Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: sędzia NSA Aleksandra Łaskarzewska Sędziowie sędzia NSA Maciej Dybowski sędzia del. WSA Mariusz Kotulski (spr.) Protokolant starszy asystent sędziego Anna Siwonia-Rybak po rozpoznaniu w dniu 24 stycznia 2020 r. na rozprawie w Izbie Ogólnoadministracyjnej skargi kasacyjnej D. M. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Bydgoszczy z dnia 24 października 2017 r. sygn. akt II SA/Bd 507/17 w sprawie ze skargi D. M. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Bydgoszczy z dnia 24 lutego 2017 r. nr SKO-4203/13/2017 w przedmiocie zwrotu prawa jazdy oddala skargę kasacyjną

Wyrokiem z dnia 24 października 2017 r., sygn. akt II SA/Bd 507/17, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Bydgoszczy oddalił skargę D.M. (dalej: skarżący) na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Bydgoszczy z dnia 24 lutego 2017 r. nr SKO-4203/13/2017 w przedmiocie odmowy zwrotu prawa jazdy.

Z uzasadnienia zaskarżonego wyroku wynika, że Starosta [...] decyzją z dnia 16 stycznia 2017 r., nr [...] odmówił skarżącemu zwrotu zatrzymanego prawa jazdy kategorii C, CE. W uzasadnieniu decyzji wskazano w szczególności, że w wyroku Sądu Rejonowego [...] z dnia 14 października 2016 r., sygn. akt [...], orzeczono w stosunku do skarżącego na okres trzech lat środek karny w postaci zakazu prowadzenia pojazdów mechanicznych, do prowadzenia których uprawnienia stwierdza prawo jazdy kategorii B. Organ I instancji wyjaśnił również, że na podstawie tego wyroku decyzją z dnia 6 grudnia 2016 r. cofnął stronie uprawnienia w zakresie kategorii B prawa jazdy na okres 3 lat. Mając na uwadze powyższe organ uzasadnił brak możliwości zwrotu zatrzymanego prawa jazdy oraz wyjaśnił podstawę prawną, tj. art. 12 ust. 1 pkt 2 i 3, ust. 2 pkt 2 ustawy z dnia 5 stycznia 2011 r. o kierujących pojazdami (Dz. U. z 2016 r. poz. 627 ze zm., dalej powoływana jako u.k.p.).

Odwołanie od ww. decyzji złożył skarżący wyjaśniając, że spełnia wymagania do posiadania prawa jazdy kategorii C i CE. Wyrok Sądu Rejonowego [...] dotyczył czynu popełnionego podczas prowadzenia pojazdu osobowego i pozostawał on bez związku z prowadzeniem samochodów ciężarowych.

Decyzją z dnia 24 lutego 2017 r., nr SKO-4203/13/2017 Samorządowe Kolegium Odwoławcze w Bydgoszczy na podstawie art. 138 § 1 pkt 1 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2016 r. poz. 23, dalej powoływana jako K.p.a.), art. 12 ust. 1 pkt 2 oraz art. 12 ust. 2 pkt 2 i pkt 3 u.k.p. utrzymało w mocy zaskarżoną decyzję. W uzasadnieniu organ wskazał, że zgodnie z art. 12 ust. 1 pkt 2 u.k.p., prawo jazdy nie może być wydane osobie, w stosunku do której został orzeczony prawomocnym wyrokiem sądu zakaz prowadzenia pojazdów mechanicznych - w okresie i zakresie obowiązywania tego zakazu. Z kolei art. 12 ust. 2 pkt 2 i 3 cyt. ustawy w obecnym brzmieniu stanowi, że przepis ust. 1 pkt 2 stosuje się także wobec osoby ubiegającej się o wydanie lub zwrot zatrzymanego prawa jazdy, a także o przywrócenie uprawnienia w zakresie prawa jazdy kategorii (...) B+E, C1+E, C+E, D1+E lub D+E - w okresie obowiązywania zakazu prowadzenia pojazdów mechanicznych obejmującego uprawnienie w zakresie prawa jazdy kategorii B lub odpowiednio kategorii C1, C, D1 lub D (art. 12 ust. 2 pkt 3 u.k.p.).

Kolegium podkreśliło, że ww. przepis – art. 12 ust. 2 u.k.p. w obecnym brzmieniu ma zastosowanie do osób wobec których orzeczono prawomocnym wyrokiem sądu zakaz prowadzenia pojazdów mechanicznych po dniu wejścia w życie ustawy z dnia 26 czerwca 2014 r. o zmieni ustawy o kierujących pojazdami. Ustawa zmieniająca weszła w życie w dniu 25 października 2014 r. W niniejszej sprawie wyrok orzekający zakaz prowadzenia pojazdów mechanicznych, do których prowadzenia niezbędne jest prawo jazdy kategorii B na okres trzech lat zapadł 14 października 2016 r. i stał się prawomocny 22 października 2016 r., zatem po wejściu w życie ustawy zmieniającej treść art. 12 ust. 2 u.k.p. Wobec tego prawo jazdy w żądanym przez skarżącego zakresie nie może być zwrócone.

Skargę na powyższą decyzję złożył D. M. Organ w odpowiedzi na skargę wniósł o jej oddalenie podtrzymując swoje dotychczasowe stanowisko.

Powołanym na wstępie wyrokiem Sąd I instancji uznał, iż skarga nie zasługuje na uwzględnienie. W uzasadnieniu swojego wyroku Sąd I instancji wskazał, że podstawę materialnoprawną rozstrzygnięć organów stanowiły przepisy art. 12 ust. 2 i 3 w zw. z art. 12 ust. 1 pkt 2 u.k.p., w brzmieniu nadanym ustawą z dnia 26 czerwca 2014 r. o zmianie ustawy o kierujących pojazdami (Dz.U. z 2016 r., poz. 627). Zgodnie z powołanymi przepisami, prawo jazdy nie może być wydane osobie, w stosunku do której został orzeczony prawomocnym wyrokiem sądu zakaz prowadzenia pojazdów mechanicznych - w okresie i zakresie obowiązywania tego zakazu (art. 12 ust. 1 pkt 2 u.k.p.). Przepis ust. 1 pkt 2 stosuje się także wobec osoby ubiegającej się o wydanie lub zwrot zatrzymanego prawa jazdy, a także o przywrócenie uprawnienia w zakresie prawa jazdy kategorii:

1) B1 lub B - w okresie obowiązywania zakazu prowadzenia pojazdów mechanicznych obejmującego uprawnienie w zakresie prawa jazdy kategorii AM, A1, A2 lub A;

2) AM, A1, A2, A, C1, C, D1 lub D - w okresie obowiązywania zakazu prowadzenia pojazdów mechanicznych obejmującego uprawnienie w zakresie prawa jazdy kategorii B;

3) B+E, C1+E, C+E, D1+E lub D+E - w okresie obowiązywania zakazu prowadzenia pojazdów mechanicznych obejmującego uprawnienie w zakresie prawa jazdy kategorii B lub odpowiednio kategorii C1, C, D1 lub D (art. 12 ust. 2 u.k.p.).

W poprzednim brzmieniu art. 12 ust. 2 stanowił jedynie, że przepis ust. 1 pkt 2 stosuje się wobec osoby ubiegającej się o wydanie prawa jazdy, nie określając wprost, że należy go stosować także względem osoby ubiegającej się o jego zwrot. Nowelizacja, która weszła w życie z dniem 25 października 2014 r. miała na celu doprecyzowanie wątpliwości, jakie pojawiły się na tle stosowania tego przepisu i w związku z tym dookreśliła, że zakaz, o którym mowa w art. 12 ust. 2 odnosi się nie tylko do osoby ubiegającej się o wydanie prawa jazdy określonej kategorii, lecz także do osoby ubiegającej się o zwrot zatrzymanego prawa jazdy danej kategorii.

W rozpoznawanej sprawie stan faktyczny nie budził wątpliwości. Wobec skarżącego został wyrokiem sądu z dnia 14 października 2016 r. (prawomocnym – 22 października 2016 r.) orzeczony zakaz prowadzenia pojazdów mechanicznych kat. B na okres trzech lat – w związku z uznaniem go winnym popełnienia czynu z art. 178a § 1 k.k., tj. kierowania samochodem w stanie nietrzeźwości. W świetle brzmienia art. 12 ust. 1 pkt 2 u.k.p., skutki orzeczenia sądowego zakazu prowadzenia pojazdów mechanicznych określonej kategorii zostały przez ustawodawcę rozszerzone w ten sposób, że orzeczenie zakazu przez sąd powszechny w zakresie wskazanym w wyroku, pociąga za sobą także skutki w obszarze prawa administracyjnego, wyrażające się w ograniczeniu możliwości wydania lub zwrotu prawa jazdy lub przywrócenia uprawnienia także w zakresie innych kategorii, niż objęte zakazem w wyroku karnym, a które zostały wymienione w art. 12 ust. 1 pkt 2.

W kwestii oceny dopuszczalności rozszerzenia w ten sposób skutków wyroku karnego w drodze regulacji administracyjnoprawnych, Sąd orzekający w niniejszej sprawie podziela stanowisko utrwalone już w orzecznictwie sądów administracyjnych, a wyrażone w wyroku NSA z dnia 18 grudnia 2015 r., sygn. akt I OSK 888/14, co do tego, że jakkolwiek odmowa wydania dokumentu prawa jazdy następuje na skutek orzeczonego zakazu prowadzenia pojazdów mechanicznych określonych kategorii, to decyzja (na podstawie art. 12 ust. 1 pkt 2 u.k.p.) nie jest wydawana w wykonaniu wyroku karnego, nie można więc przyjąć, że odmowa wydania prawa jazdy stanowi niedopuszczalne rozszerzenie - decyzją administracyjną - sankcji orzeczonej wyrokiem karnym. W takiej sytuacji nie ma znaczenia, czy podmiot, wobec którego orzeczono zakaz prowadzenia pojazdów mechanicznych ubiega się o wydanie prawa jazdy określonej kategorii po raz pierwszy, czy też już wcześniej posiadał uprawnienia do prowadzenia pojazdów.

W orzecznictwie sądów administracyjnych zwraca się przy tym uwagę na wykładnię celowościową art. 12 ust. 1 pkt 2 u.k.p. wskazując, że celem ustawodawcy w ramach przyjętych rozwiązań prawnych było niedopuszczanie do ruchu drogowego osób, które w sposób znaczący zagroziły bezpieczeństwu w komunikacji, a taką osobą jest niewątpliwie osoba prowadząca pojazd w stanie nietrzeźwości. Nie sposób przyjąć, aby osoba ta, mając orzeczony sądownie zakaz prowadzenia pojazdów określonej kategorii, mogła w okresie obowiązania zakazu wciąż korzystać z innych uprawnień do prowadzenia pojazdów i nadal stwarzać (niekiedy wręcz większe) zagrożenie w ruchu przez prowadzenie innych pojazdów w stanie nietrzeźwości.

Mając na uwadze powyższe Sąd I instancji uznał, że zarzuty skargi nie były zasadne, a orzekające w sprawie organy prawidłowo, bo zgodnie z dyspozycją art. 12 ust. 2 pkt 2 w zw. z ust. 1 u.k.p., nie uwzględniły wniosku skarżącego o zwrot zatrzymanego prawa jazdy.

Skargę kasacyjną od powyższego wyroku wniósł skarżący, zaskarżając go w części, zarzucił Sądowi I instancji naruszenie przepisów prawa materialnego, tj.

1) art. 2 w zw. z art.10 i art.8 ust.2 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej w zw. z art.12 ust.2 u.k.p. poprzez ich niezastosowanie i wydanie rozstrzygnięcia, które ingeruje w uprawnienie sądu powszechnego stosowania sankcji karnych, co narusza zasadę sprawiedliwości społecznej jak i stanowi sprzeczność z sentencją wyroku Sądu rejonowego [...] z dnia 14 października 2016r., sygn. akt [...], a przez to naruszenie zasady trójpodziału władzy,

2) art. 12 ust. 2 pkt 2 i 3 u.k.p. poprzez ich niewłaściwe zastosowanie i przyjęcie, że zawarty we wspomnianym przepisie zakaz wydania prawa jazdy kat. C i C+E znajduje zastosowanie wobec skarżącego, któremu orzeczono wyrokiem Sądu Rejonowego [...] z dnia 14 października 2016r., sygn. akt [...] wyłącznie zakaz prowadzenia pojazdów kategorii B, pomimo iż wobec skarżącego nie został orzeczony tym wyrokiem zakaz prowadzenia pojazdów mechanicznych w zakresie prowadzenia pojazdów kategorii C oraz C+E, jak i skarżący wypełnia ustawowe przesłanki pozytywne określone w art.3 ust.1, 11 ust.1 oraz 4 ust.1 pkt 1 lit. a u.k.p. dla wydania dokumentu prawa jazdy dla wyżej wymienionych kategorii.

Ponadto skarżący kasacyjnie zarzucił Sądowi I instancji naruszenie przepisów postępowania, które miało istotny wpływ na wynik sprawy, tj.

1) art. 145 § 1 pkt. 1 lit a p.p.s.a. w zw. z art.12 ust.2 pkt 2 i 3 u.k.p. oraz w zw. z art.2, art.10 i art.8 ust.2 Konstytucji RP w zw. z art.12 ust.2 u.k.p. poprzez utrzymanie w mocy decyzji Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Bydgoszczy z dnia 24 lutego 2017r. oraz poprzedzającej ją decyzji Starosty [...] z dnia 16 stycznia 2017r., w sytuacji, gdy:

- wobec skarżącego nie został orzeczony zakaz prowadzenia pojazdów mechanicznych w zakresie kategorii, w odniesieniu do których domagał się on wydania prawa jazdy, a nadto wypełnia on ustawowe przesłanki pozytywne dla wydania dokumentu prawa jazdy tych kategorii,

- sąd powszechny w drodze wyroku karnego w oparciu o normy i dyrektywy art.42 k.k. w zw. z art.53 k.k. i 56 k.k. ustala dolegliwość i zakres sankcji karnej, zaś utrzymanie w mocy przez WSA w Bydgoszczy decyzji Kolegium z dnia 24 lutego 2017r. oraz poprzedzającej ją decyzji Starosty [...] z dnia 16 stycznia 2017r. stanowi niedopuszczalna modyfikację i rozszerzenie prawomocnego wyroku karnego,

- funkcja prewencyjna zakazu została w pełni zrealizowana w drodze orzeczenia karnego, którym sąd powszechny precyzyjnie określił zakres zakazu prowadzenia pojazdów (nie orzekając przy tym zakazu prowadzenia wszelkich pojazdów przez skarżącego lub pojazdów kategorii C oraz C+E), a zatem ustalenie przez WSA w Bydgoszczy, iż niewydanie skarżącemu dokumentów prawa jazdy dotyczących kategorii C oraz C+E realizuje zamierzenia ustawodawcy poprzez zapewnienie bezpieczeństwa i porządku publicznego (na co wskazywać mają wykładnia językowa i celowościowa art.12 ust.1 pkt 2 u.k.p.) stanowi wykroczenie poza ramy orzeczenia karnego i faktyczne obowiązywanie zakazu o szerszym zakresie niż ten określony w wyroku karnym.

W konkluzji skargi kasacyjnej wniesiono o uchylenie zaskarżonego wyroku w całości oraz poprzedzających go decyzji, a także o zasądzenie kosztów postępowania według norm przepisanych.

Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:

Zgodnie z art. 183 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t.j. Dz.U. z 2018 r., poz. 1302; zwanej dalej p.p.s.a.), Naczelny Sąd Administracyjny rozpoznaje sprawę w granicach skargi kasacyjnej, bierze jednak z urzędu pod rozwagę nieważność postępowania. W niniejszej sprawie nie występują, enumeratywnie wyliczone w art. 183 § 2 p.p.s.a., przesłanki nieważności postępowania sądowoadministracyjnego. Z tego względu, przy rozpoznaniu sprawy, Naczelny Sąd Administracyjny związany był granicami skargi kasacyjnej wyznaczonymi wskazanymi podstawami.

Zgodnie z treścią art. 174 p.p.s.a. skargę kasacyjną można oprzeć na następujących podstawach:

1) naruszeniu prawa materialnego przez błędną jego wykładnię lub niewłaściwe zastosowanie;

2) naruszeniu przepisów postępowania, jeżeli uchybienie to mogło mieć istotny wpływ na wynik sprawy.

Rozpoznając wniesioną w niniejszej sprawie skargę kasacyjną Naczelny Sąd Administracyjny uznał, że nie zawiera ona usprawiedliwionych podstaw. Zawarte w skardze kasacyjnej zarzuty nie pozwalają na skuteczne zakwestionowanie ustaleń oraz oceny dokonanej przez Sąd I instancji w zaskarżonym wyroku.

W niniejszej sprawie skarga kasacyjna została oparta na obydwu podstawach kasacyjnych. Zauważyć w związku z tym na wstępie należy, że uzasadniając zarzut naruszenia prawa materialnego przez jego błędną wykładnię wykazać należy, że sąd mylnie zrozumiał stosowany przepis prawa, natomiast uzasadniając zarzut niewłaściwego zastosowania przepisu prawa materialnego wykazać należy, że sąd stosując przepis popełnił błąd w subsumcji, czyli że niewłaściwie uznał, że stan faktyczny przyjęty w sprawie odpowiada stanowi faktycznemu zawartemu w hipotezie normy prawnej zawartej w przepisie prawa. W obu tych przypadkach autor skargi kasacyjnej wykazać musi ponadto w uzasadnieniu, jak w jego ocenie powinien być rozumiany stosowany przepis prawa, czyli jaka powinna być jego prawidłowa wykładnia bądź jak powinien być stosowany konkretny przepis prawa ze względu na stan faktyczny sprawy, a w przypadku zarzutu niezastosowania przepisu – dlaczego powinien być zastosowany. Jednocześnie podkreślić należy, że w sytuacji, gdy strona wnosząca skargę kasacyjną zarzuca wyrokowi Sądu I instancji naruszenie przepisów prawa materialnego, jak i naruszenie przepisów postępowania, w pierwszej kolejności trzeba odnieść się do zarzutu naruszenia przepisów postępowania, bowiem dopiero wówczas, gdy zostanie przesądzone, że stan faktyczny przyjęty przez Sąd I instancji za podstawę orzekania jest prawidłowy albo nie został dostatecznie podważony, można przejść do oceny zasadności zarzutów prawa materialnego.

W związku z tym należy podkreślić, że zgodnie z ugruntowanymi poglądami prezentowanymi w orzecznictwie Naczelnego Sądu Administracyjnego niedopuszczalne jest zastępowanie zarzutu naruszenia przepisów postępowania, zarzutem naruszenia prawa materialnego i za jego pomocą kwestionowanie ustaleń faktycznych. Nie można skutecznie powoływać się na zarzut niewłaściwego zastosowania lub niezastosowania prawa materialnego, o ile równocześnie nie zostaną także skutecznie zakwestionowane ustalenia faktyczne, na których oparto skarżone rozstrzygnięcie (zob. wyrok NSA z dnia 31 stycznia 2013 r., I OSK 1171/12, LEX nr 1298298). Próba zwalczenia ustaleń faktycznych poczynionych przez sąd pierwszej instancji nie może nastąpić przez zarzut naruszenia prawa materialnego (zob. wyrok NSA z dnia 29 stycznia 2013 r., I OSK 2747/12, LEX nr 1269660; wyrok NSA z dnia 6 marca 2013 r., II GSK 2327/11, LEX nr 1340137). Ocena zarzutu prawa materialnego może być dokonana wyłącznie na podstawie konkretnego stanu faktycznego, nie zaś na podstawie stanu faktycznego, który skarżący uznaje za prawidłowy (zob. wyrok NSA z dnia 6 marca 2013 r., II GSK 2328/11, LEX nr 1340138; wyrok NSA z dnia 14 lutego 2013 r., II GSK 2173/11, LEX nr 1358369). Jeżeli skarżący uważa, że ustalenia faktyczne są błędne, to zarzut naruszenia prawa materialnego poprzez błędne zastosowanie jest co najmniej przedwczesny. Zarzut naruszenia prawa materialnego nie może opierać się na wadliwym (kwestionowanym przez stronę) ustaleniu faktu (zob. wyrok NSA z dnia 13 marca 2013 r., II GSK 2391/11, LEX nr 1296051). Błędne zastosowanie (bądź niezastosowanie) przepisów materialnoprawnych zasadniczo każdorazowo pozostaje w ścisłym związku z ustaleniami stanu faktycznego sprawy i może być wykazane pod warunkiem wcześniejszego obalenia tych ustaleń czy też szerzej - dowiedzenia ich wadliwości. Gdy skarżący nie podważa skutecznie okoliczności faktycznych sprawy zarzuty niewłaściwego zastosowania prawa materialnego są zarzutami bezpodstawnymi (por. wyrok NSA z dnia 4 lipca 2013 r., I FSK 1092/12, LEX nr 1372071; wyrok NSA z dnia 1 grudnia 2010 r., II FSK 1506/09, LEX nr 745674; wyroki NSA: z dnia 11 października 2012 r., I FSK 1972/11; z dnia 3 listopada 2011 r., I FSK 2071/09). Podkreślić przy tym trzeba, że dla uznania za usprawiedliwioną podstawę kasacyjną z art. 174 pkt 2 p.p.s.a. nie wystarcza samo wskazanie naruszenia przepisów postępowania, ale nadto wymagane jest, aby skarżący wykazał, że następstwa stwierdzonych wadliwości postępowania były tego rodzaju lub skali, iż kształtowały one lub współkształtowały treść kwestionowanego w sprawie orzeczenia (por. wyrok NSA z dnia 5 maja 2004 r., FSK 6/04, LEX nr 129933; wyrok NSA z dnia 26 lutego 2014 r., II GSK 1868/12, LEX nr 1495116). Dla poprawności zarzutu sformułowanego w ramach drugiej podstawy kasacyjnej konieczne jest wskazanie przepisów procedury sądowoadministracyjnej naruszonych przez sąd w powiązaniu z właściwymi przepisami regulującymi postępowanie przed organami. Ocena skuteczności zarzutów naruszenia przepisów postępowania uzależniona jest zatem od wyszczególnienia przez wnoszącego skargę kasacyjną naruszonych - jego zdaniem - przepisów postępowania sądowego, które mogły być i były stosowane przez Sąd I instancji w procesie orzekania.

Tymczasem podniesiony w ramach podstawy kasacyjnej z art.174 pkt 2 p.p.s.a. zarzut sformułowany został jako naruszenie art. 145 § 1 pkt. 1 lit a p.p.s.a. w zw. z art.12 ust.2 pkt 2 i 3 u.k.p. oraz w zw. z art.2, art.10 i art.8 ust.2 Konstytucji RP w zw. z art.12 ust.2 u.k.p. Otóż art. 145 § 1 pkt. 1 lit a p.p.s.a. nie stanowił podstawy prawnej zaskarżonego wyroku - Sąd I instancji go nie stosował, a więc nie mógł naruszyć - a sam przepis ma charakter wynikowy. Jego zastosowanie przez Sąd I instancji jest za każdym razem rezultatem uznania, że w sprawie nie zaistniało tego rodzaju naruszenie przepisów prawa materialnego, która uzasadniałaby wyeliminowanie z obrotu prawnego zaskarżonego przejawu działania administracji publicznej. Jednocześnie powiązane z nim przepisy są przepisami prawa materialnego. Tym samym przyjąć należy, w świetle wyżej powołanych poglądów, że skarżący nie wykazał naruszenia przepisów postępowania, których uchybienie mogło mieć istotny wpływ na wynik sprawy, a więc stan faktyczny przyjęty w sprawie przez organy administracyjne i Sąd I instancji w sprawie jest bezsporny.

Przechodząc do zarzutów naruszenia prawa materialnego to ponownie podkreślić należy, że błędne zastosowanie (bądź niezastosowanie) przepisów materialnoprawnych zasadniczo każdorazowo pozostaje w ścisłym związku z ustaleniami stanu faktycznego sprawy i może być wykazane pod warunkiem wcześniejszego obalenia tych ustaleń czy też szerzej - dowiedzenia ich wadliwości. Gdy skarżący nie podważa skutecznie okoliczności faktycznych sprawy zarzuty niewłaściwego zastosowania prawa materialnego są zarzutami bezpodstawnymi. Skoro w rozpatrywanej skardze kasacyjnej skarżący nie podważył skutecznie przyjętego stanu faktycznego, to zarzuty niewłaściwego zastosowania powołanych przepisów: art. 2 w zw. z art.10 i art.8 ust.2 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej w zw. z art.12 ust.2 u.k.p. oraz art. 12 ust. 2 pkt 2 i 3 u.k.p. są bezpodstawne. Jak prawidłowo wskazał Sąd I instancji, w niniejszej sprawie zastosowanie znajdują przepisy ustawy w brzmieniu nadanym ustawą z dnia 26 czerwca 2014 r. o zmianie ustawy o kierujących pojazdami (Dz. U. z 2014, poz. 970 ze zm.). Wskazuje na to art. 3 tej ustawy, zgodnie z którym przepis art. 12 ust. 2 ustawy zmienianej w art. 1 w brzmieniu nadanym niniejszą ustawą ma zastosowanie do osób, wobec których orzeczono prawomocnym wyrokiem sądu zakaz prowadzenia pojazdów mechanicznych po dniu wejścia w życie ustawy, a więc po 25 października 2014 r.

W sprawie nie sporne jest, że wobec skarżącego został wyrokiem sądu z dnia 14 października 2016 r. (prawomocnym – 22 października 2016 r.) orzeczony zakaz prowadzenia pojazdów mechanicznych kat. B na okres trzech lat – w związku z uznaniem go winnym popełnienia czynu z art. 178a § 1 k.k., tj. kierowania samochodem w stanie nietrzeźwości. Zgodnie z jednoznacznym brzmieniem art. 12 ust.1 pkt 2 oraz ust. 2 u.k.p. prawo jazdy nie może zostać wydane osobie, w stosunku do której został orzeczony prawomocnym wyrokiem sądu zakaz prowadzenia pojazdów mechanicznych – w okresie i zakresie obowiązywania tego zakazu. Przepis ust. 1 pkt 2 u.k.p. stosuje się także wobec osoby ubiegającej się o wydanie prawa jazdy kategorii: 1) B1 lub B - w okresie obowiązywania zakazu prowadzenia pojazdów mechanicznych obejmującego uprawnienie w zakresie prawa jazdy kategorii AM, A1, A2 lub A; 2) AM, A1, A2, A, C1, C, D1 lub D - w okresie obowiązywania zakazu prowadzenia pojazdów mechanicznych obejmującego uprawnienie w zakresie prawa jazdy kategorii B; 3) B+E, C1+E, C+E, D1+E lub D+E - w okresie obowiązywania zakazu prowadzenia pojazdów mechanicznych obejmującego uprawnienie w zakresie prawa jazdy kategorii B lub odpowiednio kategorii C1, C, D1 lub D. W ocenie Naczelnego Sądu Administracyjnego na tle powołanych przepisów nie sposób przyjąć, aby organy mogły wydać inne rozstrzygnięcie niż to, które zapadło w sprawie, a zatem rozstrzygnięcie o odmowie wydania skarżącemu prawa jazdy kategorii C i CE. Prawomocne orzeczenie sądu karnego spowodowało bowiem, że skarżącemu nie można wydać nie tylko prawa jazdy kategorii B, ale także tej kategorii, o którą się ubiegał, czyli kategorii C i CE. W istocie z wyroku sądu karnego wynika dla strony bezpośredni zakaz prowadzenia pojazdów mechanicznych kategorii B, a pośrednio – poprzez obowiązujący organy administracji publicznej art. 12 ust. 2 pkt 1 ustawy o kierujących pojazdami – również zakaz prowadzenia pojazdów kategorii C i CE. Decyzja organów konkretyzuje jedynie swą treścią obowiązujące wobec skarżącego zakazy z uwzględnieniem przepisów ustawy o kierujących pojazdami. Nie modyfikuje zatem w żaden sposób środka karnego. Uwzględnia jedynie treść ustawy o kierujących pojazdami, zawierającej wykaz dolegliwości będących skutkiem środka karnego orzeczonego przez sąd karny. Oznacza to, że zakaz prowadzenia pojazdów mechanicznych kategorii B pozbawia wszelkich kategorii praw jazdy wymienionych w ustawie.

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie rozpoznającym niniejszą sprawę podziela również stanowisko wyrażone w wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 12 grudnia 2018 r., sygn. akt I OSK 1612/18, że "Sankcja administracyjna odnosi się do tych kategorii prawa jazdy, które nie były objęte prawomocnym wyrokiem karnym, a ponadto realizuje ona odmienne funkcje i cele. Nie są to zasadniczo cele i funkcje represyjne (odwetowe), lecz prewencyjne i zabezpieczające. Trzeba również zwrócić uwagę na zupełnie odmienny przedmiot sankcji karnej i administracyjnej. O ile wyrok karny obejmujący środek karny zakazu prowadzenia pojazdu odnosi się wprost do uprawnień do prowadzenia pojazdów mechanicznych określonych kategorii, o tyle decyzja o odmowie wydania prawa jazdy lub o odmowie zwrotu zatrzymanego prawa jazdy ma za przedmiot jedynie uprawnienie do uzyskania lub odzyskania dokumentu potwierdzającego uprawnienie do kierowania pojazdami określonej kategorii. Nie ma zatem w tym zakresie tożsamości sankcji o identycznym (represyjnym) i skierowanym na te same uprawnienia charakterze."

Jednocześnie strona skarżąca kasacyjnie nie podniosła w ramach zarzutu naruszenia prawa materialnego poprzez błędną wykładnię zastosowanych przez organy administracyjne i Sąd I instancji przepisów.

Tym samym zarzut naruszenia prawa materialnego jest niezasadny. Oznacza to także, że prawidłowo został zastosowany przez Sąd I instancji art. 151 p.p.s.a.

Niezależnie od powyższych uwag podnieść należy, że w orzecznictwie ETPC wskazuje się za dopuszczalne w świetle zasady ne bis in idem prowadzenie dwóch postępowań (karnego i administracyjnego) i w konsekwencji nałożenie za ten sam czyn dwóch sankcji – karnej i administracyjnej, jeżeli tylko oba postępowania wykazują wystarczająco ścisły związek (zob. ETPC decyzja z 30 maja 2000r., skarga nr 31982/96, R.T. v. Szwajcaria). Całość dotychczasowego orzecznictwa ETPC w tym względzie znalazło podsumowanie w wyroku Wielkiej Izby ETPC z 15 listopada 2016r., skargi nr 24130/11 i 29758/11, A. i B. v. Norwegia. W wyroku tym Trybunał wychodząc z założenia, że państwa powinny mieć prawo do wyboru uzupełniających się środków prawnych w odpowiedzi na szkodliwe społecznie zachowania (takie jak np. nieprzestrzeganie przepisów dotyczących ruchu drogowego, niepłacenie lub uchylanie się od płacenia podatków) za pomocą różnych procedur tworzących spójną całość w celu rozwiązywania różnych problemów społecznych, pod warunkiem że owe skumulowane środki prawne nie stanowią nadmiernego obciążenia dla danej osoby, stwierdził, że nie jest naruszeniem zasady ne bis in idem, jeżeli tylko oba postępowania (administracyjne i karne) są wystarczająco ściśle powiązane co do przedmiotu i czasu, a więc są one w taki sposób zintegrowany, iż stworzą spójną całość.

Nie sposób zatem podzielić zarzutów naruszenia art. 2 w zw. z art.10 i art.8 ust.2 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej zwłaszcza, że nie zostały one w szerszym zakresie umotywowane. Odmowa zwrotu prawa jazdy nie prowadzi do rozszerzenia kary orzeczonej prawomocnym wyrokiem sądu powszechnego. Odmowa wydania (zwrotu) dokumentu prawa jazdy następuje na skutek orzeczonego zakazu prowadzenia pojazdów określonej kategorii, ale decyzja wydawana na podstawie art. 12 ust. 1 pkt 2 u.k.p. nie jest podejmowana w wykonaniu wyroku karnego. Nie można zatem przyjąć, że odmowa wydania (zwrotu) prawa jazdy stanowi niedopuszczalne rozszerzenie decyzją administracyjną sankcji orzeczonej wyrokiem karnym. Zachodzi bowiem sytuacja, że to samo zdarzenie prawne (fakt skazania skarżącego i orzeczenia wobec niego środka karnego), wywołuje różne i niezależne od siebie skutki prawne. Rodzi ono skutki wynikające wprost z przepisów prawa karnego (art. 42 k.k.), jednakże pociąga za sobą też skutki na płaszczyźnie prawa administracyjnego, w postaci przewidzianych w nim sankcji. Nie ma zatem mowy o naruszeniu zasady trójpodziału władzy. Nadto w myśl art. 8 ust.2 Konstytucji RP przepisy Konstytucji - jako najwyższego prawa Rzeczypospolitej Polskiej - stosuje się bezpośrednio, chyba że Konstytucja stanowi inaczej. Owo bezpośrednie stosowanie Konstytucji RP może przybrać kształt samoistnego stosowania Konstytucji, współstosowania (interpretacyjnego stosowania) oraz stwierdzania konfliktu. W skardze kasacyjnej nie wskazano o jaki przejaw bezpośredniego stosowania przepisów Konstytucji chodzi skarżącemu.

Z powyższych przyczyn Naczelny Sąd Administracyjny w oparciu o art. 184 p.p.s.a. skargę kasacyjną oddalił.