Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych
|
drukuj zapisz |
6032 Inne z zakresu prawa o ruchu drogowym, Inne, Starosta, Oddalono skargę kasacyjną, I OSK 1957/10 - Wyrok NSA z 2011-08-09, Centralna Baza Orzeczeń Naczelnego (NSA) i Wojewódzkich (WSA) Sądów Administracyjnych, Orzecznictwo NSA i WSA
I OSK 1957/10 - Wyrok NSA
|
|
|||
|
2010-11-29 | |||
|
Naczelny Sąd Administracyjny | |||
|
Anna Łukaszewska - Macioch /sprawozdawca/ Irena Kamińska /przewodniczący/ Marian Wolanin |
|||
|
6032 Inne z zakresu prawa o ruchu drogowym | |||
|
Inne | |||
|
I OSK 1975/10 - Postanowienie NSA z 2010-12-21 II SAB/Wa 150/10 - Postanowienie WSA w Warszawie z 2010-08-25 II SA/Gl 447/10 - Wyrok WSA w Gliwicach z 2010-09-03 |
|||
|
Starosta | |||
|
Oddalono skargę kasacyjną | |||
|
Dz.U. 2003 nr 137 poz 1310 § 1 ust. 1 Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 28 lipca 2003 r. w sprawie wysokości opłat za kartę pojazdu Dz.U. 2005 nr 108 poz 908 art. 77 ust. 4 pkt 2 i ust. 5 Ustawa z dnia 20 czerwca 1997 r. - Prawo o ruchu drogowym - tekst jednolity |
|||
Sentencja
Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: sędzia NSA Irena Kamińska Sędziowie: sędzia NSA Anna Łukaszewska-Macioch (spr.) sędzia WSA del. Marian Wolanin Protokolant st. inspektor sądowy Barbara Dąbrowska-Skóra po rozpoznaniu w dniu 9 sierpnia 2011 r. na rozprawie w Izbie Ogólnoadministracyjnej skargi kasacyjnej Starosty K. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach z dnia 3 września 2010 r. sygn. akt II SA/Gl 447/10 w sprawie ze skargi R. B. na akt Starosty K. z dnia (...) marca 2010 r. nr (...) w przedmiocie opłaty za wydanie karty pojazdu oddala skargę kasacyjną |
||||
Uzasadnienie
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach wyrokiem z dnia 3 września 2010 r. sygn. akt II SA/Gl 447/10 w sprawie ze skargi R. B. na akt Starosty K. z dnia (...) marca 2010 r. nr (...) w przedmiocie opłaty za wydanie karty pojazdu, uchylił zaskarżony akt i orzekł, że nie podlega on wykonaniu w całości do czasu uprawomocnienia się niniejszego wyroku oraz zasądził od Starosty K. na rzecz skarżącego kwotę 100 złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania. Wyrok zapadł w następującym stanie faktycznym i prawnym: Pismem z dnia 10 marca 2010 r. R. B. zwrócił się do Starosty K. o zwrot nadpłaconej opłaty za wydaną w dniu (...) lipca 2004 r. kartę pojazdu marki (...), nr rej. (...) w kwocie 425 zł. Pismem z dnia 24 marca 2010 r., nr (...) Naczelnik Wydziału Komunikacji i Transportu Starostwa Powiatowego w K., działając na podstawie upoważnienia Starosty K., poinformował, że obowiązek pobrania opłaty za wydanie karty pojazdu został na organ nałożony przez § 1 ust 1 pkt 3 załącznika nr 1 do rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 27 września 2003 r. w sprawie szczegółowych czynności organów w sprawach związanych z dopuszczeniem pojazdów do ruchu oraz wzorów dokumentów w tych sprawach (Dz. U. Nr 192, poz. 1878 ze zm.), zaś wysokość tej opłaty została określona w § 1 ust. 1 rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 28 lipca 2003 r. w sprawie wysokości opłat za kartę pojazdu ( Dz.U. Nr 137, poz. 1310). Pismem z dnia (...) marca 2010 r. R. B. wezwał Starostę K. do usunięcia naruszenia prawa ponawiając żądanie zwrotu kwoty 425 zł tytułem nadpłaty za wydanie karty pojazdu. W piśmie tym powołał się wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 17 stycznia 2006 r. sygn. akt U 6/04 stwierdzającego niekonstytucyjność przepisu rozporządzenia, na który wskazał organ administracji. W odpowiedzi na wezwanie organ powołując się na argumentację zawartą w piśmie z dnia (...) marca 2010 r. podtrzymał dotychczasowe stanowisko. Jednocześnie pouczył wnioskodawcę o możliwości zainicjowania postępowania przed sądem administracyjnym bądź sądem powszechnym. Pismem z dnia (...) kwietnia 2010 r., zatytułowanym "pozew o zapłatę", R.B. wystąpił za pośrednictwem Starosty K. do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach wnosząc o zasądzenie od Starosty kwoty 425 złotych tytułem zwrotu nienależnie pobranej opłaty za wydanie karty pojazdu oraz zwrot kosztów postępowania. W uzasadnieniu żądania wskazał na uiszczoną, na mocy powołanego wyżej § 1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Infrastruktury w sprawie wysokości opłat za kartę pojazdu, opłatę w kwocie 500 złotych oraz na niekonstytucyjność tej regulacji stwierdzoną wyrokiem Trybunału Konstytucyjnego z dnia 17 stycznia 2006 r. Starosta K. pismo R. B. potraktował jako skargę do sądu administracyjnego, a przekazując ją do Sądu wraz z aktami administracyjnymi i odpowiedzią na skargę wniósł o jej oddalenie. Nie znajdując podstaw prawnych do zwrotu wnioskowanej kwoty organ podniósł, że pobrana opłata za kartę pojazdu w wysokości 500 złotych była zgodna z porządkiem prawnym obowiązującym w dacie rejestracji pojazdu i pobrania opłaty za jej wydanie. Natomiast wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 17 stycznia 2006 r. stwierdzający niekonstytucyjność § 1 ust. 1 rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 28 lipca 2003 r. w sprawie wysokości opłat za kartę pojazdu wyznaczył utratę mocy obowiązującej tego przepisu na dzień 1 maja 2006 r. Dopiero późniejsza zmiana przepisów, wejście w życie rozporządzenia Ministra Transportu i Budownictwa z dnia 28 marca 2006 r. w sprawie wysokości opłat za kartę pojazdu, dała organowi uprawnienie do poboru opłaty w niższej wysokości. W piśmie z dnia (...) września 2010 r. złożonym przed rozprawą skarżący złożył spis kosztów poniesionych w związku z przedmiotową sprawą w łącznej kwocie 755 złotych ("wartość przedmiotu sporu - 425 zł, opłata na konto sądu - 100 zł, koszt dojazdu do K. 4 x po 20 zł - 80 zł, koszt dojazdu na sprawę – 150 zł"). Na rozprawie skarżący sprecyzował, że jego pismo nazwane "pozew o zapłatę" stanowi w istocie skargę do sądu administracyjnego. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach powołanym na wstępie wyrokiem uwzględnił skargę R. B. W uzasadnieniu wyroku Sąd w pierwszej kolejności wskazał, że dopuszczalność żądania zwrotu opłaty za wydanie karty na drodze administracyjnej uznał Naczelny Sąd Administracyjny w uchwale składu siedmiu sędziów z dnia 4 lutego 2008 r. sygn. akt I OPS 3/07. Obowiązek uiszczenia opłaty ma charakter obowiązku administracyjnego, który wynika z przepisów prawa. Skarga do sądu administracyjnego w tym przedmiocie znajduje oparcie w art. 3 § 2 ust. 4 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.), dalej powoływanej jako "P.p.s.a.". W świetle powyższego pismo Starosty K. z dnia (...) marca 2010 r. jest aktem administracyjnym indywidualnym, w odniesieniu do którego dopuszczalna jest skarga do sądu administracyjnego. Jednocześnie Sąd stwierdził, że skarżący przed wniesieniem skargi wyczerpał na drodze administracyjnej przysługujący mu środek zaskarżenia, a skargę wniósł w ustawowym terminie, zatem dochował wszelkich wymogów wynikających z przepisów ustawy – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, co pozwala uznać skargę za dopuszczalną. Przechodząc do merytorycznej oceny zaskarżonego aktu Sąd wskazał, że zgodnie z art. 77 ust. 3 ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. - Prawo o ruchu drogowym (Dz. U. z 2005 r., Nr 108, poz. 908 ze zm.) kartę pojazdu dla pojazdu samochodowego, innego niż określony w ust. 1 tego przepisu, wydaje za opłatą, przy pierwszej rejestracji pojazdu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, właściwy w sprawach starosta. Stosownie do art. 77 ust. 4 powyższej ustawy minister właściwy do spraw transportu został upoważniony m.in. do określenia w drodze rozporządzenia wysokości opłat za kartę pojazdu. Jednakże w ust. 5 tego przepisu ograniczona została autonomia ministra, gdyż ustalając wysokość przedmiotowej opłaty obowiązany jest on uwzględnić znaczenie tego dokumentu dla rejestracji pojazdu oraz wysokość kosztów związanych z drukiem i dystrybucją kart pojazdów. W oparciu o powyższą delegację Minister Infrastruktury wydał rozporządzenie z dnia 28 lipca 2003 r. w sprawie wysokości opłat za kartę pojazdu (Dz.U. Nr 137, poz. 1310). Zgodnie z § 1 ust. 1 tego rozporządzenia za wydanie karty pojazdu przy pierwszej rejestracji na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej organ rejestrujący pobierał opłatę w wysokości 500 złotych. Taką też opłatę za wydanie karty pojazdu uiścił skarżący, albowiem w dacie rejestracji samochodu marki (...) w 2004 r. obowiązywało powyższe rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 28 lipca 2003 r. Sąd zgodził się z twierdzeniem organu, którego działanie zaskarżono, że opłata została pobrana w wysokości obowiązującej w dacie rejestracji pojazdu. Jednocześnie Sąd wskazał, że kwestia pobrania opłaty za wydanie karty pojazdu była przedmiotem powołanego wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 17 stycznia 2006 r. sygn. akt U 6/04, w którym stwierdzono niezgodność § 1 ust. 1 rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 28 lipca 2003 r. w sprawie wysokości opłat za kartę pojazdu w zw. z art. 77 ust. 4 pkt 2 i ust. 5 ustawy - Prawo o ruchu drogowym oraz art. 92 ust. 1 i art. 217 Konstytucji R.P. W uzasadnieniu tego orzeczenia Trybunał Konstytucyjny wskazał, iż niezgodność § 1 ust. 1 rozporządzenia z art. 77 ust. 4 pkt 2 i ust. 5 ustawy - Prawo o ruchu drogowym polega na tym, że przez zawyżenie wysokości opłaty wykroczono poza zakres upoważnienia zawartego w ustawie. Rozporządzenie bowiem niezgodnie ze wskazanymi w ustawie wytycznymi w postaci nakazu uwzględnienia rzeczywistego znaczenia karty pojazdu dla rejestracji pojazdu oraz kosztów związanych z drukiem i dystrybucją karty ustalało opłatę uwzględniając dodatkowo koszty innych zadań administracji publicznej, których ustawodawca nie przewiduje. Dlatego też § 1 ust. 1 powołanego rozporządzenia został uznany za niezgodny również z art. 92 ust. 1 Konstytucji R.P., który nakazuje wydanie rozporządzenia w granicach ustawowego upoważnienia oraz w celu wykonania ustawy i wyklucza przejmowanie przez organ wydający rozporządzenie uprawnień ustawodawcy. Trybunał Konstytucyjny uznał ponadto, że § 1 ust. 1 rozporządzenia jest niezgodny z art. 217 Konstytucji R.P., gdyż ustanowiona w nim opłata stanowi – ze względu na niewspółmierność do rzeczywistych kosztów świadczonej usługi – daninę publiczną o charakterze podatkowym. Jeśli zaś chodzi o skutki tego orzeczenia, na tle zastosowanego przez Trybunał Konstytucyjny czasowego odroczenia terminu utraty mocy obowiązującej zakwestionowanego przepisu, Wojewódzki Sąd Administracyjny stwierdził, że określenie przez Trybunał innego, niż wynikającego z podstawowej reguły walidacyjnej, momentu utraty mocy obowiązującej przepisu wykonawczego, sądu administracyjnego nie związuje. Przepis był bowiem niekonstytucyjny od samego początku jego obowiązywania. Powołując się na wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 25 sierpnia 2009 r., sygn. akt I OSK 1270/08 Sąd wskazał, że z art. 178 Konstytucji R.P. wywodzi się samodzielność sądownictwa administracyjnego w ocenie konstytucyjności prawa wykonawczego. To uprawnienie sądów nie pozostaje w kolizji z rolą Trybunału Konstytucyjnego. W przypadku stwierdzenia niezgodności przepisu rozporządzenia z Konstytucją i ustawą różnica polega na tym, że orzeczenie Trybunału Konstytucyjnego stwierdzające niezgodność wywołuje skutkuje tym, że zakwestionowane przepisy tracą moc z chwilą wskazaną przez Trybunał, podczas gdy stwierdzenie takiej niezgodności przez sąd administracyjny jest podstawą do odmowy zastosowania zakwestionowanego przepisu w toku rozpoznawania określonej sprawy, pomimo że formalnie przepis ten pozostaje w systemie prawnym. Konsekwencją uznania przez Sąd omawianego przepisu za niekonstytucyjny w dacie jego zastosowania przez organ administracji publicznej jest ustalenie, że zaskarżony akt Starosty K. z dnia (...) marca 2010 r. został wydany z naruszeniem prawa. Organ odmówił skarżącemu zwrotu części opłaty uiszczonej przy rejestracji pojazdu w 2004 r. pomimo tego, że jej pobranie w wysokości 500 złotych nastąpiło na podstawie regulacji wykraczającej poza zakres udzielonego Ministrowi Infrastruktury upoważnienia zawartego w art. 77 ust. 5 ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. - Prawo o ruchu drogowym O zwrocie kosztów postępowania Sąd rozstrzygnął na podstawie art. 200 P.p.s.a. zgodnie z którym w razie uwzględnienia skargi skarżącemu przysługuje od organu zwrot kosztów postępowania niezbędnych do celowego dochodzenia praw. Do kosztów tych zalicza się poniesione przez stronę koszty sądowe, koszty przejazdów do sądu strony oraz równowartość zarobku utraconego wskutek stawiennictwa w Sądzie (art. 205 § 1 P.p.s.a.). Sąd zasądził więc od organu na rzecz skarżącego kwotę 100 złotych tytułem zwrotu uiszczonego wpisu od skargi, którego wysokość ustalono zgodnie z § 1 pkt 1 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 16 grudnia 2003 r. w sprawie wysokości oraz szczegółowych zasad pobierania wpisu w postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 221, poz. 2193 ze zm.). W piśmie procesowym z dnia (...) września 2010 r. skarżący przedstawił spis kosztów poniesionych w związku z prowadzeniem przedmiotowej sprawy na kwotę 755 złotych. Odnosząc się do tego żądania Sąd wskazał, że stosownie do treści art. 4 ust. 1 w związku z art. 13 dekretu z dnia 26 października 1950 r. o należnościach świadków, biegłych i stron w postępowaniu sądowym (Dz.U. Nr 49, poz. 445 ze zm.), które to przepisy stosuje się w postępowaniu sądowoadministracyjnym na mocy art. 205 § 3 P.p.s.a., za koszty podróży uznaje się koszty przejazdu środkiem transportu masowego (koleją, autobusem itp.), w klasie najniższej, w braku zaś takiego środka koszty przejazdu najtańszym z dostępnych środków lokomocji. Jak wynika z wyjaśnień złożonych przez skarżącego na rozprawie przyjechał on do Sądu samochodem, albowiem z powodu znacznej odległości dojazd środkami lokomocji publicznej nie był możliwy, a koszt dojazdu środkiem komunikacji publicznej nie jest mu znany. Okoliczność ta w świetle przedstawionej regulacji i niewykazania, że przejazd środkiem transportu masowego do siedziby Sądu nie był możliwy spowodowała, że wniosek w tym zakresie nie został uwzględniony. Dalsze żądanie zasądzenia od organu zwrotu kosztów "dojazdu do Kłobucka" nie odniosło zamierzonego skutku, albowiem dotyczyło ono kosztów postępowania administracyjnego, a nie sądowadministracyjnego. Tymczasem jak wynika z art. 205 § 1 P.p.s.a. koszty przejazdu obejmują jedynie przejazd strony do sądu. W odniesieniu do uiszczonej przez skarżącego kwoty 425 złotych tytułem nadpłaty za wydanie karty pojazdu Sąd wskazał, że sądy administracyjne nie rozstrzygają spraw administracyjnych, lecz kontrolują akty wydane przez organ, co oznacza, że w zakresie kompetencji sądu nie mieści się orzekanie o zwrocie żądanej kwoty. W niniejszej sprawie do zwrotu części opłaty za wydanie karty pojazdu obowiązany będzie organ administracji, związany oceną prawną zawartą w niniejszym wyroku. Starosta K. ponownie rozpatrując sprawę uwzględni wytyczne Sądu, treść art. 77 ust. 5 ustawy - Prawo o ruchu drogowym oraz ustali, w jakiej wysokości skarżący winien był uiścić opłatę za wydanie karty pojazdu, a następnie zwróci skarżącemu część uiszczonej opłaty w kwocie przekraczającej tę wartość. Sąd wskazał również, że nie jest wykluczone dochodzenie przez skarżącego w postępowaniu przed sądem powszechnym odszkodowania za poniesioną szkodę (por. uchwałę Sądu Najwyższego z dnia 16 maja 2007 r., sygn. akt III CZP 35/07, OSNC z 2008 r. Nr 7-8., poz. 72). Skargę kasacyjną od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach wniósł Starosta K., reprezentowany przez radcę prawnego. Wyrok Sądu pierwszej instancji zaskarżono w całości, zarzucając niewłaściwe zastosowanie § 1 ust 1 rozporządzenia Ministra Transportu i Budownictwa z dnia 28 marca 2006 r. w sprawie wysokości opłat za kartę pojazdu (Dz.U. Nr 59, poz. 421) do opłaty za wydanie karty pojazdu należnej przed wejściem w życie tego przepisu oraz błędną wykładnię § 1 ust 1 rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 28 lipca 2003 r. w sprawie wysokości opłat za kartę pojazdu (Dz.U. Nr 137, poz. 1310 ze zm.) przez przyjęcie, że utrata mocy obowiązującej tego przepisu nastąpiła przed dniem 15 kwietnia 2006 r. co narusza art. 190 ust. 3 Konstytucji oraz § 2 rozporządzenia Ministra Transportu i Budownictwa z dnia 28 marca 2006 r. w sprawie wysokości opłat za kartę pojazdu (Dz.U. Nr 59, poz. 421). Wskazując na te zarzuty wniesiono o uchylenie zaskarżonego wyroku w całości i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania oraz zasądzenie kosztów postępowania według norm przepisanych. Uzasadniając skargę kasacyjną organ powołał się na wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 17 stycznia 2006 r. sygn. akt U 6/04 w którym stwierdzono że przepisy rozporządzenia Ministra Infrastruktury w części uznanej za niezgodne z Konstytucją tracą moc obowiązującą z dniem 1 maja 2006 r. Tym samym Trybunał uznał, że do tego czasu przepis ten może funkcjonować, a organy administracji winny go stosować. Określenie późniejszej utraty mocy obowiązującej aktu normatywnego nie może być inaczej rozumiane jak pozostawienie aktu normatywnego - na czas określony - w porządku prawnym. Natomiast pogląd prezentowany w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku utrzymuje, że pomimo ogłoszenia wyroku Trybunału Konstytucyjnego stwierdzającego niekonstytucyjność danego przepisu – przepis ten obowiązywałby zgodnie z art. 190 ust. 3 Konstytucji i jednocześnie nie obowiązywałby, gdyż organ stosujący prawo odmawiałby jego stosowania. Jednak ten pogląd - zdaniem organu - jest nie do przyjęcia. Opłata za kartę pojazdu należy do opłat publicznoprawnych, stanowiących dochód powiatu. Starosta zaś jako organ dokonujący rejestracji pojazdu miał obowiązek przestrzegania, w dacie pobierania opłaty, uchylonych przez Trybunał Konstytucyjny przepisów. Pobranie opłaty w niższej wysokości, niż określona w czasie obowiązywania rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 28 lipca 2003 r. w sprawie wysokości opłat za kartę pojazdu, stanowiłaby naruszenie dyscypliny finansów publicznych. Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje: Skarga kasacyjna nie zasługiwała na uwzględnienie. Sprawa odmowy zwrotu opłaty jako dotycząca obowiązku publicznoprawnego ma swoje źródło w przepisach regulujących obowiązek uiszczenia opłaty za kartę pojazdu, tj. art. 77 ust. 3 ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. - Prawo o ruchu drogowym oraz § 1 ust. 1 rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 28 lipca 2003 r. w sprawie wysokości opłat za kartę pojazdu. Należy odróżnić podstawę prawną do pobrania opłaty za czynności powiatów od kwestii wysokości tej opłaty odpowiadającej kosztom druku i dystrybucji kart pojazdów, o której mowa w art. 77 ust. 5 ustawy - Prawo o ruchu drogowym. W tej sprawie istotnym pozostaje to, że odmowa zastosowania dotyczy wyłącznie wysokości opłaty należnej za kartę pojazdu, a nie podstawy prawnej do pobrania tej opłaty w ramach odpłatności za czynności powiatów. Dodać należy, że przedmiotowa opłata za wydane karty pojazdu została pobrana na podstawie przepisu, który Trybunał Konstytucyjny uznał za niezgodny z Konstytucją i ustawą - Prawo o ruchu drogowym. Dla rozstrzygnięcia niniejszej sprawy nie ma znaczenia okoliczność, że Trybunał Konstytucyjny orzekając o niezgodności § 1 ust. 1 rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 28 lipca 2003 r. z Konstytucją i ustawą, określił inny, późniejszy niż określony w art. 190 ust. 3 Konstytucji R.P., termin utraty mocy obowiązującej kontrolowanego przepisu. Jak trafnie przyjął Sąd pierwszej instancji, odroczenie na podstawie art. 190 ust. 3 Konstytucji R.P., wejścia w życie orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego nie oznacza, iż przepis uznany za niezgodny z Konstytucją R.P. musi być stosowany do daty wskazanej przez Trybunał. Nie jest bowiem tak, że do tego dnia jest on zgodny z Konstytucją R.P., a od tego dnia staje się on niezgodny. Przepis uznany za niekonstytucyjny, ma ten charakter od dnia jego wydania. Samo odroczenie orzeczenia ma na celu umożliwienie odpowiedniemu organowi stosowną zmianę tegoż przepisu, tak by był on zgodny z Konstytucją R.P. lub innym aktem nadrzędnym. Wyjaśnić jednocześnie należy, że czym innym jest orzeczenie o utracie mocy obowiązującej niekonstytucyjnego rozporządzenia, a czym innym kontrola legalności czynności organu administracji publicznej stosującego przepis tego rozporządzenia. Następstwa pierwszego rodzaju orzeczenia dotyczą sfery stanowienia prawa, a następstwa drugiego rodzaju - sfery stosowania prawa. Okoliczność, że niekonstytucyjny przepis § 1 ust. 1 rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 28 lipca 2003 r. został usunięty z obrotu prawnego dopiero 1 maja 2006 r. nie oznacza, że dokonując kontroli legalności działań administracji publicznej sąd administracyjny nie był władny przyjąć, że także przed tą datą przepis ten był niekonstytucyjny i odmówić jego zastosowania. Uznanie przez Trybunał Konstytucyjny niezgodności wskazanego przepisu z Konstytucją R.P. i ustawą oznacza, że taki charakter przepis ten miał od początku, tj. od dnia jego wejścia w życie (por. wyroki NSA: z 6 lutego 2008 r. II OSK 1745/07, także z 25 sierpnia 2009 r. I OSK 1242/08). Podkreślić należy, że sędziowie, na podstawie art. 178 ust. 1 Konstytucji R.P., są związani wyłącznie Konstytucją i ustawami, a wobec tego mogą odmówić zastosowania niekonstytucyjnego przepisu rozporządzenia także, gdy zdarzenie miało miejsce w dacie jego obowiązywania. W tym kontekście odroczenie przez Trybunał Konstytucyjny terminu utraty mocy obowiązującej § 1 ust. 1 rozporządzenia z dnia 28 lipca 2003 r. do dnia 1 maja 2006 r. celem umożliwienia wprowadzenia do tego czasu - bez pozbawiania powiatów odpłatności za ich czynności - nowej regulacji, zgodnej z postanowieniami Konstytucji R.P. nie oznacza, że do czasu utraty mocy obowiązującej niniejszego przepisu należało pobierać opłatę w wysokości 500 zł, a nie w wysokości odpowiadającej kosztom druku i dystrybucji kart pojazdów (por. wyroki NSA: z dnia 15 lutego 2010 r. sygn. akt I OSK 842/09, z dnia 17 lutego 2010 r. sygn. akt I OSK 590/09 pub. https://cbois.nsa.gov.pl.). Dokonując kontroli legalności wykonywania administracji publicznej, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach był zatem władny przyjąć, że § 1 ust. 1 rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 28 lipca 2003 r. był nielegalny także w dacie pobierania opłaty od R. B. nie tylko z tego powodu, że Trybunał stwierdził, iż przepis wskazanego rozporządzenia z 28 lipca 2003 r. jest niekonstytucyjny, ale także dlatego, że sąd administracyjny może odmówić zastosowania przepisu rozporządzenia, który jest niezgodny z Konstytucją R.P. Wbrew stanowisku strony skarżącej kasacyjnie, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach oceniając czynność organu z dnia 24 marca 2010 r. odmawiającą zwrotu części uiszczonej opłaty w kwocie 425 złotych, jako niezgodną z prawem, zasadnie uchylił zaskarżony akt i orzekł, że nie podlega on wykonaniu w całości do czasu uprawomocnienia się wyroku. Dodatkowo należy zauważyć, że odmowa zastosowania § 1 ust. 1 rozporządzenia z dnia 28 lipca 2003 r., znajduje uzasadnienie również z uwagi na sprzeczność tego przepisu z art. 90 Traktatu Ustanawiającego Wspólnotę (TWE), wskazując w tej mierze na postanowienie Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości (ETS) z dnia 10 grudnia 2007 r. (C-134/07 Piotr Kawala v. Gmina Miasta Jaworzno). W orzeczeniu tym ETS uznał, że: "Art. 90 akapit pierwszy TWE należy interpretować w ten sposób, że sprzeciwia się on opłacie, takiej jak ta przewidziana w § 1 ust. 1 rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 28 lipca 2003 r. w sprawie wysokości opłat za kartę pojazdu, która to opłata w praktyce jest nakładana w związku z pierwszą rejestracją używanego pojazdu samochodowego przywiezionego z innego państwa członkowskiego, lecz nie jest nakładana w związku z nabyciem w Polsce używanego pojazdu samochodowego, jeśli jest on tam już zarejestrowany." Odmowa zastosowania omawianego przepisu znajduje zatem swoje oparcie także w zasadzie pierwszeństwa prawa wspólnotowego, która odnosi się także do praktyki stosowania prawa przez sądy i organy administracji publicznej. Mając na uwadze powyższe rozważania należy uznać, że nie znajduje uzasadnienia zarzut naruszenia przez Sąd pierwszej instancji § 1 ust 1 rozporządzenia Ministra Transportu i Budownictwa z dnia 28 marca 2006 r. w sprawie wysokości opłat za kartę pojazdu oraz § 1 ust 1 rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 28 lipca 2003 r. w sprawie wysokości opłat za kartę pojazdu, dlatego skarga kasacyjna, jako nieposiadająca usprawiedliwionych podstaw, nie zasługiwała na uwzględnienie. Z tych względów Naczelny Sąd Administracyjny, na podstawie art. 184 P.p.s.a., orzekł jak w sentencji wyroku. |