Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący Sędzia NSA : Bogusław Dauter (spr.) po rozpoznaniu w dniu 11 grudnia 2008 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Finansowej zażalenia A. sp. z o.o. w S. na postanowienie Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi z dnia 14 lipca 2008 r. sygn. akt I SA/Łd 1370/07 w zakresie odmowy przywrócenia terminu do wniesienia wniosku o sporządzenie uzasadnienia wyroku w sprawie ze skargi A. sp. z o.o. w S. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w P. z dnia 17 września 2007 r., nr [...] w przedmiocie odmowy umorzenia zaległości podatkowej w podatku od środków transportowych za 2005 r. postanawia: oddalić zażalenie.

1. Postanowieniem z 14 lipca 2008 r., I SA/Łd 1370/07, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Łodzi odmówił A. sp. z o.o. z/s w S. przywrócenia terminu do wniesienia wniosku o sporządzenie uzasadnienia wyroku w sprawie ze skargi spółki na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w P. z 17 września 2007 nr [...] w przedmiocie odmowy umorzenia zaległości podatkowej w podatku od środków transportowych za rok 2005.

2. Rozstrzygnięcie to zapadło w następującym, przyjętym przez sąd pierwszej instancji stanie faktycznym: wnioskiem z 12 czerwca 2008 r. A. wniosło o przywrócenie terminu do wniesienia wniosku o sporządzenie uzasadnienia wyroku wydanego przez Wojewódzki Sąd Administracyjny w Łodzi z 16 kwietnia 2008 r. Skarżąca wskazała, iż w dniu ogłoszenia przedmiotowego orzeczenia, nie stawił się nikt w jej imieniu (prezes zarządu był nieobecny z przyczyn zdrowotnych). Siedmiodniowy termin na złożenie wniosku o sporządzenie uzasadnienia zapadłego rozstrzygnięcia nie został zachowany z przyczyn niezależnych od spółki. Podniesiono bowiem, że prowadzeniem wszelkich spraw księgowych od 1994 roku zajmuje się M. N., która w okresie od 21 kwietnia 2008 r. do 10 czerwca 2008 r. korzystała z zaległego (za 2006 i 2007 r.) urlopu wypoczynkowego. W czasie jej nieobecności, z powodu braku zastępstwa, biuro było nieczynne. 12 czerwca 2008 r. M. N. uzyskała informację o wyniku sprawy i w terminie 7 dni od ustania przesłanek uniemożliwiających uzyskanie informacji i złożenie wniosku o sporządzenie uzasadnienia, został złożony wniosek o przywrócenie terminu wraz z wnioskiem o sporządzenie uzasadnienia wyroku z 16 kwietnia 2008 r. Od maja 2007 r. do pracy w biurze została zatrudniona druga pracownica – M. S., która od 3 marca 2008 r. przebywa na urlopie wychowawczym.

3. Uzasadniając podjęte rozstrzygnięcie sąd pierwszej instancji powołując się na treść art. 86 § 1 zd. 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm., dalej: p.p.s.a.) wskazał, że spółka nie wykazała braku winy w uchybieniu terminu do złożenia wniosku o sporządzenie uzasadnienia orzeczenia. Wskazane okoliczności, w ocenie sądu, nie były wystarczającą przesłanką, która przemawiałaby za uwzględnieniem wniosku. Nie było bowiem żadnej przeszkody, która uniemożliwiałaby sporządzenie wniosku przez np. prezesa zarządu lub inną osobę umocowaną do reprezentowania spółki, bądź też ustanowienie m.in. w tym celu pełnomocnika. W ocenie sądu powołane przez stronę skarżącą powody, to jest nieobecność pracownika zajmującego się korespondencją w spółce z uwagi na korzystanie przez niego z zaległego urlopu wypoczynkowego, nie stanowi nadzwyczajnej przeszkody, która uniemożliwiałaby zachowanie siedmiodniowego terminu do złożenia opisanego wniosku. Zdaniem sądu spółka nie dołożyła należytej staranności celem zachowania wskazanego terminu i należytej staranności w prowadzeniu własnych spraw.

4. W zażaleniu na powyższe postanowienie spółka zarzuciła, że została pozbawiona możliwości obrony i dochodzenia swych praw. Podniesiono między innymi, że spółka nie posiada środków finansowych na ustanowienie pełnomocnika profesjonalnego a prezes spółki z uwagi na częściową niepełnosprawność, wywołaną udarem mózgu w 2004 r., unika sytuacji stresujących, do których jest zaliczana sprawa sądowa. Ponadto wskazano, że zostały spełnione warunki do przywrócenia terminu, bowiem wniosek o przywrócenie terminu został złożony w terminie 7 dni od chwili ustania przyczyny uchybienia terminu. Wskazano, że zakład pracy nie mógł odmówić udzielenia urlopu pracownikowi, nawet w sytuacji kiedy nie było przewidziane zastępstwo.

Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:

5. Zażalenie nie zasługuje na uwzględnienie. Jak wynika z treści art. 87 § 1 i 2 p.p.s.a pismo z wnioskiem o przywrócenie terminu wnosi się do sądu, w którym czynność miała być dokonana, w ciągu siedmiu dni od czasu ustania przyczyny uchybienia terminu. W piśmie tym należy uprawdopodobnić okoliczności wskazujące na brak winy w uchybieniu terminu. Należy przy tym zauważyć, że przywrócenie uchybionego terminu ma charakter wyjątkowy i może nastąpić jedynie wtedy, gdy strona w sposób przekonujący zaprezentowaną argumentacją uprawdopodobni brak swojej winy, a przy tym wskaże, że niezależna od niej przyczyna istniała przez cały czas, aż do wniesienia prośby o przywrócenie terminu. Przy czym brak winy jako przesłanka zasadności wniosku o przywrócenie terminu polega na dopełnieniu obowiązku dołożenia szczególnej staranności przy dokonywaniu czynności procesowej. Oceniając wystąpienie tej przesłanki, sąd przyjmuje obiektywny miernik staranności, której można wymagać od każdego należycie dbającego o swoje interesy. O braku winy w uchybieniu terminu można mówić jedynie wtedy, gdy strona (lub jej pełnomocnik) nie mogła usunąć zaistniałej przeszkody nawet przy użyciu największego w danych warunkach wysiłku (por. postanowienie WSA w Warszawie z 21 lutego 2006 r., I SAB/Wa 78/05, niepubl.).

Przechodząc do oceny zaskarżonego postanowienia, zdaniem Naczelnego Sądu Administracyjnego, słusznie postąpił sąd pierwszej instancji nie przywracając stronie skarżącej terminu do wniesienia wniosku o sporządzenie uzasadnienia wyroku. Po pierwsze na uwzględnienie nie zasługuje okoliczność urlopu wypoczynkowego udzielonego M. N., która jak podniesiono prowadzi wszelkie sprawy księgowe. Ze składanych przez stronę wyjaśnień wynika, że osoba ta w okresie od 21 kwietnia 2008 r. do 10 czerwca 2008 r. korzystała z zaległego (za 2006 i 2007 r.) urlopu wypoczynkowego. Wynika zatem z tego, że przez okres prawie dwóch miesięcy spółka pozbawiona została osoby odpowiedzialnej za prowadzenie zarówno spraw księgowych jak też i odbiór korespondencji spółki. Działanie takie nie może być uznane za uzasadniające brak winy w uchybieniu terminu. Nie został bowiem zachowany należyty miernik staranności, którego można wymagać od każdego należycie dbającego o swoje interesy. Słusznie w tej sytuacji wskazuje sąd pierwszej instancji, że wniosek o sporządzenie uzasadnienia wyroku mógł złożyć prezes zarządu lub inna umocowana do reprezentowani spółki osoba.

Tym bardziej w przedmiotowej sytuacji należy zauważyć, że wyrok zapadł 16 kwietnia 2008 r., tymczasem osoba odpowiedzialna za prowadzenie spraw spółki rozpoczęła urlop wypoczynkowy 21 kwietnia 2008 r. Sąd nie kwestionuje prawa strony do urlopu ani też obowiązków spółki z zakresu prawa pracy. Jednakże należy wskazać, że urlop wypoczynkowy jest czynnością zaplanowaną – szczególnie tak długi urlop, trwający ponad półtora miesiąca. Ze złożonych do wniosku o przywrócenie terminu "Podań o urlop" wynika, że urlop został udzielony jednego dnia tj. 18 kwietnia 2008 r. Tym samym M. N., jako osoba odpowiedzialna w spółce za prowadzenie jej spraw, mając pełną świadomość terminu rozprawy (odbierała zawiadomienie o terminie rozprawy) powinna była przewidzieć fakt ewentualnego niekorzystnego rozstrzygnięcia dla spółki i możliwość wniesienia środka odwoławczego. Szczególnie staranność w tym zakresie powinien wykazać prezes spółki, którego celem powinno być zapewnienie należytej staranności w prowadzeniu spółki. Bez znaczenia pozostaje podniesiona w zażaleniu okoliczność stanu zdrowia prezesa, jak też i okoliczność, iż druga z osób odpowiedzialnych za prowadzenie spraw spółki znajdowała się na urlopie wychowawczym od 3 marca 2008 r. W tej sytuacji tym bardziej w ocenie Naczelnego Sądu Administracyjnego prezes spółki powinien dołożyć należytej staranności w prowadzeniu organizacji pracy spółki.

W tej sytuacji Naczelny Sąd Administracyjny uznaje, że orzeczenie sąd pierwszej instancji nie naruszyło prawa w ramach przeprowadzonej oceny złożonego przez spółkę wniosku o przywrócenie terminu do sporządzenia uzasadniania wyroku.

Z tych względów Naczelny Sąd Administracyjny oddalił zażalenie na podstawie art. 184 w zw. z art. 197 § 2 p.p.s.a.