej skargi E. M. i M. M., w pełni podtrzymując przy tym stanowisko i argumentację przedstawioną w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji oraz o odrzucenie jako niedopuszczalnej skargi E. J. i J. J. wskazując, że nie posiadają oni interesu prawnego w postępowaniu zakończonym wydaniem zaskarżonej decyzji.

E. J. i J. J. wnieśli ponadto do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku skargę na postanowienie Samorządowego Kolegium Odwoławczego z dnia 9 czerwca 2016 r., nr [..], wydane w przedmiocie niedopuszczalności wniesionego przez nich odwołania (skarga ta została zarejestrowana w Sądzie pod sygn. akt II SA/Gd 431/16), domagając się jego uchylenia. Zarzucili błędne stwierdzenie przez SKO, iż E. J. i J. J. nie są stroną postępowania w niniejszej sprawie oraz brak w postanowieniu jakiejkolwiek informacji, iż fakt bycia stronami niniejszego postępowania skarżący E. J. i J. J. wywodzą z ich indywidualnego interesu prawnego, opisanego m.in. w punktach nr 1 do nr 5 od strony nr 6 do strony nr 13, zawartego w piśmie skarżących z dnia 9 maja 2016 r., będącego odpowiedzią na wezwanie SKO z dnia 13 kwietnia 2016 r., a także błędne stwierdzenie, iż skarżący uzasadniają swój interes prawny zdarzeniami i okolicznościami mającymi nastąpić w przyszłości. Kolegium stwierdziło, iż na dzień wydania zaskarżonej decyzji ul. J. jest ulicą ślepą, zaś wykonanie zapisów studium uwarunkowań zagospodarowania oraz planu zagospodarowania o jej połączeniu z obwodnicą należy uznać za zdarzenie przyszłe i ewentualne, nie zaś istniejące w dacie wydania decyzji oraz, natomiast właśnie takie twierdzenia należy uznać uzasadniające za interes tych osób do uznania za strony postępowania.

W odpowiedzi na tę skargę Samorządowe Kolegium Odwoławcze wniosło o jej oddalenie, w pełni podtrzymując stanowisko i argumentację przedstawioną w uzasadnieniu zaskarżonego postanowienia.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gdańsku, postanowieniem z dnia 1 września 2016 r. wydanym w sprawie o sygn. akt II SA/Gd 431/16, na mocy art. 111 § 2 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz.U. z 2016 r., poz. 718 ze zm.), połączył niniejszą sprawę do wspólnego rozpoznania i rozstrzygnięcia ze sprawą o sygn. akt II SA/Gd 429/16 i postanowił połączone sprawy prowadzić dalej pod wspólna sygn. akt II SA/Gd 429/16.

Jednocześnie postanowieniem z dnia 1 września 2016 r., wydanym w sprawie o sygn. akt II SA/Gd 430/16, na mocy art. 111 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, Sąd połączył niniejszą sprawę do wspólnego rozpoznania i rozstrzygnięcia ze sprawą o sygn. akt II SA/Gd 429/16 i postanowił połączone sprawy prowadzić dalej pod wspólną sygn. akt II SA/Gd 429/16.

W piśmie procesowym z dnia 16 października 2016 r. skarżący E. M. i M. M. podtrzymali dotychczasowe zarzuty skargi i podnieśli, że nie zgadzają się z treścią udzielonych przez Samorządowe Kolegium Odwoławcze odpowiedzi na skargi.

W piśmie procesowym z dnia 19 października 2016 r. skarżący E. J. i J. J. oraz E. M. i M. M. podkreślili, że jedynie w postępowaniu środowiskowym strony postępowania znajdujące się w strefie oddziaływania przedsięwzięcia mają możliwość uzyskania zabezpieczeń np. przed hałasem, spalinami, czy drganiami. Aby to uzyskać potrzebne jest zawarcie w Karcie Informacyjnej Przedsięwzięcia oraz w decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach prawdziwego i faktycznego oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko, w tym na zdrowie i życie ludzi, czego, zdaniem skarżących, ani we wniosku z lutego 2015 r. ani w decyzji Burmistrza z dnia 15 maja 2015 r. nie ma. Podawanie nieprawdy co do faktycznego odziaływania przedmiotowego przedsięwzięcia, w tym do Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego i do Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska, powoduje ich ewentualne niewłaściwe opinie czy postanowienia co do braku konieczności przeprowadzenia oceny oddziaływania na środowisko. Podkreślili również, że przeprowadzone w 2015 r. postępowanie środowiskowe dla przedmiotowego przedsięwzięcia to farsa i fikcja oraz celowe nieprzestrzeganie prawa oraz konstytucji.

W piśmie procesowym z dnia 16 lutego 2017 r., jako uzupełnienie skargi, podnieśli zarzut naruszenia przez Burmistrza art. 7, art. 77 § 1, art. 80 i art. 10 § 1 k.p.a. poprzez: niedołączenie do akt sprawy Uwag, wniosków i zastrzeżeń z dnia 20 lutego 2015 r., złożonych przez skarżących w dniu 24 lutego 2015 r.; nie dołączenie do akt sprawy wniosków E. i J. J. o udostępnienie informacji publicznej; nie przekazanie skarżącym do wiadomości pisma Gminy Miejskiej z dnia 17 czerwca 2015 r. i z dnia 4 maja 2016 r. Skarżący podnieśli jednocześnie zarzut naruszenia art. 7, art. 77 § 1, art. 80 i art. 10 § 1 k.p.a. przez Samorządowe Kolegium Odwoławcze poprzez nieuwzględnienie Uwag, wniosków i zastrzeżeń z dnia 20 lutego 2015 r. złożonych przez skarżących w dniu 24 lutego 2015 r..

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gdańsku zważył, co następuje:

Postępowanie, którego przedmiotem jest wydanie decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach dla przedsięwzięcia polegającego na "Budowie układu drogowego wraz z towarzyszącą infrastrukturą dla terenu osiedla mieszkaniowego położonego pomiędzy ulicami K. i K. oraz rowem "[..]" w P. na działkach nr: [..]-[..] – obręb miasto P., nr [..], obręb [..]" – nie dotyczyło interesu prawnego ani obowiązku skarżących E. J. i J. J.

Postępowanie to prowadzone było na podstawie przepisów ustawy z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (Dz.U. z 2016 r., poz. 353).

Przepisy tej ustawy nie wskazują w sposób szczególny, kto jest stroną postępowania prowadzonego w sprawie wydania decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach dla realizacji przedsięwzięcia. Art. 73 ust. 1 ustawy stanowi jedynie, że postępowanie w sprawie wydania decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach wszczyna się na wniosek podmiotu planującego podjęcie realizacji przedsięwzięcia. W postępowaniu tym zastosowanie znajduje więc ogólna zasada wyrażona w art. 28 k.p.a., zgodnie z którą stroną jest każdy, czyjego interesu prawnego lub obowiązku dotyczy postępowanie albo kto żąda czynności ze względu na swój interes prawny lub obowiązek.

W orzecznictwie sądowoadministracyjnym ustalono przy tym, że pojęcie interesu prawnego musi być rozumiane jako obiektywna, czyli rzeczywiście istniejąca potrzeba ochrony prawnej (zob. wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 2 lutego 2017 r., sygn. akt II OSK 1967/15, dostępny na stronie internetowej https://orzeczenia.nsa.gov.pl). Interes prawny powinien być indywidualny, konkretny, aktualny oraz sprawdzalny w sposób obiektywny. Postępowanie administracyjne dotyczy interesu prawnego konkretnej osoby wówczas, gdy w tym postępowaniu wydaje się decyzję, która rozstrzyga o prawach i obowiązkach tej osoby, lub rozstrzygnięcie o prawach i obowiązkach innego podmiotu wpływa na prawa i obowiązki tej osoby. Inaczej mówiąc, przymiot strony w postępowaniu administracyjnym ma osoba, której dotyczy bezpośrednio to postępowanie lub, w którym może być wydane orzeczenie godzące w jej prawem chronione interesy poprzez ograniczenie lub uniemożliwienie korzystania z przysługujących jej praw (zob. wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 9 grudnia 2005 r., sygn. akt II OSK 310/05, dostępny na stronie internetowej https://orzeczenia.nsa.gov.pl). Dlatego też interes prawny decydujący o statusie strony w postępowaniu administracyjnym powinien wynikać z norm prawa materialnego. Mieć w postępowaniu administracyjnym interes prawny znaczy to samo, co ustalić przepis prawa materialnego powszechnie obowiązującego, na podstawie którego można żądać zaniechania lub ograniczenia czynności organu sprzecznych z potrzebami danego podmiotu – strony postępowania (zob. wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 8 grudnia 2016 r., sygn. akt II OSK 699/15, dostępny na stronie internetowej https://orzeczenia.nsa.gov.pl). Przyjęto, że podmiot ma interes prawny w konkretnym postępowaniu, jeżeli pomiędzy jego sytuacją prawną, a przedmiotem tego postępowania istnieje – uzasadnione treścią normy prawa materialnego – realne, rzeczywiste powiązanie, czyniące go bezpośrednio zainteresowanym w tym postępowaniu i w konsekwencji uprawnionym do udziału w nim w charakterze strony (zob. wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 23 lutego 2010 r., sygn. akt I OSK 413/09, dostępny na stronie internetowej https://orzeczenia.nsa.gov.pl).

W postępowaniu, którego przedmiotem jest wydanie decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach dla planowanego przedsięwzięcia istnienie interesu prawnego jest związane z zakresem oddziaływania planowanej inwestycji. Przy czym, z przepisów art. 72 ust. 2 pkt 1, art. 74 ust. 1 pkt 1 i art. 82 ust. 1 pkt 1 lit. b ustawy o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko wynika, że chodzi o każde oddziaływanie, a nie tylko takie, które przekracza określone normy (zob. K. Gruszecki, Ustawa o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko. Komentarz, LEX 2013, teza 4 i 5 do art. 73 ). W tym sensie o interesie prawnym tego podmiotu świadczy także prawo do niezakłóconego korzystania z nieruchomości, wynikające z art. 140 i art. 144 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (zob. wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 15 maja 2013 r., sygn. akt II OSK 108/12, dostępny na stronie internetowej https://orzeczenia.nsa.gov.pl).

Tylko więc podmioty mające tytuł prawny do nieruchomości położonej w zakresie oddziaływania inwestycji będą mogły posiadać przymiot strony w takim postępowaniu (zob. wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach z dnia 28 października 2016 r., sygn. akt II SA/Gl 794/16, dostępny na stronie internetowej https://orzeczenia.nsa.gov.pl). Stroną analizowanego postępowania jest więc właściciel nieruchomości położonej na terenie objętym tak rozumianym oddziaływaniem planowanego przedsięwzięcia (zob. wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 10 stycznia 2017 r., sygn. akt II OSK 905/15, dostępny na stronie internetowej https://orzeczenia.nsa.gov.pl). Przymiot strony w postępowaniu o wydanie decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach realizacji przedsięwzięcia przysługiwać będzie inwestorowi, podmiotowi posiadającemu tytuł prawny do nieruchomości, na której ma być realizowane przedsięwzięcie, a także właścicielom lub użytkownikom wieczystym nieruchomości leżących w obszarze oddziaływania inwestycji (zob. wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Opolu z dnia 9 kwietnia 2013 r. sygn. akt II SA/Op 42/13, dostępny na stronie internetowej https://orzeczenia.nsa.gov.pl).

Nieruchomość będąca własnością E. i J. J. tj. działka nr [..] położona w P. przy ul. G., nie znajduje się zaś ani na terenie planowanej inwestycji ani w strefie jej oddziaływania. Planowane przedsięwzięcie to budowa układu drogowego wraz z towarzyszącą infrastrukturą dla terenu osiedla mieszkaniowego, położonego pomiędzy ulicami K. i K. oraz rowem "[..]" w P. Działka skarżących, jak wynika z map znajdujących się w aktach sprawy, położona jest ok. 130 m od terenu tej inwestycji. Z karty informacyjnej przedsięwzięcia wynika, że planowane przedsięwzięcie będzie oddziaływać jedynie na sąsiednie budynki zabudowy wielorodzinnej i jednorodzinnej (w tym najbliższy w odległości 7,5 m od krawędzi drogi). Na etapie realizacji przedsięwzięcia będzie to oddziaływanie krótkookresowe o charakterze odwracalnym i będzie dotyczyło hałasu i ewentualnego pylenia. Przy czym, jak ustalono, na etapie realizacji inwestycji nie zostaną przekroczone normy hałasu a z uwagi na możliwość wystąpienia uciążliwości aerosanitarnych, wykonawca prac budowlanych zobowiązany jest zapewnić możliwie jak najmniej uciążliwą dla środowiska technologie prac rozbiórkowych i budowlanych i w czasie realizacji inwestycji zapewni dostęp mieszkańcom do posesji przylegających do zrealizowanego zadania. Z kolei, na etapie eksploatacji wystąpi oddziaływanie długookresowe w trzech podstawowych zakresach: emisja hałasu, emisja zanieczyszczeń do atmosfery i odprowadzanie wód opadowych i roztopowych, przy czym nie zostaną przekroczone dopuszczalne normy a wody opadowe przed wprowadzeniem ich do środowiska mają zostać podczyszczone w osadnikach i separatorach.

Skarżący nie wskazali zaś żadnej konkretnej normy prawa materialnego, która świadczyłaby o oddziaływaniu planowanej inwestycji na nieruchomość będącą ich własnością. W żadnej z powołanych przez skarżących ustaw i rozporządzeń Sąd nie znalazł podstawy, która umożliwiałaby wykazanie realnego wpływu planowanego przedsięwzięcia na nieruchomości skarżącego. Sąd nie widzi również, w jaki sposób zaplanowana inwestycja miałaby uniemożliwić skarżącym korzystanie z ich nieruchomości tj. działki nr [..] zgodnie z jej przeznaczeniem. Z kolei, zdarzenia przyszłe oraz niepewne mogą stanowić jedynie o interesie faktycznym, który nie daje uprawnień strony w postępowaniu administracyjnym (zob. wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Szczecinie z dnia 24 października 2012 r., sygn. akt II SA/Sz 649/11, dostępny na stronie internetowej https://orzeczenia.nsa.gov.pl).

Z uwagi na powyższe Sąd uznał, że postanowienie Samorządowego Kolegium Odwoławczego z dnia 9 czerwca 2016 r. nr [..] jest zgodne z prawem. Z art. 127 § 1 k.p.a. wynika bowiem, że tylko stronie służy odwołanie od decyzji wydanej w pierwszej instancji, a wniesienie odwołania przez jednostkę niemającą legitymacji do wniesienia tego środka zaskarżenia stanowi o niedopuszczalności odwołania z przyczyn podmiotowych (zob. B. Adamiak, J. Borkowski, Kodeks postępowania administracyjnego. Komentarz, Wydawnictwo C.H.BECK, Warszawa 2016 r., str. 601). Zgodnie zaś z art. 134 k.p.a. niedopuszczalność odwołania w drodze postanowienia stwierdza organ odwoławczy. Dlatego też, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gdańsku, działając na podstawie art. 151 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz.U. z 2016 r., poz. 718 ze zm.), oddalił skargę E. i J. J. wniesioną na to postanowienie.

Z tego też powodu Sąd uznał, że skarga wniesiona przez E. i J. J. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego z dnia 9 czerwca 2016 r. nr SKO [..] również podlega oddaleniu na podstawie art. 151 ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi. Zgodnie bowiem z art. 50 § 1 ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi uprawnionym do wniesienia skargi jest każdy, kto ma w tym interes prawny, prokurator, Rzecznik Praw Obywatelskich, Rzecznik Praw Dziecka oraz organizacja społeczna w zakresie jej statutowej działalności, w sprawach dotyczących interesów prawnych innych osób, jeżeli brała udział w postępowaniu administracyjnym. Osoba niemająca interesu prawnego nie może więc poszukiwać ochrony na gruncie postępowania sądowoadministracyjnego (zob. R. Hauser, M. Wierzbowski, Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi. Komentarz, Wydawnictwo C.H. BECK, Warszawa 2015 r., str. 303). Stwierdzenie zaś u skarżącego braku interesu prawnego (materialnego) prowadzi do oddalenia skargi, bez możliwości chociażby ustosunkowania się do choćby słusznych zarzutów skargi (zob. wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 21 marca 2013 r., sygn. akt I OSK 684/12, Legalis).

Rozpoznając natomiast, pod względem merytorycznym, skargę wniesioną przez E. i M. M., posiadających interes prawny do bycia stroną w niniejszym postępowaniu, Sąd stwierdził, że decyzja Samorządowego Kolegium Odwoławczego z dnia 9 czerwca 2016 r. nr [..] musiała zostać uchylona.

Postępowanie, którego przedmiotem było wydanie decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach dla przedsięwzięcia polegającego na "Budowie układu drogowego wraz z towarzyszącą infrastrukturą dla terenu osiedla mieszkaniowego położonego pomiędzy ulicami K. i K. oraz rowem "[..]" w P." nie było postępowaniem wymagającym zapewnienia możliwości udziału społeczeństwa. Zgodnie bowiem z treścią art. 79 ust. 1 ustawy o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko przed wydaniem decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach organ właściwy do jej wydania zapewnia możliwość udziału społeczeństwa w postępowaniu, w ramach którego przeprowadza ocenę oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko. Zgodnie zaś z art. 61 ust. 1 pkt 1 tej ustawy ocenę oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko przeprowadza się w ramach postępowania w sprawie wydania decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach, przy czym, stosownie do art. 59 ust. 1 pkt 2 ustawy, przeprowadzenia oceny oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko wymaga realizacja planowanego przedsięwzięcia mogącego potencjalnie znacząco oddziaływać na środowisko, jeżeli obowiązek przeprowadzenia oceny oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko został stwierdzony na podstawie art. 63 ust. 1. W niniejszej sprawie, postanowieniem z dnia 17 kwietnia 2015 r. nr [..], wydanym na podstawie art. 63 ust. 2 ustawy o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko, Burmistrz stwierdził brak potrzeby przeprowadzenia oceny oddziaływania na środowisko dla przedsięwzięcia polegającego na "Budowie układu drogowego wraz z towarzyszącą infrastrukturą dla terenu osiedla mieszkaniowego położonego pomiędzy ulicami K. i K. oraz rowem "[..]" w P.". Zgodnie z art. 65 ust. 2 ustawy na postanowienie to przysługiwało zażalenie, z czego strony w ustawowo wyznaczonym terminie nie skorzystały. Postanowienie to nadal więc funkcjonuje w obrocie prawnym.

Zauważyć jednak należy, że zgodnie z art. 10 § 1 k.p.a. organy administracji publicznej obowiązane są zapewnić stronom czynny udział w każdym stadium postępowania, a przed wydaniem decyzji umożliwić im wypowiedzenie się co do zebranych dowodów i materiałów oraz zgłoszonych żądań.

Z okoliczności niniejszej sprawy wynika, że Burmistrz realizując te zasadę poinformował strony o wszczęciu postępowania w niniejszej sprawie. Jednakże, po wpłynięciu do Urzędu Miasta w dniu 24 lutego 2015 r. pisma stanowiącego "uwagi, wnioski i zastrzeżenia", a złożonego m.in. przez skarżących organ nie odniósł się w ogóle do niego zarówno w toku postępowania, jak i w wydanej decyzji. Pismo to, jak wskazują skarżący, zawierało zaś istotne okoliczności i zarzuty dla przedmiotowej sprawy. Wady tej nie naprawiło także Samorządowe Kolegium Odwoławcze w kontrolowanej decyzji, pomimo podniesienia tego zarzutu w odwołaniu wniesionym przez skarżących i dołączenia na płycie CD treści zgłoszonych uwag.

Zgodnie zaś z art. 7 k.p.a. w toku postępowania organy administracji publicznej powinny stać na straży praworządności, z urzędu lub na wniosek stron podejmować wszelkie czynności niezbędne do dokładnego wyjaśnienia stanu faktycznego oraz do załatwienia sprawy, mając na względzie interes społeczny i słuszny interes obywateli. Ponadto, zgodnie z art. 77 § 1 k.p.a., organ administracji publicznej jest obowiązany w sposób wyczerpujący zebrać i rozpatrzyć cały materiał dowodowy, gdyż, stosownie do treści art. 80 k.p.a., ocenia na podstawie całokształtu materiału dowodowego, czy dana okoliczność została udowodniona. Przede wszystkim zaś, jak stanowi o tym art. 81 k.p.a., okoliczność faktyczna może być uznana za udowodnioną, jeżeli strona miała możność wypowiedzenia się co do przeprowadzonych dowodów, chyba że zachodzą okoliczności, o których mowa w art. 10 § 2. Zauważyć przy tym należy, że z art. 15 k.p.a. wynika, że postępowanie administracyjne jest dwuinstancyjne. Zgodnie z tą zasadą organ odwoławczy obowiązany jest ponownie rozpoznać i rozstrzygnąć sprawę rozstrzygniętą decyzją organu I instancji. Organ odwoławczy nie może zatem ograniczyć się tylko do kontroli decyzji organu I instancji a obowiązany jest ponownie rozstrzygnąć sprawę.

Z kolei, zgodnie z art. 107 § 3 k.p.a. uzasadnienie faktyczne decyzji powinno w szczególności zawierać wskazanie faktów, które organ uznał za udowodnione, dowodów, na których się oparł, oraz przyczyn, z powodu których innym dowodom odmówił wiarygodności i mocy dowodowej, zaś uzasadnienie prawne - wyjaśnienie podstawy prawnej decyzji, z przytoczeniem przepisów prawa. Z przepisu tego wynika, że uzasadnienie decyzji powinno zawierać dokładną analizę rozpoznawanej sprawy oraz w sposób jasny wskazywać, dlaczego w ustalonym stanie faktycznym niezbędne stało się wydanie takiego, a nie innego rozstrzygnięcia. Niedopuszczalne jest przy tym uchylanie się od oceny zarzutów podnoszonych przez stronę (zob. wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 14 kwietnia 2015 r., sygn. akt I OSK 2693/14, dostępny na stronie internetowej https://orzeczenia.nsa.gov.pl). Prawidłowo sformułowane uzasadnienie decyzji powinno odzwierciedlać poszczególne etapy prowadzonego postępowania administracyjnego, w tym postępowania dowodowego, nadto powinno wskazywać, jakie fakty ustalono oraz powinno zawierać opis dokonanej subsumcji (zob. wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 13 kwietnia 2016 r., sygn. akt I OSK 629/15, dostępny na stronie internetowej https://orzeczenia.nsa.gov.pl). Motywy decyzji winny odzwierciedlać rację decyzyjną i wyjaśnić tok rozumowań prowadzących do zastosowania konkretnego przepisu prawa materialnego w ustalonym stanie faktycznym. Motywy decyzji powinny być tak ujęte, aby strona mogła zrozumieć i w miarę możliwości zaakceptować zasadność przesłanek faktycznych i prawnych, którymi kierował się organ przy załatwianiu sprawy (zob. wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 7 stycznia 2009 r., sygn. akt II SA/Wa 1245/08, dostępny na stronie internetowej https://orzeczenia.nsa.gov.pl). Z kolei, decyzja wydana przez organ II instancji oprócz elementów, o których mowa wyżej, winna ustosunkować się do zarzutów zgłoszonych w odwołaniu. W przeciwnym bowiem razie nie można przyjąć, że orzeczenie pozwoli stronie zrozumieć i zaakceptować takie a nie inne rozstrzygnięcie sprawy - fakt, iż organ nie zaakceptował stanowiska jakie strona prezentuje. Organ nie może ograniczać się jedynie do prezentacji własnego stanowiska nie wskazując stronie dlaczego argumenty jakie prezentuje w odwołaniu nie znalazły akceptacji przy ponownym rozstrzyganiu sprawy (zob. wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie z dnia 7 grudnia 2016 r., sygn. akt II SA/Kr 1032/16, dostępny na stronie internetowej https://orzeczenia.nsa.gov.pl). Z uzasadnienia decyzji organu odwoławczego strona winna dowiedzieć się między innymi o tym, jak ten organ ocenił podniesione przez nią zarzuty; a stanowisko w tym zakresie powinno być umotywowane (zob. wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach z dnia 15 lutego 2017 r., sygn. akt IV SA/Gl 572/16, dostępny na stronie internetowej https://orzeczenia.nsa.gov.pl). Obowiązkiem organu odwoławczego jest ustosunkowanie się w uzasadnieniu swej decyzji do wszystkich żądań, zarzutów i wniosków strony, zwłaszcza zawartych w odwołaniu. Decyzja organu II instancji jest takim samym aktem stosowania prawa, jak decyzja organu I instancji, a działanie organu odwoławczego nie ma charakteru kontrolnego, lecz jest działaniem merytorycznym (zob. T. Woś, J. Zimmerman, glosa do uchwały Sądu Najwyższego z 23 września 1986 r., sygn. akt III AZP 11/86, Państwo i Prawo z 1989 r. z 8 str. 147).

Kontrolowana w niniejszej sprawie decyzja Samorządowego Kolegium Odwoławczego z dnia 9 czerwca 2016 r. powyższych wymogów nie spełnia. Brak odniesienia się do zarzutu odwołania świadczy o nierozpoznaniu przez organ odwoławczy istoty sprawy w jej całokształcie, co dodatkowo narusza zasadę dwuinstancyjności wyrażoną w art. 15 k.p.a. (zob. wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu z dnia 16 stycznia 2017 r., sygn. akt II SA/Wr 445/16, dostępny na stronie internetowej https://orzeczenia.nsa.gov.pl).

Z uwagi na powyższe, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gdańsku, działając na podstawie art. 145 § 1 pkt 1 lit c ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, orzekł o jej uchyleniu.