Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Lublinie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Halina Chitrosz-Roicka (sprawozdawca) Sędziowie WSA Wiesława Achrymowicz Asesor sądowy Jerzy Parchomiuk Protokolant Referent stażysta Paweł Kobylarz po rozpoznaniu w Wydziale I na rozprawie w dniu 7 marca 2018 r. sprawy ze skargi I. C. na postanowienie Samorządowego Kolegium Odwoławczego z dnia [...] czerwca 2017 r. nr [...] w przedmiocie stwierdzenia uchybienia terminu do wniesienia odwołania I. oddala skargę; II. przyznaje adwokatowi B. B. od Skarbu Państwa kwotę [...]zł (dwieście dziewięćdziesiąt pięć złotych dwadzieścia groszy) w tym [...] zł (pięćdziesiąt pięć złotych dwadzieścia groszy) podatku VAT, z tytułu wynagrodzenia za pomoc prawną świadczoną z urzędu.

Zaskarżonym postanowieniem z dnia [...] czerwca 2017 r., Samorządowe Kolegium Odwoławcze (dalej: "SKO") stwierdziło uchybienie terminu do wniesienia I. C. od decyzji wydanej z upoważnienia Burmistrza O. L. z dnia 18 maja 2017 r., znak: [...] określającej opłatę za gospodarowanie odpadami komunalnymi z terenu nieruchomości zamieszkałej położonej przy ul. [...] w O. L. w wysokości: [...] zł miesięcznie począwszy od dnia 1 lipca 2013 r. do dnia 30 czerwca 2016 r. i [...] zł miesięcznie począwszy od dnia 1 lipca 2016 r.

SKO stwierdziło, że zgodnie z art. 6q ust. 1 ustawy z dnia 13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach (Dz. U. z 2016 r. poz. 250 ze zm.) – dalej: "u.c.p.g.", w sprawach dotyczących opłat za gospodarowanie odpadami komunalnymi stosuje się przepisy Ordynacji podatkowej, z tym że uprawnienia organów podatkowych przysługują wójtowi, burmistrzowi lub prezydentowi miasta, a w przypadku przejęcia przez związek międzygminny zadań gminy, o których mowa w art. 3 ust. 2, w zakresie gospodarowania odpadami komunalnymi, w zakresie opłat za gospodarowanie odpadami komunalnymi, które stanowią dochód związku międzygminnego - zarządowi związku międzygminnego.

SKO argumentowało dalej, że stosownie do przepisów art. 220 § 1 Ordynacji podatkowej, od decyzji organu podatkowego pierwszej instancji służy stronie odwołanie tylko do jednej instancji, a w myśl art. 220 § 2 Ordynacji podatkowej, właściwym do rozpatrzenia odwołania jest organ podatkowy wyższego stopnia, którym jest w tym wypadku SKO w L. (art. 13 § 3 Ordynacji podatkowej).

Podkreślając następnie, że zgodnie z art. 223 § 1 Ordynacji podatkowej odwołanie wnosi się do właściwego organu odwoławczego za pośrednictwem organu podatkowego, który wydał decyzję, w terminie 14 dni od dnia doręczenia decyzji (art. 223 § 2 pkt 1 Ordynacji podatkowej), wyjaśniło, że ze znajdującego się w aktach sprawy potwierdzenia odbioru wynika, że decyzja organu I instancji została odebrana przez pełnoletniego domownika (syna skarżącej) w dniu 22 maja 2017 r., a zatem w trybie art. 149 Ordynacji podatkowej, w myśl którego, w przypadku nieobecności adresata w miejscu zamieszkania albo pod adresem do doręczeń w kraju pisma doręcza się za pokwitowaniem pełnoletniemu domownikowi, a gdyby go nie było lub odmówił przyjęcia pisma - sąsiadowi, zarządcy domu lub dozorcy - gdy osoby te podjęły się oddania pisma adresatowi. Doręczenie decyzji w tym trybie jest prawnie skuteczne wobec strony (adresata), a zatem jego data jest miarodajna dla oceny, czy środek odwoławczy wniesiony został w ustawowym terminie. W konsekwencji nie ma znaczenia dla rozpoczęcia biegu terminu do wniesienia odwołania data faktycznego przekazania pisma adresatowi przez dorosłego domownika.

W świetle powyższych regulacji, SKO stwierdziło, że 14 dniowy termin do wniesienia odwołania rozpoczął swój bieg od dnia 22 maja 2017 r., tj. od daty doręczenia decyzji pełnoletniemu domownikowi, a nie od daty 26 maja 2017 r., czyli jak twierdzi skarżąca w piśmie z dnia 20 czerwca 2017 r., daty przekazania jej decyzji przez tego domownika. Kolegium dodało również, że decyzja organu I instancji zawierała prawidłowe pouczenie, co do trybu i terminu wniesienia odwołania. W konsekwencji powyższych ustaleń wyjaśniło, że skoro termin do wniesienia odwołania upłynął w dniu 5 kwietnia 2017 r. (art. 12 § 1 Ordynacji podatkowej), zaś odwołanie zostało złożone w dniu 9 czerwca 2017 r., to czynność ta została dokonana 4 dni po terminie. W tym stanie rzeczy SKO jako organ odwoławczy, stosownie do art. 228 Ordynacji podatkowej było zobligowane do wydania postanowienia stwierdzającego uchybienie terminu do wniesienia odwołania, gdyż taki obowiązek wynika wprost z tego przepisu.

Końcowo SKO podało, że wraz z odwołaniem nie złożono wniosku o przywrócenie terminu (art. 162 § 1 Ordynacji podatkowej).

W skardze do Sądu, skarżąca nie zgadzając się z wydanym postanowieniem jako "jednostronnym i opartym na kłamstwach, a nie na przepisach prawa" wyjaśniła, że

"list z pismem - "Decyzja z UMiG w O. L." odebrał syn A. C. w dniu 26 maja 2017 r. Natomiast w dniu 22 maja 2017 r. również syn A. C. odebrał inny list i inne pisma z Urzędu Miejskiego w O. L.", na okoliczność czego załączono oświadczenie A. C..

Zarzuciła, że SKO "stronniczo i jednostronnie stwierdziło, że jej odwołanie jest po terminie (co jest nieprawdą), a go rozpatrzyło i celowo pomawia ją i jej syna".

Skarżąca podała również, że nie powinna płacić opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi, ponieważ ich nie wytwarza.

W odpowiedzi na skargę, SKO wnosząc o jej oddalenie, podtrzymało swoją dotychczasową argumentację.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Lublinie zważył, co następuje:

Skarga jest niezasadna, albowiem zaskarżone postanowienie prawa nie narusza.

Przedmiotem niniejszej sprawy jest ocena, czy organ odwoławczy prawidłowo stwierdził uchybienie terminu do wniesienia odwołania od decyzji organu I instancji z dnia [...] maja 2017 r., znak: [...] określającej skarżącej opłatę za gospodarowanie odpadami komunalnymi, zgodnie z przepisami u.p.c.g.

SKO zasadnie stwierdziło, że zgodnie z art. 6q ust. 1 u.c.p.g., w sprawach dotyczących opłat za gospodarowanie odpadami komunalnymi stosuje się przepisy Ordynacji podatkowej. Dokonując zatem oceny zgodności z prawem zaskarżonego postanowienia, w rozpoznawanej sprawie należało zbadać: 1) czy decyzja, którą chciała i chce zaskarżyć skarżąca, została jej doręczona skutecznie, zgodnie z przepisami Ordynacji podatkowej oraz 2) czy prawidłowo został obliczony termin, w czasie którego należało złożyć od niej odwołanie.

Dla porządku należy na wstępie wskazać, że zaskarżone rozstrzygnięcie zostało wydane na podstawie art. 228 § 1 pkt 2 Ordynacji podatkowej, w myśl którego, organ odwoławczy stwierdza w formie postanowienia uchybienie terminowi do wniesienia odwołania. Redakcja tego przepisu, a w szczególności użyty tam zwrot "stwierdza", nakazuje przyjąć, że organ podatkowy obowiązany jest wydać postanowienie na jego podstawie w każdym przypadku uznania, że odwołanie zostało wniesione z przekroczeniem terminu z art. 223 § 2 pkt 1 Ordynacji podatkowej. Poza jakąkolwiek oceną organu podatkowego pozostają okoliczności, z powodu których doszło do uchybienia terminowi do wniesienia odwołania, a jedynym uprawnieniem a zarazem obowiązkiem organu odwoławczego we wstępnej fazie kontroli odwołania jest ustalenie, czy środek zaskarżenia został wniesiony w terminie 14-dni od daty doręczenia decyzji pierwszej instancji.

W myśl art. 149 Ordynacji podatkowej, w przypadku nieobecności adresata w miejscu zamieszkania albo pod adresem do doręczeń w kraju pisma doręcza się za pokwitowaniem pełnoletniemu domownikowi, a gdyby go nie było lub odmówił przyjęcia pisma - sąsiadowi, zarządcy domu lub dozorcy - gdy osoby te podjęły się oddania pisma adresatowi. (...). Odebranie przez pełnoletniego domownika i podjęcie się przez niego oddania pisma stwarza domniemanie, że adresat pismo otrzymał. Treść tego przepisu wskazuje na to, że aby uznać doręczenie za prawnie skutecznie konieczne jest łączne spełnienie przesłanek: adresatem jest osoba fizyczna, osoba ta jest w danym momencie nieobecna w miejscu, w którym zamieszkuje, adres tego mieszkania wskazany jest w aktach sprawy jako miejsce jej zamieszkania, pismo oddaje się jednej z osób, wymienionych w tym przepisie, zgodnie ze wskazaną kolejnością, odbiór pisma kwituje ta osoba i ta osoba zobowiązuje się do przekazania pisma adresatowi.

Biorąc pod uwagę powyższe, SKO słusznie uznało, że decyzja została skarżącej doręczona prawidłowo, albowiem z dowodu doręczenia jasno wynika, że została przekazana dorosłemu domownikowi (synowi skarżącej) w dniu 22 maja 2017 r., który podjął się przekazania przesyłki stronie. Złożenie podpisu na tzw. "zwrotce" jest wystarczające, aby uznać takie doręczenie za skuteczne.

Jeśli chodzi o wywiązanie się z obowiązku przekazania przesyłki stronie, prawodawca nie uregulował dalszych czynności, które powinien wykonać domownik w stosunku do adresata odebranego pisma.

Prawidłowe doręczenie pisma urzędowego domownikowi, w warunkach określonych w art. 149 Ordynacji podatkowej rozpoczyna bieg terminu procesowego, który jest z tym pismem związany, niezależnie od tego czy i kiedy pismo zostanie oddane adresatowi przez pełnoletniego domownika. Ewentualne zaniechania domownika, który odebrał przesyłkę w trybie art. 149 Ordynacji podatkowej polegające na nieoddaniu we właściwym czasie pisma adresatowi, obciążają tegoż adresata (por. wyrok z 4 grudnia 2012 r. sygn. akt I FSK 19/12, wyrok NSA z 8 sierpnia 2012 r. sygn. akt I FSK 1423/11).

Skarżąca kwestionując skuteczność doręczenia jej decyzji stwierdziła, że "list z pismem - "Decyzja z UMiG w O. L." odebrał syn A. C. w dniu 26 maja 2017 r. Natomiast w dniu 22 maja 2017 r. również syn A. C. odebrał inny list i inne pisma z Urzędu Miejskiego w O. L.".

W aktach sprawy znajduje się potwierdzenie odbioru decyzji z dnia [...] maja 2017r. (k. 43 akt organu I instancji). Na potwierdzeniu tym przy oznaczeniu rodzaju pisma podano "decyzja", określając numer pisma podano "[...]" a wskazując datę pisma podano "[...].05.2017r." Widnieje na nim podpis osoby odbierającej decyzję tj. A. C. i data odbioru tj. 22 maja 2017 r. (a nie 26 maja 2017 r.). Na potwierdzeniu tym widnieje także nieczytelny podpis doręczającego i data doręczenia 22 maja 2017 r.

Biorąc pod uwagę powyższe okoliczności, przedmiotowe potwierdzenie odbioru w sposób jednoznaczny identyfikuje zawartość przesyłki doręczonej w dniu 22 maja 2017 r., a mianowicie, że była to decyzja z dnia [...] maja 2017 r., a poprzez wskazanie numeru pisma w powiązaniu z datą, iż była to właśnie decyzja określająca wysokość opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi, a nie jakaś inna - bliżej nieokreślona - "korespondencja z Urzędu Miejskiego w O. L.".

Oceny tej nie może zmienić załączone do skargi oświadczenie A. C..

Reasumując rację ma SKO, że w sytuacji, gdy decyzja organu I instancji została skutecznie doręczona w dniu 22 maja 2017 r., to 14 dniowy termin do wniesienia odwołania liczony w sposób określony w art. 12 § 1 Ordynacji podatkowej upłynął w dniu 5 czerwca 2017 r., a w konsekwencji odwołanie złożone w dniu 9 czerwca 2017 r. zostało złożone z uchybieniem ustawowego terminu do jego wniesienia, co w sposób odpowiadający prawu zostało stwierdzone w zaskarżonym postanowieniu.

Odnosząc się do zarzutu skargi, że "SKO stronniczo i jednostronnie stwierdziło, iż odwołanie jest po terminie (co jest nieprawdą), a go rozpatrzyło i celowo pomówiło skarżącą i jej syna", sąd pozostawia go poza jakimkolwiek komentarzem.

Co się zaś tyczy twierdzeń, że skarżąca "nie powinna płacić opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi, ponieważ ich nie wytwarza", jednoznacznie należy podkreślić, że są to zarzuty skierowane przeciwko decyzji wymiarowej, a nie zaskarżonemu postanowieniu.

Ze względów wyżej przytoczonych, skarga podlegała oddaleniu na podstawie art. 151 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2017 r. poz. 1369 ze zm.).

O kosztach orzeczono na podstawie art. 250 ww. ustawy w związku z § 21 ust. 1 pkt 1 lit. c w związku z § 4 ust. 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 3 października 2016 r. w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez adwokata z urzędu (Dz.U. z 2016 r. poz. 1714)