Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Łodzi Wydział III w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Monika Krzyżaniak Sędziowie Sędzia NSA Irena Krzemieniewska (spr.) Sędzia NSA Janusz Nowacki Protokolant Tomasz Porczyński po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 26 stycznia 2012 r. sprawy ze skargi Gminy P. na rozstrzygnięcie nadzorcze Wojewody [...] z dnia [...] nr [...] w przedmiocie powierzenia pełnienia obowiązków dyrektora Zespołu Szkół Samorządowych w Z. 1. uchyla zaskarżone rozstrzygnięcie nadzorcze; 2. stwierdza, że zaskarżone rozstrzygnięcie nadzorcze nie podlega wykonaniu do dnia uprawomocnienia się niniejszego wyroku; 3. zasądza od Wojewody [...] na rzecz Gminy P. kwotę 257 (dwieście pięćdziesiąt siedem) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania.

Zarządzeniem z dnia [...] Nr [...] Wójt Gminy P., na podstawie art. 36a ust. 1 i 5 ustawy z dnia 7 marca 1991r. O systemie oświaty (Dz.U. z 2004r., Nr 256, poz. 2572 ze zm., w skrócie u.s.o.) i art. 30 ust. 2 pkt 5 ustawy z dnia 8 marca 1990r. o samorządzie gminnym (Dz.U. z 2001r., Nr 142, poz. 1591 ze zm., w skrócie u.s.g.), powierzył A. P. pełnienie obowiązków dyrektora Zespołu Szkół Samorządowych w Z.

W związku z wątpliwościami dotyczącymi prawidłowości powierzenia obowiązków dyrektora Zespołu Szkół Samorządowych w Z. osobie niebędącej nauczycielem tej szkoły Wojewoda [...], postanowieniem z dnia [...] nr [...], wszczął z urzędu postępowanie w celu kontroli legalności ww. zarządzenia Wójta Gminy P.

W piśmie z dnia 4 lipca 2011r. Wójt Gminy P. poinformował organ nadzoru, że A. P. ma zawartą umowę o pracę w Zespole Szkół Samorządowych im. A w Z., natomiast w Zespole Szkół Samorządowych w Z. uczy w ramach uzupełnienia pensum, na podstawie projektu organizacyjnego na rok szkolny 2010/2011, zatwierdzonego w dniu 1 września 2010r. przez Wójta Gminy P.

Rozstrzygnięciem nadzorczym z dnia [...] nr [...] Wojewoda [...], na podstawie art. 91 ust. 1 i 3 u.s.g., stwierdził nieważność zarządzenia Wójta Gminy P. z dnia [...] Nr [...] w sprawie powierzenia A. P. pełnienia obowiązków dyrektora Zespołu Szkół Samorządowych w Z.

W uzasadnieniu organ nadzorczy wskazał, że dla oceny legalności kwestionowanego zarządzenia istotna jest okoliczność, że osoba, której powierzono pełnienie obowiązków dyrektora jest zatrudniona na postawie umowy o pracę zawartej w dniu l września 2010r. na stanowisku pedagoga szkolnego w Zespole Szkół Samorządowych im. A w Z. w wymiarze 10/20 etatu, a w placówce, w której powierzono jej pełnienie obowiązków dyrektora uzupełnia jedynie pensum na podstawie projektu organizacyjnego na rok szkolny 2010/2011 zatwierdzonego przez Wójta Gminy P. W powyższym stanie faktycznym powierzenie pełnienia obowiązków dyrektora miało miejsce w stosunku do osoby nie będącej nauczycielem tej szkoły, co w istotny sposób narusza art. 36a ust. 5 ustawy o systemie oświaty. Wskazany przepis zawiera wymóg, aby pełniącym obowiązki dyrektora był nauczyciel tej szkoły, a zatem został zatrudniony przez Dyrektora Zespołu Szkół Samorządowych w Z. Wbrew argumentacji Wójta Gminy P., ustawowej przesłanki zatrudnienia w danej szkole nie spełnia uzupełnianie pensum na podstawie projektu organizacyjnego, a nie umowy o pracę.

Po drugie organ nadzoru wskazał także, iż w ramach przysługujących uprawnień nadzorczych, rozstrzygnięciem nadzorczym [...] z dnia [...] Wojewoda [...] stwierdził nieważność Zarządzenia Nr [...] Wójta Gminy P. z dnia [...] w sprawie odwołania ze stanowiska dyrektora Zespołu Szkół Samorządowych w Z. jako sprzecznego z prawem. Stwierdzenie nieważności zarządzenia wywiera skutek nieważności od chwili jego wydania (ex tunc). Warunkiem powierzenia pełnienia obowiązków Dyrektora Zespołu Szkół Samorządowych w Z. było pozostawanie w obrocie prawnym zarządzenia o odwołaniu Dyrektora tego Zespołu. Skoro jednak zarządzenie to zostało uznane za nieważne, także w tym zakresie przedmiotowe zarządzenie zostało wydane z naruszeniem prawa.

Na powyższe rozstrzygnięcie nadzorcze Wojewody [...] skargę do sądu administracyjnego wywiodła Gmina P., zaskarżając je w całości i zarzucając mu naruszenie art. 36a ust. 5 ustawy o systemie oświaty poprzez błędną jego wykładnię i uznanie, że A. P. nie jest nauczycielem Zespołu Szkół Samorządowych w Z. w rozumieniu ww. przepisu.

W uzasadnieniu skargi pełnomocnik strony skarżącej podniósł, iż art. 36a ust. 5 u.s.o. nie precyzuje, czy dotyczy on wyłącznie nauczycieli zatrudnionych na podstawie umowy o pracę w szkole w której powierza się im obowiązki dyrektora, czy też również nauczycieli którzy są zatrudnieni w innej szkole, a w ramach uzupełnienia pensum uczą w szkole, w której powierza im się obowiązki dyrektora. W ocenie pełnomocnika strony skarżącej wykładnia językowa tego przepisu pozwala przyjąć, że w pojęciu "nauczyciela tej szkoły" mieszczą się wszyscy nauczyciele uczący w szkole bez względu na to, czy są zatrudnieni w szkole, czy też uzupełniają tylko w niej pensum. Intencją ustawodawcy przy uchwalaniu tego przepisu zapewne było, aby obowiązki dyrektora szkoły powierzyć osobie która uczy w szkole i zna szkołę, nauczycieli oraz uczniów tak, aby płynnie wejść w obowiązki dyrektora szkoły i sprawnie kierować szkołą w okresie przejściowym, do czasu wyłonienia dyrektora w drodze konkursu. Dla realizacji tego celu nie ma znaczenia, na jakiej podstawie nauczyciel wykonuje swoje obowiązki w szkole, tj. czy jest zatrudniony na podstawie umowy o pracę, czy też tylko uzupełnia pensum z innej szkoły.

Na tej podstawie pełnomocnik strony skarżącej wniósł o uchylenie w całości zaskarżonego rozstrzygnięcia nadzorczego i o zasądzenie kosztów postępowania na rzecz strony skarżącej według norm przepisanych.

W odpowiedzi na skargę Wojewoda [...] wniósł o oddalenie skargi. Zdaniem organu o spełnieniu ustawowej przesłanki pozostawania nauczycielem danej szkoły, wynikającej z art. 36a ust. 5 u.s.o., decyduje charakter łączącego strony stosunku prawnego. Organ nadzoru podniósł, że ustawową przesłankę pozostawania nauczycielem danej szkoły może spełniać jedynie umowa o pracę, a nie uzupełnianie pensum na podstawie projektu organizacyjnego.

Wojewódzki Sąd Administracyjny zważył, co następuje:

Skarga jest zasadna.

Zgodnie z treścią art. 3 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi ( Dz. U. nr 153 poz. 1270 ze zm. ) sądy administracyjne sprawują kontrolę działalności administracji publicznej i stosują środki określone w ustawie.

W myśl art. 3 § 2 pkt. 7 tej ustawy kontrola działalności administracji publicznej obejmuje orzekanie w sprawach skarg na akty nadzoru nad działalnością organów jednostek samorządu terytorialnego.

Zgodnie z treścią art. 148 w/w ustawy sąd uwzględniając skargę jednostki samorządu terytorialnego na akt nadzoru uchyla ten akt.

W przedmiotowej sprawie spór pomiędzy stronami dotyczy interpretacji przepisu art. 36a ust. 5 ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz. U. z 2004 r. nr 256 poz. 2572 ze zm. )

Zgodnie z art. 36 a ust. 1 do 5 tej ustawy –

1. Stanowisko dyrektora szkoły lub placówki powierza organ prowadzący szkołę lub placówkę.

2. Kandydata na stanowisko dyrektora szkoły lub placówki wyłania się w drodze konkursu. Kandydatowi nie można odmówić powierzenia stanowiska dyrektora.

3. Wymogu przeprowadzenia konkursu na stanowisko dyrektora nie stosuje się do szkół i placówek publicznych prowadzonych przez osoby fizyczne lub osoby prawne niebędące jednostkami samorządu terytorialnego.

4. Jeżeli do konkursu nie zgłosi się żaden kandydat albo w wyniku konkursu nie wyłoniono kandydata, organ prowadzący powierza to stanowisko ustalonemu przez siebie kandydatowi, po zasięgnięciu opinii rady szkoły lub placówki i rady pedagogicznej.

5. Do czasu powierzenia stanowiska dyrektora zgodnie z ust. 2 lub 4 organ prowadzący może powierzyć pełnienie obowiązków dyrektora szkoły wicedyrektorowi, a w szkołach w których nie ma wicedyrektora, nauczycielowi tej szkoły jednak nie dłużej niż na okres 10 miesięcy.

Wojewoda [...] stwierdzając rozstrzygnięciem nadzorczym nieważność Zarządzenia nr [...] z dnia [...] Wójta Gminy P. w sprawie powierzenia pełnienia obowiązków dyrektora Zespołu Szkół Samorządowych w Z. stanął na stanowisku, iż zgodnie z art. 36a ust. 5 ustawy o systemie oświaty "nauczycielem tej szkoły " jest wyłącznie nauczyciel zatrudniony w danej szkole na podstawie umowy o pracę. Bezsporne jest pomiędzy stronami, iż A. P. zatrudniona była na podstawie umowy o pracę w Zespole Szkół Samorządowych w Z. i w ramach uzupełnienia pensum pracowała w Zespole Szkół Samorządowych w Z.

Bezsporność powyższego faktu wynika z twierdzenia Wojewody [...] zawartego w odpowiedzi na skargę i z pisma z dnia 4 lipca 2011r. znak [...] Wójta Gminy P. znajdującego się w aktach administracyjnych.

W przedmiotowej sprawie strona skarżąca podnosi również, że A. P. jest zatrudniona na podstawie umowy o pracę w Zespole Szkół Samorządowych w Z.( twierdzenie zawarte w skardze ) i załącza umowę o pracę ( k-26 akt sądowych ) na okres od 1 czerwca 2011r. do 31 sierpnia 2011r.

Załącza także pismo dyrektora Zespołu Szkół Samorządowych w Z. z dnia [...] z którego wynika, że A. P. zaproponowano pracę w Zespole Szkół Samorządowych w Z. z podziałem na dwie placówki - Zespół Szkół Samorządowych w Z. i Zespół Szkół Samorządowych w Z. na stanowisku pedagoga szkolnego w wymiarze 10 godzin tygodniowo na okres od 1 września 2010r. do 31 sierpnia 2011r. ( k- 40 akt sądowych ) oraz pismo A. P. z dnia 7 maja 2010r. ( k-41 akt sądowych ), z którego wynika, iż A .P. przyjęła propozycję pracy w Zespole Szkół Samorządowych w Z. z podziałem na dwie placówki - Zespół Szkół Samorządowych w Z. i Zespół Szkół Samorządowych w Z. na stanowisku pedagoga szkolnego.

Zdaniem strony skarżącej zgodnie z art. 36a ust. 5 ustawy o systemie oświaty " nauczycielem tej szkoły " jest każdy nauczyciel uczący w tej szkole, a nawet taki, który w danej szkole uzupełnia jedynie pensum.

Z komentarza do art. 22 ustawy Karta Nauczyciela (A. Barański M. Szymańska Komentarz ABC 2009) wynika, że: " celem tego przepisu jest stworzenie możliwości dalszego zatrudniania nauczyciela w szkole w sytuacji gdy nie ma w niej wystarczającej liczby godzin zajęć, których realizację można powierzyć nauczycielowi w ramach obowiązującego go wymiaru pensum.

W takim przypadku nauczyciel, pozostając zatrudnionym w jednej szkole w pełnym wymiarze zajęć wykonuje część swojego pensum w innym miejscu. Konstrukcje tę można zastosować, jeżeli w dotychczasowym miejscu pracy nauczyciela realizuje on zajęcia co najmniej w połowie obowiązującego go wymiaru. Uzupełnianie pozostałej części pensum może odbywać się w jednej szkole lub kilku szkołach, jeżeli tylko w ten sposób można zapewnić realizację przez nauczyciela pełnego pensum. Uzupełnianie pensum jest instytucją szczególną występującą w stosunkach pracy nauczycieli i nieregulowaną przepisami kodeksu pracy. Nauczyciel zobowiązany przez organ prowadzący szkołę do prowadzenia zajęć w innej szkole lub szkołach pozostaje zatrudniony w dotychczasowym miejscu pracy w pełnym wymiarze zajęć, gdyż szkoła w której nauczyciel uzupełnia pensum nie nawiązuje z nim odrębnego stosunku pracy. Uzupełnianie odbywa się wyłącznie do pełnego wymiaru pensum nauczyciela."

Z powyższego wynika, iż uzupełniając pensum nauczyciel wykonuje taką samą pracę w innej szkole, niż ta z którą ma nawiązany stosunek pracy.

Zdaniem Sądu w tym składzie z treści art. 36a ust 5 ustawy o systemie oświaty wynika jedynie to, iż ustawodawca używając sformułowania "nauczyciel tej szkoły " nie zastrzegł, iż nauczyciel ten musi być zatrudniony w danej szkole na podstawie umowy o pracę.

Sąd zgadza się w tym względzie ze stanowiskiem strony skarżącej, iż w pojęciu " nauczyciela tej szkoły " mieszczą się wszyscy nauczyciele uczący w tej szkole, bez względu na to, czy uczą na podstawie umowy o pracę czy też uzupełniają jedynie pensum.

Z treści bowiem art. 36 ust. 1-5 ustawy o systemie oświaty wynika, iż ustawodawca pozwolił powierzyć obowiązki dyrektora szkoły czasowo osobie która uczy w danej szkole, zna tę szkołę, nauczycieli, uczniów, warunki panujące w szkole, nie ma natomiast znaczenia na jakiej podstawie nauczyciel ten wykonuje swoje obowiązki.

Skoro zatem A .P. pracowała w Zespole Szkół Samorządowych w Z., była nauczycielem tej szkoły w dniu powierzenia jej obowiązków dyrektora w tej szkole, a Zarządzenie nr [...] Wójta Gminy P. z dnia [...] nie naruszało przepisów prawa.

Mając powyższe na uwadze Sąd na podstawie art. 148 ustawy p.p.s.a. oraz art. 152 i 200 tej ustawy orzekł jak w sentencji.

A.D.