Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych
|
drukuj zapisz |
6041 Profilaktyka i rozwiązywanie problemów alkoholowych, ustalanie liczby punktów sprzedaży, zasad usytuowania miejsc, Przeciwdziałanie alkoholizmowi Działalność gospodarcza, Samorządowe Kolegium Odwoławcze, Uchylono decyzję I i II instancji, III SA/Łd 388/22 - Wyrok WSA w Łodzi z 2022-09-08, Centralna Baza Orzeczeń Naczelnego (NSA) i Wojewódzkich (WSA) Sądów Administracyjnych, Orzecznictwo NSA i WSA
III SA/Łd 388/22 - Wyrok WSA w Łodzi
|
|
|||
|
2022-06-06 | |||
|
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Łodzi | |||
|
Ewa Alberciak Joanna Wyporska-Frankiewicz /przewodniczący sprawozdawca/ Krzysztof Szczygielski |
|||
|
6041 Profilaktyka i rozwiązywanie problemów alkoholowych, ustalanie liczby punktów sprzedaży, zasad usytuowania miejsc | |||
|
Przeciwdziałanie alkoholizmowi Działalność gospodarcza |
|||
|
II GSK 2203/22 - Wyrok NSA z 2023-11-28 | |||
|
Samorządowe Kolegium Odwoławcze | |||
|
Uchylono decyzję I i II instancji | |||
|
Dz.U. 2019 poz 2277 art. 4(1) ust. 1, art. 11(1) ust. 1, 4, 5, 6, art. 18 ust. 10 Ustawa z dnia 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi. Dz.U. 2022 poz 329 art. 135, art. 145 § 1 pkt 1 lit. a i c, art. 200 Ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - t.j. Dz.U. 2021 poz 735 art. 7, art. 77 § 1, art. 80 Ustawa z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego - tekst jedn. |
|||
Sentencja
Dnia 8 września 2022 roku Wojewódzki Sąd Administracyjny w Łodzi – Wydział III w składzie następującym: Przewodnicząca Sędzia WSA Joanna Wyporska – Frankiewicz (spr.), Sędziowie Sędzia WSA Ewa Alberciak, Sędzia WSA Krzysztof Szczygielski, , Protokolant asystent sędziego Dominika Ratajczyk-Panek, po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 8 września 2022 roku sprawy ze skargi T. K. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Łodzi z dnia 20 kwietnia 2022 roku nr SKO.4130.11.2022 w przedmiocie cofnięcia zezwolenia na sprzedaż napojów alkoholowych o zawartości do 4,5 % alkoholu oraz piwa przeznaczonych do spożycia poza miejscem sprzedaży 1. uchyla zaskarżoną decyzję i poprzedzającą ją decyzję Prezydenta Miasta Łodzi z 21 lutego 2022 roku nr 4/COF/2022; 2. zasądza od Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Łodzi na rzecz skarżącego T. K. kwotę 997 zł (dziewięćset dziewięćdziesiąt siedem złotych) tytułem zwrotu kosztów postępowania. |
||||
Uzasadnienie
fSygn. akt III SA/Łd 388/22 U Z A S A D N I E N I E Zaskarżoną decyzją z dnia 20 kwietnia 2022 r. nr SKO 4130.11.2022 Samorządowe Kolegium Odwoławcze w Łodzi, po rozpatrzeniu odwołania wniesionego przez T.K. od decyzji Prezydenta Miasta Łodzi z dnia 21 lutego 2022 r., nr 4/COF/2022 w sprawie cofnięcia zezwolenia na sprzedaż napojów alkoholowych o zawartości do 4,5% alkoholu oraz piwa przeznaczonych do spożycia poza miejscem sprzedaży, działając na podstawie art. 138 § 1 pkt 1 ustawy z dnia 12 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (tekst jedn. Dz.U. z 2021 r., poz. 735 ze zm.), art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 12 października 1994 r. o samorządowych kolegiach odwoławczych (tekst jedn. Dz.U. z 2018 r., poz. 570) art. 111 ust. 4, art. 18 ust. 10 pkt 5 ustawy z dnia 26 października 1982 roku o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi (tekst jedn. Dz.U. z 2021 r., poz. 1119) - dalej u.w.t.p.a., utrzymało w mocy rozstrzygnięcie organu I instancji. W sprawie ustalono następujący stan faktyczny. Przedsiębiorca, w związku z obowiązkiem jaki ciąży na nim na podstawie art. 111 ust. 4 u.w.t.p.a., dnia 11 stycznia 2021 r. złożył pisemne oświadczenie o wartości sprzedaży napojów alkoholowych o zawartości do 4,5% alkoholu oraz piwa, o zawartości powyżej 4,5% do 18% alkoholu (z wyjątkiem piwa) oraz o zawartości powyżej 18% alkoholu w punkcie sprzedaży w roku 2020. T.K. nie dołączył jednak do tego oświadczenia dokumentów potwierdzających deklarowane wartości sprzedaży. W związku z tym, organ zezwalający, pismem z dnia 13 września 2021 r. wezwał przedsiębiorcę do złożenia wyjaśnień oraz dokumentów potwierdzających wskazane w złożonym oświadczeniu wartości sprzedaży napojów alkoholowych dla całego okresu sprzedaży obejmujących okres od dnia 1 stycznia do 31 grudnia 2020 r. Dnia 22 września 2021 r., M.K., będąca osobą umocowaną do reprezentowania strony, stawiła się w siedzibie Oddziału ds. Zezwoleń na Sprzedaż Napojów Alkoholowych Biura Promocji Zatrudnienia i Obsługi Działalności Gospodarczej w Departamencie Pracy, Edukacji i Kultury Urzędu Miasta Łodzi, zapoznała się z aktami sprawy i zawnioskowała o wydłużenie terminu na składanie wyjaśnień o 14 dni, z uwagi na trudności w kompletowaniu wnioskowanych dokumentów. W dniu 4 października 2021 r. pełnomocnik strony w ramach wyjaśnień przedłożył kserokopię książek kasy fiskalnych o numerach: [...] oraz [...], na których rejestrowana była sprzedaż napojów alkoholowych w przedmiotowym punkcie sprzedaży, 6 raportów sprzedaży wykonanych przez serwisanta kas fiskalnych oraz pisemne wyjaśnienia dotyczące zaprogramowanych na kasach grup towarowych, pod którymi rejestrowana była sprzedaż napojów alkoholowych a także informację, iż pierwsza z tych kas rejestrowała sprzedaż w okresie od 1 stycznia 2020 r. do 18 maja 2020 r. a druga - od 14 maja 2020 r. do 1 stycznia 2021 r. W dniu 4 listopada 2021 r. M.K. złożyła korektę oświadczenia o wartości sprzedaży napojów alkoholowych o zawartości do 4,5% alkoholu oraz piwa, o zawartości powyżej 4,5% do 18% alkoholu (z wyjątkiem piwa) oraz o zawartości powyżej 18% alkoholu w przedmiotowym punkcie sprzedaży w roku 2020. Zgodnie z prośbą strony dokonano wyliczenia należności dopłat do opłat za korzystanie z zezwoleń na sprzedaż napojów alkoholowych wynikających ze złożenia korekty oświadczenia o wartości sprzedaży napojów alkoholowych za rok 2020 a należność tą przedsiębiorca uiścił na konto bankowe Urzędu Miasta Łodzi dwoma przelewami (w dniach: 29 września 2021 r. oraz 30 listopada 2021 r.). W toku czynności wyjaśniających organ ustalił, że w oświadczeniu o wartości sprzedaży napojów alkoholowych w roku 2020 złożonym dnia 11 stycznia 2021 r., wartość sprzedaży napojów alkoholowych o zawartości do 4,5% alkoholu oraz piwa została zaniżona o 1.861,45 zł, wartość sprzedaży napojów alkoholowych o zawartości powyżej 4,5% do 18% alkoholu (z wyjątkiem piwa) została zaniżona o 99,50 zł oraz wartość sprzedaży napojów alkoholowych o zawartości powyżej 18% alkoholu została zaniżona o 7.311,69 zł, a łączne uszczuplenie należności publicznoprawnej z tego tytułu wyniosło 197,42 zł, skutkiem czego w dniu 10 listopada 2021 r. zostało wszczęte z urzędu postępowanie administracyjne w sprawie cofnięcia zezwolenia na sprzedaż napojów alkoholowych. Do akt sprawy zostały włączone dokumenty uzyskane w ramach prowadzonego postępowania wyjaśniającego. Jednocześnie w dniu 6 grudnia 2021 r. przedsiębiorca został wezwany celem wypowiedzenia się co do zebranych dowodów i materiałów oraz zgłoszonych żądań. Nowo ustanowiony pełnomocnik strony - adw. T.G. w dniu 22 grudnia 2021 r. skorzystał z przysługującego mu prawa do zapoznania się z aktami sprawy po wszczęciu postępowania administracyjnego oraz wykonał fotografie akt sprawy. Pełnomocnik wystosował pismo, doręczone do organu w dniu 30 grudnia 2021 r., które zawierało w swej treści wyjaśnienia i wnioski dowodowe w postaci dopuszczenia dowodu z zeznań świadka – M.K. na okoliczność przyczyn popełnionej w oświadczeniu omyłki, okoliczności jej wykrycia i reakcji strony po wykryciu tej omyłki. Zgodnie z wolą strony, organ pismem z dnia 11 stycznia 2022 r. wezwał wskazanego świadka do złożenia osobiście zeznań w sprawie, zawiadamiając stronę o terminie przesłuchania oraz pouczając ją o prawie udziału w przesłuchaniu, możliwości zadawania pytań świadkowi i składania wyjaśnień. W dniu 25 stycznia 2022 r. odbyło się przesłuchanie świadka M.K., w obecności pełnomocnika strony - adw. T.G. Świadek ten zeznał, iż zgłosił organowi większą sprzedaż wódki niż miało to miejsce w rzeczywistości, ale nie wie w jaki sposób doszło do omyłki, jednocześnie dopuszczając możliwość jakoby T.K. lub sam świadek nieświadomie "wcisnęli klawisz" a następnie musiało dojść do wyrzucenia paragonu. Świadek zeznał, iż niezwłocznie po wykryciu błędu dokonano wpłaty dopłaty należności za korzystanie z zezwoleń na sprzedaż napojów alkoholowych i że podobny błąd dotychczas nie miał miejsca. M.K. zadeklarowała, iż w przypadku naliczenia przez organ ewentualnych odsetek, należności te zostaną uregulowane oraz wskazała, iż wysokości wartości sprzedaży dla zezwoleń o zawartości do 4,5% alkoholu oraz piwa i o zawartości powyżej 4,5% alkoholu do 18% alkoholu (z wyjątkiem piwa) wynikająca z powstałej pomyłki nie wpłynęły na wysokość należności za korzystanie ze wskazanych zezwoleń. W dniu 28 stycznia 2022 r. strona została ponownie wezwana do wypowiedzenia się co do zebranych dowodów i materiałów oraz zgłoszonych żądań przed wydaniem decyzji administracyjnej. Pełnomocnik strony wystosował w dniu 10 lutego 2022 r. pismo, które zawierało w swej treści informację o podtrzymaniu dotychczas przyjętego stanowiska strony postępowania w sprawie. Prezydent Miasta Łodzi, decyzją z dnia 21 lutego 2022 r., cofnął zezwolenie na sprzedaż napojów alkoholowych o zawartości do 4,5% alkoholu oraz piwa przeznaczonych do spożycia w miejscu sprzedaży, tj. w sklepie spożywczym usytuowanym w Ł. przy ul. [...], wydane przez Prezydenta Miasta Łodzi w dniu 31 sierpnia 2017 r. o numerze [...], dla przedsiębiorcy T.K. W uzasadnieniu swojej decyzji organ, powołując się na ustawę o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi, wskazał że zebrany w sprawie materiał dowodowy daje podstawy do jednoznacznego stwierdzenia, iż w oświadczeniu o wartości sprzedaży napojów alkoholowych o zawartości do 4,5% alkoholu oraz piwa, o zawartości powyżej 4,5% do 18% alkoholu (z wyjątkiem piwa) oraz o zawartości powyżej 18% alkoholu za rok 2020 przedsiębiorca podał fałszywe dane - czyli dane nieprawdziwe. Zdaniem organu, w toku postępowania wyjaśniającego przedsiębiorca na wezwanie organu przedstawił kompletne dane obejmujące cały okres sprzedaży, mające potwierdzić wartości sprzedaży w przedmiotowym oświadczeniu. Po przeanalizowaniu i potwierdzeniu kompletności i spójności dokumentów ujawniono, iż stały one w sprzeczności z deklarowanymi wartościami sprzedaży napojów alkoholowych za rok 2020. W opinii organu zezwalającego, w omawianym przypadku nie można mówić o omyłce, ponieważ taka przykładowo może polegać na przestawieniu cyfr w liczbie, pominięciu lub wstawieniu dodatkowej cyfry w liczbie, nie zaś podaniu w oświadczeniu liczb stojących w sprzeczności z dokumentami mającymi je potwierdzić. W przekonaniu organu I instancji, jednym z obowiązków przedsiębiorcy prowadzącego sprzedaż napojów alkoholowych jest takie zorganizowanie swojej działalności gospodarczej, aby były przestrzegane zasady sprzedaży napojów alkoholowych określone przepisami ustawy o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi. Ponadto organ wskazał, że nie sposób pominąć faktu, iż wskazanie fałszywych danych, choćby z uwagi na brak dochowania przez przedsiębiorcę wymaganej staranności, spowodowało uszczuplenie należności, która powinna zasilić w danym roku budżet miasta. W tych warunkach przedsiębiorca, nawet jeśli nie miał świadomości podania fałszywych danych w oświadczeniu o wartości sprzedaży napojów alkoholowych za rok 2020, uwzględniając profesjonalny charakter działalności i jej rozmiar, taką świadomość powinien bezwzględnie - w ocenie organu - posiadać. Wskutek wniesionego w terminie odwołania od powyższej decyzji, Samorządowe Kolegium Odwoławcze w Łodzi decyzją z dnia 20 kwietnia 2022 r. nr SKO 4130.11.2022, utrzymało w mocy zaskarżoną doń decyzję Prezydenta Miasta Łodzi. W uzasadnieniu swojego rozstrzygnięcia organ II instancji podniósł, że bezspornie w tym przypadku miało miejsce naruszenie norm zawartych w ustawie z dnia 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi, bowiem strona złożyła oświadczenia zawierające fałszywe dane. Organ podkreślił, że strona nie kwestionuje faktu, iż oświadczenia zawierały nieprawdziwe dane a jedynie wskazuje, na swe niecelowe działanie w tym zakresie (błąd / omyłkę). W opinii organu odwoławczego z otrzymaniem zezwolenia na handel alkoholem łączą się zarówno prawa jak i obowiązki strony, w tym takie zorganizowanie swojej działalności gospodarczej, aby przestrzegane były zapisy ustawy. Tym samym, organ odwoławczy wyraził przekonanie, iż organ I instancji, wydając opisaną powyżej decyzję zastosował przywołane normy prawa, bowiem sam fakt nawet jednokrotnego złożenia oświadczenia zawierającego nieprawdziwe dane, rodzi po stronie organu administracji obowiązek wydania decyzji o cofnięciu zezwolenia (zezwoleń). W opinii organu odwoławczego nieświadomość naruszenia przepisów prawa i brak złej woli pozostają bez wpływu na skutek prawny naruszenia a nieprzestrzeganie ustawowych warunków sprzedaży alkoholu zawsze skutkuje jednakowo: cofnięciem zezwolenia na sprzedaż alkoholu. Jednocześnie organ przyznał, że nie podziela poglądu wyrażanego przez niektóre składy sądu wskazujące, że fałszywe dane utożsamiane są ze świadomym wprowadzaniem w błąd i należy odróżnić je od danych nieprawidłowych, czy też niewłaściwych w szczególności, że organy administracji co do zasady nie mają możliwości badania świadomości stron postępowania. Organ wyraził również pogląd, że postępowanie administracyjne nie jest postępowaniem karnym, w którym to świadomość sprawcy ma wpływ na karę. Tym samym więc organ odwoławczy uznał, że nie ma podstaw do prowadzenia uzupełniającego postępowania dowodowego, gdyż jakiekolwiek ustalenia nie miałyby wpływu na wynik postępowania. Na powyższą decyzję skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi, wniósł pełnomocnik T.K., zarzucając organowi: a) naruszenie przepisów postępowania, które miało istotny wpływ na wynik sprawy, tj. art. 7 w zw. z art. 77 § 1 w zw. z art. 80 k.p.a., poprzez brak wszechstronnego zebrania i rozpatrzenia materiału dowodowego oraz dokonanie dowolnej oceny dowodów, polegające na: - pominięciu okoliczności, iż błąd skarżącego nie wpłynął na wysokość należności za korzystanie z zezwolenia, a w konsekwencji nie doszło do uszczuplenia budżetu gminy; - nieprzeprowadzeniu dowodów celem wykazania czy podanie nieprawidłowych danych było zawinione oraz czy doszło do uszczuplenia budżetu gminy. b) naruszenie przepisów prawa materialnego, tj. art. 18 ust. 10 pkt 5 u.w.t.p.a. w zw. z art. 11 ust. 1 ustawy z 6 marca 2018 roku Prawo przedsiębiorców przez: 1) błędną wykładnię sformułowania "przedstawienie fałszywych danych w oświadczeniu", o którym mowa w art. 111 ust. 4 u.w.t.p.a. w ten sposób, że należy je interpretować jako odnoszące się do każdego przypadku, w którym dane zawarte w oświadczeniu odbiegają od stanu rzeczywistego, podczas gdy prawidłowa wykładnia wskazanego przepisu prowadzi do wniosku, iż cofnięcie zezwolenia może nastąpić jedynie w sytuacji zawinionego, świadomego wprowadzenia w błąd organu przez przedsiębiorcę co do wartości sprzedanego alkoholu, mimo posiadania wiedzy co do ich niezgodności ze stanem rzeczywistym; 2) rozstrzygnięcie wątpliwości co do interpretacji art. 18 ust. 10 pkt 5 u.w.t.p.a. na niekorzyść przedsiębiorcy, pomimo istnienia rozbieżnego orzecznictwa sądów administracyjnych, co do wykładni tego przepisu i w braku spornych interesów stron albo interesów osób trzecich, na które wynik postępowania ma bezpośredni wpływ oraz niewystępowania żadnej z przesłanek wskazanych w art. 11 ust. 2 ustawy Prawo przedsiębiorców. Skarżący wniósł o uchylenie w całości decyzji Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Łodzi oraz zasądzenie na jego rzecz kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa adwokackiego według norm przepisanych. W odpowiedzi na skargę organ wniósł o jej oddalenie, powielając stanowisko wyrażone w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji. Wojewódzki Sąd Administracyjny zważył, co następuje: Skarga jest zasadna. Sąd uznał bowiem, iż rację ma strona skarżąca, a co za tym idzie w okolicznościach niniejszej sprawy, w świetle zgromadzonych w aktach materiałów, należało uchylić zarówno zaskarżoną decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Łodzi, jak również poprzedzającą ją decyzję Prezydenta Miasta Łodzi. W pierwszej kolejności należy wyjaśnić, iż sądy administracyjne sprawują wymiar sprawiedliwości przez kontrolę działalności administracji publicznej pod względem zgodności z prawem, jeżeli ustawy nie stanowią inaczej. Przy czym sądy administracyjne nie przejmują sprawy do końcowego jej załatwienia, a jedynie kontrolują, czy organy administracji nie naruszyły przepisów prawa będących podstawą ich działań w stopniu wskazującym na konieczność wyeliminowania z obrotu prawnego wydanego przez organy administracji rozstrzygnięcia. Odnotować również należy że sąd kontroluje legalność działań administracji w oparciu o przedłożone mu akta sprawy, nie prowadząc co do zasady samodzielnie postępowania dowodowego. Zgodnie z art. 1 § 1 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. Prawo o ustroju sądów administracyjnych (tekst jedn. Dz.U. z 2021 r., poz. 137 ze zm.) – dalej: pusa, sądy administracyjne sprawują wymiar sprawiedliwości przez kontrolę administracji publicznej. Kontrola, o której mowa w § 1 sprawowana jest pod względem zgodności z prawem, jeżeli ustawy nie stanowią inaczej (art. 1 § 2 pusa). Stosownie do treści art. 3 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (tekst jedn. Dz.U. z 2022 r., poz. 329 ze zm.) – dalej ppsa, sądy administracyjne sprawują kontrolę działalności administracji publicznej i stosują środki określone w ustawie. Uwzględnienie przez sąd administracyjny skargi i uchylenie decyzji następuje, gdy sąd stwierdzi: - naruszenie prawa materialnego, które miało wpływ na wynik sprawy; - naruszenie prawa dające podstawę do wznowienia postępowania; - inne naruszenie przepisów postępowania, jeśli mogło mieć ono istotny wpływ na wynik sprawy. W myśl bowiem art. 145 § 1 ppsa sąd uwzględniając skargę na decyzję lub postanowienie: 1) uchyla decyzję lub postanowienie w całości albo w części, jeżeli stwierdzi: a) naruszenie prawa materialnego, które miało wpływ na wynik sprawy, b) naruszenie prawa dające podstawę do wznowienia postępowania administracyjnego, c) inne naruszenie przepisów postępowania, jeżeli mogło ono mieć istotny wpływ na wynik sprawy; 2) stwierdza nieważność decyzji lub postanowienia w całości lub w części, jeżeli zachodzą przyczyny określone w art. 156 Kodeksu postępowania administracyjnego lub w innych przepisach; 3) stwierdza wydanie decyzji lub postanowienia z naruszeniem prawa, jeżeli zachodzą przyczyny określone w Kodeksie postępowania administracyjnego lub w innych przepisach. Ponadto odnotować należy, iż zgodnie z wolą ustawodawcy sąd rozstrzyga w granicach danej sprawy nie będąc jednak związany zarzutami i wnioskami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 134 § 1 ppsa). Oznacza to, że sąd ma prawo, a także obowiązek dokonać oceny zgodności z prawem zaskarżonego aktu administracyjnego nawet wówczas, gdy dany zarzut nie został podniesiony w skardze. Nie jest przy tym skrępowany sposobem sformułowania skargi, użytymi argumentami, a także podniesionymi wnioskami, zarzutami i żądaniami. Kontroli sądu podlegała zgodność z przepisami prawa podjętej przez Samorządowe Kolegium Odwoławcze w Łodzi decyzji z dnia 20 kwietnia 2022 r., którą organ ten utrzymał w mocy decyzję Prezydenta Miasta Łodzi z dnia 21 lutego 2022 r. o cofnięciu posiadanego przez stronę skarżącą zezwolenia na sprzedaż napojów alkoholowych. Po dokonaniu tejże kontroli sąd stwierdził, iż w rozpoznawanej sprawie organy administracji publicznej naruszyły przepisy prawa w sposób określony w art. 145 § 1 ppsa, które to naruszenie obligowało do uchylenia zaskarżonej decyzji samorządowego kolegium odwoławczego oraz poprzedzającej ją decyzji organu I instancji. Podstawę prawną rozstrzygnięcia stanowiły przepisy wskazanej powyżej ustawy z dnia 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi. Przepis art. 18 ust. 10 u.w.t.p.a. określa przypadki, w których zezwolenie na sprzedaż napojów alkoholowych przeznaczonych do spożycia w miejscu sprzedaży i poza miejscem sprzedaży może zostać cofnięte przed upływem okresu, na jaki zostało udzielone. Stosownie bowiem do treści art. 18 ust. 10 pkt 5 u.w.t.p.a. zezwolenie na sprzedaż napojów alkoholowych organ zezwalający cofa w przypadku nieprzestrzegania określonych w ustawie zasad sprzedaży napojów alkoholowych, a w szczególności przedstawienia fałszywych danych w oświadczeniu, o którym mowa w art. 111 ust. 4. Zaznaczyć bowiem należy, że przepis ten - art. 111 ust. 4 u.w.t.p.a. - stanowi, iż przedsiębiorcy, prowadzący sprzedaż napojów alkoholowych w roku poprzednim, są obowiązani do złożenia, do dnia 31 stycznia, pisemnego oświadczenia o wartości sprzedaży poszczególnych rodzajów napojów alkoholowych w punkcie sprzedaży w roku poprzednim. Odnotować w tym miejscu należy, iż wartość sprzedaży napojów alkoholowych w roku poprzednim stanowi podstawę do ustalenia wysokości opłaty jaką pobierają gminy za korzystanie z zezwoleń na sprzedaż napojów alkoholowych (por. art. 111 ust. 1 i ust. 5 u.w.t.p.a.). W myśl bowiem art. 111 ust. 5 u.w.t.p.a. opłata za korzystanie z zezwoleń na sprzedaż napojów alkoholowych uzależniona jest od rocznej wartości sprzedaży tych napojów i jest przeznaczana na finansowanie prowadzenia działań związanych z profilaktyką i rozwiązywaniem problemów alkoholowych oraz integracji społecznej osób uzależnionych od alkoholu (art. 111 ust. 1 w związku z art. 41 u.w.t.p.a.). Tym samym więc celem składanych corocznie przez przedsiębiorców prowadzących sprzedaż napojów alkoholowych pisemnych oświadczeń o wartości sprzedaży poszczególnych rodzajów takich napojów w punkcie sprzedaży jest prawidłowe ustalenie opłaty przeznaczanej przez gminę na finansowanie działań związanych z profilaktyką i rozwiązywaniem problemów alkoholowych oraz integracją społeczną osób uzależnionych od alkoholu – opłata ta stanowi bowiem część budżetu przeznaczonego na tego rodzaju zadania. W świetle powyższego sąd w składzie orzekającym zważył, iż skarga zasługuje na uwzględnienie. Zaskarżona decyzja samorządowego kolegium odwoławczego, jak również poprzedzająca ją decyzja Prezydenta Miasta Łodzi, wydane zostały z naruszeniem prawa materialnego oraz przepisów postępowania, które to naruszenie zgodnie z art. 145 § 1 pkt 1 lit. a i lit. c w zw. z art. 135 ppsa oznacza konieczność ich wyeliminowania z obrotu prawnego. Materialnoprawną podstawę zaskarżonej decyzji stanowi art. 18 ust. 10 pkt 5 u.w.t.p.a., zgodnie z którym zezwolenie, o którym mowa w ust. 1 tego przepisu – a więc zezwolenie na sprzedaż napojów alkoholowych - organ zezwalający cofa w przypadku przedstawienia fałszywych danych w oświadczeniu, o którym mowa w art. 111 ust. 4 u.w.t.p.a. (przepis ten stanowi – jak już wskazywano - że przedsiębiorcy, prowadzący sprzedaż napojów alkoholowych w roku poprzednim, są obowiązani do złożenia, do dnia 31 stycznia, pisemnego oświadczenia o wartości sprzedaży poszczególnych rodzajów napojów alkoholowych w punkcie sprzedaży w roku poprzednim). Tym samym więc jak prawidłowo wskazały organy administracji publicznej, strona skarżąca, jako podmiot prowadzący działalność gospodarczą obejmującą sprzedaż napojów alkoholowych, zobowiązana jest m.in. do złożenia takiego oświadczenia, zachowując przy tym należytą staranność – a co za tym idzie taką starannością powinna się ona wykazać również przy sporządzaniu oświadczenia o wartości sprzedaży poszczególnych rodzajów napojów alkoholowych w roku poprzednim. Na stronie skarżącej, jako profesjonaliście, ciąży bowiem obowiązek takiego zorganizowania działalności gospodarczej, aby podane przez nią dane o wartości sprzedaży napojów alkoholowych nie były błędne. Sąd w składzie orzekającym stanął jednak na stanowisku, iż nie stanowi to argumentu, który pozwoliłby przy dokonaniu wykładni art. 18 ust. 10 pkt 5 u.w.t.p.a. na utożsamienie użytego w tym przepisie pojęcia "fałszywych" danych z pojęciem danych "nieprawdziwych". Sąd w pełni podziela pogląd wyrażony m.in. w wyroku WSA w Poznaniu z dnia 15 listopada 2017 r., sygn. akt III SA/Po 700/17, iż sam fakt niezgodności danych o wartości sprzedaży alkoholu zawartych w składanym oświadczeniu z danymi rzeczywistymi nie powoduje automatycznie konieczności przyjęcia, że tak podane w oświadczeniu dane są danymi fałszywymi. Sąd podziela również stanowisko judykatury, iż ustawodawca celowo posłużył się terminem "fałszywe dane", a nie przykładowo – "dane nieprawdziwe". A co za tym idzie użyty przez ustawodawcę termin wskazuje na konieczność zbadania celu działania przedsiębiorcy, w szczególności wyjaśnienia zamiaru, jaki mu towarzyszył. Istotne jest też zbadanie skutku, jaki chciał on osiągnąć. Sąd stoi bowiem na stanowisku, iż na gruncie art. 18 ust. 10 pkt 5 u.w.t.p.a. nie każdy przypadek podania przez przedsiębiorcę niezgodnej z rzeczywistością wartości sprzedaży alkoholu dla celów wyliczenia opłaty rocznej uzasadnia zastosowanie sankcji w postaci cofnięcia zezwolenia na sprzedaż alkoholu. Wręcz przeciwnie, aby sankcja ta mogła być zastosowana podanie przez przedsiębiorcę niezgodnej z rzeczywistością wartości sprzedaży alkoholu musi mieć charakter kwalifikowany, jako przejaw przedstawienia fałszywych danych. Sytuacja taka będzie miała miejsce w przypadku świadomego wprowadzenia w błąd organu przez przedsiębiorcę co do wartości sprzedanego alkoholu, mimo posiadania wiedzy co do ich niezgodności ze stanem rzeczywistym. Sąd podziela zatem stanowisko prezentowane we wskazanym powyżej wyroku WSA w Poznaniu jak również w przywoływanych tam orzeczeniach NSA (wyroki NSA z dnia: 31 marca 2016 r., sygn. akt II GSK 2398/14; 31 marca 2016 r., sygn. akt II GSK 2423/14, 16 marca 2017 r., sygn. akt II GSK 1581/15), iż dla celów zastosowania sankcji cofnięcia zezwolenia na sprzedaż alkoholu w art. 18 ust. 10 pkt 5 u.w.t.p.a. użyty przez ustawodawcę zwrot "przedstawienie fałszywych danych" oznacza nie tylko obiektywną niezgodność z rzeczywistością danego oświadczenia, ale także świadomość takiego zachowania po stronie przedsiębiorcy. Niewątpliwie zgodnie z wolą ustawodawcy dane zawarte w oświadczeniu, o którym mowa w art. 111 ust. 4 u.w.t.p.a. mają znaczenie - od tych danych (zawartych w przedmiotowym oświadczeniu) uzależniona jest bowiem wysokość opłaty za zezwolenie na sprzedaż napojów alkoholowych, im wyższa jest wartość sprzedaży, tym wyższa jest opłata roczna (art. 111 ust. 5 i ust. 6 u.w.t.p.a.), a tym samym więcej środków finansowych wspiera realizowane przez gminę zadania w zakresie profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych oraz integracji społecznej osób uzależnionych od alkoholu. Wskazana opłata, co wynika już z treści art. 111 ust. 1 u.w.t.p.a., pobierana jest bowiem w celu pozyskania dodatkowych środków na finansowanie zadań określonych w art. 41 ust. 1 u.w.t.p.a. Tym samym ustawodawca nałożył na podmioty, którym udzielono zezwolenia na sprzedaż napojów alkoholowych obowiązek współfinansowania, poprzez uiszczanie opłaty, działań związanych z profilaktyką i rozwiązywaniem problemów alkoholowych oraz integracji społecznej osób uzależnionych od alkoholu. Zatem zaniżenie przez sprzedawcę wartości sprzedaży napojów alkoholowych skutkuje zmniejszeniem wpływów do budżetu gminy, które powinny być przeznaczone na tak zakreślony cel. Istotnym jest więc ustalenie czy doszło do uszczuplenia budżetu gminy. Należy zauważyć, że na gruncie kontrolowanej sprawy organ administracji publicznej stosując art. 18 ust. 10 pkt 5 u.w.t.p.a. w istocie utożsamił pojęcie "fałszywe dane" - o których przepis ten stanowi – z "nieprawdziwymi danymi", uznając – jak wskazano w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji, że: "wystarczającą przesłanką cofnięcia zezwolenia na sprzedaż napojów alkoholowych jest wyłącznie stwierdzenie, że oświadczenie o wartości sprzedanego alkoholu zawierało fałszywe dane, czyli dane nieprawdziwe" (por. s. 4 uzasadnienia decyzji samorządowego kolegium odwoławczego). Również w uzasadnieniu decyzji organu I instancji wskazano, iż "(...) nie sposób pominąć faktu, że wskazanie fałszywych danych choćby z uwagi na brak dochowania przez przedsiębiorcę wymaganej staranności, spowodowało uszczuplenie należności, która winna zasilić w danym roku budżet miasta. Zdaniem organu zezwalającego powyższe ustalenia prowadzą do wniosku, że przedsiębiorca nawet jeśli nie miał świadomości podania fałszywych danych w oświadczeniu o wartości sprzedaży napojów alkoholowych za rok 2020, uwzględniając profesjonalny charakter działalności i jej rozmiar taką świadomość winien bezwzględnie posiadać" (por. s. 4 uzasadnienia decyzji Prezydenta Miasta Łodzi). Przyjęcie takiego rozumienia powyższej regulacji nie jest zdaniem sądu prawidłowe. W niniejszej sprawie, w ocenie sądu, orzekające w sprawie organy administracji dokonały nieprawidłowej wykładni przepisów mających zastosowanie w sprawie, a w konsekwencji dokonał nietrafnej oceny prawnej ustalonego stan faktycznego sprawy. Przyjęta przez organy wykładania art. 18 ust. 10 pkt 5 ustawy alkoholowej jest bowiem błędna. Sąd stoi na stanowisku, iż pojęcie którym posłużył się ustawodawca w treści art. 18 ust. 10 pkt 5 u.w.t.p.a. "przedstawienie fałszywych danych w oświadczeniu o którym mowa w art. 111 ust. 4" nie może być utożsamiane z pojęciem "dane nieprawdziwe". Pojęcie fałszywe dane należy rozumieć, jako swego rodzaju kwalifikowaną postać nieprawidłowości. Równocześnie skład orzekający w niniejszej sprawie podziela stanowisko judykatury, iż ustawodawca celowo posłużył się terminem "fałszywe dane" a nie przykładowo, "dane nieprawdziwe". Co więcej użyty przez ustawodawcę termin wskazuje na konieczność zbadania celu działania przedsiębiorcy, w szczególności wyjaśnienia zamiaru, jaki mu towarzyszył. Istotne jest też zbadanie skutku, jaki chciał on osiągnąć oraz ustalenie czy finalnie doszło do uszczuplenia budżetu gminy. W tym miejscu niejako pomocniczo, na marginesie, można odnotować, iż w judykaturze prawa karnego podkreśla się, że immamentną cechą czynów z art. 233, 234 i 238 kodeksu karnego (tj. fałszywych zeznań, fałszywych oskarżeń oraz fałszywego zawiadomienia o przestępstwie) "jest świadomość sprawcy, iż zafałszowuje obraz rzeczywistości. Przekonanie sprawcy o prawdziwości jego zeznań lub zawiadomień wyklucza postawienie mu zarzutu pomawiania czy celowego wprowadzania organów ścigania w błąd. I nie ma tu znaczenia przyczyna, dla której tkwił on w nieprawdziwym przekonaniu" (por. postanowienie SN z 23.02.2021 r., IV KK 586/19, LEX nr 3123193, a także M. Mozgawa, red., Kodeks karny. Komentarz aktualizowany, LEX/el. 2022). Należy stanąć na stanowisku, iż nie można mówić o podaniu danych "fałszywych" w przypadku stwierdzenia, iż do podania nieprawdziwych danych doszło w wyniku omyłki, bądź przyjęcia wadliwej metody wyliczeń, jeżeli finalnie nie nastąpiło uszczuplenie budżetu gminy w zakresie wysokości należnej od przedsiębiorcy opłaty rocznej (por. wyrok NSA z 16 marca 2017 r., II GSK 1581/15). Powyższe, zdaniem sądu, oznacza co najmniej obowiązek organów administracji do przeprowadzenia we wskazanym zakresie badania oraz wyciągnięcia z niego prawidłowych wniosków - co jednak w tej sprawie nie nastąpiło, pomimo, iż organ I instancji nie przeczy, że przedsiębiorca mógł działać w nieświadomości (s. 4 decyzji organu I instancji, 17 wers od góry). W konsekwencji powyższego wydane w sprawie decyzje nie mogą się ostać. Co więcej przyjęte przez organy administracji błędne rozumienie pojęcia "fałszywych danych w oświadczeniu", którym posłużył się ustawodawca w treści art. 18 ust. 10 pkt 5 u.w.t.p.a. doprowadziło także do ograniczenia dokonanych ustaleń faktycznych wyłącznie do prostego stwierdzenia niezgodności z rzeczywistością danych zawartych w oświadczeniu strony skarżącej odnośnie wartości sprzedaży napojów alkoholowych w roku 2020. W konsekwencji organ administracji publicznej nie tylko dokonał błędnej wykładni wskazanych przepisów obowiązującego prawa, ale ponadto dopuścił się istotnego naruszenia art. 7, art. 77 § 1 oraz art. 80 ustawy z 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego – dalej: kpa, nie wyjaśniając ani celu działania strony skarżącej w analizowanym zakresie (a w szczególności zamiaru jaki jej towarzyszył), ani skutków, jakie chciała ona osiągnąć, ani tego jaki miało to finalnie wpływ na budżet gminy (doszło do uszczuplenia tegoż budżetu czy też nie). Jak wynika z akt sprawy organ ustalił (na podstawie zeznań świadka), że zgłoszono organowi inną sprzedaż wódki niż miało to miejsce w rzeczywistości, niemniej jednak świadek nie wie jak do omyłki doszło. Świadek dopuścił przy tym możliwość jakoby strona skarżąca bądź świadek nieświadomie "wcisnęli klawisz" a następnie musiało dojść do wyrzucenia paragonu. Świadek podkreślił, że nigdy wcześniej nic takiego się nie przydarzyło (w aktach sprawy protokół z przesłuchania świadka – karta nr 25, zob. również pisemne wyjaśnienia pełnomocnika strony skarżącej, tj. pismo z dnia 23 grudnia 2021 r., który wskazał m.in., iż przyczyną podania błędnych danych w oświadczeniach były błędy rachunkowe – karta nr 22). W świetle powyższego należy zaznaczyć, że jeśli poczynione w toku prowadzonego postępowania ustalenia nie były dla organu administracji publicznej wystarczające dla wydania rozstrzygnięcia w sprawie to powinien on rozszerzyć prowadzone postępowanie dowodowe korzystając chociażby z możliwości przesłuchania strony skarżącej co do okoliczności związanych z przedstawieniem w złożonym oświadczeniu niezgodnych z rzeczywistością danych. W tym miejscu wskazać także trzeba, że znajdująca się w aktach sprawy dokumentacja potwierdzająca ilość sprzedanego alkoholu, która służyła dokonaniu czynności sprawdzających nie jest czytelna – częściowo są to bowiem nie potwierdzone za zgodność z oryginałem kserokopie dokumentów. Wprawdzie strona skarżąca nie kwestionuje tych dokumentów, niemniej jednak poczynione przez organy administracji ustalenia faktyczne powinny znajdować odzwierciedlenie w zgromadzonym i prawidłowo udokumentowanym w aktach sprawy materiale dowodowym, gdyż uchybienia w tym zakresie stanowią o istotnym naruszeniu art. 7, art. 77 § 1 i art. 80 kpa, a dodatkowo uniemożliwiają dokonanie efektywnej oceny zgodności z prawem zaskarżonej do sądu decyzji. W konsekwencji stwierdzonych uchybień sąd nie miał możliwości skontrolowania, czy organy administracji prawidłowo uznały niezgodność kwestionowanych danych z rzeczywistością. Wobec powyższego, z uwagi na uchybienia procesowe jakich dopuściły się organy administracji publicznej, dalsza merytoryczna ocena zaskarżonej decyzji staje się przedwczesna – organy nie rozważyły bowiem wszelkich istotnych okoliczności faktycznych sprawy. Ponownie rozpoznając sprawę organ administracji publicznej uwzględni ocenę prawną wyrażoną w powyższym uzasadnieniu i wynikające stąd wskazania co do dalszego postępowania. Ze względu na powyższe, na podstawie art. 145 § 1 pkt 1 lit. a i lit. c w zw. z art. 135 ppsa, orzeczono jak w pkt 1 sentencji wyroku. O kosztach postępowania postanowiono na podstawie art. 200 ppsa w pkt 2 sentencji wyroku. k.ż. |