Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: Sędzia NSA Jacek Chlebny (spr.) Sędziowie: Sędzia NSA Zofia Flasińska Sędzia del. WSA Mirosław Gdesz po rozpoznaniu w dniu 26 czerwca 2019 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Ogólnoadministracyjnej skargi kasacyjnej J. D. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 28 lutego 2018 r., sygn. akt II SA/Wa 1449/17 w sprawie ze skargi J. D. na decyzję Komendanta Głównego Policji z dnia [...] lipca 2017 r., nr [...] w przedmiocie odmowy wydania pozwolenia na broń palną do celów sportowych 1. oddala skargę kasacyjną 2. zasądza od J. D. na rzecz Komendanta Głównego Policji kwotę 240 (dwieście czterdzieści) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania kasacyjnego.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie wyrokiem z 28 lutego 2018 r., sygn. akt II SA/Wa 1449/17, oddalił skargę J. D. na decyzję Komendanta Głównego Policji z [...] lipca 2017 r., którą utrzymano w mocy decyzję Komendanta Wojewódzkiego Policji z [...] maja 2017 r. o odmowie wydania pozwolenia na broń palną do celów sportowych, wydaną na podstawie art. 15 ust. 1 pkt 2 - 4 ustawy z dnia 21 maja 1999 r. o broni i amunicji (Dz.U. z 2012 r. poz. 576 ze zm.; dalej: "ustawa o broni i amunicji"), wobec ustalenia opartego na orzeczeniach lekarskim i psychologicznym stwierdzających, że skarżący nie posiada zdolności fizycznej i psychicznej do dysponowania bronią palną. Wyrok został wydany w następujących okolicznościach sprawy.

W toku postępowania zainicjowanego wnioskiem J. D. o wydanie pozwolenia na broń palną do celów sportowych Komendant Wojewódzki Policji w [...] złożył, na podstawie art. 15h ust. 1 ustawy o broni i amunicji, odwołanie od przedstawionych przez skarżącego orzeczeń lekarskiego i psychologicznego.

W wyniku odwołania skarżący został ponownie poddany badaniom przez Wojewódzki Ośrodek Medycyny Pracy - [...] Centrum Leczenia i Profilaktyki w [...] i orzeczeniami: psychologicznym z [...] r. oraz lekarskim z [...] r. stwierdzono, że wnioskujący o dostęp do broni palnej należy do osób wymienionych odpowiednio w art. 15 ust. 1 pkt 3 oraz art. 15 ust. 1 pkt 2 i 4 ustawy o broni i amunicji. Zdaniem skarżącego, po przeprowadzonym badaniu kierownik zespołu psychologów odmówiła uzasadnienia wydania negatywnego orzeczenia, co miało świadczyć o dowolności przeprowadzonego badania. Po uzyskaniu informacji o negatywnym orzeczeniu psychologicznym z dnia [...] r. skarżący, korzystając z listy dopuszczonych przez Komendanta Wojewódzkiego Policji w [...] lekarzy oraz psychologów uprawnionych do przeprowadzenia badań osób ubiegających się o wydanie pozwolenia na broń palną, poddał się ponownym badaniom i przesłał do akt sprawy: orzeczenie psychologiczne z [...] r. wystawione przez psychologa upoważnionego oraz orzeczenie lekarskie z [...] r. wystawione przez uprawnionego lekarza, które potwierdziły jego zdolność psychofizyczną do dysponowania bronią palną.

W decyzji odmownej z [...] maja 2017 r. organ pierwszej instancji podał, że biorąc pod uwagę treść orzeczenia psychologicznego z [...] r. i negatywne dla strony orzeczenie psychologiczne z [...] r. wydane w drugiej instancji, w myśl art. 15 ustawy o broni i amunicji organy policji mają obowiązek odmówić wydania pozwolenia na broń. W przypadku J. D. moc wiążącą mają bowiem ostateczne orzeczenia lekarskie i psychologiczne wydane w trybie odwoławczym, które jednoznacznie wskazują, że wnioskodawca nie posiada zdolności psychofizycznej do dysponowania bronią palną.

Komendant Główny Policji, po rozpatrzeniu odwołania od decyzji organu pierwszej instancji, utrzymał ją w mocy.

W skardze kasacyjnej, zaskarżając wyrok sądu pierwszej instancji w całości, skarżący kasacyjnie zarzucił naruszenie przepisów postępowania oraz prawa materialnego.

W podstawach kasacyjnych dotyczących przepisów postępowania zarzucono naruszenie:

- art. 145 § 1 pkt 1 lit. c p.p.s.a. w zw. z art. 7, 77, 80 k.p.a., polegające na tym, że sąd w wyniku niewłaściwej kontroli legalności działalności administracji publicznej nie zastosował środka określonego w ustawie, mimo że przeprowadzony na skutek odwołania od orzeczenia lekarskiego i psychologicznego dowód w postaci dodatkowych badań lekarskich nie został poddany ocenie w kontekście stawianych przez skarżącego zarzutów, w skutek czego doszło do wydania decyzji, a następnie wyroku na podstawie dowodów, których sposób przeprowadzenia nosi znamiona dowolności, i które są sprzeczne z rzeczywistym stanem rzeczy.

W podstawach kasacyjnych dotyczących prawa materialnego zarzucono naruszenie:

- art. 15i ustawy o broni i amunicji, polegającą na przyjęciu, iż uregulowana w tym przepisie procedura kontroli wykonywania i dokumentowania badań lekarskich lub psychologicznych oraz wydawanych orzeczeń lekarskich lub psychologicznych przeprowadzana przez wojewodę służy stronie postępowania do wzruszenia treści orzeczenia lekarskiego na gruncie postępowania o uzyskanie pozwolenia na broń, podczas gdy procedura ta nie ma wpływu na przebieg postępowania o uzyskanie pozwolenia na broń i nie służy wzruszeniu tego orzeczenia.

We wnioskach skargi kasacyjnej zażądano uchylenia w całości zaskarżonego wyroku oraz zasądzenia zwrotu kosztów postępowania kasacyjnego.

W odpowiedzi na skargę organ wniósł o jej oddalenie i zasądzenie zwrotu kosztów postępowania kasacyjnego.

Pismem z dnia 14 grudnia 2018 r. skarżący kasacyjnie podniósł dodatkowy zarzut wskazując, że psycholog M. W., wydająca orzeczenie ostateczne psychologiczne w trybie odwoławczym, nie posiadała uprawnień do wykonywania zawodu psychologa.

Rozpoznając skargę, Naczelny Sąd Administracyjny zważył co następuje:

Skarga kasacyjna nie zawiera usprawiedliwionych podstaw.

I. Zarzut naruszenia przepisów postępowania, tj. art. 145 § 1 pkt 1 lit. c p.p.s.a. w zw. z art. 7, 77, 80 k.p.a., przez nieuwzględnienie jako dowodu w sprawie pozyskanych przez skarżącego orzeczenia psychologicznego z [...] oraz lekarskiego z [...], które potwierdziły jego zdolność psychofizyczną do dysponowania bronią palną, jest niezasadny.

W rozpatrywanej sprawie w wyniku odwołania od pozytywnych dla wnioskującego orzeczeń lekarskiego i psychologicznego, specjaliści z Wojewódzkiego Ośrodka Medycyny Pracy - [...] Centrum Leczenia i Profilaktyki w [...] wydali orzeczenia stwierdzające występujące u wnioskującego cechy określone w art. 15 ust. 1 pkt 2, 3 i 4 ustawy o broni i amunicji. Zgodnie z tym przepisem pozwolenia na broń nie wydaje się osobom z zaburzeniami psychicznymi lub o znacznie ograniczonej sprawności psychofizycznej, uzależnionym od alkoholi lub od substancji psychoaktywnych, a także wykazującym istotne zaburzenia funkcjonowania psychicznego. Z przepisów ustawy o broni i amunicji wynika, że jedynym prawnie dopuszczalnym dowodem, który może stanowić podstawę oceny stanu zdrowia przyszłego lub aktualnego posiadacza pozwolenia na broń jest orzeczenie lekarskie wydane w trybie określonym w ustawie. Takie orzeczenie lekarskie jest opinią, o której mowa w art. 84 § 2 k.p.a.

Tryb wynikający z ustawy o broni i amunicji przewiduje możliwość kwestionowania wydanego orzeczenia jedynie poprzez złożenie odwołania uregulowanego w art. 15h ustawy o broni i amunicji. Dopuszczalność odwołania jest jedną z gwarancji rzetelności wydanego orzeczenia. Dodatkowo gwarancją rzetelności wydawanych orzeczeń jest przewidziany przez ustawę tryb wyłaniania osób uprawnionych do wykonywania badań lekarskich (art. 15b ustawy o broni i amunicji) oraz system kontroli sprawowany przez wojewodę (art. 15i i art. 15j ustawy o broni i amunicji). Ustawa o broni i amunicji wprowadza więc zamknięty katalog środków dowodowych mogących służyć ocenie okoliczności faktycznej w postaci stanu zdrowia osoby ubiegającej się o pozwolenie na broń lub posiadającej takie pozwolenie. Tego rodzaju ograniczenie jest proporcjonalne do zagrożeń, jakie mogą wynikać z posiadania broni przez osobę, której stan zdrowia na to nie pozwala. Przyjęte stanowisko jest zgodne z dotychczasowym orzecznictwem sądów administracyjnych wyrażonym m.in. w wyrokach NSA: z dnia 6 kwietnia 2017 r., sygn. akt II OSK 2966/15; z dnia 13 sierpnia 2014 r., sygn. akt II OSK 1943/13; z dnia 17 marca 2005 r., sygn. akt OSK 1273/04; z dnia 14 maja 2007 r., sygn. akt II OSK 749/06 (publ. w CBOIS). Słusznie przyjął więc Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie, że w odniesieniu do ostatecznego orzeczenia lekarskiego bądź psychologicznego nie jest możliwe przeprowadzenie przeciwdowodu w postępowaniu administracyjnym, gdyż orzeczenie to wydawane jest w ramach odrębnej procedury.

Nowy zarzut podniesiony w piśmie z dnia 14 grudnia 2018 r., wskazujący że psycholog M.W., w momencie wydawania ostatecznego orzeczenia psychologicznego negatywnego dla wnioskującego o pozwolenie na broń, nie posiadała uprawnień do wykonywania zawodu psychologa, również nie mógł odnieść skutku. Zgodnie bowiem z art. 15 ust. 3 ustawy o broni i amunicji, osoba, która występuje z wnioskiem o pozwolenie na broń przedstawia właściwemu organowi Policji orzeczenia lekarskie i psychologiczne, stwierdzające, że nie należą do osób wymienionych w art. 15 ust. 1 pkt 2-4 tej ustawy. Tymczasem w rozpatrywanej sprawie, zarówno ostateczne orzeczenie psychologiczne, jak i ostateczne orzeczenie lekarskie stwierdzały, że wnioskujący należy do osób wymienionych w powyższym przepisie. Nawet jeśli uznać, że orzeczenie psychologiczne zostało wydane z naruszeniem przepisów postępowania, to i tak fakt negatywnego orzeczenia lekarskiego byłby podstawą do odmowy wydania pozwolenia na broń. Z art. 15 ust. 1 ustawy i amunicji wprost wynika, że zajście chociażby jednej z wymienionych przesłanek daje podstawę do odmowy pozytywnego rozpatrzenia wniosku.

II. Odnosząc się do zarzutu naruszenia art. 15i ustawy o broni i amunicji wskazać należy, że postępowanie prowadzone przez wojewodę w celu kontroli wykonywania i dokumentowania badań lekarskich lub psychologicznych oraz wydawanych orzeczeń lekarskich lub psychologicznych nie jest indywidualnym postępowaniem administracyjnym w rozumieniu przepisów kodeksu postępowania administracyjnego. Sporządzony z przeprowadzonych czynności kontrolnych "protokół" nie jest decyzją administracyjną, ani innym aktem lub czynnością z zakresu administracji publicznej, dotyczącą uprawnień lub obowiązków wynikających z przepisów prawa, o których mowa w art. 3 § 2 pkt 4 p.p.s.a. Nie ma więc możliwości w ramach tej kontroli, wzruszenia ostatecznego orzeczenia lekarskiego określonego w art. 15h ust. 7 ustawy o broni i amunicji i tym samym ponownego rozpatrzenie sprawy przez organ. Zgodnie z art. 15j ust. 7 tej ustawy, na podstawie ustaleń kontroli wojewoda może przedstawić odpowiednio lekarzowi upoważnionemu lub psychologowi upoważnionemu, których czynności były przedmiotem kontroli, a jeżeli badania były wykonywane w podmiocie leczniczym - również kierownikowi tego podmiotu, w wystąpieniu pokontrolnym, zalecenia pokontrolne nakazujące usunięcie stwierdzonych nieprawidłowości i określa termin ich wykonania. Natomiast w przypadku nieusunięcia stwierdzonych nieprawidłowości w terminie, wojewoda składa wniosek do właściwego komendanta wojewódzkiego Policji prowadzącego rejestr o wykreślenie z rejestru lekarzy upoważnionych lub z rejestru psychologów upoważnionych odpowiednio lekarza upoważnionego lub psychologa upoważnionego, których czynności były przedmiotem kontroli (art. 15j ust. 8 ustawy o broni i amunicji).

Z uwagi na powyższe, zaskarżony wyrok nie został wydany z naruszeniem przepisów wskazanych w skardze kasacyjnej. Prawidłowe jest stanowisko Sądu I instancji, że zaskarżona decyzja nie narusza przepisów postępowania i prawa materialnego.

Z tych względów Naczelny Sąd Administracyjny, na podstawie art. 184 p.p.s.a., oddalił skargę kasacyjną.

Wobec oddalenia skargi kasacyjnej od wyroku oddalającego skargę, Naczelny Sąd Administracyjny na podstawie art. 204 pkt 1 i art. 205 § 2 p.p.s.a. zasądził od skarżącego koszty postępowania poniesione przez organ administracji.