Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: Sędzia NSA Dominik Gajewski, Sędzia NSA Jacek Pruszyński, Sędzia WSA (del.) Bogusław Woźniak (sprawozdawca), po rozpoznaniu w dniu 10 maja 2023 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Finansowej skargi kasacyjnej J. G. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi z dnia 27 listopada 2019 r. sygn. akt I SA/Łd 568/19 w sprawie ze skargi J. G. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Piotrkowie Trybunalskim z dnia 2 lipca 2019 r. nr KO.400-345/19 w przedmiocie opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi oddala skargę kasacyjną.

Zaskarżonym wyrokiem z 27 listopada 2019 r., sygn. akt I SA/Łd 568/19, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Łodzi oddalił skargę J. G. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Piotrkowie Trybunalskim z 2 lipca 2019 r., nr KO.400 -345/19 w przedmiocie określenia wysokości opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi. Jako podstawę prawną rozstrzygnięcia Sąd I instancji wskazał art. 151 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2018 r., poz. 1302 ze zm.) – dalej jako: "P.p.s.a".

Skargę kasacyjną od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi wniósł Jan Gawłowski zaskarżając ten wyrok w całości. Na podstawie art. 174 pkt 1 i 2 P.p.s.a. zaskarżonemu orzeczeniu zarzucił:

1. obrazę przepisów postępowania mającą istotny wpływ na wynik sprawy a to:

- art. 174 pkt 2 P.p.s.a. naruszenie przepisów postępowania, które miało istotny wpływ na wynik sprawy tj.:

- art. 145 § 1 pkt 1 lit. c) P.p.s.a. w zw. z art. 7 i art. 9 w zw. z art. 77 w zw. z art. 107 § 3 w zw. z art. 89 w zw. z art. 79 § 1 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r – Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2018 r., poz. 2096 ze zm.) – dalej jako: "K.p.a." poprzez oddalenie skargi i nieuchylenie decyzji Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Piotrkowie Trybunalskim oraz decyzji organu I instancji podczas, gdy organy administracji naruszyły zasadę prawdy obiektywnej, nie podjęły wszelkich czynności niezbędnych do załatwienia sprawy, nie zebrały niezbędnego materiału dowodowego, co doprowadziło w konsekwencji do sytuacji, w której obowiązki sądowej kontroli nad organem administracji wynikające w szczególności z art. 1 § 1 i § 2 Prawa o ustroju sądów administracyjnych i art. 3 § 1 i § 2 P.p.s.a. okazały się w praktyce niezrealizowane;

- art. 141 § 4 P.p.s.a. i 134 § 1 P.p.s.a. poprzez nieodniesienie się w uzasadnieniu wyroku do podniesionych przez stronę zarzutów, jako że podniesione w skardze zarzuty niewątpliwie miały znaczenie dla oceny legalności i prawidłowości wydanych decyzji, zwłaszcza zaś w świetle podniesionej okoliczności złożenia przez skarżącego samodzielnej deklaracji w przedmiocie wysokości opłaty za gospodarowanie odpadami.

2. naruszenie prawa materialnego, a to:

- art. 145 § 1 pkt 1 lit. a) P.p.s.a. w zw. z art. 6m ust. 1, 2a i 2b ustawy z dnia 13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach (Dz. U. z 2018 r., poz. 1454 ze zm.) – dalej jako: "u.c.p.g." poprzez ich niezastosowanie w sytuacji złożenia przez skarżących deklaracji w związku z uchwałą nr XXX/301/17 Rady Gminy [...] z 30 maja 2017 r. w sprawie wyboru metody ustalenia opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi oraz wysokości stawki tej opłaty, co doprowadziło do wadliwego zastosowania art. 6o i art. 6q u.c.p.g. i niezasadne oddalenie skargi przez Sąd I instancji,

- 67a § 1 pkt 3 i § 2 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2019 r., poz. 900 ze zm.) – dalej jako: "O.p.", poprzez jego niezastosowanie, które doprowadziło do ustalenia, iż osoba utrzymująca się jedynie z środków publicznych (zasiłku) jest zobligowana do zapłaty zaległości z tytułu opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi.

Wskazując na powyższe, skarżący wniósł o:

1. uchylenie zaskarżonego wyroku w całości i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Wojewódzkiemu Sądowi Administracyjnemu w Łodzi;

2. zasądzenie na rzecz pełnomocnika z urzędu kosztów pomocy prawnej udzielonej skarżącemu z urzędu, które to koszty nie zostały dotąd uiszczone w całości ani w części;

ewentualnie w przypadku stwierdzenia podstaw

1. uchylenie zaskarżonego wyroku w całości i rozpoznanie skargi na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Piotrkowie Trybunalskim z 2 lipca 2019 r.;

2. zasądzenie na rzecz pełnomocnika z urzędu kosztów pomocy prawnej udzielonej skarżącemu z urzędu, które to koszty nie zostały dotąd uiszczone w całości ani w części.

Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje.

Skarga kasacyjna nie zawiera usprawiedliwionych podstaw, zatem podlega oddaleniu.

Naczelny Sąd Administracyjny jest związany podstawami skargi kasacyjnej, ponieważ w świetle art. 183 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2023 r., poz. 259 ze zm.) – dalej jako: "P.p.s.a." rozpoznaje sprawę w granicach skargi kasacyjnej, biorąc z urzędu pod rozwagę jedynie nieważność postępowania. Jeżeli zatem nie wystąpiły przesłanki nieważności postępowania wymienione w art. 183 § 2 P.p.s.a. (a w rozpoznawanej sprawie przesłanek tych brak), to Sąd związany jest granicami skargi kasacyjnej. Oznacza to, że Sąd nie jest uprawniony do samodzielnego dokonywania konkretyzacji zarzutów skargi kasacyjnej, a upoważniony jest do oceny zaskarżonego orzeczenia wyłącznie w granicach przedstawionych we wniesionej skardze kasacyjnej.

Odnosząc się do zarzutu naruszenia art. 145 § 1 pkt 1 lit. c) P.p.s.a. w zw. z art. 7 i art. 9 w zw. z art. 77 w zw. z art. 107 § 3 w zw. z art. 89 w zw. z art. 79 § 1 K.p.a. należy zauważyć, że zgodnie z art. 6q ust. 1 u.c.p.g. w sprawach dotyczących opłat za gospodarowanie odpadami komunalnymi stosuje się przepisy ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa, z tym że uprawnienia organów podatkowych przysługują wójtowi, burmistrzowi lub prezydentowi miasta, a w przypadku przejęcia przez związek międzygminny zadań gminy, o których mowa w art. 3 ust. 2, w zakresie gospodarowania odpadami komunalnymi, w zakresie opłat za gospodarowanie odpadami komunalnymi, które stanowią dochód związku międzygminnego - zarządowi związku międzygminnego.

Zatem, skoro przepisy Kodeksu postępowania administracyjnego nie mają zastosowania w niniejszej sprawie, zarzut ten nie może być przedmiotem merytorycznej oceny Naczelnego Sądu Administracyjnego.

Odnośnie zarzutu naruszenia art. 141 § 4 i art. 134 § 1 P.p.s.a, należy zauważyć, że zgodnie z art. 174 pkt 2 P.p.s.a. skargę kasacyjną można oprzeć na naruszeniu przepisów postępowania, jeżeli uchybienie to mogło mieć istotny wpływ na wynik sprawy. Według art. 176 § 1 pkt 2 P.p.s.a. skarga kasacyjna powinna zawierać przytoczenie podstaw kasacyjnych i ich uzasadnienie.

Naczelny Sąd Administracyjny stwierdza, że zarzut naruszenia art. 141 § 4 oraz art. 134 § 1 P.p.s.a. nie został w żaden sposób uzasadniony jak również nie wykazano, aby zarzucane uchybienie miało wpływ na wynik sprawy. Powyższe ustalenie oznacza, że zarzut ten w świetle wyżej przytoczonych uwag wymyka się merytorycznej kontroli Naczelnego Sądu Administracyjnego. Na marginesie jedynie należy zauważyć, że lektura uzasadnienia zaskarżonego wyroku pozwala przyjąć, że Sąd I instancji odniósł się do zarzutów sformułowanych w skardze.

Odnośnie zarzutu naruszenia art. 67a § 1 pkt 3 i § 2 O.p. Naczelny Sąd Administracyjny zauważa, że postępowanie w przedmiocie udzielenia ulg w spłacie zobowiązań podatkowych (także z tytułu opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi) może być wszczęte tylko na wniosek uprawnionego podmiotu. Przepis art. 67a § 1 O.p. stanowi bowiem, że organ podatkowy, na wniosek podatnika, z zastrzeżeniem art. 67b, w przypadkach uzasadnionych ważnym interesem podatnika lub interesem publicznym, może (...). Skoro zaś wniosek taki nie został złożony właściwy w sprawie organ nie był uprawniony do podejmowania z urzędu jakichkolwiek czynności zmierzających do zastosowania art. 67a § 1 O.p.

Niezasadny jest zarzut naruszenia art. 6m ust. 1, 2a i 2b u.c.p.g. Istota tego zarzutu sprowadza się do twierdzenia, że skoro skarżący zamieszkuje na nieruchomości wraz z małżonką, z którą zawarł umowę rozdzielności majątkowej małżeńskiej nie ma podstaw, aby małżonkowie byli obciążeni solidarnie opłatą z tytułu gospodarowania odpadami komunalnymi. Stwierdzenie to dotyczy także obowiązku złożenia deklaracji dla potrzeb ustalenia tej opłaty.

Zgodnie z art. 6m ust. 1 pkt 1 u.c.p.g. deklarację o wysokości opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi są obowiązani złożyć do wójta, burmistrza lub prezydenta miasta właściciele nieruchomości, na których zamieszkują mieszkańcy. Przepis art. 2 ust. 1 pkt 4 tej ustawy definiując pojęcie właściciela stanowi, że ilekroć w ustawie jest mowa o właścicielach nieruchomości rozumie się przez to także współwłaścicieli, użytkowników wieczystych oraz jednostki organizacyjne i osoby posiadające nieruchomości w zarządzie lub użytkowaniu, a także inne podmioty władające nieruchomością.

Zgodnie z art. 6h pkt 1 u.c.p.g. opłatę za gospodarowanie odpadami komunalnymi są obowiązani ponosić właściciele nieruchomości, na których zamieszkują mieszkańcy.

Z przytoczonych wyżej regulacji wynika, że obowiązek złożenia deklaracji dla potrzeb ustalenia opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi jak i obowiązek jej ponoszenia obciąża każdego z w właścicieli nieruchomości w rozumieniu art. 2 ust. 1 pkt 4 uc.p.g. Kwestia majątkowego ustroju małżeńskiego czy też udziałów we współwłasności jest w świetle wyżej powołanych przepisów irrelewantna.

Mając powyższe na uwadze Naczelny Sąd Administracyjny na podstawie art. 184 P.p.s.a. oddalił skargę kasacyjną/

sędzia WSA (del.) Bogusław Woźniak sędzia NSA Dominik Gajewski sędzia NSA Jacek Pruszyński