drukuj    zapisz    Powrót do listy

6014 Rozbiórka budowli lub innego obiektu budowlanego, dokonanie oceny stanu technicznego obiektu, doprowadzenie obiektu do s, Administracyjne postępowanie Budowlane prawo, Inspektor Nadzoru Budowlanego, Uchylono decyzję I i II instancji, VII SA/Wa 2811/19 - Wyrok WSA w Warszawie z 2020-09-24, Centralna Baza Orzeczeń Naczelnego (NSA) i Wojewódzkich (WSA) Sądów Administracyjnych, Orzecznictwo NSA i WSA

VII SA/Wa 2811/19 - Wyrok WSA w Warszawie

Data orzeczenia
2020-09-24 orzeczenie nieprawomocne
Data wpływu
2019-12-11
Sąd
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie
Sędziowie
Mirosław Montowski /sprawozdawca/
Monika Kramek
Tomasz Janeczko /przewodniczący/
Symbol z opisem
6014 Rozbiórka budowli lub innego obiektu budowlanego, dokonanie oceny stanu technicznego obiektu, doprowadzenie obiektu do s
Hasła tematyczne
Administracyjne postępowanie
Budowlane prawo
Sygn. powiązane
II OSK 202/21 - Wyrok NSA z 2021-10-05
Skarżony organ
Inspektor Nadzoru Budowlanego
Treść wyniku
Uchylono decyzję I i II instancji
Powołane przepisy
Dz.U. 2018 poz 2096 art. 155 kpa. art. 138 par 1 kpa
Ustawa z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego - tekst jedn.
Dz.U. 2018 poz 1202 art. 66 ust 1
Ustawa z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane.
Sentencja

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w składzie następującym: Przewodniczący sędzia WSA Tomasz Janeczko, Sędziowie sędzia WSA Monika Kramek, sędzia WSA Mirosław Montowski (spr.), po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w dniu 24 września 2020 r. sprawy ze skargi [...] na decyzję Głównego Inspektora Nadzoru Budowlanego z dnia [...] września 2019 r. znak [...] w przedmiocie odmowy zmiany decyzji I. uchyla zaskarżoną decyzję oraz poprzedzającą ją decyzję organu pierwszej instancji, II. zasądza od Głównego Inspektora Nadzoru Budowlanego na rzecz [...]solidarnie kwotę 714 zł (siedemset czternaście złotych) tytułem zwrotu kosztów postępowania sądowego.

Uzasadnienie

Zaskarżoną decyzją z dnia [...] września 2019 r., znak: [...], Główny Inspektor Nadzoru Budowlanego, działając na podstawie art. 138 § 1 pkt 1 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. - Kodeks postępowania administracyjnego (tekst jednolity Dz. U. z 2018 r., poz. 2096 ze zm., zwanej dalej "k.p.a."), po rozpatrzeniu odwołania Pani [...], od decyzji [...] Wojewódzkiego Inspektora Nadzoru Budowlanego (dalej "MWINB") z [...] sierpnia 2019 r., nr [...], w przedmiocie odmowy zmiany ostatecznej decyzji MWINB z [...] sierpnia 2018 r. nr [...], utrzymał w mocy rozstrzygnięcie organu wojewódzkiego.

Do wydania zaskarżonej decyzji doszło w następujących okolicznościach faktycznych i prawnych wskazanych przez Głównego Inspektora Nadzoru Budowlanego (dalej także "GINB").

Powiatowy Inspektor Nadzoru Budowlanego w [...] Powiat [...] ("PINB") decyzją z [...] lutego 2017 r., nr [...] nakazał współwłaścicielom budynku mieszkalnego jednorodzinnego położonego przy ul. [...]w [...] na działce nr [...]obr. [...] wykonanie robót budowlanych mających na celu usunięcie nieodpowiedniego stanu technicznego ww. budynku mieszkalnego, w zakresie uszkodzeń, powstałych wskutek prowadzonych robót budowlanych na działkach nr [...][...] przy ul. [...], poprzez:

1. Wzmocnienie w rejonie istniejącego fundamentu za pomocą mikropali iniekcyjnych o średnicy 200 mm. Wzmocnienie należy wykonać na trzech ścianach w kształcie litery "C";

2. Naprawę nieaktywnych rys poprzez iniekcję przy czym dobór iniektu lub zaprawy powinien być uzależniony od wyników odkrywek na ścianach poprzedzających naprawę. Odkrycie tynków na ścianach wokół rys należy wykonać w celu szczegółowej identyfikacji głębokości i szerokości przedmiotowych rys;

3. Wymianę lub odtworzenie uszkodzonych elementów budowlanych takich jak posadzki, drzwi, chodnik;

4. Monitorowanie geodezyjne budynku poprzez cztery repery zamontowane na ścianach w pobliżu każdego narożnika budynku.

Roboty należało zakończyć w terminie do dnia 30 września 2017 r.

MWINB decyzją z [...] sierpnia 2018 r., nr [...] uchylił ww. decyzję organu powiatowego w części dotyczącej terminu wykonania obowiązku oraz obowiązku monitorowania geodezyjnego budynku poprzez cztery repery zamontowane na ścianach w pobliżu każdego narożnika budynku i wyznaczył nowy termin wykonania nałożonego obowiązku do dnia [...] kwietnia 2019 r. oraz w pozostałej części utrzymał w mocy zaskarżoną decyzję.

Pan [...] (dalej także "skarżący"), reprezentowani przez radcę prawnego, pismem z 16 kwietnia 2019 r., uzupełnionym pismem z 29 maja 2019 r., złożyli do organu wojewódzkiego wniosek o zmianę decyzji MWINB z dnia [...] sierpnia 2018 r., nr [...] w zakresie terminu obowiązku nałożonego ww. decyzją, w trybie art. 155 k.p.a., poprzez zmianę terminu wykonania obowiązku, co najmniej do dnia 31 grudnia 2021 r.

Organ wojewódzki po rozpatrzeniu ww. wniosku decyzją z [...] sierpnia 2019 r., nr [...]odmówił zmiany własnej ostatecznej decyzji z [...] sierpnia 2018 r.

Od ww. decyzji [...]WINB z dnia [...] sierpnia 2019 r. skarżący pismem z [...] sierpnia 2019 r. oraz pismem z [...] sierpnia 2019 r., złożonym przez ich pełnomocnika, wnieśli odwołanie z zachowaniem ustawowego terminu.

Rozpoznając odwołania GINB wskazał, że postępowanie prowadzone na podstawie art. 155 k.p.a. jest postępowaniem nadzwyczajnym stanowiącym wyjątek od zasady trwałości decyzji ostatecznych. Zgodnie z art. 155 k.p.a. decyzja ostateczna, na mocy której strona nabyła prawo, może być w każdym czasie za zgodą strony uchylona lub zmieniona przez organ administracji publicznej, który ją wydał, jeżeli przepisy szczególne nie sprzeciwiają się uchyleniu lub zmianie takiej decyzji i przemawia za tym interes społeczny lub słuszny interes strony, przepis art. 154 § 2 stosuje się odpowiednio. Natomiast stosownie do art. 154 § 2 k.p.a. - w przypadkach określonych w § 1 właściwy organ wydaje decyzję w sprawie uchylenia lub zmiany dotychczasowej decyzji.

Organ odwoławczy stwierdził, że w myśl przywołanego unormowania, organ administracji publicznej może uchylić lub zmienić decyzję ostateczną, jeżeli spełnione są łącznie następujące przesłanki: postępowanie administracyjne zakończyło się decyzją ostateczną, na mocy której strona nabyła prawo, strona wyraziła zgodę na zmianę lub uchylenie decyzji, przepisy szczególne nie sprzeciwiają się zmianie lub uchyleniu takiej decyzji, za uchyleniem lub zmianą decyzji przemawia interes społeczny lub słuszny interes strony. Inaczej mówiąc nie spełnienie którejkolwiek z nich skutkować musi decyzją odmowną, zważywszy w szczególności na wyrażoną przepisem art. 16 k.p.a. zasadę trwałości decyzji administracyjnej.

Niewątpliwie decyzja MWINB z dnia [...] sierpnia 2018 r. jest decyzją ostateczną, na mocy której strona nabyła prawo, albowiem adresat decyzji wyłącznie nakładającej obowiązki nabywa również na mocy takiej decyzji prawo do wykonania tylko tych obowiązków, które są wskazane w decyzji, a nie innych.

Analizując spełnienie przesłanek powodujących dopuszczalność zastosowania art. 155 k.p.a. GINB podkreślił, że nie jest możliwe stosowanie tego przepisu do decyzji związanych. Zatem zmiana decyzji wydanej na podstawie art. 66 ust. 1 pkt 3 Prawa budowlanego jest dopuszczalna (po spełnieniu wszystkich pozostałych przesłanek wynikających z art. 155 k.p.a.), jedynie w części uznaniowej, dotyczącej zmiany termu wykonania obowiązku. Jednakże mając na uwadze wymienioną w art. 155 k.p.a. przesłankę interesu społecznego lub słusznego interesu strony, organ zauważył, że słuszny interes strony (rozumiany aż do kolizji z interesem społecznym) nie może być sprzeczny z jasno brzmiącym przepisem ustawy, ani też go zastępować, bowiem zasada praworządności, wyrażona w art. 6 k.p.a., zobowiązuje organy administracji do działania na podstawie przepisów prawa. Dlatego, zdaniem organu drugiej instancji, [...]WINB słusznie wskazał, że za zmianą ww. decyzji z dnia [...] sierpnia 2018 r. nie przemawia słuszny interes społeczny, ani interes strony. Przywołana decyzja organu wojewódzkiego została wydana na podstawie art. 66 ust. 1 pkt 3 Prawa budowlanego, z uwagi na fakt, iż przedmiotowy budynek mieszkalny jest w nieodpowiednim stanie technicznym spowodowanym prowadzonymi robotami budowlanymi na działkach sąsiednich. Organ odwoławczy przypomniał, że działania podejmowane przez organy nadzoru budowlanego odnoszące się do stanu technicznego obiektu budowlanego służą ochronie porządku prawnego oraz zapewnienie szeroko rozumianego bezpieczeństwa. W związku z powyższym wydłużenie terminu do usunięcia nieprawidłowości budowlanych nie znajduje odzwierciedlenia w interesie społecznym, którego celem jest zapewnienie bezpieczeństwa. Ponadto, w interesie mieszkańców, jak również osób postronnych leży niezwłoczne usunięcie stwierdzonych nieprawidłowości w budynku, celem zapewnienia im bezpieczeństwa, a tym samym w interesie społecznym jest jak najszybsze wykonanie obowiązków określonych w decyzji organu powiatowego z dnia 14 lutego 2017 r. oraz w decyzji organu wojewódzkiego z dnia 30 sierpnia 2019 r. Co za tym idzie, interes Stron w zmianie ww. terminu bez wątpienia nie jest interesem słusznym.

Wobec powyższego GINB uznał, że organ wojewódzki decyzją z dnia [...]sierpnia 2019 r., zasadnie odmówił zmiany własnej decyzji ostatecznej z [...] sierpnia 2018 r.

Z takim rozstrzygnięciem nie zgodzili się [...], reprezentowani przez profesjonalnego pełnomocnika, wnosząc skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie.

W skardze zarzucono decyzji GINB:

- naruszenie przepisu art. 66 ust 1 pkt. 3 w zw. z art. 61 pkt 1 ustawy - Prawo budowlane, poprzez utrzymanie w mocy decyzji MWINB z dnia [...] sierpnia 2019 r. nr [...], która nakłada obowiązek przeprowadzenia robót zmierzających do usunięcia nieodpowiedniego stanu technicznego budynku mieszkalnego położonego przy ul. [...]- na współwłaścicieli działki [...], podczas gdy podmiotem odpowiedzialnym za nieodpowiedni stan techniczny ww. budynku jest inwestor budowy na działkach sąsiednich numer [...]i to na niego powinien zostać nałożony obowiązek wykonania rzeczonych robót;

- naruszenie art. 7 k.p.a. poprzez nieuwzględnienie okoliczności faktycznych mających istotny wpływ na załatwienie sprawy;

- naruszenie art. 8 k.p.a. poprzez pominięcie zastosowania w niniejszej sprawie zasady proporcjonalności, w tym w szczególności w odniesieniu do wyważenia kryterium interesu społecznego i kryterium słusznego interesu strony (tj. skarżących);

- naruszenie art. 77 § 1 k.p.a. poprzez brak zgromadzenia materiału dowodowego wystarczającego do prawidłowego rozpoznania sprawy;

- naruszenie przepisu art. 155 k.p.a. poprzez uznanie, że za zmianą terminu wykonania obowiązku (tj. rzeczonych robót) nie przemawia interes społeczny, ani słuszny interes strony.

Z uwagi na ww. zarzuty skarżący wnoszą o:

I. uchylenie zaskarżonej decyzji w całości;

II. zasądzenie od organu na rzecz skarżących kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa prawnego według norm przepisanych.

W uzasadnieniu skargi podniesione zostało, że organy obydwu instancji bezzasadnie nałożyły obowiązek wykonania robót budowlanych mających na celu doprowadzenie budynku usytuowanego przy ulicy [...]do należytego stanu technicznego na skarżących. Bezsporny jest fakt, iż jedynym podmiotem odpowiedzialnym za powstanie uszkodzeń budynku skarżących jest inwestor budowy prowadzonej na działkach numer [...]- tj. [...]Powyższe zostało potwierdzone wyrokiem Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 14 marca 2019 r. oraz wyrokiem Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie z 4 lipca 2019 r. W związku z powyższym, skarżący uważają, że organ naruszył art. 66 ust. 1 pkt. 3 w zw. z art. 61 pkt. 1 ustawy - Prawo budowlane, poprzez utrzymanie w mocy decyzji nakładającej obowiązek przeprowadzenia robót zmierzających do usunięcia nieodpowiedniego stanu technicznego przedmiotowego budynku na skarżących, podczas gdy podmiotem odpowiedzialnym za nieodpowiedni stan techniczny ww. budynku jest inny podmiot.

Ponadto, we wniosku o zmianę ostatecznej decyzji skarżący wskazywali, że nie są w stanie wywiązać się z nałożonego na nich obowiązku do dnia [...] kwietnia 2019 r. Aktualnie przed Sądem Okręgowym w Krakowie pod sygnaturą akt: I C 239/18 prowadzona jest bowiem sprawa z powództwa skarżących przeciwko inwestorowi o zapłatę kwoty 330 105,00 zł. Wynik ww. postępowania będzie miał bezpośredni wpływ na wynik niniejszej sprawy. Z uwagi na fakt, że skarżący domagają się od [...]. zapłaty w łącznej wysokości 329 104,88 zł, uzyskanie wspomnianej kwoty pozwoliłoby sfinansować wykonanie obowiązku nałożonego na skarżących. Istnieje wysokie prawdopodobieństwo, że w toku ww. postępowania zostanie przeprowadzony dowód z opinii biegłych na okoliczność ustalenia zakresu szkody oraz czynności niezbędnych do jej naprawienia, Powyższe czynności będą trwały przez około najbliższe półtora roku. Mając na względzie ewentualne skorzystanie stron z prawa do złożenia apelacji – postępowanie znacząco się wydłuży. Przewidywany czas zakończenia postępowania sądowego w drugiej instancji to najwcześniej czerwiec 2021 r. W razie wykonania rzeczonego obowiązku w terminie wyznaczonym przez [...]WINB – biegli, którzy prawdopodobnie będą powołani do sporządzenia opinii w dalszych stadiach ww. postępowania cywilnego, nie będą mogli oprzeć się na istniejącym stanie faktycznym, tj. nie będą mogli naocznie ocenić stanu powstałych szkód. Zważając na wysokość kosztów jakie generuje wykonanie rzeczonych robót – dla skarżących niezbędne będzie w pierwszej kolejności uzyskanie środków finansowych na to przedsięwzięcie, a dopiero następnie przeprowadzenie samych robót budowlanych.

Organ bezpodstawnie uznał również, że za zmianą terminu wykonania obowiązku nie przemawia interes społeczny, ani słuszny interes strony. Organ nie wyjaśnił oraz nie uwzględnił okoliczności faktycznych mających istotny wpływ na załatwienie niniejszej sprawy. Organ zaniechał szczegółowego ustosunkowania się w zaskarżonej decyzji do podnoszonych przez skarżących okoliczności, a także zaniechał szczegółowego rozpoznania sprawy w świetle przesłanek zmiany lub uchylenia decyzji ostatecznej.

Skarżący zarzucają, że organ nie zastosował zasady proporcjonalności w odniesieniu do wyważenia kryterium interesu społecznego i kryterium słusznego interesu strony. Tymczasem, nakazanie stronie skarżącej przeprowadzenia prac remontowych nieruchomości, w której powstały szkody wycenione na blisko 350 tysięcy złotych, bez wcześniejszego przeprowadzenia kompleksowych ekspertyz oraz dokładnego ustalenia kręgu osób odpowiedzialnych za ich powstanie – jest sprzeczne z interesem społecznym oraz słusznym interesem strony skarżącej, która nie ponosi winy za stan budynku.

Zdaniem skarżących, termin wyznaczany na wykonanie obowiązków nałożonych decyzją wydaną na podstawie art. 66 ust 1 pkt. 3 Prawa budowlanego, powinien zostać ustalony w sposób racjonalny, a zatem wyznaczając go właściwy organ musi kierować się ocena zakresu prac, o których orzeczono w decyzji, jak i całokształtem okoliczności związanych ze sposobem wykonania tych prac. Do okoliczności związanych z wykonaniem przedmiotowych prac należy przede wszystkim zaliczyć wyżej opisane wysokie prawdopodobieństwo zatarcia śladów nieprawidłowo przeprowadzonej budowy, co z kolei przemawia za słusznym interesem skarżących.

Skarżący wskazują, że zmiana terminu na wykonanie przedmiotowego obowiązku nie kolidowałaby z obowiązującym porządkiem prawnym, w tym w szczególności z obowiązkiem zapewnienia szeroko rozumianego bezpieczeństwa. Ochrona interesu społecznego rozumianego jako konieczność zapewnienia bezpieczeństwa odbiega od stanu faktycznego niniejszej sprawy. Proces budowy został wstrzymany, a degradacja przedmiotowej nieruchomości nie postępuje. Nie występuje również ryzyko zagrożenia katastrofą budowlaną. Skarżący zamieszkują w przedmiotowej nieruchomości i pomimo, że posiada ona wiele zniszczeń oraz uszkodzeń - to nie stwarza realnego zagrożenia ani dla właścicieli ani tym bardziej innych obywateli. Przeprowadzenie prac remontowych może zostać odłożone w czasie, bez obawy o sprowadzenie niebezpieczeństwa na osoby trzecie. Powyższe jednoznacznie wskazuje, że zmiana terminu wykonania obowiązku nie wpłynęłaby negatywnie na interes społeczny.

W odpowiedzi na skargę, Główny Inspektor Nadzoru Budowlanego wniósł o jej oddalenie, podtrzymując stanowisko zaprezentowane w zaskarżonej decyzji.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie zważył, co następuje.

Zgodnie z art. 1 § 1 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. - Prawo o ustroju sądów administracyjnych (tekst jednolity Dz. U. z 2019 r. poz. 2167 z późn. zm.) sądy administracyjne sprawują wymiar sprawiedliwości przez kontrolę działalności administracji publicznej, przy czym w świetle § 2 powołanego wyżej artykułu, kontrola ta sprawowana jest pod względem zgodności z prawem, jeżeli ustawy nie stanowią inaczej.

Innymi słowy, wchodzi tutaj w grę kontrola aktów lub czynności z zakresu administracji publicznej dokonywana pod względem ich zgodności z prawem materialnym i przepisami procesowymi, nie zaś według kryteriów słusznościowych.

Sąd nie jest przy tym związany zarzutami i wnioskami skargi oraz powołaną podstawą prawną, zgodnie z art. 134 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (tekst jedn. Dz. U. z 2019 r., poz. 2325 z późn. zm., zwanej dalej "p.p.s.a.").

Mając powyższe kryteria na uwadze Sąd uznał, że zaskarżona decyzja Głównego Inspektora Nadzoru Budowlanego, jak i utrzymana nią w mocy decyzja MWINB naruszają prawo w sposób wskazany powyżej, choć z innych przyczyn niż wskazane w skardze.

W pierwszej kolejności wymaga wyjaśnienia, że całkowicie nieuprawniona jest argumentacja podniesiona przez skarżących, a dotycząca wadliwego oznaczenia adresatów obowiązków nałożonych w drodze decyzji PINB z [...] lutego 2017 r., nr [...], utrzymanej w tym zakresie w mocy decyzją ostateczną MWINB z [...] sierpnia 2018 r. nr 445/2018, w przedmiocie wykonania nakazanych robót budowlanych (zabezpieczających) budynku położonego przy ul. [...] w K..

Należy podkreślić, że postępowanie o zmianę lub uchylenie decyzji, prowadzone na podstawie przepisu art. 155 k.p.a., jest postępowaniem nadzwyczajnym odrębnym od postępowania zwykłego i stanowi odstępstwo od zasady trwałości decyzji ostatecznych, uregulowanej w art. 16 k.p.a. Celem tego postępowania nie jest ponowne merytoryczne rozstrzygnięcie sprawy (wyrok NSA z dnia 5 stycznia 2007 r., sygn. akt I OSK 586/06), lecz przeprowadzenie weryfikacji decyzji ostatecznej z punktu widzenia przesłanek określonych w art. 155 k.p.a., tj. ustalenie, czy za zmianą (uchyleniem) decyzji przemawia interes społeczny lub słuszny interes strony oraz czy nie sprzeciwia się temu przepis szczególny.

Należy jednak wyraźnie zaznaczyć, że uchylenie lub zmiana decyzji ostatecznych w oparciu o przepis art. 155 k.p.a. nie może dotyczyć wszystkich decyzji. Po pierwsze, w tych trybach nie mogą być uchylane lub zmieniane decyzje wadliwe, które powinny zweryfikowane w drodze innych postępowań nadzwyczajnych, np. art. 145, 156 k.p.a., gdyż pomiędzy tymi postępowaniami nie ma konkurencyjności (wyrok NSA z dnia 24 marca 1998 r., sygn. akt I SA 1087/97, Lex Nr 44535).

Trzeba ponadto podkreślić, że w trybie art. 155 k.p.a. można zmienić lub uchylić decyzję ostateczną tylko w takich sprawach, w których przepisy prawa materialnego, stanowiące podstawę prawną jej wydania, przewidują dla organu administracji pewien luz decyzyjny lub przy wydaniu których organ administracji ma do wyboru pewną gamę rozstrzygnięć, a każde z nich jest zgodne z prawem. Tylko w takim obszarze wzgląd na interes społeczny lub słuszny interes strony może doprowadzić do uchylenia lub zmiany decyzji. W przypadku, gdy ustawodawca w sposób sztywny i bezwarunkowy narzuca określone rozstrzygnięcie, stosowanie art. 155 k.p.a. nie jest dopuszczalne (por. wyrok NSA z dnia 1 marca 1996 r., sygn. akt III SA 362/95 M. Podat. 1997/3/78; wyrok NSA z dnia 4 października 1999, sygn. akt IV SA 1434/97, Lex Nr 48678; wyrok NSA z dnia 24 maja 2005 r., sygn. akt OSK 1792/04 niepublikowany).

Zatem regulacja zawarta w art. 155 k.p.a. w zasadzie odnosi się do decyzji uznaniowych; niemniej w przypadku rozstrzygnięć, które w części mają charakter związany – ich uchylenie bądź zmiana na podstawie ww. przepisu będzie co do zasady możliwa, jeśli uchylenie lub zmiana nie odnosi się do "związanej" części weryfikowanego rozstrzygnięcia.

Jedynym elementem ostatecznego rozstrzygnięcia MWINB z dnia [...] sierpnia 2018 r. nr [...], jaki mógłby co najwyżej być objęty zmianą i procedowany w trybie przewidzianym w art. 155 k.p.a., jest termin wykonania nałożonego obowiązku. W tym trybie nie można natomiast kwestionować lub dążyć do zmiany pozostałych elementów decyzji ostatecznej. W przypadku bowiem orzeczenia wydanego w oparciu o przepis art. 66 ust. 1 ustawy - Prawo budowlane, organ w zasadzie tylko w tym zakresie dysponuje pewnym tzw. luzem decyzyjnym, gdyż zakres i bieg tego terminu nie wynika wprost z przepisu prawa, lecz z woli organu administracji.

Tym niemniej, Sąd uznał, że w sprawie doszło do naruszenia prawa z zupełnie innych powodów. Jak już wskazano, podstawę ostatecznej decyzji MWINB z [...] sierpnia 2018 r. stanowił przepis art. 66 ust. 1 pkt 3 Prawa budowlanego. Zgodnie z tymi przepisem, w przypadku stwierdzenia, że obiekt budowlany jest w nieodpowiednim stanie technicznym - organ nadzoru budowlanego nakazuje, w drodze decyzji, usunięcie stwierdzonych nieprawidłowości, określając termin wykonania tego obowiązku.

Na tle przywołanego unormowania nie budzi sporu stanowisko, które tutejszy Sąd w pełni podziela, że termin, o jakim mowa w art. 66 ust. 1 pkt 3 Prawa budowlanego ma charakter procesowy. Skoro powyższy termin ma charakter procesowy to oznacza, że może być on ustalony stosownie do okoliczności sprawy lub zostać przedłużony na żądanie stron. Termin wykonania obowiązków nakładanych na inwestora pozostawiony został uznaniu organu, przy czym termin ten winien być określony z poszanowaniem zasady działania bez zbędnej zwłoki i uwzględniać warunki techniczno-organizacyjne wykonania obowiązków. Termin procesowy nie ma takiego skutku jak termin materialno-prawny. Upływ terminu materialno-prawnego powoduje wygaśnięcie uprawnień z nim związanych, co oznacza, że już nie można powoływać się na te uprawnienia i z konkretnego prawa już nie można skorzystać. Upływ zaś terminu procesowego nie skutkuje wygaśnięciem określonych uprawnień (por. wyroki Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia: 18 września 2013 r. sygn. akt II OSK 993/12 – Lex nr 1455420, 22 kwietnia 2009 r. sygn. akt II OSK 608/08 - Lex nr 558432; 9 stycznia 2008 r. sygn. akt II OSK 1816/06 - Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych; oraz Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia: 11 stycznia 2012 r. sygn. akt VII SA/Wa 1903/11 – Lex nr 1109979 i 23 listopada 2006 r. sygn. akt VII SA/Wa 441/06 – Lex nr 304161).

W realiach rozpoznawanej sprawy kwestią niebudzącą jakichkolwiek wątpliwości pozostaje fakt, że przed upływem terminu określonego decyzją MWINB z dnia [...] sierpnia 2018 r., tj. przed dniem 30 kwietnia 2019 r., skarżący w piśmie z 16 kwietnia 2019 r. (wpływ do organu – 18 kwietnia 2019 r.) zwrócili się do organu o jego "przedłużenie co najmniej do dnia 31 grudnia 2019 r." argumentując, że nie są w stanie wywiązać się z nałożonych na nich obowiązków w ustalonym terminie. MWINB wezwał co prawda pełnomocnika wnioskodawców do sprecyzowania, w jakim trybie żądają oni zmiany ostatecznej decyzji, jednakże niejako narzucił, że powinni oni określić o jaki inny tryb niż wynikający z art. 155 k.p.a. chodzi, a w przypadku braku odpowiedzi na przedmiotowe wezwanie uzna, że chodzi tu o tryb wynikający właśnie z art. 155 k.p.a.

W ocenie Sądu, pomimo, że pełnomocnik skarżących sprecyzował, że zmiana ta powinna nastąpić w oparciu o przepis art. 155 k.p.a., to wniosek skarżących sformułowany został jasno i wyraźnie, jako dążenie do przedłużenia terminu określonego decyzją WINB z [...] sierpnia 2018 r., tj. do końca 2019 r., który jak wyjaśniono wyżej ma wyłącznie charakter procesowy i bez wątpienia mógł zostać przedłużony przez organ na wniosek stron bez konieczności uruchamiania trybu nadzwyczajnego weryfikacji decyzji ostatecznych przewidzianego w art. 155 k.p.a. Zdaniem Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, nie budzi bowiem wątpliwości, że uruchomiony w realiach tej sprawy tryb z art. 155 k.p.a. nie może mieć zastosowania do zmiany terminu procesowego z art. 66 ust. 1 Prawa budowlanego, określającego wykonanie sprecyzowanych decyzją organów nadzoru budowlanego obowiązków, których celem jest przecież usunięcie przez adresatów takiej decyzji stwierdzonych nieprawidłowości i doprowadzenie obiektu budowlanego do stanu zgodnego z prawem. Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 25 stycznia 2012 r. (sygn. akt II OSK 2113/10, opubl. Lex nr 1123114), zapadłym na gruncie sprawy o zbliżonym stanie faktycznym, lecz dotyczącym zastosowania art. 51 ust. 1 pkt 3 Prawa budowlanego, który jednak określa tożsamy procesowy charakter wskazanego tam terminu, stwierdził, że "skoro termin z art. 51 ust. 1 pkt 3 Prawa budowlanego jest terminem procesowym, to nie stanowi materialnoprawnego elementu rozstrzygnięcia. Wobec tego samo wyznaczenie terminu procesowego nie rozstrzyga o nabyciu przez stronę jakiegokolwiek prawa. Z tego też względu trafnie uznał Sąd pierwszej instancji, że w rozpoznawanej sprawie brak było podstaw do uruchomienia trybu z art. 154, bądź art. 155 k.p.a. Trzeba mieć na względzie, że są to tryby nadzwyczajne. Trudno zaś uznać za trafne stanowisko, że przedłużenie terminu o charakterze procesowym wymaga uruchomienia trybu nadzwyczajnego. Stosownie do art. 123 § 1 k.p.a. w toku postępowania organ administracji publicznej wydaje postanowienia. Dotyczą one poszczególnych kwestii wynikających w toku postępowania, lecz nie rozstrzygają o istocie sprawy (§ 2). Przedłużenie terminu do wykonania obowiązków nałożonych na inwestora na podstawie art. 51 ust. 1 pkt 3 ustawy - Prawo budowlane, jako kwestia wynikła w toku postępowania naprawczego winno nastąpić w drodze postanowienia. Kwestia przedłużenia terminu nie stanowi rozstrzygnięcia o istocie sprawy".

Zbędna była tym samym analiza dokonywana w sprawie przez organy obu instancji, zmierzająca do oceny wystąpienia słusznego interesu strony lub interesu społecznego, który przemawiałby za zmianą ostatecznego rozstrzygnięcia MWINB w zakresie wyznaczonego terminu na wykonanie nałożonych obowiązków.

Z tych wszystkich powodów podjęte w sprawie rozstrzygnięcia, jako wydane z istotnym naruszeniem art. 155 k.p.a., art. 138 § 1 pkt 1 i art. 61 § 1 k.p.a. nie mogły się ostać w obrocie prawnym.

Kontynuując postępowanie organ uwzględni przedstawioną wyżej ocenę prawną i podejmie rozstrzygnięcie odpowiadające przepisom obowiązującego prawa.

Z powyższych względów, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie, w oparciu o art. 145 § 1 pkt 1 lit. c p.p.s.a., orzekł jak w sentencji wyroku.

O kosztach postępowania Sąd orzekł na podstawie art. 200 p.p.s.a., zgodnie z zasadą zwrotu skarżącym kosztów niezbędnych do celowego dochodzenia praw i celowej obrony, ustalając je na podstawie art. 205 § 2 p.p.s.a. (wpis od skargi - 200 zł, wynagrodzenie radcy prawnego - 480 zł, opłata skarbowa od pełnomocnictw – 2x17 zł).



Powered by SoftProdukt